| 1 |
 |
“...der Nederlandsche Republiek behaald
te land en ter zee. Zuidnederland kon worden gewezen op
Heerlyke goederen, door de Constants sedert drie eeuwen be-
zeten in het oudnederlandsch gewest Artois, 1 en op ver-
maagschapping door echtverbintenissen met de adellyke
Huizen der Graven van Lens, van Bethune, van Croy, en
anderen, in een tijd toen nog geen kerkverschil de Geslach-
ten van elkander verwijderde, die of de Hervorming omhelsd
hebben, of Rome zijn getrouw gebleven. De gkozen Edelman
was Majoor by den Algemeenen Legerstaf, had veldtochten in'
Duitschland en Itali bygewoond, en paarde aan een beza-
digden geest en een godsdienstig gemoed kundigheden, die
hem in staat stelden om te zorgen dat aan het onderwijs,
t welk onderscheiden leeraars op zich zouden moeten nemen,
een gewenschte richting werd gegeven.
De Prins van Oranje vergenoegde zich echter niet met zijn
vertrouwen te schenken aan een goeverneur zijner zonen:
Eigendlyk Atrecht....”
|
|
| 2 |
 |
“...12
ORANJES OPVOEDINGS-SYSTEEM.
hy had hoogere gedachte van de plichten van het vader-
schap, en hy geloofde dat geene opvoeding wel is waar de
macht heeft om de kiemen van verdorvenheid in de
menschelyke natuur uit te roeien, maar dat toch het ont-
spruiten dier kiemen door verstandige n aanhoudende zorg
kan worden te keer gegaan, voor het minst bedwongen.
De Majoor Constant de Villars werd door hem uitgenoo-
digd om de grondregelen, die, hy in de vervulling zijner taak
wenschte te volgen, in schrift te brengen; en toen deze hem
op den vijfden November 1822 zijn arbeid aanbood, over-
handigde de Prins hem een geschrift, waarin hy-zelf zijne
eigene inzichten had ontwikkeld, opdat alzoo, by een gemeen-
schappelyk overleg, de denkbeelden, door beiden onafhanke-
lyk van elkander geuit, zouden kunnen in aanmerking
komen.
De eenvoudigheid, by de lichaamlyke verpleging der jonge
Princen in acht genomen, werd door den vader ook verlangd
by hunne verstandsontwikkeling. Het doel der verstande-
lyke...”
|
|
| 3 |
 |
“...vielen de ankers ter reede van Soerabaja,
en den volgenden morgen heette het geschut van het fort
Kalimaas en der omliggende schepen den Prins met Kapi-
tein Arrins en het verder gevolg welkoom aan wal.
Op het rezidenciehuis te Simpang vond deeigendlyke offi-
cieele ontfangst plaats, en werden den Prins de Generaal-
Majoor Riesz en de Majoor der infanterie Roeps toegevoegd:
de eerste om hem Javaas oosthoek en Madoera de tweede
om hem het overig gedeelte van het hoofd-eiland te leeren
kennen; beiden mannen, geheel.thuis op hun terrein, en die
derhalven de hoofdpunten wisten aan te wijzen waarop de
byzondere aandacht verdiende te worden gericht.
Onder geleide van den Generaal-Majoor scheepte de Prins
zich den tienden Juny in op een vaartuig des Sultans van
Madoera, naar diens gebied, waar de wijze van ontfangst de
hooge ingenomenheid met dit bezoek bewees.
De kraton, sedert eenigen tijd met een door den welge-
stelden Sultan rechtstreeks uit Nederland ontboden ameu-
blement gestoffeerd, had...”
|
|
