| 1 |
 |
“...o
%
s
' !
!;
!
'f.
PK^F A no
leiufquenepoteSjqui vixemntanteDiluuium,^<*/tfwtf abfq5 dubio
hanc Septimanam Creationis rerumcxteris hominib. perfedius
cognitam habuit, vtpote fapientiaab ipfo Deo, ex voto, tanquam
iingulariPriuilegioclonatus. AdExemplum,aut potiusinremc-
anorationem illius Septimana: Creationis, nee non Saloinonis fa-
pientiB, & quod enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
qu...”
|
|
| 2 |
 |
“...cap.9. vbi diftinft tralatur, quomodo illa cum fummo apparatu
hominum&carnelomm poitantiumdona,aurum ,gemmas,&aro-
mara pretipliffima, vcncrit Hierofolymas ad Salomonem ifralitanim
Begem, vtprxfensdilccret& cxploraret,aneiuslapientia fam^ deeo
publicata£pertotumoibemt,errarum, rolponderet: Qme poftquam
diuerrisqu:ell;ionibus&fa-
crificia quotidiana,cxclaraauit; 3eatmes, Bex, beatiferuittii, &populns
ttm,quiaftdtiubiapfiunt. BenedtSlus DominmDeus tuus, quiteconjlituitin
throno Begio. CumqjdonalTetSalomoni centum & viginti talentaau-
ri,raultasq; gcmmas&aromata pretiorillima,reucrlaeftinruam di-
tionem. 'Qi^d autemdephyficisoccultisfeu naturalibuseins snig-
mata fiietint,inde conftat,quianecde rebusTheologicis, necde E-
thicis cife potuerint, in quibus ea a Salomone longilTun diftabat,
'cmeiusreligio&morumdodtrinalong alia...”
|
|
| 3 |
 |
“...Prjma Dies; De Coelo et Elem. u
^uam mas focminx. Vnde Philo/ophi non abfc|; cnii/a dixeninr,opus
noftrumdlinuerlummundum; quod enini in miindornpenus,hig
eftinfeiius,& contra.
SABA.
Quo vinculo cfa;tus
matriper vmbilicalem venam; fic & terra ccelo. Vt enini in maiori
mundocoelumincumbitternE, rdpcdii arciglobi tcrram ainbicn-
tis,cain toaciuidat & imprignat; lic in pliiioiophico. Terra hic tam
propinqu ccelo coniimgicur, vt propiiis n po'iJir, quamuis ar crai-
iiorinteiccdat,autpotjus aqua.qiicE vtrmnquccolliget, quiacx aqua
perrarefa(aionem&condeniationemvtraq;facT:afint.Aquaitaq;^efl:
viiiculum,quo Terra& Cmliun coniunguntnr, rcfertq; vicem vmbi-
lici & caulisjinio matris & nutricis.Rg^' aqiiam auccm licincelgimus
^lrem craIlrorc.m,aur terrain tenuiorein. ^
S A B A.
Qmdnam prius f uit tempore, an Ccclum,an Terra ? Enigma...”
|
|
| 4 |
 |
“...eftexpers; eumfolida & fixa, propri
terra eft. ^ ^
SABA.
Ego.nenimis tsdiofa videar>hicnuncfublfto,aIteriq; Principi Io
cumlubensconcedo: Gratias autemimmenfasprohumaniffimare-
lponfioneacdol:rinaoccultiflmsfapienti£,quamedignatuses, ti-
bi,quasdebe,eximamenteago.
Salomon itaque ad Hyramum conucrfus,Magne,inquit,Prin-
ceps, proeaconfuctudine,quafolidfumusinhisnaturarcanisinui-
cemprocederednprxfendaReginte prudendflimae quxftiones quo-
que tuasdeiifdem fubieiaisproponas,ad quas,quoadpotero,reipon-
fa a veritatc non aliena reddimrus fum ; Hiec enim feptimana huic
noftrae S c h o l dicatacft, in qualiberc de rebus naturalibus oc-
culds aut dubiisinterrogarelicear.
H Y R A M V S.
