| 1 |
 |
“...numerum confcripferunt He-
hrai,qui fupra Pakfitnam funt,gentikm fuam Sabam mmine, quum Berofo pa-
tre,matre Erymanthegenitam tradunt: De hac Saba Annalium parte
z.itafcribit: Cateruin Sab&i natto funt z^thiopica: Eorum Regtna fuit illa
admiranda Sibylla: Quippe qu£ cum legem ignoraret,nec ratesaudiuijfet,per Sa^
lanwnemfapientUfubminiflratorem Deum pradicauit: Qelebretur, ait, Domi-
uusDemilletuus ,quitibificfauerit,vt te ifralitarum folio Begem imponeret.
Eiushiftoriatecitaturprimo Rcgum,cap.lo. item z.Chronicorum,
cap.9. vbi diftinft tralatur, quomodo illa cum fummo apparatu
hominum&carnelomm poitantiumdona,aurum ,gemmas,&aro-
mara pretipliffima, vcncrit Hierofolymas ad Salomonem ifralitanim
Begem, vtprxfensdilccret& cxploraret,aneiuslapientia fam^ deeo
publicata£pertotumoibemt,errarum, rolponderet: Qme poftquam
diuerrisqu:ell;ionibus&
|
|
| 2 |
 |
“...Prima Dies: De CoelOv^et Elem. 5
SALOMO N;
In magno hoe mundo terra eft corpulennus &denfius Elemen-
tum; coEliim autcm fubftantia rara & periria ; deinde terra eft cen-
trum ; coelum circun-sfcrentia; tertio terra eft fixa 5c ftabilis; coclutn
arium 6c mobile. Sic Hiilofophorum ccelum 6cterra fehabent. Yar-
de terra nobilior eft coeloinhoc magifterio j in magno munconoa
item.
SABA:
Non videtur, quod coelum fit actium, texraimmobilisftet,
SALOMON:
SideCoeloTerraq-iCompofitiPhilofophiei^quod mundus
phicHS hincdi-citur J inquifitio fiat,cum fimilitudine a ecelo c elemen-
tis mundi translata ita dicatur; necell eft, vt primo ftntentiarn
meam, quae inmultis communi Philofophi non correipondet, de
hifcc pi aemittam, quo dilucidior aliarum quxftionum fiat cxpUcatio,
Tecra in medio mundi fita,tmmobiliscxiftit, nee, vt Copernicus Terr*'
ex hypothefi aftronomicaaffirmat,cceloftante,Z4.horiscircumduci-
tur fupra polos vel axem mundi 5 in cuius medio puniftus eft centra-
lis,adquemgrauiaomniatcndunt...”
|
|
| 3 |
 |
“... quod obiicitur; adidrcfpondendum, qudnon fint
fimplexrerraelementum.fedcorporacompofica, Nosautemhiclo-
quideiiinpiiciilimo. Incoloribus verb compoficorumefl: magnadi-
uerfitas, vnde nonderaritateautdenfitatecorporiim eorum, multb
minus dequaliratibusprimisiudicaripoflit. Vidcmus enimgramina
yiridia & folia herbarum & arborum, corpora facilis dcftrfidionis,
ita^ lapidcm finaragdum corpuscompablius: ficmarmor,calx,nix,
glades,cryftallus,adamas,faphirusfuntalba,vt&papyrus,Iintea,lac,
& nmilia: Item rofaeft&alba,&rubea,vnius qualitatisjcflcnticEjno-
ininij^ raritatir fiibilantiae: Nihiloniinus conftatcolores, viridem,
fxruleum &flauuman}icarivifiii,vtpotemedios, &c nigrum, ieu ob~
Icurum,nimiscontrabcrc;acalbumdifpcigcrevifiim,hocei't,fpiritu$
viuuos,acicmq; oculorum laedere. Vnde quidiu in tenebrofo carcerc
manlerunt, fi in apcrtam lucemfiibito producantur, facdc amittunt
vifum,& qui per niucs diu percgrinantur,intiunt dolores oculorum.
