| 1 |
 |
“...I N D E X.
rttitilhtdpyaui Meden Mcit:
- vfdeoptelwr/>,ptohque;
jytter 'ion feqnor. ttnig.2SS
K^n in hac Europpluris demini (^mgesfint fui iuris. 2 H
.^lomodo mtelligendumfit, quoddtaum eft, inte/lefium non fen, cr-
gan'cmediii, ^mhilomintisjpeeiesinttlligebilesftatutafunt. 2po
SpecieiintellightlUqmfit,&vnde pint. 291
^0 medio velinftntmentofenfihtksiUn (peiies recipuntur & difpenan-
tur,camslUtpJx noninfeagmt..................................
^n'moio differ at hh jpirttm animalis a, rationdi homtnis anima, &
qttomado htf. ah tntelltfiu ^ fpecieinteOigibili~ ^93
Senfts cemrnuni quidam homines vtentes intellectum agentem nunquum
autrar feme cur rxerceant. ^9'^
fiit,qudhom.nespluHS deleStenturcorporis honis,^ externk.pr-
tuna, quam inteUeHtu; cum tarnen hac vera hona fint, ilia pro arbi-
trio vfurpantis,inter dum quoque mda. 299
Cur homo vocetur animal.
Cur Logici hominem injkis tilts terminis animal defer ibant,^ 296
Europa an caput mundi fit.
Cur t^f'ica peSlm in micrecofino exprimat,
...”
|
|
| 2 |
 |
“...munconoa
item.
SABA:
Non videtur, quod coelum fit actium, texraimmobilisftet,
SALOMON:
SideCoeloTerraq-iCompofitiPhilofophiei^quod mundus
phicHS hincdi-citur J inquifitio fiat,cum fimilitudine a ecelo c elemen-
tis mundi translata ita dicatur; necell eft, vt primo ftntentiarn
meam, quae inmultis communi Philofophi non correipondet, de
hifcc pi aemittam, quo dilucidior aliarum quxftionum fiat cxpUcatio,
Tecra in medio mundi fita,tmmobiliscxiftit, nee, vt Copernicus Terr*'
ex hypothefi aftronomicaaffirmat,cceloftante,Z4.horiscircumduci-
tur fupra polos vel axem mundi 5 in cuius medio puniftus eft centra-
lis,adquemgrauiaomniatcndunt,nifiimpedianturobftaculis, Ter-
xam kanc efle magis compadam, folidam 6tgrauem circa partes cen-
tre propinquiores, fiipcrficiei autem contra verifimile eft. Terra
compleftitutj vt continensdnfuislacunis locis dcpreflioribus a-
quam,0 ceanum 8c maria.
Aqua igitur fecundum elementum, vt terraprimum. Aquacum Aqua,
ictravnum globum efHcitrotundum, qui tarnen verfus...”
|
|
| 3 |
 |
“...^NIGM4
10,
SEPTIMANiE PhiLGSO PHICi
SABA.
^er, cui afi^natury an huic, an illi f
S A L O M O N.
Aei;intertnediuseftintercoclum &teiram, nempe crailior, in quo
nasverfamur; quocirca cum vtroque conuenic, ita&inmagiflcrio
philofophico ar ccelum connebit terrx, & a neutro difiungitur;
Duo enimcontrariaabfque medio non condnentur. Interdumitaqj
ar terrae, intcrdum cmlo adcribitur pro diuerforefpedu ; Nam ar
propri cocleftis eft jiffinitati?, & quafi cffilum ipiuin ( exccpto co,
quodhJc de crafliore loquamur) fed ,eft quoque terrae pommuiSi
quia mater cqeli>at auia terr^ y;d?3Wr,
SABA,
iEMiQMA conim^i (juidjunt, an ccelum, an terra \
SALOMON.
Terra: Qjiod fi mirumtibifucrit,decIarabo! Ignisinnoftrohoc
tnundotranlitinaerem tcnuiorem, hie in crafllorem, crafflor ar in
aquam.aquain terram; in qua cum ignis hoipitium inucniat, v t ar ia
jgnc,nondefinite{ ignis autar, fed vtrumque permanet in ftiaei^
fentia: Inde ar & ignis pro tctrahabentur, & terra quatcnus elemcn-
turn, profubicftcleudiuerforio...”
|
|
| 4 |
 |
“...PpvIma Dies: De Coelo et Elem. .r
rtfniglbi: Vnn aiitem (midiameterterr^cft 859 mill.Germ, cum
d;amcrerintegiaiu 17! 8-. mill.Germ. Er ambiciiscirculans*54oo.
mi.Gcrm. Diftar iiaqiie Soieoinlpco a rcir.x facie vclnoftro vifu
549 9 J.auh.Geuu.aur circiter.
