1 |
 |
“...daarmede den
wijzer voor het diagram weder op nul stelt.
De neerslag geeft reeds op kleine gebieden groote verschillen. De plaatsing van
den meter is ook van grooten invloed. De plaats moet zoo gekozen worden, dat de
regen van alle zijden voldoenden vrijen toegang heeft, maar het toestel voor krach-
tige winden eenigszins beschut is. Van boomen, huizen, enz. moet de meter even
ver verwijderd zijn als deze voorwerpen hoog zijn. De bovenrand van den meter
plaatse men 1,50 M boven den grond en zuiver waterpas. De aftapping geschiedt
dagelijks veelal te 8 uur voormiddags.
Van invloed op de verdeeling van den regenval is de nabijheid der zee, welke den
neerslag versterkt. Ook vindt men rijkelijker neerslag, waar dikwijls depressies
met daarbij gepaard gaande opstijgende luchtbeweging plaats hebben, evenals
aan de loefzijde van gebergten, waar de lucht eveneens tot een opstijgende beweging
is gedwongen. In het algemeen neemt de neerslag aan de loefzijde der bergen tot
zekere hoogte toe om dan tot den...”
|
|
2 |
 |
“... of het pris-
makruis in de lijn A B is gelegen, moeten
de beelden van A en B in dezelfde ver-
tikaal liggen. Hebben de beelden in de
prismas gezien ten opzichte van elkaar
een anderen stand dan de gegeven voor-
werpen A en B, dan moet men voor-
waarts gaan om de rechte lijn te berei-
ken; in het omgekeerde geval achter-
waarts gaan.
Fig. 5.
Het vertikaal stellen of aflooden.
Met het schietlood.
Het horizontaal stellen van een lijn of vlak.
Met libel of waterpas.
Het buisniveau. .' . ,. , .,
De juistheid van aanwijzing van een waterpas met buisniveau wordt hepaaid
door het 180 te draaien, waarbij het moet blijven inspelen.
Is dit zoo, dan loopt dus de richtlijn van het niveau evenwijdig met den onder-...”
|
|
3 |
 |
“...niveau na het omzetten blijft
den 7an een !ibel,wordt bePaald aar den uitslag in verhouding tot
wordt^Sed^kt;doorfr00 1S h0<3 gevoeliger het niveau- De verhouding
a r
waterpas inspelen volgens lijn a b (fig. 6)
draai het waterpas 90 om volgens c d en laat dan'inspelen.
stel het waterpas weder in a b en controleer het inspelen
speelt het niet in, dan is het bovenstaande te herhalen.
Het doosniveau.
richtvlak van het niveau moet evenwijdig zijn aan den onderkant van het
d^bel vm heTniv^u Stel en van een vlak geschiedt door het doen inspelen van
Meten van kleine lengte- en hoekverdeelingen.
1. Terugkopende nonius, n deelen van den nonius zijn gelijk aan n 4- 1 deelen
in den rand. Deze nonius bomt in a -----(je becijfering...”
|
|
4 |
 |
“...kathetometer.
Het instrument bestaat uit een verticale kolom met schaalverdeeling, waarlangs
e s ee beweegt, waaraan een kijker is bevestigd. Deze bezit behalve de beweging
langs de slee, nog twee bewegingen nl. een draaiing met de kolom rondom een vertikale
as en een draaiing om een horizontale as, welke loodrecht op de kijkeras is gericht.
** blJ bet gebruik horizontaal gericht zijn. De stand van de sief wordt
op de schaal van de kolom met behulp van een nonius aangegeven.
b. Met behulp van het waterpas of waterpasinstrument (fig. 28 en 29).
Meten van den horizontalen afstand van twee punten.
a. Met behulp van hel schietlood en horizontaalmeting.
b. Met behulp van den theodoliet uit driehoeksmeting....”
|
|
5 |
 |
“...horizontale draden voor afstandsmeten. Bij zoogenaamde
repe'titie-theodolieten is ook de horizontale cirkelrand draaibaar en bezit zij
bijzondere kleminrichting. Deze theodolieten en ook die met schaal- en schroef-
microscopen voor aflezing verdienen alleen de voorkeur bij geschoold personeel.
