| 1 |
 |
“...Deo, ex voto, tanquam
iingulariPriuilegioclonatus. AdExemplum,aut potiusinremc-
anorationem illius Septimana: Creationis, nee non Saloinonis fa-
pientiB, & quod enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
quamaddocendumpropofitaexiftimentur. AnycroSalomon\xt
Kcgm3.Saba,yc\Hyramni Chymiaicognitionem habuerint,dceo
hic nihil dilputabimus (cum alibi, ncpein Symbolis Aurex men-
fie, lib.2. de hac quj...”
|
|
| 2 |
 |
“... & soniiiaxcrinr cumfolari.-adterram, vbi
cfcrcencibus nccedaria cd omnibus. Ec b bene rem introipiciamus,
penitiusq; coniidcremus,SoIin coclo, vt corin humano corpocepro-
Gcdic in luis opararionibus. Cor ex fanguiue pariore fabricac Ipiri*
rus tenues, acios, fed igncx naturae, calidosdlccos, mofiicntra-
ionis5c dilatationis, quos deinde mittitpcranrias catotidasin ce-
rebrum, vtibifiigiditate & humiditateccrcbriin retiformi comple-
xutempercntur& fiant fpiritusanimales fenfibus omnibus &mti-
bus caufandis incorpore aptis ita Sol fiucex puriorcare,fiuealias. Qua yicift
fabricatcflentiasfubtilillim.as, quibusiniunt Lumen, Calot,5c Vir-Ctudinia
tus,anteadi(5la,easc[; tranfmittit ad Hellas omnes drcumcirqa in cm- wundotS-
lo liras, hoc eft, errances&lixas. Atque hs eftnti:e liibtiliffirtirE ita
lumine, calore, & virtute prxditae, temperantur vinutibus illarum
ilellarum, &tum immittunturterris, &luntvisillavuiifica, quaefa-
cit aefccre vegerabilia, hoceft, anima vegetabilis fn vegetabilibus...”
|
|
| 3 |
 |
“...JMISMA
5i-
iEMZGMA
Enigma
54
41 Septiman. Philosophic^
mant, mecalla quoquc,denfi (lima corpora, efl'c ex vaporibus coiTipo-
iita,TheL)logicoelum,resqj omnesexaquis: Aquas aiitemex vapri-
bus heri, manifeftum eft; Hinc omnia ex vaporibus coiiftare, quoad
elemema,confequicur: Sicinphilofophico opere Zeumonidcmaf-
ferit,quodcum corpus magneliarin aquamliquefactum hicrit, tune
certc omnia vapor Imt.
SABA.
Qmd hic inteligitur per vapor em, quid per aqnam ?
SALOMON.
Vaporhieeft ille, quifiigiduumretinet, &aquafiigiens; Horirni
duorumetfi lltvnaorigo & materia, tarnen forma &motioad locum
inter ledifFert. Vaporis forma nobiliorvideriir, quiafpirituali nature
propiusaccedit&homogeneitati, quamaqua:, quarar abfcj; terrje
commixtione exiftit,idcoq; putrefacdioni aliquo modo fubie^a. Sic
& vaporis motus,qui furlum rendit, excellentiorcft, quam aqua:, qui
deorfum dirigitur. Vapor ergo magis cota & maturapars eft operis,
aqua crudior &c rudior.
SABA.
adefi ?
S A L O M O N.
Qmd Philofophi de fumo albo...”
|
|
| 4 |
 |
“...opem.i
quia Luna fiue Diana ante ApoIlincm nara eodempartu^eiobile-
tncisofficiumpraftitcritjeodem momento, quoipfainlueemedita
erat. Si enim albedo in opere philofophico, poll varios colores, hoe
cft, Iridenuntiapr2cedenre,apparaerit,illa:rubcdinismoxafFutur:a
^caulampriebebit.
SALOMON.
da^iridesy-veltres, 'veletiam totSolesj^moun
nut Luna vijknturl 73-
SABA.
ld contingi t ex parte aris, qui Iridem, vel S olem, aut Lunam per
rcflexionem ex imagine recipit,quodilleipi fit roridus, vel a vapori-
bus nonliber: Indeproutidolum-tranfiniffum recepit,itatranfmittit
.ali eademfigurajattranlpofitiscoloribusiontrariocirdine.