Atcoloresperf confiderati, non refpedlu humani vilus...”
|
|
| 4 |
 |
“...feu folaris corporis centrum fiiperiorum Planetarum or-
bium vd epicydorum idem ede, ita vthi quatuor terrain inrra fijos
ambitus indudanr,Venerem&Mercurium centrum quoquehaberc
Solcm, cuiusanteambulones&pedifiquifiint, id ita vt fuis gyris
terram non ambiant: Lunamver terramfuocircuiturelpiccre.Qus
Cl vera fimt,velutiindubitatahabentur, epratcedenti figura delinea- Quanani)
taflierunt, hinc pater eaufa omnium anteditorum, remotionis c ap-
propinquationis Solis ad nodxum verticemA: hoiizontem, item dif-
ferentia temporam imeftrium & diumomm curfuum. Verum cur
Sol maior.appareat, & ideo propinquior reftimetur hyeme, quam
.xilate,prstercommuJDemrationeraant allatam, caula quoq; optica Caufa
D idde-P*...”
|
|
| 5 |
 |
“...putarunt fuifle faiftu, vtq; illi in colum
fint translacijfic quoque eonini aninialiain {ydctamigtafle. ^Deleari
itar Dii, Des, Nymphs, heroes, c heroins a.Ds ortum iucentcs-:
Deleantur fabuls &:fatamonftrofaiis fingulisaficripta, aut potius
(us origini.& proprio fiibieitem: qui,fi,vt
reseft.&poftulatfimplexveritas, in Ethnicorum hiiloriis de DiisSc
heroibuscommemoratis, vellemus obelifcos ponere, vereorvixpa-
gcllamfuturam,in qua non multi viiendi fint: Scd dehis alibi copio-
fiusdi6tumfuit.Eorumalii,vt,&rccentiorum,videntesenormimtcm
Sc abfurditatem tantarumxerum, ad naturalia opera^ctiam rufticis 8C
vulgonota,retulerunt,iiq; rufticis non capacioresvideripoterunt.
Nonnulli ad mores reipexerunt, quafi morumdotrina dcbeat:efle
obfcura, velallegorica; exempli gratia...”
|
|
| 6 |
 |
“...Tertia Dies: De Terr^ Fossilie. 79
ficut efl in Menurio: Imo Mercurim in t^idihus notis ejl perfeBiJmus: Item,
incap.j.dicitur, in Marcajitaejlnatura Mercurijmortificatiemedio-
triter praparati,qutmelm valet: Etaddit; ifte Philofophus infuis operibmfo-
lm vult naturam Mercurij, fed tota Solisnatura efiexMercurio, vt dicitiir
cap.8.
SABA.
Si Afercurita efi materia, omnis Mercurm Mcr .enigma
curiah m e^entitm haheat, aclec 'vt exaqtto, per tinln-
r am, t anquamfor mam, in aurum mi^ret, cm non 'vulgaris
erit materia I
SALOMON.
Non ncgandiim eft, Mcrciuiiira vulgi cfle marcriam PIiilofopBis
Ttilem,fedpoft*iiispiaeparationem. Vtenimexcrudocoik)biibulo
abft|uepi'a;cedcnteprxpai'atione non fitcalceus (nib foit baiLaro
\^itiorum ad Natnam Liuoniae habitannum modo ) fed bene ex
prajparato; ficnecexMeiciiriocrudo Lapis Phftofophicus. Pi;epa^
ratiTsilliadininictiloin cafti eftcpotciit. Vulgaris ergo non eft, quo
vtunturPliilofophi, Alercurius; fedciusfilius,nempeHeinjaphro-
dyciiSjex Vencreillinacus...”
|
|
| 7 |
 |
“...fmus. ideft. diandum fumpfrunt, non pcrfoluimautfalum ad cum tendentes,
liomo. fed per Genij d£ingenijfaJein,hocell, animi {uhlimicaTein '&c (iibtili-
Hippocra- Wtein: qualesfu^reHippocrates,Galcniis,yei;iiis,&horuinfequa-
.ccsinnmnerialij. Histantumfagacixatis&dodrinaE, quanium.ante
GalenuT. didisaudacra:&prudcntia5 ad fuainintendoncmperficienduiTiruit.