S A L O M O N.
k'/nie hac or/mia ttdco ccnc colligfAntur) ^Enigma
SABA:
Ex ecrtisaxiomatibus &obfer.)atioriibus,vt pater ex fqiicntibus:
I. Demonitrarnrtcrramcfi centrum coeli fteiiifcri, ^ in medio Axiomata.
vniuciiiljram.
z. renam eirerotundam,&:cum aquavnum globiim conllituere,
j. Si circiilus magnusin coelo, &illi diredlo in terra imaginatio-
neconitituatur,&vcerqucin j^o-partcs, quasgradus vocant, diui-
datur, rumqLixntur,qiiotmilliariaGennanica eiufmodivni gradui
vclpardinterracirculo velambitucorrelpondeant, quod fifciatur,
turn fciripoterit, quot omnibuspartibus leu toti circulp adnumerari
debearn.
^ 4. Hocvtindagetunpundumcoeliimmobilefeupolumconfide-
rarunc, 5dnuenerunt,quotccelipartibusleugradibus ille cffct in y-
noquoquelocofupra...”
|
|
| 5 |
 |
“...7 SePTIMAN^ PHILOSOPHi-ejE
rFocuj. iil 3Xcaufamr.^fTeicaquefocu.min medio^vel piopemedium Tcae-ni
orbis,quicalorcmfoueat,&i>ationi&expciicnria:cnrcnt;',!!ci;mcn:.
,¥ultanuj. Atquehic eft Vulcanus fubtcrraneus, qui fabctcft mukoniin opc-
um,dequibuspbftdicemus. Qipxcauia eft,qudin Lcmno inluU
Vulcanum podffimum habitare an tiqui Pocte hnxeiin r, qma ilJa tei-
xa valde calida, fulphurea 8c fumofae^iftat, quod lignum eft euiden-
.tilTimum, intenuscaloremclTeabditum, aquo li^qualitatcspioiic-
niant.VndenonimmeritIafonlefidaaMedKiperleclijadvcllus
^m-eumaufercndinn in Colchqs profebliuus., hoe eft, adaadmara
philofophicam elaboiandam vel obtinendam, omnium pnmd inLc-
mnum fe contivlic, vt Viilcano, ibihabitantUitaiet. Hic Vulcanus
fmeignisOibterraneus calefaciromnia vicma loca,&ofticinam fuam
w ^^perfieiemterrs. Eftautem cerraabfque
iratior dubiopropc ccnci'um cknflor&coi'npatioi*, poroliotvcvp&nuior
prope fuperhciem Ju cnim ad vriim inhabirannum cxrunfcciis &: ae-
Xierationem lacentium imunfccus...”
|
|
| 6 |
 |
“...Tertia Dies: De Terr^ Fossilib. 77
nat, quivnlgo Tempus habetur: fiosalibi, vbide Viilcaniaproge-*
nie,de his dmilibus afturi fumus.
SABA.
Phatontesi^iturios&I^ros adfumma efferos oiENiGMA
moYaris^ at ver dichtm putoi cuiUbet'. Medio tutifli-
mus ib-S>
SALOMON.
Addifkus equidem vt nolimpecuino morealteriusnntui, quam-
uisdiatiflimreceptofmeratione, fic ncc recentiori opinioni, non-
diim fatisconcodxautmaturat, fed pr^cods ingeniifubrcpentiher-
bx.abrqucfloie&frugcluxuriantiabjfqiieeuidentibuscaufisaftipu-
lanvelim. QuienimaIiosincrcpaHt,quodfintHippocratis,Galenf,
au c alteriHs antiquiffimomm fequaces j mallent fan, vr fua dogmata
illorumnegIedis,(blaliabcrenturinpretio. Atfuadent haec;nonta-
menpcrfuadent. Expelenttamdiuilli neoterid, Prindpianoua&
Medidnam fecundum ea reformatam produccntes, fuaq; mundo
obtiudentes,quam vctcrcsifticxpeiaarunt, & tum pofteris dehorun
dodrrina, vtnuncdeillorum,iudidum erit defoecatius & (yncerius.
Demeris &recentibusvinis comparatio cum vetnftis, bimis...”
|
|
| 7 |
 |
“...Tertia Dies: De TerrjC Fosjilib. 105
SABA.