H SALO-...”
|
|
| 5 |
 |
“...Aries cmli,Taurus,Gemini,Cancer,Leo,Virgo,&reliqua
z'odiaeifydera, fuerunteiufmodianimaliainterriSj&modoaPotis
didoin ecelumtranfpofitajinqi ftellascasmutata: rationabileforer,
antiqus naturseaaliquidretinuifte, Yt fiib Leone venatio, fiib Ge-
minisnuptis,fub Virgine votummoniale,fubTauro& Ariete, pilo-
fis pilhvtfacil renarcantur,radendi, maxime valcrent. Sed ftultum
eftitaco<^itare, cum,conftct,eanomina&omina, coelo eiusq; certis
ftellis, qusnee formamexternam vllam, nee vires eumiftis animali-
bus communes habeant (ccElumenim non fertbruta) ab xEgyptiis
Philofophis prirnm atuibura efle, vtpote Chymicis allegoriarum illa-
rum non ignaris, quos ignari Aftrdlogi fecutiomniafuo nutui aftcri-
pferuntj piuantes, fein coelo inueniflTe, non qiiod pueri in faba, quif^
quilias,Ltres viles, lucidas,fed ftcllas &earum veros efFedusfea
.operationes in hsc inferiora.
^ALO-...”
|
|
| 6 |
 |
“...hoe die,
qui noftrx Conuerfationis Philofophicxtertiiis eft, confidercmus:
inmemoriamreuocandafunt, qiixdeigncinquolibetalioclemento
T(ftrin- latente antca a nobisrelata funt. Terrainprimis ignis eftparticeps,illi
ptimif'gnii holpitmmperpetuum,licet occulteprxbens. Non hicautem ^qui-
particcp*. naurflumdepartibiisterrx.vt rilidbus&aliisteiTcftribusfubiedis,
ex quibus ignis fcintillxexcutividentur, quxtamen non abfque du-
riori corpore, vt eft chaly bs, aut lapides, adamas, fmii is, & his limili-
bus,necabfquearisintermedio,extunduntnr, feddeorbeterteno,
tanquam toto, continte in fe centrum omnium corporum grauinm,
Vndehic Vnde hic ignis feu ignus calor in terrx vifccribus feu intcriotibus
ignii. adytisproueniat, anaSole, eiusq; perpetuo circa terne fuperficiem
rotundam agitato motu, an a Planctis reliquis, an ex fph.xra ignis,
Platotiii quamaliiftatuunt,analiomodo?nontmmerirbquxrifoler. Plato in
ffncencia. compobcioiie cotporum ex clcmctis, dicit, a Crcatotc fummo ignem
edetcrrxcopulatum pro...”
|
|
| 7 |
 |
“...vcntus, velfumus, quemfulphuranteavocafti, & Echidna,fopens
.igida&humida, foemina, vt illc mas, aquavifcola, vt illud terra
ignea, pinguis, vel butyrofa : Talis eft Serpens, qui Cadmi focios,
aqiBurum euntes,ablumpfir,&a Cadmointcrfcus eft.
SABA.