Voor een juiste meting zullen de assen V, H,, L en de
vizierlijn onderling nauwkeurig gesteld moeten zijn en wel
zal H IV, L IV en de vizierlijn loodrecht opH moeten zijn.
m. Nadat de theodoliet zuiver waterpas is ingesteld (wat
vooral bij het richten op hooggelegen punten noodig is) richt
men bij meting van horizontale richtingshoeken op de ver-
schillende punten volgens de rij af van links naar rechts en
leest men bij elke richting de microscopen af. Daarna worden
na doorslaan van den kijker met het laatste punt te begin-
nen dezelfde aflezingen herhaald van rechts naar links. Voor
het eerste punt kieze men algemeen de scherpst te stellen
richting. Is de horizontale cirkelrand wrijvend draaibaar...”
|
|
6 |
 |
“...436 HULPMIDDELEN BIJ HET RICHTEN EN METEN.
Overbrengen van een peil.
a. Bij kleine afstanden met een rei- of lat en waterpas, fleschjeswaterpas, enz.
b. Bij groote afstanden en nauwkeuriger met het waterpasinstrument.
Is de hoogte van een punt A gegeven (fig. 30) en moet de hoogte van het punt
N ten opzichte van A worden bepaald, dan kan achtereenvolgens het hoogteverschil
Fig. 30.
worden bepaald van de punten A en 1, van 1 met een volgend punt 2, enz. tot het
punt N. Men stelt bij het nemen van de slagen A1, 12, enz. het instrument
in het midden daarvan op en leest af op de achterbaak a en daarna op de voorbaak
v steeds zorg dragende, dat op elk punt dezelfde baak wordt afgelezen, om de
verschillen, welke in de verdeelingen van beide baken mochten voorkomen, op te
heffen. Is het niet mogelijk het instrument in het midden op te stellen, dan zal men
steeds moeten zorg dragen, dat ten slotte, aan het einde der overbrenging, de som
van alle afstanden achter, gelijk is aan de som van alle afstanden...”
|
|
7 |
 |
“...behulp van een meetbord of planchet
r fta Tan ongeveer 30 a 40 cM in het vierkant, dat op een statief
lgi?tii waarbij, tevens gebruikt wordt een ongeveer 30 a 40 cM lange liniaal
met rechthoekige driehoekszijden van 3 cM breedte, waarvan de eene een milli-
nine^enr1d/elmg h6ett en verder het benoodigde tekenmateriaal, tevens eige
Y?rzlen Yan een gelukten kop. Op het bord spant men glad en sterk
Hp|feEPler fiat aai1 de,z|jkanten van het bord met punaises wordt bevestigd.
£"?* ord wordt goed waterpas op de standplaats van opname opgesteld en met
behulp van een kompas of boussole met een der zijkanten in de richting van den
naa^wnieke11 I",eridlaan gejdld- De bggmg van de standplaats kan op de^eekening
h!L i k c0r le.n naald worden vastgesteld en krijgt tevens het volgnummer
Hnfaal m!tepnenDn noht'n.f'van ." Punt m de omgeving wordt nu verkregen door de
!".aal et een der rechthoekszijden langs de naald zoover daarom te draaien, tot
het punt samenvalt met het vlak van deze rechthoekszijde...”
|
|
8 |
 |
“...PRIJZEN EN AFMETINGEN VAN MEET- EN PEILWERKTUIGEN. 677
fleschjes, prijs per stuk.......................................... 0 60
Fleschjeswaterpas van zink met kogelbeweging, prijs compleet met
drievoet......................
