1 |
|
“...D E D I C A TI o.
philofophica [enk operihws CreationU parAela&corYejfon0
dentiayKeuerendifi. Celf.T. clementifiime accepturajiique
^authori patrocinium tutifsimum prAiturafa;Hifce^0
uerendifsimam ^lllujlrijsitnam Qelf^T. cuYn toto, domo Elcfi
loraliBrandebHrgicaadinnumtrosannosincolumcm D SO
OPT. ATA X. commendatam velim. Daham Ma^dehurgi
^^nno I ^2 0. II. lanuar.jlylivet.
-Reuerendifs. & Illuftrifs.
CelCT.
fubie3:irs.
Michael MaierusD*
Comes Pal.6^c.
PKyE'....”
|
|
2 |
|
“...lanfamajcclebrataef-
fentjnonpotuiquicfcere, antequam hifce oculis teprxfentemvide-
rem,&: auribusdiiTcrentemaudirem.Q^odcummihi conrigerit,foe-
iicemmeexillimo', fceliciorem autem,lime,vttuteobtuli(i:i, collo-
quio'& relponfione tuaad interrogata xquiilma dignatus fueris.
Primo itaque quxrendum, iuxtaordinemate conftitutum,de coelo
jEsie-' vifibili^coq^conrentis, nee non de Elementis. Dic , Set-
pientiJSime Rex.cjua jfotior r dignior pars in Philofophia
occultayan Codum, an vero Tcrra ?
SAIO-
MA l....”
|
|
3 |
|
“...urarcanisinui-
cemprocederednprxfendaReginte prudendflimae quxftiones quo-
que tuasdeiifdem fubieiaisproponas,ad quas,quoadpotero,reipon-
fa a veritatc non aliena reddimrus fum ; Hiec enim feptimana huic
noftrae S c h o l dicatacft, in qualiberc de rebus naturalibus oc-
culds aut dubiisinterrogarelicear.
H Y R A M V S.
^d:ccH^rrf;^;Magnaefttuafapienda, Rex,iK^it,necminorbe-
nignitas,aut comitas, quibus omnes antecellis mortales, iisq; fretus,
ythadenusmonnulladehacipsa materia difquiram,eandem&ma-
iorcminme licendamtusfapiendxrelinqucns.DeElcmentisvldm
qu^fitum eft, idcirco de iiide m continuabo:
^er &aqua (juidfnt in opere naturali feu philofi- .enigma
phico? 13.
S A L O M O N.
Ccelum. Vtenimexaquaar&coelumarium eftinmaiorimun-
doritahichumidaclementa repracfentant coelum, hoe eft, Ipiritiia-
letn partem. Nam vtignis adhxret terrs, dum fomentum in ea in-
ucnitproptcr aris eoniangninitatem, quaretinetur, &aliaspropter
ficci-...”
|
|
4 |
|
“...Prima Dies: De Coeeo et Eeem. %y
S A L O M O N.
O admiranda Dei fummi potcntia omnemhumane coeitatio-
nis capnmi longiffim fupcrans.qud curforcsilli calcftesin vna die
& node per tot ccntcna millia milliaria German.circumducipoffint.
cum in hac terra,velutin imo srumnarum .ergaftulo, tanto temporis
Ipatio homini non poilibile fit centum pcrcurrere, & violentiffima vi
ex machina bellicaemiflum globum vix i o o o. eodem tempore f pri-
ma retcnta celeritatej peruolare.
quot milliaria Germ Solvna horamotu ccelipri- jehichk
ejuotJecundario Jeu propyio emetuurf 3^*
HYRAMVS.
luxta pcripheriam cius circuli iu eclipticae ante didlam Sol mom
primo 14405^.mill.Germ. proprioautem jji.&circitertertiammil-
iians partem, vna horapermeat.
S A L O M O N.
F?rum Solphilojophicm hahetne iUe motum alt .enigma
quem primumacjcundarium} 33*
HYRAMVS.