^d:ccH^rrf;^;Magnaefttuafapienda, Rex,iK^it,necminorbe-
nignitas,aut comitas, quibus omnes antecellis mortales, iisq; fretus,
ythadenusmonnulladehacipsa materia difquiram,eandem&ma-
iorcminme licendamtusfapiendxrelinqucns.DeElcmentisvldm
qu^fitum eft, idcirco de iiide m continuabo:
^er &aqua (juidfnt in opere naturali...”
|
|
| 5 |
 |
“...non nulla addcmus. Lapis fulmincus ex nubibus cadit, quiaibigcnc-
ratus eft ex vifcofa & valde compaila materia, qus ciim vaponbus
arccndit,&innubibiislparfimconrinebatur,nonaliter, quani calcu-
lus in hominum rcnibus, aut lateres in fiunis coqiiuntnr. AcdifFe-Rjtion^
rentiaineoeft, qud quafi in momcnto ille in nubibus cogatur, & oouercd-
ignc vcheincnri compingatur; hiautemfucceflu temporis, vnde5c^'*iP>di*
vulgo Purgatio mibium dicitur,_quemadmodum tonitru revera eft,
adapis reiedamentiim feu fa;x eariim. Natura cnim inquocunqne tolttuuM.
loco, homine,animali,vegetabilibus,ahisvecorpotibus,ftoncrcriir
humoribusexcrcmenritiis, fuo quodam inftimftu conarurilioseua-
cuare, vt patetinhomine,pctvomitum, alui fliixum,fiidorem, vri-
nam,in canc per vomitum,in aliis animalibus fuo modo, in arbotibus
pergummi &mufcosadextcnorapromjfos: Ita quoqueinnubibus
crilinquandaminftituit,igneiudice, qui hcterogenea mibium, hoe
eft, cralla, viicofa, & fceculenta congregat mngno foniru & fiagore,
quo pern...”
|
|
| 6 |
 |
“...Tertia Dies: De Tekrje Fossilib.
S E P T1 M A N yE P HI-
LO so P H I C jE
Teitia Dies:
D F T E R R E O S S J LIB VB.
Li-.-. T .
i=f
I
i
i.
SALOMON.
Hales ille Milefius.vnus cx Septem Gracia: fa-
^ piencum iiurnero, quiprimusSoliscclipfinpradi-
I xit, &de VifaminorcdifTbiiit.cumccelumfufpi--
^ ceret, in terra foueam cecidiirediciturjquodab
ignarisignQmmiosacceptumel]: ., quali fydera
^ ^ cceli...”
|
|
| 7 |
 |
“...Dies: De Terrj Fossilib. 7j
SALOMON.
Sunt fane, qui ex binario binarium deduciint, & vnum pro alio ac-
cipiunt) binarium materie, ^^nicatcmjformiEattribueiiccSjVndefit
Trias compofiti ex Monade, vel triangulusex circulo, idq; aptiillm
& vere, fed hos alii imitantes hniftr interpretan tur de prin cipiis, qu
proprie binafunt, nenipc materia & forma, iu Mercurius&iulphur.
Haec duo cm in fale, tanquam tertio, ftabiliantur & fuftincanturj
hincillorum trium ortus,videlicet corporis, anim£c,&; ipidtus, lu fa-
lis, fulphuris & Mercurii. Venim qui hjcc a Pbilofophis iiio modo &
allegorico di<5l:a ad alias res transferunt,Sc lingula mineralia, metalla,
vegetabiliajaut animalium partes fuis imaginariis & ftultis diftillatio-
nibusin lal, fulphur, & Mercurium reducere conantur, fimixfunt
Philofophorum,non rationales difcipulfmulto minus Philofophi.
SABA,
hac opinio adfo 'vul^ata efl ah illis > (jiui Enigma
Cdnojifo^uo tvaSlant, vtPayadoxa, ^nihildiccveeejli^ 9-
metur qui huk quid contrarium fiatuere prafumat:...”
|
|
| 8 |
 |
“...^Enigma
IZCp.
94 Septimanj Philosophtc^
> thoritatis? Prxpaiatio rite fa<3:a ex inconucnicntibus impuris 8c in-
> habiIibusefficitcoriucnientiajpLua&. habiliaad opus.
