1 |
 |
“...dichtheid van dampen en gassen neemt men ook aan de verhouding van
de getallen, die het gewicht voorstellen van een bepaald volume van het gas en dat
van een evengroot volume lucht bij dezelfde temperatuur en drukking. Hierbij
n?en dat.de gassen en dampen nauwkeurig de wetten van Gay-Lussac
t=i aAgwZmudamP is dus volgens het bovenstaande gelijk aan
en drukkingth6ld maal het soortelljk gewicht van lucht bij dezelfde temperatuur
r,o?o6thalVe he^vlum? hangen ook de dichtheiden het soortelijk gewicht van de tem-
t af' Verde^.lsude bewerking, enz. van invloed zoodat beide alleen ongeveer
Zljn' Dlch*h?ld ?n soortelijk gewicht worden door gelijke getallen uit-
gedrukt, wanneer men beide in water als eenheid uitdrukt.
Algemeene werken :
Mller-Pouillet.
H. Abraham et P. Saxerdote
R. Mollier.
Prof. Bosscha...”
|
|
2 |
 |
“...gelijk is, neemt
men voor de normale calorie de temperatuursverhooging van 14,515,5 C.
British Thermal Unit (B. T. U.) is die warmtehoeveelheid, noodig om 1 pound
water van 39,1 F. op 40,1 F. te verwarmen.
1 B. T. U. = 0,252 groote calorien (W. E.)
of 1 W.E. = 3,968 B. T. U.
Kookpunt van verschillende stoffen (bij 760 mM druk).
Het kookpunt van een stof is de temperatuur, waarbij de spanning van den ver-
zadigden damp gelijk is aan 760 mM kwikdruk. Ter bepaling van wiet kookpunt
van een vloeistof plaatst men den thermometer niet in de kokende vloeistof, maar
in den ontwijkenden damp....”
|
|
3 |
 |
“...dv = P-^fv. 1k
Vj vj v4
A = (p> P> v)
of daar p, v, = R Ti en p8 v2 = RT2
A = k=T (T T*)
of volgens bladz. 388 ook
A -= 427 Cv (t, T.)
alzoo evenredig met het temperatuursverschil.
Verdamping van vloeistoffen.
Verzadigde damp heeft bij onveranderlijke temperatuur een standvastige span-
ning ; hij heeft tevens de grootste spanning, die hij in een open vat bij die temperatuur
kan hebben. Als een vloeistof kookt, is de maximum spanning van den damp gelijk
aan de drukking van de lucht in de omgeving, waarin de vloeistof kookt.
In verschillende deelen van een vat of van vaten, die met elkaar in verbinding
staan en waarin zich waterdamp bevindt, kan alleen evenwicht zijn, als de span-
ning van den damp in de geheele ruimte gelijk is aan de maximum-spanning van den
damp bij de laagste temperatuur, die eenig deel der ruimte heeft (beginsel van Watt).
Maximum spanning van waterdamp in cM kwikdruk bij verschillende temperaturen
(volgens Regnault).
Temp. Spanning. Temp. Spanning. Temp. Spanning...”
|
|
4 |
 |
“...Verdampingswarmte.
De verdampingswarmte van een vloeistof is het aantal W.E., dat noodigis om
1 KG der vloeistof tegen den constanten uitwendigen druk in, in damp van dezelfde
temperatuur te veranderen. Dezelfde hoeveelheid warmte komt vrij, wanneer de
damp condenseert. De verdampingswarmte is afhankelijk van de temperatuur,
waarbij de verdamping plaats vindt.
Verdampingswarmte van verschillende vloeistoffen per KG bij 760 mM druk:
Ammoniak . . 294,21 W.E. bij 8 C.
Aether 90,5 34,9
Aethylalcohol . ..... 202,4 78
Koolzuur .... 72,2 25
,, .... 57,5 0
Kwikzilver . . . 3,7 62 .. 31 350
Salpeterzuur . . 115,08 108
Zwavelzuur . . 122,12 326
Benzol 94,4
Zwavel .... 362,
Verdampingswarmte van water.