Imo; Momsprimuseft, quandofupremasriueprimasfphxrasfuas
peromnesgraduspercurrit, donee ad infimasperueniat; Deindeab
infimisadmedias,inquarixmvna,nempeTauri,Dominaquiefcit...”
|
|
5 |
|
“...mundauit me? Qutvidhiud
fubridebitlocum,8cc. Eth£ecdealbatio,qu fitdfumoalb'^non eftfo
Jummodo(Lipei-fidalis,fcdinprofundumfLibllancia:penetrat,ideoqj
perpetudurat.
SABA.
Hucufquefatis; Alteri niinclocumconcedo,ncquidnimis.
SALOMON.
Tu itaque Princdps celebcrrime fuccedes, & Jampada curfu tibi
traditamaccipies.
H Y R A M V S.
Varixfuemntpi-opofittE qnxftianes de Meteoris prsedpuaqiio-
fis;Qudcircanos'dealiis quibufdam, qiixvidebunturarcana,adfe-
remus: V'intHs an non operi efl conuenens^ qm alias ma Enigma
^nam 'vtilitatem rebus humanis praflat ^ 5
F * SALO-...”
|
|
6 |
|
“...fmeignisOibterraneus calefaciromnia vicma loca,&ofticinam fuam
w ^^perfieiemterrs. Eftautem cerraabfque
iratior dubiopropc ccnci'um cknflor&coi'npatioi*, poroliotvcvp&nuior
prope fuperhciem Ju cnim ad vriim inhabirannum cxrunfcciis &: ae-
Xierationem lacentium imunfccus eft accommodauor.Nam irdmiTli-
na & continua faxa abfque pons vbique rota teiTahabaGMiil vnilq;
iam didis vnlicacis pia;ftaret,dum lmper maneiec liixca&: folida, nee
nonimmutabilis. .Rcfeiijnt, in qiubuldarn Hilpanuepanibiisprope
ma- hofpitiolufcipere, !nq; co barbaiicimatira;:jndicia baud dubia pro-
gaa ex par- dere, quos moiiousinconditis& vitajinftmitis ab omni humanit ire
re raldc in-alienoselle oportet, panimq; ipl'ospcrcgrinan. Hifceperlimilistora
,.humani. tcrraforeqnempe inculra & bai baia, ll non in Tuis poris, tanquamca-
mens,ahaelemcntarecipeier,ancpartieiilanm cum illiscoiiTmunica-
ret, deverGuetur vc holpes. Hincaqua,,iiK-tcoronexaeie cadens in
tcaain,vtimber,pIuuia,rQs,prmna,grando,mx,rcua!ids,imbihiEiu-d
tem-epons...”
|
|
7 |
|
“..., &pciporos terne verliislu-
perliticm clcuac-, vb frigid-icate loei atrinaqiiam reuertieur, Sceo~
cicm jngomo, v:pnusvddcendit, magis mimita, vclaudatemisato-
mis le.ij llipatoribus; cumq; peiux^ncn'c ad locum calidicatis prifti- '
itum, irerum rcrolumir, vt prins, N areendere cogitmq arque hare
afcenho^N deicenlro diirat non ialrem per mcnfenvautannum, fed-
tc:e mille annos ) intra qnod Ipatiiim-indtiratur ;n minerale corre-
fpondt ns vai u t-ui mixtionis.Proixr endm hoc vel i Ho el em en to ma gis
vel minus abunda ti acabaftris iniluenriam cHcntialem acceperit abi
aliis diucrlam, ira & hacveliHaforma gcnrramr, Sunr autem tcrracTerwfoffi-
folTiliamulnplicisdiffcrentix: Antenim abfqueMercurialifubftan-
tia, ant ex ilia parrieulanterconftant: Qrre /me Mcrourio exiftiint, Q^afinc
hmt tcn.x,J;ipidcs,laiia. Terne vel (iint medicinal^, vt Armena, Lc-^creurio.
mnia,Silci!aca,vc I coloratiux. Lapidcsvelfantpretioli,vel commu-*
rrcs. Saliafunt, ipfumlalcommune,velcitismuria,armoniacam,lal
p9trx...”
|
|
8 |
|
“...illud: efeis, quid femrtjper velMt. Q^d fi nouare
antiqua, &antiquarc noua, eftdoccreveritatem, bate crit Piothco
mutabilior, & omnium imaginationi cxpofita, hoceft, inftabilis,in-
certa, nunquam &nullibiinucniendaratione,nifi vbiicnfus corpo-
lei earn com.prehendant,quodneutiquamllatuendumerit.