HYR AM VS.
^Enigma h/lultominm Sntumum ^ loueni^ inter femifcendoSy
admittesjob caufas ante dilas f
SALOMON.
Redt coniicis; In opere philofophico 8c coelo magni mundi Sa-
turno lupiter proximus eft at propterea fubiedtum phyficura aon
componuntmutuafuirnixturL Sedquodin natura locum noninuc-
niat, cxiismixtisrefultat, nechoc, necillud, fed vtrumque, veluti
crama.
H Y R A M V S.
QmdJifermentum ex nohiliori genere iam di} is, bints
interje mixt'ts,adiiciatur-x an non fermentum fermeniatum
infui naturam trahit, 6" conuertit f
SALOMON.
. Ferrnenti vispotens eftinagendoin fermentum^ atrelpicicndum
eftad agens &paticns, anfatisconiieniant inter fe, alias fermentatio
aeiuri quicquamproderit: Triticimaflaafibi fimiliacidaredditur,&
vtiliterfermentatar,nonabaliena,autdiuciTa; fic mcrallica mixtura
ametallojVilior a perfedtiore,frigidior...”
|
|
| 9 |
 |
“...fiiarq-, planr.Tveftigiumre-
liquic: Impcratorem Diux Mcmorix Rudolphum II. hoe medio
Mercurium vulgi prarcipitalfevidimus. Artihciscft&coagulationcm
cumfixatione Scingiellliilliaddere, &ciiiduraeiitperfeAa. Enhic
cft campus Martius piotyronibus ad cxercendum non tam manus,
quamingcnium; vtrimcntur, an Granatus fitartivtilis, fiuc
non,cur,& quem ob defcdum ? V t cnim cft Medici, corporis b uma-
nipartes,venas,neruos,ai tcrias,humoi CS & operationcsconcempla-
rijVt fanitas & morbus difcernan tur, eau fa cuiufque innotefcam cuni
fymptomatibus: SicChymicifcuPhilofophi naturalis cft, mincms,
tanquam fubic(5baartis, enuclearejprobarc,&examinaie. Sicenira
Morienus, Simdtter fcuu, in quit, maor radix hum cper efi in inquijitionc
£>ecrum,qu£funtmdtoresadl}ocmagtfieriiim: Nam vnaqiiaq^mmera multo-
rumedtgeiurum.
SALOMON.
Eflneadhuc alius lapis dinuram prafeferens'i Mmau*.
SABA.
Eft, ncmpevena argcnci ludis languinca, quam SXcbffU*T(6fi<} vo-
cant. Hreclicct htvaldcrubca,inignc tamenrubedincmiliam amit-...”
|
|
| 10 |
 |
“...mediis & ceremoniis, qui-
bus vtuntnr magi & veneficaei Q^od corporibus locamutentaipi-
ritibus portati per aeia, innnmeris exemplis conftat eorum, qui initi-
nereaDaemoneexpofitijVelabaltodeieftiflnt; Qmod quoqueima-
ginatione & fomnodetcnti corporibus maneant in certo loco, &^pi-
Iit^sa^piituinlocareInotioraintcrimducat^r, &hocvideturabcx-
perientiaprobail
S A L O M O N.
Sedhis reliftiSjVt Sc Pratis, ad Arboretum me confcro,in quode-J)#
ambulatiofub vmbraiucundior eft: In hoc homo lapfus peccatumr#fa.
ic perpctrauit,& agnouu,fimuIqj promiffionis Euangelieseparticeps
S 3 faftus...”
