1 |
|
“...imus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
quamaddocendumpropofitaexiftimentur. AnycroSalomon\xt
Kcgm3.Saba,yc\Hyramni Chymiaicognitionem habuerint,dceo
hic nihil dilputabimus (cum alibi, ncpein Symbolis Aurex men-
fie, lib.2. de hac qujeftioneadum fit) at prsBfupponemus eius affir-
matiuam intentiarh, veritati magis confntaneam. £a omnia,
quacunque fint (cert frmataratione & vfu) tuo candido iudicio,
optime Lecior, obfero, hoe eft, vt de non intelledis ,non tanquam
de non Entibus calculum nigellum feras, fed mdiciis, vel ut de oc-
cultis,quaenonomnibusproftant,oportet,teque eorum indaga-
toremdecet- Hxcenimmeditatione & inueftigationecontinua
dilcuntur...”
|
|
2 |
|
“...elemcn-
turn, profubicftcleudiuerforio vtriufque: Ab altera parte ignis eo-
dem terrae perficcitatem aflllit, habcns arem poft fe, nec vnquam
quiefcit, nif mucniat terram ariam, vt font fomites, ligna, & omnia
eremabilia>feuinflammabilia; Terra autem omnis ariaaliquidpin-
guedinis,DleQiaefubftantiaevelfuiphureae continet, qua inflammamr
&comburitur; ita noftra terra ^abet arem &oleoiitatcm, qua: ra-
men non incenditur.nec igne abiiimitur j quiain igne condenlata eft,
& didieit ignem pad,eaq; nihil aliud eft.quam ar & ignis,
SABA,
iNi6MA ohfecro'.JgnU ^ terra, ejuidfunt ex iUii duohus,
n. 0^ mox definam pro hac vice f
SALO-...”
|
|
3 |
|
“...XS SEPTlMAKTiE PHIL O S O P H I C iE
S ALOMO N.
Enigma Reaequidera ceiifestterra qmntitM refj^eltt CCeli
cumjmodt efi f
HYR AMVS.
In mundo maiore eft adeo exigua, vt non compaianda fit cum cce-
leftifLipenoiisegionisjiniocantilla, vt fiterra euet anobisineadem
remotionecumftellisfixiseiufdeniilluminationis, non pofiec vidcri
anobispi-xparuitatc.Ideofemidiamcterrea-ceinnulladiicrentiaeft,
tefpedtu horizontis meridiani, aiic ^quatorisj quki omnis circutus
magnus prjefurnitut nihil de fua fUone intennedia iupra & infra
terrainamictere, vt pater in quadrantc obferuarorio inftrumcnto
aliisque; quamuispneciscloquendo terriE imidiameter amittatiir,
veladiiciatur,hoceft/patium 859.milLGerm, quointenialla, Sol,
Iuna,&fteIiae,quoquelunt a nobisremotiores, circaortum &oeca-
fum, quam circameridianum aut Zenit: Vndepatct,quantum coecu-
tiamus&oculis &intelled:uin cceleftibusillisinquirendis. Atterra.
Philofophicafliicoelieftferradixnumeri perfeAi, refpeilucubifui
duplicati: funt autem hi numeri (T...”
|
|
4 |
|
“...hoceft,aeriam, fubtilem,tenuem, penetrantem,& informan-
tcm terreftria, denfa, & crafla corpora: ideb & talis ortusipfi conue-
nit: Acre indigent homines, animaha. Sc vegetabilia omnia ad fui in-
cremenmm & vitam, fine quo pcrirent fingula. Acre eget ignis qui-
cunque, quo fi careat,extinguitur. Ar cibus vniuerh continentis eft,
line quo inedia, hoc eft, vacuum,fepe con tingeret, aut natura: remm
inter ft conciderent & deftruerentur. Ar eft,qui philofophico fcEtui
datartus,vitam,&:motum. Eftautem nihil aliud hic ar, qnamfub-
ftantiamobilis,fugax,&inconftans, quae quouis nutuVulcani mo-
ueri &abigipollt, vteiuslocusnoninueniaturamplius} multumq;
afllmilatur menftruo mulicris, quod licet vile habeatur, velut excre-
mentum ecorporeexpellendum, ramen hominis,nobiliffimianima^
lis,potiirmia caufamatetialisexiftit.