Efine Cadmia in operenecefftria ? jenicma
S A L O M O N. is-
Maxime: ineeanamque nihilefficitur, quodintelligendumcrit
cepnilolophica. Hceft chaos illud rude, liabensinfcquatuorelc-
menta confula, nee bene diftinta in ftiis qualitatibus contrarianti-
bus, ignem cum aqua, & arem cum terra, quse,nift rite tra
|
|
| 8 |
 |
“...totaextirpandacrit? Ncutiquam; quiainmundoornatumauget,&
liomini lalutaris eft ad pellendos lapillos ex renibiis & velica. Ita & de
Antimoniocogitandumeric. Eftmultisremora:.dainno&caufaina-
niunilaborum; fed nihilominus habetfuamvtilitatcm.&vimmani-
feftamin miiltis morbis,lapide,lcpra,aurigine,&fiinilibus: Maneat
itaque in officina Chyinicorum, vt tanquam fapo eomm manus&
facicm, ficillud, ingeniumSc mentem piiiget & clarificet, qubvi-
deantanteanon vila,&intclligant anteanonintelleda.Illotis mani-
bus licet actingere illis carbones,fed non arcana impiua anima & illo-
ta confcientia. Aatimonium,vt aurum,fic illosfcbruct. Rhodo hoe
fimileeft, lu Rofeto; neutrum abfque fpinis, raoleftiis, &cautelis
vtilitatem pracbet. Ha:cefthcrba,fcu SaturnusdeCanalibus, qua la-
pis Bafiliano fratii eiicitur, & fanitas rcduciturpoft infinita experi-
mcnta fruftra adhibita.Non tarnen fu m author cuiquam,vt in vulgari
illofoeculento lmimetao tempus & opesperdat.
H Y R A M V S.
itKiGM A Q^odfiQt^ricornm tam diluf...”
|
|
| 9 |
 |
“...Trtia Dies: De Terr^ Fossilib. 97
ius frui nequit jcxccptis paucis flofculis; Si veto Capricomus corni-
bus Sc dcncibus priuaripoflt, facile in hoitum Helpeiiduni admitcc-
i'Cturprzaliis^
HYRAMVS.
^Quodji Caper hic Martioccurrat, cuiproprius addia Je.Hiomx
tatur ^riesy an non hmcJhll.iin Erkhthumotxorta, ro^
hur a Marte,fixitatem colorent accjuireretyfejec^j Rea
gisphilofvphici^enethliacamdemonjlrarct}
SALOMON.
KxcMartLlis ftellainErichtbonioaccommodfitac(l,nciT!pcin
brachio fil Vulcanii prxpo'ftcro modo nat:, fcipentinisq; pcdibns
tcpentisjdequoalias. Vulcanus enimpiartc! Biodifaonmjbusttdi-
culohabicuiTi.&huncgemiit. CumMaiic Ine Cygnus quaf inuul-
nerabilispiignans,folofulininelouisabeod.tir.ii.iii, hoccft,Vulca-
niarmis&tehsjluifabncans: Pyrlugoras Cygm aniinamimmor-
talcmdixit,quia immiaenremoiTedl'k'jTiii-canat; At in hoe falli-
tur. Apolliniquidcm ob id iaci habrtui; at quia fxp perdat oua,
quibusinciibat, paruin vxicans prxdat. Huicillefumusalbusnon
ablimilised.
HYRAMVS.
Sedimperfeiis...”
|
|
| 10 |
 |
“...expertm eSl ,& nihil ccrti o uk:
Ergo nihil vcritatiseftin arte:
Namarsteaaeftfnb allcgoriis, vcluti nux vel amygdalura in luocot-
tice,&teftudoin;fuarefta. Adintcrioraeius adyta luftrandacuiq/uis
ftlaborarcj atpcrucnireyniuscx miilibus.
H Y R A M V S.
Satamcdiaumnuncopinorj Tnisigiturfententsacquiefcimus,
fed ita, vt has quxftionum vices £bluendarum lubentes fubeamus, a
te,vt re(pondendo,ficintcrrogando,indicsjdo^ioresfa^.
SALOMON. ^
Inmabus ? Ceu in rebus hnmanis nihil. Idco fuihciat huius vcftigiainda-
earc,&peropera.admir.andam.agiraam rcr.umcontcmplari. Nilho-
mincdignius quam ex humanisdiuinanictiri, ex creaturis Crcato-
rem,exlibcralibusdonis Largitorcm, exprouidentia xtcrnaDcib*-
nignira.tem;,cxfa6HsOmnipotcmiamNiuninis, ^
jEsiGM A ^ Hermes iubet 'venaritin6lur% in kpdihuf; (juoniam
, 44- in iisfumanfioearum: Lapides itaq^ confideremtn d vobis
emiJJ'os: QuUigimLapisyRegina,tinlurteproximu^efi}
S A B A...”