|
|
| 11 |
 |
“...;fuoiniam difcernercnt, Deoq; gratias agerent, qupd bis vitiisnon indul-
flilsut* minimum cauerent fibi, ne inebriarentur, & fic delira-
propofue- vnquam, helotarum inftar: turn quoquc vtile erit, & necelTa-
linc. rium jbcftiarumirrationabilium naturas,proprietates & diflfercntias
libcrisingeniisproponere,dcmonftrarej& infinuarcj vt quantum do"
numfitratio&intelledusfolihomini conceflus,agnofcatur,&cum
Mundus, gratiarum aHone erga Creatorcm oftendatur. Nam Mundus & hoe
quo fine fine ade mundus fa
|
|
| 12 |
 |
“...omuia vallamcm^
ex fiuticeto propter attam niuem defeffiirn extraixit>& yiniSttim ad
Euiyftheiim dcportauit. Per hunc,.vt& per ana's beluasferoces,mate-
ria philofphicain:clleafnit,c|uippcqiixabHercule,aiti.ficc lab o-
riofiffimo dcbcllata & pcrtradlata cft, amalcis, ahis noaimedamno-
tadla^auc tentara. Vrenim Aperdentibus.miaax&;noeiuLisexillit,.iic.
illanon debit ad opus. adhibita,. nil nifi minas & noxas adfett. Ata-
lanta q^uoque ii'la fugitiu.a virg-, qua: curfii llipcrata victoribus fpoa-
fa promida fuir.vilis morte piinitis, Apcu.m mllgnis magnitudiuisin;
Arcadi^: intciemit, vnde iMefeagto brabeio donaracft. Hinc a ma-
tte eins Althea ftipite, cum qito naruscrat>6itali, i-n igncm conicdo &
combitdodpieextindlus eft. Apri vioJentiam Adonisexpcrtuscft,quii
ijl, VQn.at,ioiie ab:e@ catfus & interemptus luit.,
S A B, A.
de Cerua ?
SALOMON:
Et hajc intctHfercuIeos numcrara cit labores Fuir autem Diatrat
facca>auieiscornibus,&2reispcdibus fligaci(lima,quaE non vulneri-
bus proftcrncndae...”
|
|
| 13 |
 |
“... quod Columbain ventte Cotuiabr-*
condatur, quamilleafper &rruculcntus non relinquir, nifi valdc vr-
x geatura Vulcano. Vt autem ColumbafcEtuiindtdget,earnq; ob eau*
fam Venerilacrataeft; hc albus color foetum promittit philofophi
cum.hocdhlapidemargentificum.PauoniamicaeftColumba.
SABA.
jiAn^ Pauo opm hocilluflpat l
SALOMON.
Im,nonadaIbedinem d nigredine pemenit,niriperPauonisco-
lores vanos : Inde Ripkusin Recap.portarum Pauonis plumarum
. elegantiffimum recenfet, multiq; alij eius mentronem fa-
cmnt. Ratioenimdidat, qudextrcmicoloresabfqueintermcdiis
Af.NlGMA
144.
con...”
|
|
| 14 |
 |
“...volucri cenjsy arme & illa anigm a
Qhymica efi ?
SALOMON.
Ibis in ^gypto frequen tilTima eft, forma fer ciconi.'e,qua: fcrpen-
tes & venenofos vermes ibidem abfumit, ideoq; inquilinis vt facra
habetur,&honorecolitur: Prscerquam enim qud innoxiafitauis,
vtilitatcm quoque hanc mortalibus praeftat,vt damna eorum propul-
fet&aucrtat; Adiedamentum quoque Mcdicinte contuline aiunr,
dumvfumEnematum introduxerit, obftrudlionem alui feu intefti-
norum, aqua,roftropofticxinferto,inieftaeluendo tollens: Ilidi fa-
craeft, ciusq; imagincm in Hicroglyphicis reprxfentar; Ex qiubus
^atet,quodhanc quoque ob caufam a vulgo, Ifidem Deam, ^gypti-
que Reginam exiftimante,culta fuerit. Haec eft
Candida au long inuifa eolubr,
cuius proprictas eft ferpentino generi infidiari, hoe eft, Mercuriali,
idq;interimere, & a curfu prohibere, per coagulationem & fixatio- v
SABA.
Phoenicem inter auesviuas an allegoricas AmcMA
recenjsf
Y 3 SALO-
nem....”
|
|
| 15 |
 |
“...q^a^i ferpcnstalisreveraibi
micidatus hierit.aut Apollo Deus,qualis fingitur.vixcrit; fed quia ar-
tifices Chymici primi Philolophi & Poetae ea allegorice intellexc-
rinr.&iolenniritu celebrandaintroduxcrint,vtpatetexlib.4.Hiero-
. glyphicorum iEgyptio-Gr^ecorum.
