| 1 |
 |
“...o
%
s
' !
!;
!
'f.
PK^F A no
leiufquenepoteSjqui vixemntanteDiluuium,^<*/tfwtf abfq5 dubio
hanc Septimanam Creationis rerumcxteris hominib. perfedius
cognitam habuit, vtpote fapientiaab ipfo Deo, ex voto, tanquam
iingulariPriuilegioclonatus. AdExemplum,aut potiusinremc-
anorationem illius Septimana: Creationis, nee non Saloinonis fa-
pientiB, & quod enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
qu...”
|
|
| 2 |
 |
“...LECrO
hue fpeiJlantia, fi non ex toto, tarnen in partc. Salomsn fapienti/ll-
mus quidem, at homo, fuit, qui falli & feduci potuit, vt Deum vc-
rum telinqueret & libidini ie manciparetj Nos nc his vitiis, qu^e
animam & corpus perdunt, irretiamur; & iapientiam veram st
Deo impetremus: eum, qui laigitor eft pcrfiorum munetum,
orabimus, cui nos omnes commendatos velim
I
I
I
§
EPIGR.AMMA AVTORIS.
DSVS exmbtlepulchrum f
|
|
| 3 |
 |
“...melius apparenthyeme,id
t!i, craftoreare, quam oflateM cH,rariore: Indejpecilla, quo eraf tor afunt
maiora vifibilium obka reprefentant.Hxc ille.
SALOMON.
Bene diflruifti,Regina; Atego,vt brcuitati'temporis & tuatquieti
confulam, hicceflb, contentusillis, qua: ex vberrimo tuae dodrins
penujtanquam Amaltheaccornu, deprompfifti. Adteitaquc, Pria-
.Asigma ccpsIaudatilme,exlegcTalionisaccedo,quaerens,Q^f/fef Jtt
5** ambim circuli Solfiu ecliptica; iuxta prioreni dolri
naml
HYR AMVS.
Sapicntiflimc Rex, nos in hac tenebrarum valle conftituti, tan-
quampuerititubantes & balbutientes de hisarcanis&adeo remotis
iudicamus; Quantum verb ratione indagare & duabusiftis alis, Geo-
metria & Arithmetica, petuolandoinquirere poflumus, rudi Mincr-
ua,nonexquifit('vt multi fomnianti rem acuatringcre,nccaberra-
re tranfuerliim digitum, cum forte mille aut decies mille milliaribus
averitate abfint j refpondeo, fi circuli Solarisfeuecliptic^femidia-
meter ( quaEcftdifl:antiaSoIisanoftrovifu,antexpofita jfit 5499^...”
|
|
| 4 |
 |
“...JO SePTIMAN^ PhILOSO PHICiE
luerit.arguunt: quorum vtrumque dc Deo affirmare, non minima ef-
fetimpietas&fairitas.Maculaeigiturnonreverain Lunaexiftunt, ied
faltem funt accidentarijc, hoc eft, repercuflio imaginis partium tene-
ni globi,ita vtin Europa Europa: idaea, in Afia Afiae, in Africa Africx,
& in America America videatur. Qjra an ita fe habeanr,ab expericn-
tiadifcendum. Nam in Indiis turn longe alia facies feumaculaLuna
appareret.nempepotiflimum Afia,quamhicapud nos: Etficinaiiis
locis variaretur pro diftantia differente. Hinc quafi probabilis cen-
feripoflcteiusAthenienfisopinio,quidixit, Lunam Athcnis melio-
rem&nitidiorcmefTe, quam Corinthi lucebat: Effe veto & macu-
lasinLunaPhilofophica, manifeftumeft, qua aparcium
diffimilitudine proueniunt, & immaturi-
taci eius aflcribuntur.
Vtdf a^pejttum Schema.