|
|
| 11 |
 |
“...Msigha
110 Septiman^ Philosophic^
tiigredo matcrix confideretur, fifadlis altcratio, folutio, & coagua-
tiooperatipnum; fi nacurxi:iufus,veftigia,,&: (cries; Hxc omnia &
HngulaadimpcrfedadediDant. Depeiidisfxpc conucniunt, fed
ilriplerumqiicfuum proprium auriim & argentum intelligunt, non
commune. Calculum itaquc imperfedis eoncedo; fed non omni-
bus,qucm vni debeo. Ad tertium refero,q.ud (piritus non coagulan-
di lint abfquc corporibus, nee corpora foluenda abfque fpiritibus; &
qud vnum alteriim emendet & corrigat, velu.manu* manurn Ia-
uat. Corpus abfquc fpiritibus quodcunque mortiiumcft ; &fpiritus
abfque corpore, inftabilis, fugitiuus, & vagus. Vinciantur (Imulper
V ulcanum,&perpetu vna habitabunt, vt vna rcs,cm corpusinf pi-
ritum,&(piritusin corpus tranllerit. Atnon omnk fpiritusbmnicor-
poriconuenit. lungendum cft genus cum genere, & (pedes'cumfua
fpecie. Figiturenim,ytRipIxu,ste(latur,omnis (piritus cumcalcibu
fui generis.
SALOMON.
Q^dde redu^ione metallorumin ^rimam Juam
teriamJiatuis...”
|
|
| 12 |
 |
“...vt flefti poflit, quo debet: Remanent in eo qualitates priftinx, at dif-
ligat£E, fecibus feparatis.Ita cibus fit chylus, pdft chymus, hinc femcn
genitale, poft embryo, deniquc homo per multas digeftiones.altera-
tiones,matU'ratioties,& tranfmutationes. In fingulis hilcemutationi-
bus fingulas formas habetjfed vltimaeft omnium perfeaifl'ima,& vi-
dentur prajcedentes omnes huic inleruirc tanquara dominjc.
SALOMON.
ENIGMA "Baplii Valentim in defcriptione eitts
primoe materU Ldpidtsphilofophici f
. HYR AM VS.
Ipfe de lapidc vilis pretij dicit,qud voUtilis ex eo extrahatur ignis.
Id enim vcrum eft, quia omne, quod non eft decflcntiaeius, auolat,
aut comburitur: Ipliimqi rcfert lapidcm componi ex diucrfis colori-
bus,nempe ex (eruo rubco, & odorifcra eius fororc. Lapis eft, 6c non
lapis; illud,quia teritur;hoc,quiafunditur.Incofolooperarurnam-
ra,& non in alio.Natura icaque operationes fuas nondum in eo abfol-
uit,led quafi in medio earum cut fu eft. Ex hoclapide diftilladone no-
taaquaclarif...”
|
|
| 13 |
 |
“...Rofarubeahabetflauos cynhos & calicemvuidem.fe-
minaintus villofa: lidem colores in Rofa mineraliobimantur; in
hac enim viridis Leo, prascipuum eft continens; eontenta funt fper-
^miatavifcofa &afpcra, capilliflaui caputcxornant, cumfcilicetpro-
iediofadaeftinmetalla, tumflauefcunt: QMrtiRofarenfibus&r
cci'ebrohominisacceptaeft,propterfuauitatem odoris, pulchritiidi-
nem.&falubritatcm; ita & Rofa philofophica omnesfenfusexhila-
rat,cor reficit, cerebrum corroborat,& innumcrsialiapraEftat, de qui-
bus vidcantur Phil ofophorum libri,
SABA....”
|
|
| 14 |
 |
“...conciliabit, adco vt generatie ex vrroque
fiat. Mineraliammeralibus, &;vegetabiliaplantisgaudent,&facile '
confociantur, at non diuerfa genera: Vnde nuftracum minio velci-
nabari quidam bnlbos liliorum alborum imbuunt, vt tilia indena-
fcantur rubea.Nihil enim commercijefthiscoloratis corporibus mi-
neralibus cum radicibus plantarum. Videre tamen licet lilia flaua,
arantiorum coloriSjCxrulea; ficrofasflanas^bellides virides; fedhac
omnesfpecies fnntinter fe difftrentes, quodexfruticc & foliis,ftipiti-
bus,radicibusq; dignofcitur.