H Y 11 A M V S.
De Vento & ^re fat is: cjUaero, num ^ruina^
grando,nix ^ glades in o^ere philofophico adjint}
SALOMON.
Hscquatuorafrigorisvehementiafiunr, Scnullocalore indigent
ad fui...”
|
|
5 |
|
“...Oporcct
igitur vt alterutro modo eiiifmodi rariora contingant, vel diuino,
quo Mofs vfusante Pharaonem .dBgypti Kegem, vel diabolico, quo
magi&nigroraantici^gyptii vtebantur. C^ihacnaturaliterexcu-
fare conanturper vim turbinum, quibus fnimenta vel alia eiuf-
modi in acrem raptafint, vnde poftea in modum pluuia decidant,
falluntur. Ita quiranarum femina cum aquis attniciaperradiosSo-
larcsinnubes, veluci&: pilcium, ex quibus inmtbibusran.t&pirccs
exortilint, affirmant, aliquiddixiffvidentur, fed nihil, quodrei aut
ratioui fitisfaciac. Malumusigiruriliahyperphyficafateri, quamle-
uiculis ratiiinculis demonftranda afllimere. Hue fpetat vitulus,
qui integer aliquando ex nubibus cecidiffe legitur, nefeio, quam ve-
r. Et Anaxagor? pr^dictus lapis magni ponderis; de quo hcri
mcntiofadaeft. Aliaresefl:, quam Auieennaintradatudecongela-
tione lapidum, cap.i, tradit; qiiod nimiriim lapides fiant ex ignc,
cumcxringuitur: quia f?pe contingit corpora terrea&lapideacade-
re cum corufcationibus j quia. ignis...”
|
|
6 |
|
“...(4 'SEPTiMANiE Philosophic^
Sc heroibns nihil impo ffibile putarunt fuifle faiftu, vtq; illi in colum
fint translacijfic quoque eonini aninialiain {ydctamigtafle. ^Deleari
itar Dii, Des, Nymphs, heroes, c heroins a.Ds ortum iucentcs-:
Deleantur fabuls &:fatamonftrofaiis fingulisaficripta, aut potius
(us origini.& proprio fiibie
|
|
7 |
|
“...Sicell mauro. Aurumpurum de-
dudume^ per examen ignis incorpus firmum 'ftxum, &cum eo amplius fer-
mntare,omninempofttbileeliapud Pbtlofoplm-, nift babeatur materia prima
tnetallorum.inquareftoluaturaurtim (hoceft,philofophicum) mprtmam
nihil fieri pote-, quo-
niamrerumjpeciesperfreiain fud naturdmnmutatur, fedpotiuscorrumpitur:
mq^ex irnpcrfedopenimfecandian artem aqulfieripoteft: Ratio eli,quia ars
primas dijpofttiones inducerenonpoteft-, fed lapis noftereft res media interperfecla
imperfeacorpora,&quodnatura ipfaiiuepuftm perartemad pcrfetliomm
deducitur. Si in ipfo Mercurio operari inceperis, vbi natura reliquit imperfe-
aumdnuemes in eoperfeatonem,&gaudebis. Perfectum non altemturfedcor-
rumpimr, fed imperfectum bene alteram:...”
|
|
8 |
|
“...ViIitateminreienihil cum ea cmune habeant. Vilitas eft quidem
inhocfubiedlo, id quia nil Mcrcuriiinlhabeat, quoiblototates
perficitur, ab arte reieiftumeft. Sulphur[quoqueoletfilex, fedvul-
gare,quodPhilofophianonadmittit, Rufticus hic eft craftlisq; in-
fus,potins Melibgei alicuius, cui in nuda filice peperit ouicula, quam
L 3 Phi-...”