SALO-...”
|
|
| 5 |
 |
“... & infiuim
mare prxcipitandus erit; turn ex vno pifce huins generis mille 6c plu-
resgenerabuntur,rotumq-, marepiicibusftipatumrcddetur. Deflu-
uio VngarisTibifcOinarrant, quod adeo pifcibus abundet, vt fer
tertiaciusparsfintpifccs: Veiumin hocmarimaior adhuccopiana-
fcetur,quiaadfoliditatcm&rcfifteniiam hine reducctur, idq;abfq;
hyperbole, licet non fine allcgona: Mare enimfoeminaeft,&pifqs
masjfcenunaqimutabiturinmarem; Stficmareinpifccs.
SALOMON.
.(Enigma Scd mdgis in altum nos Juhleuemtis ad ea^ qua (upra
nos videntur: Iris an non efi in opere philofophico f
SABA.
Teftantur id Philofophi, nempe quodadfit, quibiis credendum
crit.Vocantautcrnlridem apparirionem omnium colorum; fit enim
Riplsus in recapitularione porrarum inquit: Colores pulchriores nun^
quamfuni v'tfi, pall-dm.&niger,falfiscitr't>m, imperfedm & rttbem, pauonis
plutnarum color elegantifmm. Iris, quictiam puteribtt, Pantherei color varim,
Leo vtridis,(!rc. EtRofarius: ltem,cumd'uitHr, quod apparent omnes colores,
yer.mn...”
|
|
| 6 |
 |
“...aconfi:at,ciufinodi matcriain
aliqtiando reperiri in campis, quam vulgus ex.ftellis decidere affir-
mfttjeftinftargelati iurisjhuefpermatisranarum.Q^omodocunque
fitjftellasipfasnon cadere,certiffimum,quarum vna toturnterrenum
orbemfua magnitudineftnonlongruperaret, tamcnrEquaret: Nee
iTiigrarcfl:ellasalocisaltioribusaddecliuiora,pater. Vnde, cm ni-
hilominusacertaftellaillemotusincipiat, & termineturplerumque
in horizonte, euidens eft, qud excrementitia fit materia, lgregata a
puriorecorpore. Nos noupspopulosauthominumcongregationes
inftellisexillere non diccmus, vtquidamPhilofophi; nee eas fuifle
ab temo; nee elTe quints vpl fexts efientis j fed a D e o ex aquea
materia, clara,pura, vifeosa, qus Solares radios inftar fpeculiin Ie re-
cipiata...”
|
|
| 7 |
 |
“...ione,redL:(fti,eleuati,&depreffiEierint,ytvircoritateni
claram acceperint i Non aiuem prins-,iUiiminantur, quam ad eami
fublimitatciT) afcenderint, vt etiam in occafu Solis infrahorizontemj,
radiis Solaribus peti & perftringi poflliifc.
SALOMON:.
(iAnCometitcjuoquefHpmLunaregionemafcendunt;,
78- anruero^mper ma'rejtl^lunarihiirent antiquiexijU^^
marmt Y.
S A B A-
S$pe in fubliinari vifunturacre, idnecrar Tupra Lunam prope;
Solis altitiidinem, aliqiiandb Martis; qualis fuit, qui ante 40. an- -
nos,autcirGiterinCaffic)peia apparuit, quern proptereamiraculolam
ftellam quidam putarunt. Hiftorise vero.oomplurcs eiufiflodiin co:-
lo fi tos Cometas recenfent^ nc vnus hiavifufhumano impofuifle ere- -
datur: Efl:autemratiofimplex,planaj&infallibilis,quaob(eruantu£-
Gometae,inquarem otione ftnt a terris, an infra Lunam,aut fupra.
SALOMON.
jE5tiGMA QuaefiiaobJemandLratiof Etpilacquiefcam tuisre-^-
79- Iponfionibus.-
SAB A..