S A L O M O N.
Qmdjthi vult Echidnamonflrorum matter ?
Echidna &Typhon, hoceft, ferpens &T vcntus procellofus, fine
tutbidus parentes ftatuunturCeiberi, Chyinxra:,Sphyngis,Hydr,
Hcc3tes,8cfimiliuramonfti'oru,&diaconmultorum,nabrq;.cau-
fa: Per hacmonfttaenim materiaphilorophicaplanimqjdcnoramc,
qiioadprimam eius origincm,quaecon(lat ex feipen te aquofo, & tur-
bine ficco, ftucexargcnto vino & fnlphure; VndeEchidnaaqucam
feuhumidam & frigidam eius fubicfti parrem denotat, &Typhon
ficcam & calidara. Capitur quoqae pro Hydra ab Hercule occisa.
Vnde & Ouid.lib.5.Fafl:.
Sanguine Centauri Lern&ifanguU 'Echidna
Mixtus adauxiiium tempora nulla dabat.
SALOMON.
Her cults Hydra, differt ab Echidna^ aliiseius^^^<^^'^^
generisferpentibus ?
SABA...”
|
|
| 16 |
 |
“...liabiif-
dem plsriquehominumdifcerent, longplurainuicem mifcricordis
exercerenttir opera ; Vnde non immerit quidam in formicarum
concemplatione conlniiit, vt alius, indeMeliflus didlus, in apum.
Qydt quid de ,_yi^ibus dicendum ? Enigma
HYRAMVS.^ ^78.
Illarumcoeleftis (eu aria videturorigo> cum domunculseariim,
id eft, cells cercxjuntrimentum feu ambrofia & Manna mellis, ncc
non rota profapia ex floribusoi tum ducant; llores autem a coelo Sc
aierorcm &fragrantiam mutub accipiant: Coeli virtus melli in fa-
uisexiftenri,dumadfunttamenexaminainillis,infunditur, vndeA-
pic^ls nous generantur. Quamuis autem non per communem ge-
Berandi modumfe propagent Apes, hocelf, percoitionemditorum
Bb 1 fexuum....”
|
|
| 17 |
 |
“...ur vcritifque Cexus;; ncmpe mas Scfoemina, qur
poftmirtuum complexum gcneratiorrem primam reiterant,ac tale 1'c-
HiiniimT poft ferelniqnunt ex qno ipfi prodierunt: Et bic cft integer
eirciilus. bombycnargeneratinis qui Eabet dnos bemicyclos: pri-
mnm vfquead: completfonem textutXr quo tempore cftadhircvcr-
misjftueruca-,. alternm ad competionem generationis (ax. Eodem!
modo apud Philoiphos inueninir fminiuni tiraSnrx aurigenx,.
epiodnutiitur foJris arborrs Eunarix. & fit crncamagna &c pondcro-
fa,fn cuius corporeSoi&LiinacorrkingiintufpoftninrriTioncm.Efxc
eftill'aconTpontia-,. qiix in ibporcm proftindum conietfla reperitur,,
vndenon, nifi ab artifice vero excitari; poteft: quo abadlo ,,operatio>
incipittexturx-,nonquidemtexcndx,,ldrctexciTdx perfolutionemr
Cumvei abalbedme ad: riibedinem tcndit, idem eft,tanquam ala-
rum inftftum ex verme fiat,.lroccft,papilo: FapiEo-tale femenmul-
idplcar, qualeillad,, exquoab inicio generabatur; E t fic apud Philo-
fcpbos v& venit; duobus Gircumdu^is...”
|
|
| 18 |
 |
“...quamiam didrae imagines vniuerfales, & eft, quae operatur
propiiperintelledumjimpropriperanteditaspotentias.
S A. A.
Non folumiucunda haec; fed & homini fcitu digniflimafunt. Ideo
cnim homo eft rationalis, vt ratione vti, rationem per rationem inda-
garedebeat,hoceft,fipfumnofccre. Sintreliqua animaliafenfiisex-
terni acutiftimi: at bruta funt, quia l fentire,quod fentiun t.nefciunt.