SABA,...”
|
|
| 15 |
 |
“...Vegetabilibvs. 153
lmagijfedetiambene&iucundagiabhominepoffit. Scdadrems
Qmntus calor huic triticophilojophicot vt feliciter erf#-Enigma
Jcat.adhihendus f/? ?
S A L O M O N.
Turba, cxteriq;Philofoplii> volunt in hoe imitandam naturam;
quxcalorcm anger, (cminibus aliquatenus in iegetes produlis; A-
nimadiicrcimus eniin, qiiomodo in inirio V eris,in his noftris regioni-
bus,frigustcmpcretcalore,&pluuiainficcitate: Tum Solad iqua-
torem accedens, hyemem excludens,anni noui vicesincipitingene-
rando vegetabilia, & lucem xquando tenebris: Aries nee calore, nee
frigore furit, fedmitis & aeqiius eft nafcentibus oleribus,herbis,flori-
bus,graminibus,Sefoliisarborum: HuncfequiturTaurustepidior&
efficaciorviribus, quipammab Alquatore verfus noftrum verticem
iniieridiedeclinat; Hic Hyadasimbriferas & Pleiadasiecumducit,
vnde Aprilisinconftans nunc riderradiisSolaribuslucentibus,nunc
flet,pluuiiscadribiis,&nonrargrandinibiis&ventistonat: Hunc
fcquunrur Gemini, magis humani, Taurinam faciem afperam non
...”
|
|
| 16 |
 |
“...mqvikyherbi$
Atnnes ejrftagnaJiccari (enieitH, taStu dauja om niaaperiri. Aihmtene conidia
in4(kmkofltum,treptdareagtnina,actergavert.re: Latacen daifohtam aPtr-
farum Sege, Legatis, vt, ijuocuni^ venijfent, cmnium rerbus vtuntnr magi & veneficaei Q^od corporibus locamutentaipi-
ritibus portati per aeia, innnmeris exemplis conftat eorum, qui initi-
nereaDaemoneexpofitijVelabaltodeieftiflnt; Qmod quoqueima-
ginatione & fomnodetcnti corporibus maneant in certo loco, &^pi-
Iit^sa^piituinlocareInotioraintcrimducat^r, &hocvideturabcx-
perientiaprobail
S A L O M O N.
Sedhis reliftiSjVt Sc Pratis, ad Arboretum me confcro,in quode-J)#
ambulatiofub vmbraiucundior eft: In hoc homo lapfus peccatumr#fa.
ic perpctrauit,& agnouu...”
|
|
| 17 |
 |
“...144 Septiman^ PhilosophiCjE
Theo^hraflus ^rijlotelii difcipulus > & qua hie cmja
naturalis contrahonU cir expanjionU ramorum efl ?
H Y R A M V S.
/EliUiMA
ZIJ.
Audii equidcmififamavcracft: Aiunt,cam arborcmadaducntu
fiominrs Gontraherc ramos,inq; altum eleuare, ad difceflum veriie-
rumcxpandere,&dimitrcre,quafifugiatconucrranoncmcumhomi-
neob pudicitiam. At ncmo renfiim & motum alcribet vcgctabi-
bus: Si mouetur,videturpoft fenfimi mouen; qui fcmper motum (c-
ipfa mouentium antccedit;Si(nnt,noneftplanta,fedanimal. Vcri-
P1
fimiletarneneft, cfte analogaquiedam in caarborum ncruorum iu
tendonum,qii:Earamis ad radiccmproducannir; vnde prefsa humo
porosa & concaua circa ra dices ex acceftu hominis, contrahi nocefta-
riramosj&exdifceftu aut ponderis remotione, itcrum ad priorem
fitumrcdirecontingit.
SALOMON.
Muius rei ratio efi prohabilisy jiarbor eiujinodi in rep
rum natura exijlat: At quid de Agno Tartaria exijlimas t
H Y R A M V S.