SABA. '
Qjiodnam cenjs tempore prins ex his brinchiis } jEnicw*
SALOMON. 93'
Neutram altcrq prius autpofterius eft, fidegcncreiiteflntiail-
iorum fiat quxllio, cum non detur materia abfquefaa forma, nee for-
ma abfque materia. At fi de fpccic fubicli pratlntis, tum materia
communisanteceffitformarn determinatam. Vtenimchylusinfto-
macho exifl:ens,in hepate fit chymus, in materiaeadem, atforma di-
uersa: ficmatcriamanemeinfubietophiloibpfucojaliaforma, eaqj
K j sobi^...”
|
|
9 |
|
“...&equa nobilior videtur materia,
<^uam forma j at in generatione aiiri &lapidis Pbilofopbici contrarie
modofereshabet .Hicenimformapotentiamjpulchrimdinemjcon-
ftantiam & dotes omnesfer confert, ideoq; nobilior eft.materiaq;
faltem cella & commune receptaouJum eius haberur ; Vnde Rofa-
tius; Oportet,mquk,vt habeanm meptaculum nojiu tinHurA tdonutn,quod
(Jl ftbi confenans cum quadam fitmlitudine ad patrem : Et mox : Mulier efi
quoddamreceptaculumvinlis[minis-, quia ipfa (onferuat infuis ceilulis&ma-
trice,&ibinutritur, &puUulat,vfq^ad tempusmaiuritatis. Nam vtSolLu-
nae dat lumen&vigorem, idcoq; illa irobiliorexifiit-, itainPhilofo-
pbianoftra: Hinc Kermes ibidem; LunaeHlucernanotis, noxefinatiui-
tastenebrarum, qtiamDmcreauit promundoregendo: Luna autem a Sole lu-
men recipit,&ejl dtleda, eb quad Solis lumen in ea eft, idea quod Solis nattira Lu-
mnaturam fuperat. Haec ille.
SABA.
Enigma Sedargentum viuum, quod eft materia ofteris, vnde
9i- habeturf
S A L O M O N.
Pbilofophiadedircdviam...”
|
|
10 |
|
“...Tale fulphur esl fulphur noftrum,&-faptentum, & r.on repe-
ziturfiperterram,mJiquodexilUscorponbusextrahitur: Ecpaul pft: Aui-
cenna: Tak filpkur non repmturfuper terram, r.ifi tilud, qtiod esl in corponbus:
ideocerporailLtfektsltterproparentur.vtfulphur habeamus fiperterram: Kam
iorpm perfectum per Koftrum nsagiferimn uiuat & perfiat iniperfehm, fint
mixt tone alicutusretextranea. Idem cx aacftarulo probato: SubhurThilo-
fphorum,inquit, eslfimplex ignis rimis, vtiiifica-is alia carpora imrtua, ma-
turansea, itaqtwdnatura defectum fuppkt.cum tpfisajitfuperflita maturitatis,
fecundum quodiiinatura fuaftperfectum.acperarujiaim niagis as magis dt-
furatum: Vnde Auiccnna; Tale fulphur non rcperitiir fuper terram, mfi in
quantum exiftit in if is carporibus, Sole&Luna,&jjqalioqiiulemcfliud,quad
milt dicitur,nifiex parte Deifibt reueleturtlnSoleperfelius-, qtiia magis efl di-
gtfium &dccoctum: Pbtlefophtenimfubttltter funt magma, qutmedoexiflis
cerportbtu perfeclis fulphur a ilia eltcere poffent...”
|
|
11 |
|
“...oiitm,cgctqj
ipfc prins n^tdicina elicaci,antequanl aliis mcdicaripoillt.
SABA.
Sturni nantionemjer (wgulis^aginis apudPjekigma
ph')S ji-. i'i, 'vel tyroncs ariimaducrtmt : Qyporfum igitur
h^e,ji non eftnquijltumphilojophicum i
S A L O M O N.
