1 |
|
“...door de
Commission internationale des poids et mesures, welke tevens besloot tot de
oprichting van een permanent bureau het Bureau international. Tot de eerste
commissie sloten zich dertig Staten aan, waaronder alle Staten van Europa be-
halve Griekenland en Nederland, de Vereenigde Staten van N. Amerika, de Argen-
tijnsche Republiek, Peru, Venezuela, Mexico en Japan.
Als eenheid van gewicht werd aangenomen het gewicht van 1/1 000 M* gedestil-
leerd water in een luchtledige ruimte bij + 4 = 1 Kilogram.
De standaardmeter en de standaardkilogram werden vervaardigd van platina-
iridium, door de firma Matthey te Londen onder leiding van Stas en Deville.
Het alliage bevat 89,9 % platina, 10,09 % iridium en 0,01 % ijzer. Beide zijn ge-
plaatst in het Pavilion de Breteuil te Svres.
Van de standaardkilogrammen zijn 30 stuks vervaardigd, in den vorm van ge-
lijkzijdige cilinders (39 mM hoog en dik, met een volume afwisselend van 46,40...”
|
|
2 |
|
“...Vlaktematen.
Hectare (bunder) = HA = 100 Are
Are (vierk. roede) = A = 100 M!
Centiare = cA = 0,01 Are = M*
Inhoudsmaten.
Kiloliter = KL 1000 L
Hectoliter (vat of mud) = HL = 100 L
Decaliter (schepel) =* DL = 10 L
Liter (kan of kop) = L = dM*
Deciliter (maatje) = dL = 0,1 L
Centiliter (vingerhoed) = cL = 0,01 L
Kleinere inhouden duidt men aan door microliter = a = 1/1000 000 Liter.
Buimtematen.
Decastre , DS = 10 S
Stre of Wisse BB S = M*
Decistre = dS = 0,1 S
Gewichten.
Myriagram MG = 10
Kilogram = KG
Hectogram (ons) = HG = 0,1
Decagram (lood) Gram (wichtje) DG = G = 0,01 : 0,001
Decigram = dG - 0,1
Centigram cG = 0,01
Milligram = mG = 0,001
KG
KG
KG
KG
G
G
G
Geographische maten.
1 geographische mijl, (Marine mijl, ook wel Duitsche mijl genoemd) = */,. middel-
bare meridiaangraad = 4 minuutmijlen = 7 407,407 4 Meter.
7 42n0,43U8 5SCMeatner fzm$en. gegraPhisohe W = Vu equatoriaalgraad -...”
|
|
3 |
|
“...aan 1 dyne over den weg van 1 cM = 1 erg.
1 KGM = 981 x 10 ergs,
Daar de eenheid van de erg voor het practisch gebruik te klein is, heeft men
een grootere genomen en wel de Joule = 10 ergs.
Daar een hoeveelheid warmte gelijkwaardig is met een hoeveelheid arbeid,
heeft men voor de
Eenheid van warmte = W.E. = 1 groote calorie = de hoeveelheid warmte
noodig om 1 KG water van 0 C, 10 in temperatuur te doen stijgen aequivalent
met 423,5 KGM = 415 X 10 ergs.
1 kleine (gram) calorie = 0,001 groote (kilogram) calorie.
In den laatsten tijd heeft men voorgesteld (Commission de 1Association inter-
nationale du froid) het M(eter) K(ilogram) S(ecunde) stelsel in te voeren.
Hierbij is de eenheid van snelheid 1 M per secunde en de eenheid van kracht
100 000 dynes. Als eenheid van arbeid krijgt men den arbeid door de verplaatsing
van 100 000 dynes over een weg van 1 M of 100 cM dus gelijk aan 10 000 000
ergs = 10 ergs of 1 Joule. Aan de eenheid van snelheid stelt men voor den
naam van Galile en die van...”
|
|
4 |
|
“...massa
van het door de kracht bewogen lichaam en de aan dit lichaam medegedeelde
versnelling:
_ d v d* s
P = ma = m_-j=m __
d t d t*
De versnelling der zwaartekracht = g zijnde, wordt het gewicht van een
lichaam G = m g.
De arbeid van een kracht is het produkt van de kracht en den door het aan-
grijpingspunt in de richting van de kracht afgelegden weg:
A = PI.
Het vermogen van den arbeid of de arbeid per tijdseenheid wordt afgeleid uit
het produkt van kracht en snelheid (eenheid = sec. meter-kilogram).
Arbeidsvermogen van plaats b$zit een punt tengevolge van de kracht P, die er
op werkt. Kan het punt onder de werking van die kracht een weg 1 afleggen,
dan is het arbeidsvermogen van plaats PI.
Arbeidsvermogen van beweging of levende kracht bezit een punt tengevolge van
de'snelheid, die het bezit. Is de snelheid van het punt v en de massa m, dan
is dit arbeidsvermogen */, m v*.
De hoeveelheid van beweging is het produkt van massa en snelheid.
De bewegingsstoot of impulsie van een kracht wordt...”
|
|
5 |
|
“... van August).
Verband tusschen soortelijk gewicht, gasconstante en moleeulairgewicht.
