1 |
 |
“...Volt x 1 Coulomb.
Eenheid van activiteit, effect of Walt is het vermogen om per secunde de een-
heid van arbeid of 1 Joule per secunde te geven en dus gelijk aan 1 Joule per
sec. = 1 Volt x 1 Coulomb of 1 Volt x 1 Ampre per secunde.
1 Kilowatt = 1 000 Watt = 1 000 Volt-Ampre-sec.
1 Kilowattuur = 1 000 Watt-uren = 1 000 Volt-Ampre-uren.
1 Kilowattuur = 60 x 1 000 Watt-minuten = 60 X 60 X 1 000 Watt-secun-
den, enz.
Eenheid van capaciteit of Farad is het bevattingsvermogen van een lichaam
om door de eenheid van electriciteitshoeveelheid de eenheid van spanning toe
te nemen.
In het C. G. S. stelsel uitgedrukt hebben bovenstaande eenheden de volgende
waarden:
Naam Afkorting of teeken C. G. S. eenheden
Volt V 108
Ampre A 101
Ohm u 109
Joule J 107
Watt W 107
Coulomb Cb 101
Farad F of * 109
Henry (eenheid van zelfinductie) H 109
Arbeid en Energie.
Energie duidt steeds op een toestand, arbeid op een toestandsverandering.
Energie-uitdrukkingen zijn dus gelijktijdige waarden van meetbare grootten,
a...”
|
|
2 |
 |
“...EENHEDEN, TEEKENS EN ALGEMEENE AANDUIDINGEN. 239
Daar 1 K G M op de gemiddelde breedte der aarde ongeveer 981 x 10* ergs
is, is dus
1 P K = 75 x 981 x 10* = 735,75 x 10 ergs
= 735,75 (rond 736) Watt
= 0,736 N P
of 1 N P = 1,36 P K = 102 K G M
en ook 1 K G M = 0,0098 N P = 0,0133 P K
Voor den geleverden arbeid heeft men in de techniek de eenheden paardekracht-
uur en kilowattuur ingevoerd, zijnde de arbeid geleverd in n uur door een
machine met het vermogen van 1 P K of 1 K W (N P).
1 K W U (uur) = 1 N P uur = 1 000 Watt x 3 600 sec. = 36 x 10 ergs.
1 P K U (uur) = 736 Watt x 3 600 sec. =-2 648 x 10 ergs.
Bij bemalingen spreekt men van W(ater) P(aarde) K(rachten) zijnde de arbeid
per secunde benoodigd voor het heffen van 75 L water 1 Meter hoog.
1 WPK = 75 K G M sec.
Dimensies van verschillende begrippen.
De verschillende begrippen volgens het G. G. S. stelsel kunnen uit de drie
grondgrootheden L (lengte) T (tijd) en M (massa) worden afgeleid. Onderstaande
tabel geeft de machten aan, waarin...”
|
|
3 |
 |
“...open vat bij die temperatuur
kan hebben. Als een vloeistof kookt, is de maximum spanning van den damp gelijk
aan de drukking van de lucht in de omgeving, waarin de vloeistof kookt.
In verschillende deelen van een vat of van vaten, die met elkaar in verbinding
staan en waarin zich waterdamp bevindt, kan alleen evenwicht zijn, als de span-
ning van den damp in de geheele ruimte gelijk is aan de maximum-spanning van den
damp bij de laagste temperatuur, die eenig deel der ruimte heeft (beginsel van Watt).
Maximum spanning van waterdamp in cM kwikdruk bij verschillende temperaturen
(volgens Regnault).
Temp. Spanning. Temp. Spanning. Temp. Spanning.
32 0,032 0 15 1,269 9 144 304,026
30 0,038 6 20 1,739 1 152 377,734
20 0,092 7 30 3,154 8 159 453,436
10 0,209 3 50 9,198 2 165 527,454
5 0,311 3 100 76,000 0 200 1 168,896
0 0,460 0 121 153,925 230 2 092,650
4- o 0,916 5 134 228,592
Boven de 30" is dus de toename der spanning grooter dan die der temperatuur.