Waterpasinstrumenten met kijker:
Gewone waterpas instrumenten : waterpasinstrumenten met
vasten kijker, brandpuntsafstand objectief 250 mM, 26 mM
opening, centimeters op 250 M afstand afleesbaar, prijs
compleet met statief en kist.............................f 75_____tot f 125___
Idem met kipschroef of omlegbaren draaibaren
kijker, compleet........................- 125, 150
Idem met boussole, compleet ....... 150,
Nauwkeurige waterpasinstrumenten :
Instrumenten met vasten kijker, kipschroef, Ramsden ocu-
lair,- objectief van 285 mM brandpuntsafstand en 30 mM
opening: centimeters tot op 300 M afleesbaar, compleet 150
Idem met objectief van 430 mM brandpuntsafstand en
40 mM opening; centimeters tot op 600 Meter afleesbaar
compleet . 175____
Idem met draaibaren, omlegbaren...”
|
|
9 |
 |
“...toezicht, hetwelk zich in hoofdzaak
bepaalt tot het stofvrijhouden der machine, het schoonhouden der sleepringen
en contacten en het eens in de twee of drie maanden olin der kussenblokken.
Door het gemis van den collector vereischt de draaistroommotor vooral weinig
toezicht en onderhoud. Reparatie komt bij uitzondering voor, zoodat de motor
door zijn buitengewoon eenvoudige en solide constructie een bijna onbegrensden
levensduur bezit.
Bij de opstelling is te zorgen, dat de as van het anker zuiver waterpas ligt.
De stroomafgever (commutator of collector) moet stofvrij en blank gehouden
worden met een weinig oliehoudend lapje. Evenwel mag niet te veel olie gebruikt
worden, evenmin op de draadwikkeling komen, daar hierdoor de isolatie op
den duur vergaat. De borstels worden ingeslepen met glaspapier, dat met den...”
|
|
10 |
 |
“...Lengte- en hoekverdeelingen, Meten
van kleine .......
Lentz-stoommachines . . .
Lenz, Wet van.................. 395.,
Lenzen .... . . . . . .
Lepelbaggers . . . ... 738.
----- Huur v.....................
Lessinesche steen................
Letters, zie ook Teekens.
Letters (drukletters) . . . . .
---- Grieksche...................
----- in hardsteen, Zwartverven v.
Leucietrotssteen ................
Leuningijzer, Duitsch ....
Levende kracht v. e. puntstelsel .
Lias of zwarte Juraformatie . .
Libel of waterpas . . . . .
Lichaam, Beweging v. e. . . . .
Lichamen, Grootheden bij vlakken en
----- Willekeurige...............
---- Zwaartepunt van ... . 270
Lichaamsoppervlak van den mensch
Licht en verlichting............
Licht, Constant electr. . . . .
---- Snelheid v. h...............
---Weg v. h. .door kijkers. 4*>
Lichtbokken . . ..............
Lichtbronnen, Gasverbruik en licht
sterkte van verschillende . . .
---- Lichteffect en warmteverlies v
Lichtdrukken, Het maken v. 6
Lichtdrukken. Corrigeeren...”
|
|
11 |
 |
“.............917
----mortels . ....................915
---- pleisterwerk.....................918
Watergas .... ... 801, 1027
---- glas....................
---- hoeveelheid bij betonspecie
---- kamerketel..............
Waterleiding, Zinken buizen v. .
----, Drukverlies in ... .
---- Grondboringen voor .
---- Pompen voor . . .
---- slangen ................
Watermaten, Buitenlandsche ,
----meters ..................
---- onttrekking.............
---- oppervlak der Aarde . .
----r paardekracht ....
Waterpas, Libel of ....
---- baken . ...
----instrumenten . . 43443,
Waterpassing, Nauwkeurigheid v
---- pijpen, Afmetingen v.
----pijpketels . . . .
---- ram................
schap ....
sluiers bij ventilatie
528
. 921
774
596
350
65
. 758
. 766'
121
781
. 1009
16
. 239
. 422
677
676677
e. 458
. 775
774
. 759
86 c.v.
. 953...”
|
|