Requilitum quide.mcfl:,atnon vnumPhilofopIiorum fubiccium,
nili allegoricc. Radix cit metallica, terra nigra, immunda,i!T!pcifei£i:a,
caputcorui,aqua vifeola,in quacoquanturicliqua metalla, icdphi-
lobpbicain tam immunda baineaintrare dedignantur, ne magis ma-
culentur,quampurgenturafecibus. SaturnusapudPhilofopliospu-
trebu5i:io,tenebra;,nubes obfcura & nigredo eft,ku eclipfis luminum,
Solis&t Luntc. Planecarum iummus,mcrallorumimusclT:,!ncGElovl-
timus,inopereprimus, cum ouumpliilorophicum inucrfummundi
noniniiuia vocetur; nam quodinmundoeftprimum, inouoeorum
vltimum>& vice versa, habetur.
SABA.
non cum Saturno aperiuntur poYtts (cmtiAYum,
(puifeptimtis eft in oYciine, vi habct EpiJioU Rhajs ?
SALO...”
|
|
12 |
|
“...^Enigma
li.
Qjarta Dies: De Vegetabilibvs.
SABA.
partus Kojk virginetts tin6luYma-
tri culam,in qua con tinetur,&rccreatur nodiirno rorc ,&diurno So-
lis ca! ore j licphilofopliicus in fanguineproprio coalefcit donee in
lucem nafca tui;& perfedus fi t. V ulcanus illi calorcm miniftratT& lu-
nopIuuiam,qiiamannuntiatperIrin variorum colorum.Ros vtrique
lolx amicuseft>&calorneccflarius, quorumliquiddefuerit,abortus
fequittir, & foetus moriturin partu: aliter prodibk in lucem purpu-
leus jfucciplenusj & viuidus.
, S AB A.
caupieBalhedmis& ruhedinisin vna
f^ecie roj^ f
SALOMON.
Qiurftiohaec vulgaris eft. at folutionis Philolophonon indignaer
Colores liibkantiammvellc deducereex qualitatibusclcmeniorum
piimisaut lecundisr fruftraneus labor eft, qui fundamento imiita-
tur lubrico : Nulla enim hie videtur correlponfio, nulla propor-
tio. Inpomis rubedo externa maturitatem plaerumque, & ad Solis
radios...”
|
|
13 |
|
“...110 SePTIMAN^E PHILOSOPHICiE
dcrationc prsfuppofita. Eftaiuero rofs rubcdo accidcns fcparabilc
hxrcns m tcnuiflimafubftantiajciusparte; vndcpcr aquam calidam
facilimTinduraRofcacxtiahiturprofyrupis&aliismedicinis: Ex-
tralum illud terrca corpufculaigni mixta in aqua abfcondic, in qui-
buspropri colorillerubcus, tanqiiam in fiibicfto ba:reat; Euanc-
fcentc veto ignc ex terra illa rarillima, tanquamcx fomitc nonido-
nco,color rols rubeusextradus pcrit.fubiedopropriodeftitutus.
SABA.
iENio MA cauja efl,citr vitrioli tmlur
|
|
14 |
|
“...nig MA
ZICk,
Qj^arta Dies; De VEGETABitiavs. 145
tentionis iSolieu Apolfo,vtbouesfbos inrispaiccret; Mars, vt ou6S
feilarictcs,qiiiMartiaflignantiir; Nonabsreitaqiiedicitur,qud A-
rietisvellas aMerciiriodeaurammrfufpenfum fuericinnemore Mar-
lis; Marseniminaltalanccaillud exponir, tanquam Tropxum bcl-
lo pamim,prasliis cum feris debellatis obtinendum: Et fic Lupus de-
uorat fine Regem ,fiue Lconcm,feu Arietem;,vtnilmfl pcilis eins aa-
ieqlareman^at,.quam Goncoquerencquit: Pneflat aiitem Mars hoe
ofticium Solis filio, guod vellus illud inHio nernoi'e leruetjtie
apradataribu-s aut fucibus auferatur,.vcl infeftctur.
S A L O M O N.
Hue f^e^ant ar hor es He[j>eridum aurea gejantes m
mala j Qm tua de illis'efifementia l
UYKAUVS.