De spanning van een mengsel gas en...”
|
|
4 |
 |
“...een weg ds dan is
wanneer de sterkte van het magnetisch veld = H is p al een weg "> dan IS>
Hl
-d
ds
dt
N = H 1 ds
= H 1 v in C G S eenheden.
en E
6, Wet van Lenz :
opgewekt T gel?ider in een magnetisch veld een stroom
gm^srichting'te^ngesteldIs!*1 P den gelelder een kracht uit welke aan de bewe'
7. Electrische arbeid. Wet van Joule,
fat door ee? geleider van r Ohm weerstand een stroom van i Ampre dus met
arbeid verbruikTgel^k aan* VU ^ de ultemden dan wordt in dien geieider een
A = ei = i r Watt per secunde of Joule.
ontvangen 6calorfei? per^undeT Vemarmin8 van den ^ider, da het aantal
w________________i* r
~ 9,81 x 424 waaian 424 het mechanisch warmte-equivalent.
Wisselstroom (theorie). -
weke^iTsterkte en'rfrhtim. ^'^s?e^s.trom in het algemeen een electrischen stroom,
Kracnt van zelfinductie Ez opwekt, welke kan worden voorgesteld door
Ez
dN
dt
,
d t
(1)
2 ie T(y^J
dus evenredig aan den cofficint
van zelfinductie L en de snelheid,
waarmede de stroomsterkte toe-
of afneemt. De s...”
|
|
5 |
 |
“...spanning gifmaal de phasespanning bedraagt.
Bij machines van lage spanning past men somtijds driehoekschakeling toe, waarbij
de gekoppelde stroomsterkte 1^3~maal de phasestroom is.
Wisselstroommachines hebben bij inductieve volbelasting (cos Watt) uit-
gedrukt of gelijk aan 1000 maal het product van de hoeveelheden Volt en Ampre,
waarvoor de machine gebouwd is. Bij een wisselstroomdynamo kan het vermogen
door het product klemspanning maal stroomsterkte worden uitgedrukt alleen in
het geval deze grootheden de oogenblikkelijke waarden van spanning en stroom-
sterkte voorstellen. Bij middelbare of door de meetinstrumenten aangegeven middel-
bare waarden bedraagt het vermogen
a = R I*m = Ejjj Ijjj cos ^
en wordt het product dus met den ar...”
|
|
6 |
 |
“...spanningen ingericht. De langzaamloopende
draaistroommotoren bezitten bij 50 perioden een lage cos Watt. In werkelijkheid is
,wt = s4 pk
waarin j? het rendement van den motor in %.
Het rendement der motoren neemt met het vermogen der motoren toe, van
70 % bij 1 PK tot 92 % bij 200 PK vermogen.
Bij wisselstroommotoren is nog rekening te houden met den cofficint cos 3 zijn te deelen.
Spanning...”
|
|
7 |
 |
“...14,50 14,50
2 1550 4,30 120 70 60 160 9,30 17,50 20,
3 1 400 6,50 150 100 70 190 9,30 20, 29,
5 1 200 10,00 150 130 70 225 9,30 20, 29,
7,5 1 150 14,00 ' 200 13 100 300 11,60 29!- 58,-
10 1150 19,00 200 130 100 350 11,60 29, 58,
15 i oo 25,00 245 150 100 500 11,60 50, 80,
20 1 050 32,00 305 150 130 600 20,30 50, 90,
25 1 000 45,00 335 150 140 700 20,30 6o! 100,
Prijzen van draaistroommotoren :
a. Voor 115500 Volt met kort gesloten anker:
Ver- mogen in PK Aant. omwentelingen per minuut. Totaal Watt- verbruik. Riemschijven Prijzen van den motor q Prijs v/d aanloop- p- schakelaar Prijs der spanslede. Prijs der wippen voor horiz. of vertic. trek.
Normaal Abnor- maal
zonder voet en schijf Gld. met voet en schijf Gld.
doorsnede breedte kleinste doorsnede
0,2 950 200 50 50 35 45, 50, 8,70 6,
0,3 1 400 290 50 50 35 45, 50,- 8,70 6,
0,5 1 420 470 50 50 35 50, 55, 8,70 6,
0,75 1 420 700 60 60 45 57, 61, 8,70 9,
1, 1 420 900 100 60 50 65, 70, 29 8,70 9,
1...”
|
|
8 |
 |
“...Stroomsterkte bij ontlading 2,1 1 0,730,67 0,550,5 0,450,4 1,351,5
Capaciteit 0,7 1 1,101,24 1,221,35
Met de lading houdt men op tot de oppervlakte der actieve massa geheel is
omgezet (het koken van den accumulator). Dit heeft plaats bij 2,5 4 2,6 Volt.