Granatus; Namq; inignepeififtit, rubcisq; eftj&aarifminan.i-
turaliterin (comincC; quibus propiictatibus fi ingrelTus in metalla
accedat & pondeioiitas,ncfcio quidverar tinbm'Kin co dciir. Adnai-
rabiliscftnaturahuius lapilli prs caetciisoninibus. Vaporauriineo
fixuseftj&colorrubus,quiadeft,cincliajpaludamentum. Natuva
Ineofuorumarmoiuminligniainfculpfit, fiiarq-, planr.Tveftigiumre-
liquic: Impcratorem Diux Mcmorix Rudolphum II. hoe medio
Mercurium vulgi prarcipitalfevidimus. Artihciscft&coagulationcm
cumfixatione Scingiellliilliaddere, &ciiiduraeiitperfeAa. Enhic
cft campus Martius piotyronibus ad cxercendum non tam manus,
quamingcnium; vtrimcntur, an Granatus fitartivtilis, fiuc
non,cur,& quem ob defcdum ? V t cnim cft Medici, corporis b uma-
nipartes,venas,neruos,ai tcrias,humoi CS & operationcsconcempla-
rijVt fanitas & morbus difcernan tur, eau fa cuiufque innotefcam cuni
fymptomatibus: SicChymicifcuPhilofophi naturalis cft, mincms,
tanquam...”
|
|
| 8 |
 |
“...Valentim in defcriptione eitts
primoe materU Ldpidtsphilofophici f
. HYR AM VS.
Ipfe de lapidc vilis pretij dicit,qud voUtilis ex eo extrahatur ignis.
Id enim vcrum eft, quia omne, quod non eft decflcntiaeius, auolat,
aut comburitur: Ipliimqi rcfert lapidcm componi ex diucrfis colori-
bus,nempe ex (eruo rubco, & odorifcra eius fororc. Lapis eft, 6c non
lapis; illud,quia teritur;hoc,quiafunditur.Incofolooperarurnam-
ra,& non in alio.Natura icaque operationes fuas nondum in eo abfol-
uit,led quafi in medio earum cut fu eft. Ex hoclapide diftilladone no-
taaquaclariflimaelicimr, quxRcgem,patrem,icufcncmfuftocat,e
vfque, donee ipfi reftituatur anima; 6c mater volatilis ipfi m regno
adxquetur. Quodenimcftfuperius,cftficutillud,quodeftinfeiius,
6c afcendens haber naturam dcfcendcntis. Eadem igitur Bafiln eftm..
tentio,quamuisaliisvtatur terminis.
^ c A T / A XT
Rutam murariam, a fummo adinfimum, quoad /piigmaticxnoftra:
traaationifufficiat,difciUTcmus,agnofcentcs,vclexminmiofloku-
io Dei Optimi Maximi...”
|
|
| 9 |
 |
“...14^ SePTIMAN JE PhtLOSOPHIGjE
iEniGHA fadusfuit: Qutd.PrncepsSaga£i^ime,fentii
msuj in qmHerades Leonem occidii ?
H Y R A M y S.
Leonem'Nemeacum quiagnofcit, necipfiim dimedio intciiroenduseric: Sylua tota cingacurignibus,& circiim'
circaarboresincendantur: ficremota vaftitatelatibulorumLeofaci-
l calptabicuiiauc iugulabitur/eu ad mmus hilQfof>hicumS
*7- HYRAMVS.
Im.cftporiorpars ems,fmc qua necnigredo, nee albedo ,nccTu-
'bedo apparebit. Vmditasemnhuius fyliia:,vtpotc color inter extrc-
mosmedius.mittabilis,eftinnigrum,album,&rubcum.
SALOMON.
iEuiGM A Sed funde hic Leo inhancfyiuam beruenit f
H Y R A M V S.
Sunt,qui dicant,vt ante relatumeft,eum ex Luna...”
|
|
| 10 |
 |
“... pluuiam&roreminde, terram,hinc nuttimcmS
accipiunt vna cum euaporationibusaeriis,oleofis Scpinguibus, qui-
busa radicularum fibris & venis.attraiftis protrudantur plantamm
gemms, germina, ftipites,culmi, folia, flores, fruftus, & lmina: V e-
rmanimalia,quia vni ccrto loco non fintadfixa,lGngalionutriun-
tur modo : Non enim immediate ex dementis nuttimentum ca-
piuntjVtilla, fedexelementatis, fiuc ipfisvegetabilibus &animali-
bus: Vnde nee radices aut primas venashabent terra: infixas, ldin
medio corporis dilpolltas 8c tefas. Quamprimum cnim quodcunq;
animal ore pabulum fuum acceperit, & dendbus diminuerit,in com-
V j mune...”
|
|
| 11 |
 |
“...ferenis ruodtibus lu- Lacerna;
cetsqiiak Vul'cano propda;.
alambendispetris nomen adeptaeff.. Eampetra;.