|
|
9 |
|
“...Tertia Dies: De Terr.^ Fossilib. 89
virilibus in mare abiedHs coaluit Aphrodyte ranta pulchrirudine, vt
reliquas Deas omnes antecellat. S unt autcm viriJia nihil aliud,nifi ge-
nera tionis membra, hoc eft, fulphur comburens, argen to vino in ipc-
ciefiimi, admixtum, primum agens adgenerandum fcerum philofo-
phicum.Hocdumfcgregaturfeuamputatur, ceflatquidemaugmen-
tatio natiiralis grani perfedi, & omnis generatio ; at ex eo fulphur
philofophicum editur, quod in argen ti viui peramplo mari coalefcir,
& dicitur noftra Venus, feu Cbryfocerallum.
Saba.
Qmd V'cnus cum Adartehabet commercii f jenioma
SALOMON. 4-
Q^od Beia cum Gabritio lilaenim fcemina; hic vireft. Vtriufque
proles Harmonia,Cadmi vxor.
SABA.
In Qtdmo mees qnajlionis initium 'vt fuit -, ficnunc /^Enigma
*vxore eiu/dem, V^eneris fiUa, fHhfflo.
HYRAMVS.
Magnum rlifquifitionis philofophic campum ingrefli fumss,
cum deTerrsfoftilibusfcrmo fit. Ha:c enim in filentii tenebris cum
generetur, ante mille annos forte concepta, ab aftrorumq;...”
|
|
10 |
|
“...campana abfq; piftillo.
HYRAMVS.
Qui fit ^quod mater mor talii a filio immortaliin 'vteroj£,^iGu.\
eins exifiente a morte non vindicetur in 'vitam, hoe eft,
Saturnus a Diana imtentutirefiituatur>autSole^,
S A L O M O N.
Delia, debira, & morbos parentiim, inprimismatris, illc, quiin
vtcro eftmorbofo conceptus,&: concrctus, atqiie hincmorbisobno-
xius, tollei c non poteft,nifi prius ab iftis maciilis lir liberatusomnino,
& in fublimiorem puritatis llatum euedtus: IraSol in vteroSatiirni
cxiftens,nihil illi perfelionis, quam ipfe n habet, concedere poteft:
M z Atft...”
|
|
11 |
|
“... gignit, florcs, aqiias,
olea,ralia,bairam3,crocos,tind:iuas volatiles, virra,&inniimera alia;
qua: tarnen aliqiiidviolenti & vcnenol non rato fub palliopra:para-
tioniSjVt anguem fub herba, tegunt,&pro medicina falutarimortali-
busingerunt. Mciciniusefl:,&alasinpromptiihabet,vtnetantillum
iniuriaruma Vulcano vclPrometheopatidignetur, quin femper pa-
ratas fitadfagam,vtaquilaad voiatum. Huicqui eombiuetepennas
ilLefoeius corpore nouerir, habebit fpiritum ad multa vtiliflimum,
dequibns viilgo nihil ebiiccinandum erit. VerumCapricornuseft>
videneinfultet tua; firciei, teq; fupinum in terra profternat. Mulris
nocuit(uispra:aaitiscornibus,paucisprofuit,nififortunatis. Eft ter-
ra volansperacra, &acrterreftris, eftaqnaficca & puluerulenta, &
puluishumidus iPcnetratquidemad intima,fdfuraxeft,vtMercu-
rialegenuseiushincquoque agnofcas; Apolliniboues, Vulcanoin-
ftrumenta fabrilia, Cupidini arcum, Veneri peplum furatus traditur.
Serpens elf,qui mittitfuasexuuiaSjVolucris.qutEnidum. Sedetiamfi
mille...”
|
|
12 |
|
“...Manet antcoftium Rcgjs, &aulamnon
intrat,tantum abeft,qud Rcgcm Regillaexotrrare valear in tempus.