Ita&rnultihomines quo ad formamvifunturj fed cur ver fint ho-
mines, id ignorant. Senfu communi, phantafia & memona fa ris vali-
de vtuntur.incedunt, loquuntur, litigant, aliis contradicunt,fuafta-
biliunt; fed Intclledumillum fupremum,agentem,nunquam autra-
iENiGMA riffimexerccnt: ttiadenijceefljcntentia}
S A L O M O N.
Simt bruta feu animalia, quae aliqnoexfenfibusdeftiruuntur-, funt
quomneshabent, &aliaaliis pcrfedlius. Homo non folumhabet
fenfus externos &internos,fed quoquerationem & intelledtum, non
quidem adu a primo ortuintelligentem, feu intcllediiales operatio-
ncsperficientem; fedquivfu&exercitation...”
|
|
| 19 |
 |
“...frtijlrapraparateer & excolitur,
. Maritustnulitr's, vbi dcjl forma & mheiypus, 1^6.,
Adarmaritishirbainagca, 14 (.12. 1819
quandoea vfiwgi. Materia ingemis docihbus propofita excu~
M.arnior,alb'nm a .eoqueluttium ,mcta- ttetida, ic^.u. 15.14
mcnrarum.feddenfumcorpustdl, 17. altoa, cad.i^&^eqq.
,10.11.12.27 Mattriacraporquandopir Jokm attraba-
, e_SUaropoeta, 191.16 tur, j5.19.10
Marj. 79. \ ,^.agens,1^1.7.habuitjuoslu- micaminfiarfltlht,&dicoelodelabi ri-
eosapudpoetas, 141. afirologisplantta fa,qus.e^qualK.
maleuotus,6^.j.\. imerdumjoleinfe- t,^aieriaphtlofephica, io8.n.i2.i7*
rior, 6.16 17. refpiauJidUrum fxa- & feqq. & 15 5-zo.dr 154 h^ &feqq,
turn matoretnparallaxindat loue, 60.
16. credtturdammuertfrigus, 48.29.
30
. ii^firs & Venus d Vulcano ligati, 19.
12.23
. Adars, louts fiHus an non vilis fit (^ful-
phur Ji.vum.rubtum m ft habeat, 85.. Materia deftidanda in faam cucurbit am
qumnodo ad pht ofi^hiam chymicam mmtffionaturalis. 70.z6.&feqq.
pttuneat,ead. Mercuriumindujittar- twcantis...”
|
|
| 20 |
 |
“...colorem tnculunU unt,&.io. 1 i.JinguU/uas virtutes ttm-
ijS.iq.vS.&ftqq. Ptilitattmjubie^le .ffrAnt,&,tomungunt.cumfalart,an&
aius,vitieeerumfulphureducttur,a/a quifintinoperepbtlofopbm, iq.j.f,
lapis confittturyxuradeodncttlcent ,Sf- tuntvtnatum, go.^
tres ejfelapides,curftatuant, tzyPlanetarumdtfiinilioaflrtlogwa, Cj.jj.
nunturnaturaortificiati, 80.31,31, &feqq. alndinili,aliirttrograd,al
Pbilofopbi ityiSgjptti, to o.33 xtleres, altiftatatti, 6 6.1. opptfit'to quo-
Pbilofephorum^tuminatn, adeoque fa- -adfolemtantum.ferttoptratur frigtis,
pienterttafci,q.6.B-argumentum,7^i ^^^q-ertuspbilofopbim, 91.3
KPhlegmatit fedes pbifit, 118. Planetas ftiptrieres duple pel triple maim
in PbUgmatt virtmexpulftua inteUigitur, Jpacmm, quam foltm, ceufictre, 16.33.
tti l^^qtiomedofolcalertfuoafficiat, 6.tf,
$heebas, 1 36
Phoehusyfilemceeliji^ttifkat, \o2 Planta ch^initisalltgtrikinfignes,
. Phcenicepttrm, *75-iT '^^*ntarumgeneratie, uj. 30. tmremen-
Phoenicurut, ri 7 5.16 turn per nutrittonem quemedo contin-...”
|
|