Per ArboresintclKgo continens, & per Mala aurea, conrentum
lUaiuntmatreshorumjVtLeoviridisLeonisnjbeicaufaexiftit. Ea-
dem hi'cmens,quxdevellercaureoj Mele enim &pomiim&oem.
Graecis denotar. Verum quiahum^Ilegorisexpofitio ahbi copiofius.
ifactaeft, & fepius mculcata...”
|
|
15 |
|
“...Septiman^ Philosophic a
cfTet, &trunco alius furculusnobilior ex alia arbore hortenfi petitis
infiitur,ita vtextranco & fureulo fimulcoahtisfiatvnaarbor, qu
jMoxferat fru6lumfequentemfurculinaturaniy non trunei;Sic ma-
teria philofophica, vbicunque fit, inueftigatur, inq; fimm vas poni-
tut, eiq; additur nobiliffima fulphurisfpecies,. quae inucniri poteft,
caq; duo vniunturf6luendo, eoagulando, fubIimando,diftilkndo,
aliisqi operationibus, donee tertium quidexhisrcfultet, quod poft
alias praeparationes, eolorum^; mutationes vasias in Tindusamphi-
ioibphicampeificiatur.
SALOMON.
Satis hocdie dtiquifitumeft; Nunc ad animalem naturam tran£-
ciUuiumetit;,,cuinos iactaftinum rcfecuabinius-
SEPTI^...”
|
|
16 |
|
“...1^8 Septimana Philosophic^
mane reccptaculum, ventrem, id defcendit, vbi calcre humido ma-
ccratur, clixatur, &coquituimaliam,cjuimpinishabuit, iiibftan-
tiam: Deinde in meatus imeilinalcs Iia;c ablegata, pciq; vaiios gyros
drcumdmSa, a venis pet meientetium difperfisattraliiturporioiefiii
parte in venam portae,& bine in epar. Hic primum fanguificatio in-
cipit,tanquaminpiopriafuaofficina,&fitfanguis, quieftproximura
nutrimentum corporis animalium. Ex (anguine gcneranturipiritus
igc vitales & animales, & ex his (enfus & motus caulantur. Fteces ver
primae,(cundx,fS<: teitie alterationisex fuis locis educuntur. Dequi-
Dus fub hominis anatomia long abfolutius inquiritur. Tantaautern
Animalium eftyarietasanimalium.totqieorumextantfpecies.vtnoneasenume-
TaxittM. rare,multominusfingulascontemplaripoflimus. Inppfitione,&:(ita
mcmbrorum& virccriim longi quoque inter (e difFerunt, & ficnoa
vnonutritionismodocontincriqucunf, Sunt quadrupedes in terra,
aquis,&aifre', funtbipcdes', funt quoque apodes;...”
|
|
17 |
|
“...ana's beluasferoces,mate-
ria philofphicain:clleafnit,c|uippcqiixabHercule,aiti.ficc lab o-
riofiffimo dcbcllata & pcrtradlata cft, amalcis, ahis noaimedamno-
tadla^auc tentara. Vrenim Aperdentibus.miaax&;noeiuLisexillit,.iic.
illanon debit ad opus. adhibita,. nil nifi minas & noxas adfett. Ata-
lanta q^uoque ii'la fugitiu.a virg-, qua: curfii llipcrata victoribus fpoa-
fa promida fuir.vilis morte piinitis, Apcu.m mllgnis magnitudiuisin;
Arcadi^: intciemit, vnde iMefeagto brabeio donaracft. Hinc a ma-
tte eins Althea ftipite, cum qito naruscrat>6itali, i-n igncm conicdo &
combitdodpieextindlus eft. Apri vioJentiam Adonisexpcrtuscft,quii
ijl, VQn.at,ioiie ab:e@ catfus & interemptus luit.,
S A B, A.
de Cerua ?