De ontlading duurt totdat de spanning tot op de grens van 1,8 volt is ge-
daald tengevolge van den steeds grooter wordenden weerstand. Grootere ontlading
zou de platen kunnen beschadigen.
Het energie-rendement is de verhouding van het aantal Watt-uren bij, ontlading
tot dat bij lading. Het is kleiner dan het stroomrendement, omdat men behalve
de verliezen, welke ontstaan bij de polarisatie-electromotorische kracht ook nog
de warmteverliezen heeft. Het rendement bedraagt bij ontladingen van 3 tot 7
uur ongeveer 75 tot 84 %.
De werkingsgraden van goede accumulatoren zijn uit de volgende tabel van
Heim te nemen, waarbij een lading aangenomen is tot 2,6 Volt en een ontlading
tot 5 4 6% van de klemspanning :
Duur der ontlading 3 uur 5 uur 7...”
|
|
9 |
 |
“...draad. De
schaalverdeeling is voor Volts ingericht.
De bovengenoemde Ampre- en Voltmeters zijn alleen voor gelijkstroom geschikt
of na speciale ijking alleen voor wisselstroom. Meters, die zoowel voor gelijk- als
wisselstroom, juist aanwijzen, berusten op het beginsel van verwarming en dien-
tengevolge uitzetting van den geleidingsdraad (hittedraadinstrumenten). Hiertoe
behooren de Cardew-Voltmeter en die van Hartmann en raun.
Het meten van den door den stroom geleverden arbeid (Volt-Ampre of Watt)
geschiedt met zoogen. tellers. Is de spanning in het net tengevolge van de
nauwkeurig reguleerende apparaten nagenoeg constant, dan kan men volstaan
met alleen het aantal Ampre-uren te kennen, welke kunnen worden afgelezen op.
z.g. Ampre-uren tellers (Coulomb-tellers) w.o. die van Aron.
Waar men ook den invloed van de netspanning in aanmerking moet nemen,
en bij wisselstroom met motorenbelasting, maakt men gebruik van Wattmeters,
welke berusten op de dynamische werking der stroomen op elkaar...”
|
|
10 |
 |
“...ellijn van 225 mM Voor nor- male belasting tot Ampre Prijs in gld. v tot 600 Volt middell 130 mM oor spanningen sn grondplaat- jn van 225 mM
5 12 25 50 70 100 150 11, 16,50 4 8 12 16 24 30 45 10, 13,
200 250 13, 18, 60 75
350 13, 19,50 100
600 23, 125 150 200 250 300 17,50
400 20,50
500 600 26,50
Precisie-, Volt- en Ampremeters kosten 8 a 10, meer.
Hittedraad-, Volt- en Ampremeters 15 a 20,_ meer.
Volt- en Ampremeters in draagbare uitvoering / 5 h lo,_ meer.
De Watturentellers (watt-meters) kosten voor gelijkstroom van 3 tot 100 Ampre
J 40, tot f 90, ; voor wisselstroom van 3 tot 250 Ampre f 40, tot f 120,....”
|
|
11 |
 |
“...de naar onderen uitgestraalde lichtsterkte
gemeten is):
Stroomsterkte in Ampre Lichtsterkte van gelijkstroom n lampinN.K. wisselstroom Verbruik van de 2 of 3 lampen samen in KW
2 80 0,22
3 140 0^3
4 210 90 0,44
6 370 170 0,66
8 550 280 0,88
10 770 430 1,10
12 1 000 580 1,30
15 1 400 820 1,70
20 2 050 1 200 2,20
25 2 800 1 600 2,80
waaruit blijkt, dat in het algemeen de gezamenlijke lichtsterkte bij gelijkstroom
grooter is en het verbruik ongeveer 0,5 tot 1,3 Watt per NK bedraagt. Bij vlam-
booglampen kan het verbruik tot 0,2 Watt per NK dalen.
Het koolspitsenverbruik bedraagt naar gelang van de stroomsterkte per uur
bij gewone booglampen ... 1,2 tot 1,8 cent.
vlambooglampen .... 1,8 ,, 2,4
en bij lampen met opgesloten lichtboog 0,06 tot 0,18 cent.