Per notationemparallaxeos Planctae-velftelli certas, ac eiufdemi
cum Comctte...”
|
|
| 8 |
 |
“...A'athmcuca,Gcomctna, Hyporhdibus, & Phxnomt-non oblcnia-
tionibuSjquiefiuntpcrinftiuGientamagfta&certa, volcns conccdo:
Huiuslegitimumvliimannos,mcnrcs-,dies & horas oirdiiaarein Re<-
publ. 5i coranauni vka^, conftat, abtifum veroad pradidionum aflrro-
iogicanim vanitatcm dcdinrue: Aftiolugi veio, Mathematici ali*
quando didi,nccdehumaiio,aecAlminoHuetoletantur, Alhonomi
maxime.
S A LOMON.
At nunc parcendum vidctur diei, noftrrsq-, pro hac vice difijaifi^-
lionib us,nCJioeendum no£li,qu£ i nila t,& nos qiiieri maia cipat.
SEP Tli...”
|
|
| 9 |
 |
“....agnouiHe: Etconcra Cererem necDeam,
riec hominem fuilTe vnquam,nempe talem,quacciail'criptaperegerit,
idialtem fidrionem allegoricam, a Poetis iapientibus & occultae
Chymite non ignaris, textam&introdudlam, vt l inuicem conici;
agnofccrent, Deiq-, donum fibi gratularentur, ac interim raundus
ignoraret, Hoceft, communes populijdodlivelindodli non percipe-
rnt,quid tegeretur, qua de re ageretur,quodeiu(modiars foretpof-
ilbilis, &quibuiHaminvlu polita, quidiimularctur,autdinmularc-
tur. Veriim nos alibi copidnusholcelaruatos, non dcos, nee homi-
nes, fed ex crroribus errores rcfutauimusi quocirca luc breuiores
fumus.
HYR AMVS.
*Donum cjfe Deitritiatm, mm Jan
|
|
| 10 |
 |
“...iij;0 SePTIMANjE Ph 1 L O SO ? H 1 C At
nKgdS traBaJJe, 5" ad nos jroifttos pojleros tranfmifijfe,
proTheologia ypra veritate ^ reigeji^ hijioria : Qnid
j^itHrcenJesataHosios nojlros inteliexiljeperTnptolemi
juhignemduraHonem y eins cmrum voltuiierny draconeSy,
Cirfrugumjminatiomm ^
S AL O MON.
Rled.inrerrogas: Nam fub his efie phyfica accana ^ ranquam in ar-
ea tC(5la,noHeftciubium. Sileat, quiruftica opera, onimbus nota,luc
contineciaffirmet. Nonaudiendus,quiadmores taUa&cantadccIl-
net. Ridiculuseft,&;vaJderudis,qiuadalia,qiiilmChyinicarubiecia;
transferat, Triptolerausitaqtie materia eft plulofopbiea,qujteo mo~
doinignetradtatur; Poft h
|
|
| 11 |
 |
“...Q^arta Dies: De Vegetabilibvs. IJ5
Hcbenum nigrum, quodoculisoptimemedcturmentis, fiagnofca-
tur.Ex Indiafipadfcmir ad nos,quamuis& alibi nuncciefcar.
AchillishaftaPeliasdida Fraxinocelcbricarcni force attulit, quia Fcazioui.
contra venenata vulncra.qii^fecerat, auxiiiumtulit: Achilles vt eft
fubicdum Chymi£E,rubpmnisindurarum,llceius hafta vis agens ful-
phureain eo agnolcitur; quse, quod vulncrat, &lanat> lrpentibusq
argenti viui contraria eft; quia eos o ccidic.
Ficus immaturos frinftus facile perdit; fic opus philofophicum. Ficui.
Frulumhabetin folio,quo tegitur; fic&illud; quiadignismonftra-
ri.&indignis tegi poftulat.