SALOMON:
Et hajc intctHfercuIeos numcrara cit labores Fuir autem Diatrat
facca>auieiscornibus,&2reispcdibus fligaci(lima,quaE non vulneri-
bus proftcrncndaeratjidioiocutfudefatiganda, Sccaptanda. Her-
culesitaque integrum cueutrit-annum, anteqiram camdcfatigareac
eomprehcndere potuerit...”
|
|
18 |
|
“...rfisea cx,auro,fabricaiipr£cepit,quxfolermiritu appendittholcy
templi, populo adbrandatanquanipartera daram a: Nanira^nera-
tioniaptam, &.ncceflariamadpropaganoncm generis inarianiPha-
vocauit; cuiusnumen iaceid'otcs facrifi cijs lionorarant; eiusq;;
cultum ftatim.amprexiirunr Arabes ScSyri. Pofleaicota Gr£E£ia,canri
Afiauca',quamEuropsca', Deumq; iftiim generationis cfficacemno-
inihaueruntPmpftW. HebriHuncquoqucveneratifimt,&vocaue-
innt Phma-
ter,vthabcmr i.Earalp. rG.
H YRAMYS.
G M A Qmfinfu Bac dlcuntur,an hijimco^anaegorco
SALOMON.
Allfegprica quidem atiiE'gyptiis didifa fiint, fed'abignaris Riftorico*
accepta & intclledla. Nihil enim aliud quampars,agpns,-Lipburi;
philofophico adempta-, per membrum genitale reicdhun rcvcra inv-
tlligitur hoceft:, lulphiLcombuftibile Sccombiuens a quostan-
quamprimo agente fulphurphirofpHicumgeneratur; fi veroidad-
elt hiiicj.philorophicum diciinonpoflet j.elierqj corruptioni.obnor -
sjum..
HYRAMVS...”
|
|
19 |
|
“...^ 'IIGMA
27d.
^K)GM A
^77-
194 Septiman^ Philosophic^
vbi certa menfiuafuicprasfinita, quam cm fiiigulienecarant, ad ma-
giftratusdctulerimc. Magnefij &Ephefi) contralocuftas ordine mi-
ritariadbellumexmerunt; tantaeorura animalium fcatebant muld-
tudine: In Cyrenaica regione lex eft ter anno eas debellandi: Et in
Syriamilitariimperio cogebanturnecari, qu tarnen Parthisincibo
(vt&S.IohanniBaptJ grattefuerunt. In India ternin pcdumlon-
gitiidinis efle traduntiir, cruribus& femoribus fcrrarum vfiim pra;-
bentesjcminaruemnt. Imb ciuitatena in Africa a locuftis deletam
vel fugatam tradunt,vt a ranis in Gallia, a talpis in Theflalia,a lerpen-
tibus Amyclas,amuribusincolasex Gyaro infula, a cuniculisinHi-
ipanta.
S A L O M O N.
quid Infedla ad Adedicinam aurigenam
confermt ?
H Y R A M V S.
Nihil omnin,nifi quod monftrentrationem &modum, qitoars
eaverafitj&proccdatin rautationemetaliorixm: Si enim ractamor-
phofiseft in animalibus, qnae habent membra organica; mtilrb magis
& citius illaeftpof...”
|
|
20 |
|
“...trisfamilias ideam &cxemplar, non cft
dubium; ideo alibi anobisdiummeminimus : I fger ad formicam,&
difielaborareQm enim cum formica affidu fuo laborc flingitiir,is tan-
dem quoq; cum eaalas nancifcitur, quibus ex hac mortalitatis &mi-
lrix valle ad seternam bcatitudinem cuolet, & fic de lnio terreno
transferaturad coeleftem & impiternam iauentam, ex gratuita Dei
perChriftummifericordia. Malta funt in hiftorianaturaliformica-
rum confideranda homini fcitu perneceilaria, Sc imitatione dignifll-
ma,prstcriam ditam laboris affiduitatcm. Formica viuse momias
lcpeliunt,magna infuam fpeciem charitate; quamvirtiitem liabiif-
dem plsriquehominumdifcerent, longplurainuicem mifcricordis
exercerenttir opera ; Vnde non immerit quidam in formicarum
concemplatione conlniiit, vt alius, indeMeliflus didlus, in apum.
Qydt quid de ,_yi^ibus dicendum ? Enigma
HYRAMVS.^ ^78.
Illarumcoeleftis (eu aria videturorigo> cum domunculseariim,
id eft, cells cercxjuntrimentum feu ambrofia & Manna mellis, ncc
non rota...”
|
|