Narrantdceo,ne(cio quam verc'jqiiodexfminc quodam, melo-...”
|
|
| 18 |
 |
“...& terra fuum nutrimentum mu-Vegettbilia
tuantur,hoeeft,caloremSolis, pluuiam&roreminde, terram,hinc nuttimcmS
accipiunt vna cum euaporationibusaeriis,oleofis Scpinguibus, qui-
busa radicularum fibris & venis.attraiftis protrudantur plantamm
gemms, germina, ftipites,culmi, folia, flores, fruftus, & lmina: V e-
rmanimalia,quia vni ccrto loco non fintadfixa,lGngalionutriun-
tur modo : Non enim immediate ex dementis nuttimentum ca-
piuntjVtilla, fedexelementatis, fiuc ipfisvegetabilibus &animali-
bus: Vnde nee radices aut primas venashabent terra: infixas, ldin
medio corporis dilpolltas 8c tefas. Quamprimum cnim quodcunq;
animal ore pabulum fuum acceperit, & dendbus diminuerit,in com-
V j mune...”
|
|
| 19 |
 |
“...victoribus fpoa-
fa promida fuir.vilis morte piinitis, Apcu.m mllgnis magnitudiuisin;
Arcadi^: intciemit, vnde iMefeagto brabeio donaracft. Hinc a ma-
tte eins Althea ftipite, cum qito naruscrat>6itali, i-n igncm conicdo &
combitdodpieextindlus eft. Apri vioJentiam Adonisexpcrtuscft,quii
ijl, VQn.at,ioiie ab:e@ catfus & interemptus luit.,
S A B, A.
de Cerua ?
SALOMON:
Et hajc intctHfercuIeos numcrara cit labores Fuir autem Diatrat
facca>auieiscornibus,&2reispcdibus fligaci(lima,quaE non vulneri-
bus proftcrncndaeratjidioiocutfudefatiganda, Sccaptanda. Her-
culesitaque integrum cueutrit-annum, anteqiram camdcfatigareac
eomprehcndere potuerit. Tandem ad Ladcncm amnem captam hu-
merisfiris impontam cam ad lEuryftheum apportauii. Ex his appa-
rct, quod materia pilofbpRica interdum fcrociffima & monftrola
dcfGribatur,pcraecidcns>.quiaignaris noeeat; perle ver mitis&le-
Hisj quialenitertrakari velit. Illic Apercft, hic Ceraa,duierfo,rcfpe-
ai. A'reahuicCemfimtcornua,fingulari naturatpriujicgio.cum...”
|
|
| 20 |
 |
“...quamuis fama & vulgi opinio feciis ferat:
Plinius ait, allatum fuilPe Phoenicem in vrbem Romam, Claiidij
Pcindpisceniiua,Anno Vrbis 800. Sedinhis,vtinmultisaius,Pii-
niusfallitur. Fieriautcmpotuit.qud aiiis incognitaaliundc cb ad-
ue6tafit,Phoenicis.defcriptioninonabfimilis,fed verumfuiHcPhoE-
niccm,qui fe per combuftionem ex cinere propaget, & per tot feciila,
AnnaUib 6. antequamfcneieat, perduret, credibile noneft; Tacitus PhcEiiiccin,
prontfapientes&dodi vid ex Gnecisdeeo fabulatifunt, inAnnali-
bus fuis depingit: At quia animaduertit difcrepantiam diueiforum
authorumdcannorum numerot poftquem exadum.multis comita-
tus auibus, fe in Solis vrbem .tgypti, qmc & Thcbxdicitur.conferat,
vt ibi in ara cqmburatur, & cx cinere icinuenefcat, dnbius & barrens
nefcit,quidftatuat: Nihilominus inqiiic, cerzum eiVc,quodPha;nixtn
ty£g}ptoappareat. Phanicem veibannqui Pbilofopbifinxerimtaucm
Arabi£veli.gyptieademintentione,qua Vcilusaureum,PomaHe-
Phoenix pcridiim,&eiulmodialia, nilnifi Tinturam philofophicam...”
|
|