Hedcra nonafcendir.nififtabiliaturamurovelarbore; fic Leovi-Heden,
ridis fine aqua feetida nil pr3eftat,quam poftea abfumit,& ebibit. Hjec
eftarbufcuia, qusrprifcos Potas,Orpheum,Linum,Homerum,&
alios ad cantum impulic & coronauit; Baccho lacra eft,quia liquidam
partem compofiti notat; qu£ viuacillima eft, quia corroboraturab
alia ftabilioie feu muro,feu arbore.hoce...”
|
|
| 12 |
 |
“...Cun*
etiim lupiter lo filiam Inachi amaret,aduenknte lunone, mox earn in
vaccammutaui't, cui luno Centocukim paftorcm, filium Ariftoris*
cuftcKkm adhibuit. At lupiter mifit Mercuriiim, a quo Argus lapide
ciucidatus, cuius oculitn caudam Pauontsalanoaie lantmdititDe
hoc Ouid.lib.r.Metam.
Arge tacts yquod^ in tothmma lumen \htbeiM
Ixtiniium t^tntum^ otulas nox ouupat vna:
Ixeipit besyrelucris^fua Saturniaptnn
CoUocaty >mmu caudampttantibus impkt.
At curNo6tua Mineruacfaerafit, non omnibus p^itct: Nos hanc
foipicamur caudam, quialateatintcnebris, nc cteteris auibuspraeflae
fiat,&voletnodlu nonfineprudentiaenota. Eoenimmodofapicn-
lia inprofundo naturx delitefcit,hoceft,arsattium Chymiatedle ie
gerit, ne praedatoribus diripicndavrniat, vmbrofis^' allrgoriis fcie-
abfconditdnftarNoftux. Adhtec nonacquiriturime multartim no-
^um lueubratiotiibus & laboribus: Cum errim Pallas ex lauis ccte
bro nata pro fapientiaintelligatur, inprimispro nature inueftigati'a-
*e,qu35fi praxitn adumreducatur, omnium...”
|
|
| 13 |
 |
“...Septiman^ Philosophic^
qusftione,Ayjf,declaranda: Nos in prima qua'ftion perfiftemus:
jEKiGMA Qmt fmt ptfies m mariphilojophko, cjuod cr rukum
appellaturf
SALOMON.
Duoeelebrati(rimi,qiiorumvnus e&AuraU nomine,alteiH^^ro-
phanix.
Autata, Aurata,p\kis eft omnium timidi(Imus,qui in maris reflexu (ub
pifcis. littoraliumarborumradicibusfcoccultat,ibiq;frondiumagicatione
exterritusfacilcapitur.quadamvelutdeditione: Huius viuaria pii-
musRomsiiiftituit Sergius, qui inde vtpifcis ab auricolore,
quem habet,didiis fuit. Coit in fuo gencre attritu ven tris,& oua con-
cipit. ....
. HWopfctrm-in mari mbro degit, orefcmperhianti,&oculisviri-
phaatx. dancibiiszonisdiftindiis binis, alteia a brancliiis ad candam aurea,
^ altera argentea medium corpus intercidcnte, maculi.s deindeinter-
cruftantibus cxruleis. Ex bis vnus deuoratalterum,fi Sol in aquas ef-
ficacioresimmittatradios, quod, quando Cancrum ingredituf, cui
fubieaumilludmareeft,contingit. C^o tempore (lAuraracapiatur,
nonnihilauriin ventre ipfiiis...”
|
|
| 14 |
 |
“...i?4 Septiman^ Phiiosophicje
voces, fignaturas, &clamorcstacitosinanimalibus,aliisq; einsope-
ribusimpreiTos nos lallancioimitari,cLoncc3.quid f!bi vclit, pcrfecftc
iognofcamus. In Lymiialonte Lycia: pifces ter Eftula euocati.ve-
:niuncadaugurium,tcftePIinio. HierapoliSyri^Ein lacu Veneiisiedr-
tuor.umvocibus parent vocari, cxornacig; auro veniunt adnlantest
,fcalpuntur,oraliiantiamambusinferendispr£ebent.<^dfih,-Ecmu-
.ta &: irrationalia yfii ,edo6ba praeftencanimalia; quid nos non facie-
,musrationeilluminad,, expcrientia cruditi, & dodtrina omnisanti
jenigma quitatispoliti
|
|
| 15 |
 |
“...Ijg SePTIMAN^E PHILOSOPHICiE
mum, nempe ipfum Hominem contemplandum nos conferemujK
quod vtfequenti die commode fiat,hicacquiefcemus in praffenti, at-
que fic Qmntum Colloquium noftmm de Animalibus finiuimus.