Volgens Regnault is het aantal W.E. noodig om 1 KG water van 0 te doen over-
gaan tot verzadigden damp van t of de male warmte van stoom bij t:
606,5 + 0,305 t
Trekt men hiervan de warmte af noodig om l .KG water van 0 tot t te verwar-
men (zie bldz. 388) dan is...”
|
|
5 |
 |
“...NATUURKUNDIGE GEGEVENS.
brandstoffen bezigt men de calorimetrische bombe van BerthelotMahler, waar
de verbranding met zuivere zuurstof geschiedt, terwijl voor gassen en ook voor
vloeistoffen de gascalorimeter van Junker wordt gebruikt, waarbij de verbranding
in vrije lucht plaats heeft.
Bezitten de brandstoffen waterstof, dan zal deze bij de verbranding in den vorm
van waterdamp met de verbrandingsproducten ontwijken.
Bij afkoeling op de begintemperatuur zooals in den calorimeter, gaat deze water-
damp in verzadigden toestand en ten slotte tot water over, waarbij hij de verdam-
pings- en vloeistofwarmte afgeeft, zoodat deze in de verbrandingswarmte zijn be-
grepen. Bij de verbranding voor technische doeleinden ontwijkt evenwel de ge-
vormde waterdamp met de rookgassen tengevolge van de hooge temperatuur dezer
gassen en moet practisch de zuivere verbrandingswarmte (bovenste verbrandings-
warmte) met de verdampingswarmte van het water worden verminderd om de z.g.
onderste verbrandingswarmte of...”
|
|
6 |
 |
“...394 NATUURKUNDIGE GEGEVENS.
Benaderend kan het gewicht van gemiddeld vochtige lucht volgens H. Fischer
gesteld worden op :
g = 1,3 0,004 t KG/M*.
Watergehalte van de lucht: 1 M* lucht van t C. bij S mM spanning van den water-
damp bevat
1 293 S S
G = 3 4 5 */--'-- = 0,001 063 ----- KG water in dampvorm.
'8 (1 + t) 760 1 + t . '
Gegevens betreffende electrische verschijnselen.
Wetten van den electrischen stroom :
1. Wet van Ohm :
_ , , E electromotorische kracht
De stroomsterkte I = -5- som der weerstanden "
2. Wetten van Kirchhoff :
o. Bij een stelsel geleiders is in elk aansluitingspunt de algebrasche som der
intensiteiten van de aan dat punt samenkomende stroomen gelijk nul of s I = 0.
b. In een stelsel geleiders, die een gesloten figuur vormen, is de algebrasche
som der producten van intensiteiten en weerstanden gelijk aan de algebrasche
som der electromotorische krachten of
I E = e E.
Uit a en b volgt, dat bij verdeeling van den stroom in takken, waarin geen electro-
motorische krachten...”
|
|
7 |
 |
“... vorm van de voi>hindsn.: * ?
Gasmotoren.
Ai>fegasC^iVerbrand^ngswaardr4^500Vtot '
gebruikte mengsel* TR ^ ST M* Lt
beperkte hoeveelheid lucht en waterdamp doorheen geblazen w?rdt Sen
grootendeels tot koolzuur, waarvan het meerendeF^^ w ^ verbranden
i:edkoTenggadat SSf £r
straling en aan aschbestanddeelen In het allernet he tUUI brenge?- door uit
anthraciet van 5 tot 20 mM korrelgrootte zden mei? vor,de brandstof
ook bruinkoolbriketten, turf, houtafval enz k e m de laatste jaren
o~ " - ta*
damp, soms zelfs geheel geen water gaS yerelscht veei minder water-
den moto"**6 gaSreinigerS rekent men 15 20 L water voor elke IPK van
cokesgIfongevf\TsaordWEen het^inkoTen ngeveer 1 250 WE, van het
De verhouding van*h^S^tcSm^ ngeVeer 1100 WE Per
voor anthracietgas 1 vol. dl. op 1,1 dl. lucht
,, cpkesgas 1 ,, ,, 6 1
bruinkoolgas 1 ,, \\
teTfazem* Het wordt verkregen door waterdamp door gloeiende kolen of cokes
Jzssn >-
Vetgas. Verbrandingswaarde 9 000 tot 9 500 WE Der Ma Varhnnai .