Qiiis hac Regem induat,inquancc caput, nee pedes exprimuntut,
iecquicquamaliud Eft iabulumabfqueaqua,&lampaslineolco;
cuius vtilitas nullaeft. Quidplura ? Pulchrumeft vcnenum,non me-
talIorum,(d niortaIium,quod de Venere venuftisq; dicifolet-
HYRAMVS,
Qm d ref^ondmdum illiSy (puttin luram ejuajiuerun tin jgm cv. &
emnibu hijee^ metallis, ^iritibm, Mercuriis, aquis, oleis^
Jalibm,prout di-lafunt, ^ nihil inuenientes, tot am ar tem
damnayuntfVt impoj^ibilem t
SALO-...”
|
|
13 |
|
“...rinonpolTedifti cant Phi-
lofophi; necperflamratiocinationem, aut per vnam natarac con-
templationem,nccpcrdil:aaHthorinnfolummodo,eorumq;confo-
nantiam; fedperhaecomniallmul Diuino annuente Numinc. Vndc
non fcquicur.
Muit a expertm eSl ,& nihil ccrti o uk:
Ergo nihil vcritatiseftin arte:
Namarsteaaeftfnb allcgoriis, vcluti nux vel amygdalura in luocot-
tice,&teftudoin;fuarefta. Adintcrioraeius adyta luftrandacuiq/uis
ftlaborarcj atpcrucnireyniuscx miilibus.
H Y R A M V S.
Satamcdiaumnuncopinorj Tnisigiturfententsacquiefcimus,
fed ita, vt has quxftionum vices £bluendarum lubentes fubeamus, a
te,vt re(pondendo,ficintcrrogando,indicsjdo^ioresfa^.
SALOMON. ^
Inmanihil. Idco fuihciat huius vcftigiainda-
earc,&peropera.admir.andam.agiraam rcr.umcontcmplari. Nilho-
mincdignius quam ex humanisdiuinanictiri, ex creaturis Crcato-
rem,exlibcralibusdonis Largitorcm, exprouidentia xtcrnaDcib*-
nignira.tem;,cxfa6H...”
|
|
14 |
|
“...Tertia Dies; De Tekkm Fossilir m
^uod^viliori vfui maiieipatum crat; Secund per redudlionem in z,
materiamprimam metalia purgantur & laiianmrafordibuorigina-
Ijbus& tcrreftrcitatefulphuris immundi: Tertia* vt fiat vniuerfalis
cper minima mixtio in forma aqua,nonpulueris fupcrignem.- Quas
enimficmiicentur, non facile difiunguntur, cum aqua aquam com-
pleftatur,&proximusproximum fuum non dimittat.Ex quibus conr
ftar,nihil fieri poile in hac arre,abfqucpramilsailla omnibus decanta.-
sa in pnmam materiam redudrione..
SALOMONS
Qmmodo retexi ^jjknt metaa l
HYRAMVS.
jEnigmA;
1^6.
Eodera modo r quo Auguftus Cafar Romam reliquit miarmo-
seam, quam iateritiam ligncam repererat. Teda & parietcs de-
ftruuntur ,.&fiipetfundamentocodemex digniori materia, nempe
marmorca,jEdificanturadesdenouo;Sicenim Author Aurora;,c.i.
Separaiitur,:nquit,elementa,terrafcUicet,aqud,aer,&ignis: Terraibidemir-
Iincju'mtr,vtaliatriaelementainea valeantradicari-, fi ipfa non ejfet, ckmma
fundamentum non habmnt, fuperadtfiundum...”
|
|
15 |
|
“...conftriftione, &poftcaauo-
lac, & ficaftumicid, quodftbieft maximelimilc, fuisq^ alisita aetcm
exponir.
SABA.
Quidantiquioresderoferuhedinefenlerunt f jehioma
SALOMON.
Rofas prius albas fanguine Veneris tindlas cflcrubras, videlicet,
dumillaexrofetoprofiliret Adonidiab Apro vulnerato opcmlatura.
At haic fun t omnino allegorica, & de rofis philofophicis imclJigi de-
Bec^vt alibi latius expofuimus.