Sit ille sternum celebratus a nobis, quihominibusrationem, tan-
quamdiuinsparticHlamaursinfudit, vt nonfolutrt omnia fibifiib-
icdaagnofceret-, fed &(uamipfiusnaturam, Diuinitatcm, & ccelc-
ftia arcaniffima fcrutaretur, quod in proximis dicbus &
colloqus, qusreftant, fieri eftcon-
ueniens.
SEPTI-...”
|
|
| 16 |
 |
“...Sexta Dies: De Homine^
tia, eaq; infinics differentia, fccimdam inagis &c minus ad vnam,
quaraad alteram declinando. 4. His accedit cafus, qui ab imagina-
tioneinterius efformatur, autla:fio j compreflio, Sc bis fimilia. His
quatuor caubs omnem ego vaiietatem bumanarum formaium feu
facierum aflcripfero; quibus ft q.uis conftcllationes & cceli variatos
motus, tanq.uacaufam fupi'ior,veletiamDeicxprelTam voluntatc,
tanquam ppimam,anniimerare velirquo libitu poterit;Nos hic de na
turalibus, inferioribus 5c notis caufis agimus,ic intelligi volumus.
SABA.
Satis fuperq;hic nodus folutuSy&problema pcplicatum aENici**
efl. ^t quic cauja efl.'vt ^ (ardanus miraturycur in tarn
angujio humana faciei jj)atio tarn auguflaforma "flugen^
da pulchritudo contineri ^ variaripotefif
S A L O M O N.
Pulchritudinemaucvenuftatem humanjEfacieicfTe bonum fragi-
le, quodeonfiimamrabannis, &leuifebricula expugnaripoillt, vc
Po'taE canunt,notum eft, ideo nil ei fidendum, nec nimium creden-
dumcolon: Atnihilominiis...”
|
|
| 17 |
 |
“...ii; Septiman^ PaiL.asoEHic,^.
SALOr>4:ON.
Reciproca poflit hic darirefponffo-, ncnipc id2nT,.quod' inrell's--
tus.qnoadeHnciam; (d nos rem ekicidabimus, vt inrclledlusab
iiitellcAa noftrojper atum reflexmndntelg.i polilr.
Res cerpore.'E a Deo condit£;&per naairam propagarffi, omnes<.|}
alixaliaims lubfidentia: corpulenraeincorporeas !ui.imagjnesde feie
qiuiqua verfilm, vbinonimpcdianmrp.erohrciiraobftaada,iac!urir^
qmv vidii offoiintur., &iupupilla manifell.apparent. Sic quoque ;u
qoibufdam rcbiis.non corporeis. vtporea fonis & voabns, abftrar
Ijiintuninrigincs, &afunioiis&.aeriis-euaporationibiis; qiuriimhiE:
q Joraaifvc! guftaaii, dfc audiaii inferuiimt. Hx imagines cum im
iuis leni'.ium.organisiecipiuntiir, fpecicsdiainturfeilfibiles, quibus,
vis fcniitiua operaticnem pcrficit.Al^hfs^maginibiis particnlanm psr
fnfuscoilebiis- & memorix.mandatis, ali$ longfubciiioresabftra-
huntur,qi!a; pluribus vi(is,.veMcnfu perceptisex aequo conucniant, 8c,
diciinuu'Vnmrfaks. Hairuntrpeciesintfiligibiies...”
|
|