De drie...”
|
|
8 |
 |
“...m
1 L water.
Het verzinkt ijzer kan niet gesoldeerd of sterk gebogen worden ; verf hecht er zich
zeer slecht op.
Vertinnen van ijzer.
Het vertinnen kan evenals bij het verzinken geschieden in het bad van gesmolten
tin; het voorwerp wordt eerst met chloorzink bestreken.
Het galvanisch vertinnen geschiedt in het volgende bad :
100 gram pyrophosphorzure natron
10 tinchloruur (tinzout)
10 L water.
Bruneeren van ijzer.
Hierbij wordt het ijzer blootgesteld aan de inwerking van oververhitten water-
damp bij roodgloeihitte. De oppervlakte wordt hierdoor met een laagje ijzeroxy-
duloxyde bedekt, dat zich zeer vast hecht.
Emailleeren van ijzer.
Hierbij komt eerst een mengsel van veldspaat, kwarts, borax en klei in poeder
vorm op het ijzer, waarna het sterk wordt gebrand. Daarna brengt men het eigen"
lijke email aan, bestaande uit silicaten van tinoxyde en wordt het voorwerp ver"
hit, totdat het email smelt.
Zwarten van ijzer.
Bij een hoeveelheid terpentijnolie wordt druppelsgewijze zwavelzuur toegevoegd...”
|
|
9 |
 |
“...den schoorsteen
worden afgevoerd.
Verwarming met gas.
Hierbij gebruikt men veelal het lichtgas der gas-
fabrieken, hetwelk met lichtende of niet lichtende
vlammen ontstoken wordt in kachels voorzien van warmte-
opnemende en uitstralende stoffen of van reflektoren.
1 M* lichtgas levert 5 0005 500 WE. Lichtende en
niet lichtende vlammen geven practisch bij gelijk gas-
verbruik gelijke warmte. De afvoergassen moeten een
temperatuur hebben van 7090 C om het bij de ver-
branding ontstaande water in damp mede te kunnen
voeren.
Bij gewone bediening ia op een nuttig gebruik tot
85 % der in het gas voorhanden warmtehoeveelheid te
rekenen; indien de afvoer door een schoorsteen plaats
heeft, is het nuttig effekt minder.
Gasstoomradiatoren (fig. 1):
winti
Hierbij dient de gasvlam om het zich in den radiator Fie 1
bevindende water tot stoom te verdampen, welke laatste
zijn warmte aan het toestel mededeelt. Zij zijn voorzien van zelfwerkende gas-
en luchtregulateuren en komen in den handel met en zonder...”
|
|
10 |
 |
“...extrastroom door een zelfinductiespoel in de lamp opgewekt. De priis der
lampen is f 7090.
Een gelijksoortige lamp is de kwikdamplamp van Aron, welke voor 40 Volt
spanning is vervaardigd. De lichtsterkte der lampen neemt niet met den brand-
duur af,'welke op 2 000 uren kan worden gesteld. De prijs is ongeveer f 45.
Een bijzondere soort van kwikdamplamp is de kwartslamp, waarbij de kwikboog
omgeven is door een buis van bergkristal, in plaats van glas, waardoor de tem-
peratuur van den gloeienden damp kan worden verhoogd en het licht tevens
meer in een witte kleur verandert. De lamp brandt afzonderlijk in een stroom
van 220 Volt en geeft bij een stroomverbruik van 3,5 Amp. ongeveer 3 000 NK
d.i. ongeveer 0,25 Watt per NK.
AANHANGSEL.
De in de Technische Vraagbaak aangegeven prijzen hebben, tenzij uitdrukkelijk
anders vermeld, betrekking op de normale toestanden van vr den Europeeschen
oorlog. Deze laatste heeft daarin onberekenbare en niet controleerbare wijzigingen
gebracht. Niet alleen zijn...”
|
|