SABA.
Rojaitatji reiia, adLiliumtranjeamns; mn & Enigma
hoc conutnis PhilofophUi 1^7.
S A L O M O N.
Nihil magis; Nam &hocalbum,&aurei,necnon rubri coloris eft.
Eftaliiid,quod Conualliumdicitur, &aliud,li/;w interpnaszf^el-
latum.HuicPhilofophorumopiispcrfimileeft. Illudtutiimeftabin-
iidiis jirastercuntium, propter vallum Sc munimentum ipinarum;
Hoc a lafciHiacerdonumluxurian:ium,&otioforum,defenditurle-
pimcntovariorumterminorum,&allegoriamm. Jmb,vtipfifloresli-.
iacci fpinis circumfeptialicnis,nonpropriis,nafcunturinluccm; fic
&foc....”
|
|
16 |
|
“...Baccho apisd
Romanos; qui quoquG (Unr vnus &idcm ipbus & fadtisin allcgo-
riis; Omneshidfuishnguncuriu ludiampenetraflc cumcxeicitu,po-
pulosq; cundtos fibi Jibdid i (le.quibus vinum & vitium culmm mon-
ftrarinc, humanioresq; ritus birbaris indicarint. Varijillisitinerum
comits affignantur, vt funt Sylitani, Satyri, Panes, Silenus, Muf2e,&
multialijadieitatem,rifus, lukisjfaltusj&iocosproni. Amphisba:-
na,duplici capite fetpcns ab co occifus, & innumeraaliaprteftita qua-
miraGulosdiciin,tur.Sed nihil aliud liisfigmcntis Dionyfiacisindi-
catur, quamhumidior pars lapidis,qua foiiiit, mollit, & humeftat
partesficciores & compadaseiufdcm. Hec vinum inucnit Bacchus,
DionyfuSjVel OfiriSjhocidem docuit mortalesjidcfl,artifices. In hu-
iusgratiamTricterica fcuDionyfiacafeftaAthcms &alibiin Graecia
inftitutafunt, Orpheo authore, vtElcufiniain Eleufo, proutlib.4.
Hieroglyph.fatis deraonftratumcft,&lib.3.1ubgcnealogiaBacchi.
HYRAMVS.
B^vera igitur Bacchus non efiinuentor Vini}
# SALOMON.
Neutiqu.im;...”
|
|
17 |
|
“...£4 SsPTiM^ANiE Philosophic A
dorem: Pallas vei fapientie Dea, gauderoica, vt pacifica, remit
fumpui piiigiics reddens frudus, Qu^ h;ec arbor fomacibus Irece-
ci ncre, inde propri Chy mica dl:, ciim Pallas eiuidem artis Dea
ik; VndeMiiemis delcribens ignem contra namrain,;^i>,inquirs,.
fbilofophiatstalisesl, quedem materia binapartitione partitur: aut en'm eim.
tnateriaexJlercpreoHtllo erit compoftta:, aut ex foliis olmarum: Nihil
quedigneminxonibuJHeneaqualem facial perdurare mdm hit-,.
SALOMON,
jgNiGMA Offidda Moto arbore r Myrrha exijimandum e£t
7. H-YRAMVS.
M'omsarborum vltima floier, exadco iamfrigore; Vhde prude^^-
tillima vocatur a Poctis: De hac Politianus in Riillico
Moxvhi iam fapiens capitfrndefcen 'dorus,.
Atttquidemfapiens,nunc.ambmofa,necvlm.
Qu&pdiatpomum,fsd fericapenfa nnmftrat..
Mxc cum folds luis bomhycibiisalimentum, bombyces Icrica fua fn-
lamentai hare veftimcnta, baec pompam dc liipcrbiam, imdaiuhorita--
tem,nobiIitatem,doL'hinam,&: lapiendam ;Minc & Hocnomrne Mo-...”
|
|
18 |
|
“...ultur, Aquila, Ibiif
/ScPhocnix.