Daar voigens de wet van Ayogadro alle gassen bij gelijke temperatuur en gelijken
druk bu gelijk volume hetzelfde aantal moleculen hebben, verhouden zich dus de
soortelijke gewichten van twee gassen als de moleculairgewichten
of ook daar
7i: yi
mx vx
m'x : ma
1
v
ma vt
of daar v de ruimte-mhoud van 1 KG van het gas is, is m o de ruimte-inhoud van het
moleeulairgewicht van het gas in KG uitgedrukt of van een kilogram-molecule
[mol) en deze is voor alle gassen bij gelijken druk en gelijke temperatuur evengroot
en wel gelijk aan 22,4 M*, zoodat het soortelijk gewicht van een gas ook is
m
7 =%22,4
en de gasconstante voor een willekeurig gas wordt
P
v T
22,4 p 848,5
m T
Isothermische toestandsverandering van een gas.
van'iioyle toestandsveranderin& de temperatuur gelijk en geldt dus de wet
p v = constant
zijdige hyperboolUSSChen drUk en volume wordt dus aangegeven door een gelijk-
Adiabatische toestandsverandering...”
|
|
6 |
|
“...bldz.) octavo-formaat of evenveel per vel (4 bldz.) folioformaat.
Typewerk.
Kwartoformaat gr. regelafstand per brief.........................f o,10
. kl. ...................................... o,15
Folioformaat gr. ....................................... 0 12*/,
Carbon-doorslagen 50 % meer.
Papier een halve cent per vel.
Arbeid van menschen en dieren.
De arbeid, welken een mensch kan verrichten, hangt af van de soort werk.
Er bestaat namelijk geen standvastige verhouding tusschen het aantal kilogram-
meters arbeidsvermogen door een man per dag verricht en den vermoeid makenden
invloed van den arbeid. Bij sommige soorten werk is men al vermoeid na misschien
niet meer dan 1/8 PK verricht te hebben, terwijl bij ander werk de vermoeidheid
na Li verrichten van 1/, PK niet grooter is. Voor elk soort werk kan een man
slechts een bepaald percentage van den dag belast zijn. Zoo kan een flinke
arbeider bij het versjouwen van gietelingen van 45 KG slechts 43 % van den
dag en bij die van het halve...”
|
|
7 |
|
“...dient de volgende
Gemiddelde warmtebalans van een ketel:
Onbenutte warmte in den vorm van onverbrande brandstof (cokes,
enz., dat door den rooster valt, roet, onverbrande gassen)...........6 /
Warmteverliezen door uitstraling en geleiding van voorfront en ketel-
bemetseling..............................:......................... 4
Warmte, welke met de rookgassen door den schoorsteen ontwijkt . 13 ,,
Warmte, benuttigd voor stoomvorming............................77 ,,
Samen 100 /
Kosten van 1 Kilogram stoom.
De kosten van 1 KG stoom bedragen volgens verschillende onderzoekingen 0,12
tot 0,24 cent.
Stelt men de verbrandingswaarde van 1 KG kolen op 6500 WE en is de ge-
middelde spanning van den stoom 8 atm. = 9 KG per cM* absoluut, met een
warmte van 660 WE, dan zijn bij een temperatuur van het voedingswater van
20 C, voor het vormen van 1 KG van dezen stoom 640 WE noodig. Een gemid-
delde ketelaanleg met ongeveer 70 / nuttig effect levert dan met 1000 KG kolen
1000 x 6500
0,70 x ----wj-x----...”
|
|
8 |
|
“.......... 88 762
Pole, Rod , (Maat)................* 107
Pole, Square...........................107
Polonceau-kap................... 892
Pompen en Bemalingswerktui-
flc............................ 749762
Pompen voor waterleidingen . 758
-----of zuigbaggers.................... 743
-----werkende met saamgeperste
lucht . . .....................758
Pompmolens, Prijzen v..................765
Pond, (Gewicht)........................ 98
----- (Oud medicinaal gewicht) . 99
Ponden, (Oude), herleid tot Kilogram-
men ................................ 98
Pondemaat . ... . 120
Ponds-lood........................... 573
Pons- en knipmachines, Benoodigd
kracht voor....................... 848
Ponsen v. platen ....... 944
Ponton voor drijvende kraan .... 736
Pool, Electrische . . . . . . . 394
Poolgebieden, Bevolking en oppervlak 16
Populieren, Prijzen enz. v............1002
Porceleinen filters...................1016
Porcelein-jaspis in de Betuwe ... 69
Porinvolume v. zand ................. 362
Porphier.....”
|
|
9 |
|
“...Staalpantserbuizen, Prijzen en afme
tin gen................
Staalplaatjaloeziekleppen
Staalplaten, Gegalvaniseerde
----Verloode ....
Stalen buizen ....
Staande kap ....
---- ketels..............
---- machines . .
Staartmolentjes ....
Staken, Prijzen en maten v,
Stallen in circussen .
Stallingen, Afmetingen v.
570
Stampasphalt............. 529, 986, 998
---- vloeren ...............
Stampbeton...............
Standaard, Gouden...........
---- Hinkende (dubbele) . .
- Zilveren .
---- Kaars,, .
kilogram .....
loonn, zie Arbeidsloonen.
*- meter...................
Standard (Maat).............
----- Pound .................
---- Time...................
---- Yard ..... ...
Standleiding, Ijzeren buizen voor
Standolie....................
Standpenningen, Goudwaarde v. zilv
Stankafsluiters '. 9
Starcoline bij teer.........
Statica .........
Statische stelsel . . . .
----transformatoren . .
---- bepaalde belastingsgevallen
balken ....................-
onbepaalde belastingsgevallen v
balken...”
|
|