Prijzen van booglampen.
Gelijkstroombooglampen (van de A. E. G.):
De Shuntbooglampen voor gelijkstroom worden hoofdzakelijk gebruikt voor
afzonderlijke schakeling en voor serieschakeling van twee stuks.
De stroomsterkte kan binnen bepaalde...”
|
|
12 |
 |
“...sterkten van 1 tot 1 000 NK. De 10-kaarslampen verbruiken bij 100139 Volt
ongeveer 1213 Watt; de 16 kaarslampen bij 160260 Volt ongeveer 20 Watt.
De prijs voor 16 tot 50 NK lampen voor 70130 Volt bedraagt per stuk f 0,85
die van 100 NK f 2, (peervorm). De kogelvormige f 0,15 duurder. Zij hebben
een gemiddelden levensduur van 1 000 uren.
Zirkon- of Z-metaaldraadlampen zijn tegenwoordig in den handel met een ver-
bruik van 0,7 Watt per NK. Zij zijn alleen verkrijgbaar in lichtsterkten boven
de 40 NK. De levensduur bedraagt 7001 000 branduren.
Tantal-lampen van 1250 NK hebben een gemiddelden levensduur van 800
tot 1 000 branduren bij een verbruik van 1,5 tot 1,7 Watt per NK uur. De prijs
is ongeveer f 0,80 per stuk peervorm, kogelvorm 0,15 meer.
Osmium-lampen van 32100 NK verbruiken ongeveer 1,5 Watt perNK uur.
De levensduur bedraagt ongeveer 1 000 uren.
Wolfram-lampen van 100 NK verbruiken ongeveer 1 Watt per NK uur bij 110
Volt spanning.
Nernst-lampen hebben draden, welke eerst moeten worden...”
|
|
13 |
 |
“...ELECTRISCHE VERLICHTING. 1035
koop in gebruik, daar het stroomverbruik gering is nl. ongeveer / tot
Watt per NK.
De Cooper-Hewittkwikdamplampen worden gemaakt van 16 tot 10 000 NK
en hebben een egalen lichtbundel. Zij kunnen alleen bij gelijkstroom branden
onder een spanning van minstens 50 Volt (de kleinste), ofschoon zij een hoogere
spanning noodig hebben om te worden ontstoken, hetgeen geschiedt door een
zgn. extrastroom door een zelfinductiespoel in de lamp opgewekt. De priis der
lampen is f 7090.
Een gelijksoortige lamp is de kwikdamplamp van Aron, welke voor 40 Volt
spanning is vervaardigd. De lichtsterkte der lampen neemt niet met den brand-
duur af,'welke op 2 000 uren kan worden gesteld. De prijs is ongeveer f 45.
Een bijzondere soort van kwikdamplamp is de kwartslamp, waarbij de kwikboog
omgeven is door een buis van bergkristal, in plaats van glas, waardoor de tem-
peratuur van den gloeienden damp kan worden verhoogd en het licht tevens
meer in een witte kleur verandert. De lamp...”
|
|
14 |
 |
“...ALPHABETISCH REGISTER.
Waterstanden...................7275
955
1009
1013
870
969
out
371
394,
396,
straal ventilatoren
---- vang ....
Waterverbruik uit leidingen
in badinrichtingen .
---- Huis-.................
Waterverplaatsing in zoet
water....................
----van schepen . .
----voorziening in slachthuizen
---- wagens................
-- werk, Beton voor .
Watt..................
---- meters ....!.
Wealden-formatie ....
Weegarmen Indische . .
Weegbruggen ....
Wecgwerktuigen
Weerstand van materialen
Weerstand en geleid ingsvermogen
----- Wrijving en.............
---- tegen afschuiving
----bij booglampen
---- tegen buigen
---- tegen buiging
---- in buisleidingen .
---- bij electriciteit . .
----- bij electriciteit, Schijnbare
---- bij electriciteit, Inductiev
---- tegen knikken
-----der lucht . .
----v. palen i. d. grond bij uittrek
---- Soortelijke .
----v. spoortreinen .
---- van yeeren .
-----van voertuigen .
---- tegen wringing. .
Weerstandsmoment bij profiel-
staafijzer, .Formules...”
|
|