SABA.
iENiGMA *De Gallinaceis cjuidtradunt f
i4i- SALOMON.
QnpdSolphilolbphicusegeat Luna,vt Gallus Gallina. Etfienim
Gallinsnonnunquamabfque Gallo pariant oua Integra ex Icfe, ra-
men ea pullis excludendis noninlcruiunt, nempc viatiua&calorc
fpirituofo deftitiua.quiin fpcrmate Galli, tanquam propiio fubiedo,
continctur, ouisq;includitur. Vnde Auicenna admonetartificesin
libro de Anima, vt accipiant oua Gallinarum nigrarum, quibusad-
fueritGallus: fine eo cnim nihil valere. Et in Epiftola Solis adLu-
nanijdicit Soli Luna: O Sol,tumei ndges,ficut Galliu indiget Gallina, &
egoLuna indigeo operatisne tua, De ouo gallinaceo Plato Philofophus
apudRofanum, Habemus,m(imt,exemplutninouo,quodputrefcitprim}i,&
tuncgignitur puUus,qui poBtotum corruptum eanimalviuens-.lta, vt idem
ha.het,abfq^corruptionegeneratiofierinonpoteU-, vndefiudeasinputrefalione-,
quiacorrupttovnmgeneratioeiialterm. Et Bafilius in S.claue: Hoe ex-
cmplisdemonftrandumnouitvxoragricolx optime:...”
|
|
19 |
|
“...ante omnia cauens, ne nimiocalort
in cineres vedigantut ,pulueyemJiccutn,yubicundum,inutilem ,jid in puluetetn ni-
grum, Corui roflrofmnlm: Et in Rccapirulatione dicit, appareieintcr
colores varios Coimroftriiinnigtum, vtplunibuni; Idem in i.porta;
TumgratiasageDeo,qubdopus tuumJitinceptum; nam in hoe hahesftgnumve-
nim,quod in nigredtne tibiapparebit; Corui caput hoefignum vocamm, ^ aliqui
hocnominantCoruiroftrum:Vn-decon(izt,mhacancConun-neSeboni
aufpicij, contraquamantiquitiis habitus cft: Nihil autem aliiidper
Coruum hic fignificatur, qudmnigredoomnium priminoperere-
dleinccptoappaientc; De qua Arnoldus: Quicunq^colorpoHnigredinem
apparebit, laudabilis eR in turba Philofophorum: Et cum vtder mater tam tuam
ienigrari,gaude, inquitRofarius, qutaprinctpium eRoperU. Hinc Coruus
Apolhnifacerextitit.
SABA.
Fopte ^ Coliimbialba eflino^epe 'uijndapofi Enigma
Copuum ?
SALOMON.
ReAefentis; Goruus enimhicin Golumbam nine albioremcon-*
ucrtitur.&pullieiusprsfeniountalbi.hoccft^columbinarnnatu-
...”
|
|
20 |
|
“...cuiusnumen iaceid'otcs facrifi cijs lionorarant; eiusq;;
cultum ftatim.amprexiirunr Arabes ScSyri. Pofleaicota Gr£E£ia,canri
Afiauca',quamEuropsca', Deumq; iftiim generationis cfficacemno-
inihaueruntPmpftW. HebriHuncquoqucveneratifimt,&vocaue-
innt PhNihil enim aliud quampars,agpns,-Lipburi;
philofophico adempta-, per membrum genitale reicdhun rcvcra inv-
tlligitur hoceft:, lulphiLcombuftibile Sccombiuens a quostan-
quamprimo agente fulphurphirofpHicumgeneratur; fi veroidad-
elt hiiicj.philorophicum diciinonpoflet j.elierqj corruptioni.obnor -
sjum..
HYRAMVS..
Sed'nos hoe agamusSntne plures miriE-nauiraE pilces quiali^-
'^id myfterii Chymici occulfcent ?.
SALOMON.
^nt^rxem^cChArAceiPad^luiiEtVmifilamif^liampetra'tlucernaiLo^...”
|
|