Giaucus pileis, tanta in- fobolem eharirate teneri dieitur, vr paruos Glaucus.
foetus nunquam delcrar^prsftoqj adliteiscoxitra noxia -.-in perieulis;
lolidbs denoiatjdeinderevomit..
vero eapcum 11 eoncerpleris in fruffa,& in mareproieeerisyEchinua.
panloi pft partes, conuenire ac reuiuifeere: aiunt: Sreuitiam. niaris.
pifagir, ideoq;- correpds Icmunit ealeulis, nefludbusexcudatur:
rahabet in medio corpore in tcrram veria, propedibuslpinasge-
rensrln orbem voRiiturjquand'aingrcdirur.-
Ioli^irextraaquam lelefrens volitat caput Haber inter pedes,&LoIigoi-
vennem-,& cruorem nigrum indaratramenti;.
Stremblc: geneve concharum- Regem Habenr, qucnr lequuntur,,Sttorab;.
quoainqitecoiTcclTerit,. Himc capiendaut alpiciend bonum omen,
portendi dicunrrHineapudBxfantios; Attica, drachma propollta eft
ilTum expifcantibus;.
Tey?
|
|
| 12 |
 |
“...iuntiir, fpecicsdiainturfeilfibiles, quibus,
vis fcniitiua operaticnem pcrficit.Al^hfs^maginibiis particnlanm psr
fnfuscoilebiis- & memorix.mandatis, ali$ longfubciiioresabftra-
huntur,qi!a; pluribus vi(is,.veMcnfu perceptisex aequo conucniant, 8c,
diciinuu'Vnmrfaks. Hairuntrpeciesintfiligibiies..& inrellcdusipfe;
qui vtroque gencre vtiriu-,&lnlibiii & inrelligibili in fua operationc.
Quanrum vero differtimago {niibiiis are coiporea, cuius edimagOj,
tantum ab hacintclligibilis..
igNioMA-, Qo medio 'vel injlyumento jenfdies iUctjfccies- redi-
^mntur^ dif^onmturyCtmide ipfce non mjeagant ?
S A.L 0: M.0>N.
Eftaliquafubftantiain cerebro liominis j qu vo catur Spiritus ani-
malis,non quodmerusfu fpiritusincorporeus; fed proximad dn^-
riam fpiritus accedcns ob fubdiitatem & agilitarem. Et ian fi illorunii
opinio vera fit,qui ipiritusa-eatos ex elemento puriilimo fimpHcifll-
moigneoftatuunt fpiricusiileanimalisnon impropri icadituseff...
SHriwsa- HicHtexpurifflmafanguinis,.qui ed calids-& Hiimidiis...”
|
|
| 13 |
 |
“...Imoflrmjailojicet tofitpoflerittSf 10
ibabebitmaionm, inccelum 7.8.9
fummum asfcendens, 10.29.10. ji ConftUmi, Trincipum oculi & stens,
ComtUqmd, ^y.&6o.i.eorum 107.14
materis, vnde,^yi9. qusndoillumi- mrediklis, &bumanstnim-
nentur, 6o..sn quoque fuprs bectllttstempenefieperans. zoo.5.6
Luns regonem asfcendant, an vero Contabefcereqmdv'ideatur, 123.18
fmperinaerefliblunaribsreaHtyo.iyContmensplenum,
medio non contintntur, 14.9
tt> 6.j copultnturoporttt,fivnuminalttrum
Comttsquidam, 6,14 sgtrtdebeat, iJJi-55
Cotnetasrsoneffe igneos vapores inaereac- Contrarittatesnatwarum, l92.11
ctnfos, 60.4. plures in ccelofltos, htflo- Copernicus, 5.1^
risrecenfent, 60.25,14 141.5
C^^*kas Salomonis, lyiq CorhominiSfti^.iy.&feqq.^ue, tq.
. Hb &ftqq....”
|
|
| 14 |
 |
“...&coloribH efficit, ixo. dtinoribus
':Spananihelotasfeuferuosfuosebiiofos, expetkur,
fatuos, ^ vim dementatos liberfuis Spiritus animalis incerehro hsminis, 210.
propofaerunt & epnderunt, j& cur, 25. curita dilns,ibid. vndefiat, ibid,
iiy.i^.&feqq. eius vis, ibid.
-Species cum ftiafpecie coniungenda, 11 o spiritus vit aks ^anmules vnde generen-
^SpeciesintelligMuquid,& vndefiat,zo^ tur, ifd.j-^.exMercuriotompoJiti,^!.
}.&zio.i6 z}.mrnerales,ji.S.antimoniaIes, 101.
-Speciesfenfibdesqua, ead. l.i 2. quo medio abfquecorpore inftabiUs,fugitm & va-
recipiantur & dijponantur, cum ipft gi, no.^.to.mnfuntcoagulandi abf-
mninfeagant, ead,ii.(^feqq. quecorponhus, tad.
'Sfeculumphtlofi)p1}icum{itatur,&}.i6.& Spiritus,curdquibufdaminteUigentiano-
Urn tninen-...”
|
|