Vefalius. Veium prioribus Aurifacra fames ,& luis rcgnorum,in{aciabilisq;
puTlm*' cupidofuos di.tandi Principes,obiicipotcili bis yltimisnon item.
Iinalci! priuatas,& paucorumcommoditates', hi pubiicas,& generis hurnam
tefpexeiUDt & augmentarunt- Quanto enun honePaus .eft,tnedcri
malis&morbishominuin ("q[uodaeternusDci Fihushicintemsvcr-
fans antealia omnia elegit &pcrfecir diuinitus j qnam cuprditatibus
propriisindulgere ; tan to quoqueaninoris Mundi,ctuam malais,per-
LftiuatiopiusytilitatiscommunivitrEattulit. Necmaiuseftdulcare
linuihfusvirdas, Scfiipeiare fludus Oceania quamattificiohffimum
5ummi ARCHtTECTi & Crcatoxis exemplar, vuiu^i...”
|
|
| 8 |
 |
“...Po'taE canunt,notum eft, ideo nil ei fidendum, nec nimium creden-
dumcolon: Atnihilominiis quxpuichrafunt, cumacceptifllmaba-
beanturnaturaliquodam & coeco appctini; dicatuiq; pukhritudo,
regnum unearmis, autiatellitiumabiq;regno: binepermulti quoq;
fapientes,inter quos inprimis Plato eft.eius encomium mirifice extu-
krunt. Cardanus libris de fubtilitatc eiuldcm caufasfautatiiseft,qui
hacdereconfulendus. Verumnealteriusopinionemmcxrcfponfio-
tii praeteirdere videar, cum quod vnipukhrum, aJteri non item a:fti-
mctur:exiftimoin certaproportione vnftis partis,einsq; particulaiad
aliamjciusq; particulam, & omnes, jk^lingulas, ita vt vna aliamnon
cxcedar,menfura,idcft, Longitudine,latitudine,4?ccraftltudine, vel
tcnuitatc, nec fim,nec colorc, pulchritndincm veram faciei aut cor-
poris confiftere^ quamvultus&geftusconcinnus,hoceft,oculorum,
vocis,mqmm,ftaturx,incdIusq4decoradaugcant. Plura dehac ma-
teria an cipitijcumquilibetfe Paridcmarbitrum&elcgantcmipecia-
torem formarum arbitretur.non fubiiciam...”
|
|
| 9 |
 |
“...dicipollk ciiPoeca ;
Qmcquid delirant Reges ,plechmtir Aclmi,
Eft praeterea hie Incclleftus Agens dius,refpe6lu Faftui, a quo licet ei^
fbntialiternondifferat j tarnen modo operandi diftinguitur. Vbi ad-
miranda quidam Trin-Unio contemplatione dignillima oc-
currit, quod nimirum res intelligens, resintclleitem, idq; eft Exemplar Notabifc
Dei Tri-Uni vs eiudentifllmum,&rpeculumabfolutiffiraum. exemplar
* C C 'T'
SABA.
maxima eft Europee hum dignitas f
S A L O M C^N.
Quod Imperium habeat non tyranmcum y fed iuftitia & clemen-
fiatempcratum. Hinceft,qudlntelle(ftusagens feuImperatornihil
agat,quod non per Septem-viralem Scnatum fuerit vel cognitum vel
approbatum. Inde dicitur,nihil efife in intelleftu, quod nonprius
fuerit in fenfu: Per fenfum enimparticukria ingrediuntur,cxquibus
in intelledu fiunt...”
|
|
