| 1 |
 |
“...verzamelde warmte evenzoo weder af, terwijl bij vochtigen grond
der opgenomen warmte grootendeels voor verdamping wordt gebezigd.
Droge grond heeft dan ook met enkele uitzonderingen steeds een hoogere tempera-
tuur dan de onmiddellijk daarboven liggende luchtlaag, alleen in de koelste nacht-
uren is de bodemtemperatuur ongeveer gelijk en zelden beneden die der lucht.
Volgens waarnemingen op het astronomisch station te Rosenthal bij Breslau
van 1901 tot 1910 :
De temperatuur van de lucht op 2 centimeter van den bodem is gemiddeld een
halven graad lager dan op 1,50 4 2 M hoogte. Alleen in Meien Juni is het bij den
bodem warmer!...”
|
|
| 2 |
 |
“...MATEN EN GEWICHTEN.
95
tot 46,51 mL) en een gewichtsverschil van hoogstens 0,01 milligram, waarvan 20
onder twintig Staten werden verdeeld. (26 September 1889)
Onderzoekingen in de laatste j aren hebben aan het licht gebracht, dat het gewicht
van 1 Liter water van 4 bedraagt 0.999 96 , 0.999 975 KG. (Standaardkilogram)
Binnenlandsche Maten.
Myriameter Lengtematen. MM = 10 KM
Kilometer = KM - 1 000 M
Hectometer = HM = 100 M
Decameter DM 10 M
Decimeter = dM = 0,1 M
Centimeter = cM = 0,01 M
Millimeter mM = 0,001 M
Kleinere lengten duidt men aan door een micron = 1/1 000 mM =
Vlaktematen.
Hectare (bunder) = HA = 100 Are
Are (vierk. roede) = A = 100 M!
Centiare = cA = 0,01 Are = M*
Inhoudsmaten.
Kiloliter = KL 1000 L
Hectoliter (vat of mud) = HL = 100 L
Decaliter (schepel) =* DL = 10 L
Liter (kan of kop) = L = dM*
Deciliter (maatje) = dL = 0,1 L
Centiliter (vingerhoed) = cL = 0,01 L
Kleinere inhouden duidt men aan door microliter = a = 1/1000 000 Liter.
Buimtematen.
Decastre , DS = 10...”
|
|
| 3 |
 |
“...120
MATEN EN GEWICHTEN.
2 837,145 dM*.
= 931,34 Liter.
= 38,8 Liter.
Verschillende maten en aanduidingen voor hoeveelheden,
afmetingen, enz.
1 Par ij schel ij n = 2,255 829 mM.
1 T o i s e = 1,949 036 M.
1 H a n d (Austral, paardenmaat) = 4 inches = 0,101 6 M.
1 Streep =in den volksmond 1 millimeter.
1 D u i m = in den volksmond 1 centimeter.
1 Hand of handsloop = in den volksmond 36 tot 40 M.
1 Roede (Rijnlandsche maat) 12 voet = 3,767 358 M.
Roeden van 12 voet in verschillende streken gemiddeld 3,80 M.
1 Veenroede in verschillende streken van 3,85 tot 4,71 M.
1 Morgen (Rijnlandsche maat) = 600 vierk. roede = 0,851 58 HA.
Morgen, in verschillende strken ter grootte van 300800 vierk. roede, gemid-
deld van 0,81 tot 0,99 HA. , . ,
Deimat, Deimt (Gr.) = Dagmat, zooveel als men in en dag kan maaien.
1 G e m e t in verschillende streken van Zeeland, Z.-Holland en N-.Brabant1 -
300 vierk. roede = 0,39 tot 0,45 HA. - _ ,, . - ... . ,
1 H o n t in verschillende streken van N.-Brabant en Z.-Holland...”
|
|
| 4 |
 |
“...statische
stelsel dus van grootte met de ligging van de plaats. Beter is het de eenheid
van het dynamische stelsel te kiezen.
In het algemeen rekent men tegenwoordig met het daartoe behoorende
C(entimeter) G(ram) S(ecunde) stelsel (absolute maatstelsel).
Eenheid van snelheid = de eenparige snelheid van 1 centimeter per secunde.
Eenheid van versnelling = de versnelling van een eenparig versnelde beweging
van 1 centimeter per secunde.
Eenheid van massa = 1 gram of de massa, welke evenveel weegt als 1 cM*
zuiver water van 4 Celsius. Het gewicht van een lichaam bepaalt dus tevens
de massa van het lichaam.
Eenheid van kracht de kracht, welke aan de massa van 1 gram een ver-
snelling geeft van 1 centimeter in de secunde = 1 dyne.
Het gewicht van een gram is dus gelijk aan een kracht, die met de breedte en...”
|
|
| 5 |
 |
“...EENHEDEN, TEEKENS EN ALGEMEENE AANDUIDINGEN. 237
hoogte der plaats op aarde verandert (983 dynes aan de polen en 978 dynes aan
den equator).
1
Eenheid van tijd = gg^g deel van den middelbaren zonnedag of de secunde.
Eenheid van druk de druk gelijk aan 1 dyne per vierk. centimeter.
1 KG / cM* = 981 000 dynes per cM*.
1 atmosfeer = 1 013 663 ,, ,, ,,
Eenheid van arbeid = de arbeid, die verricht wordt door de verplaatsing van
de kracht, gelijk aan 1 dyne over den weg van 1 cM = 1 erg.
1 KGM = 981 x 10 ergs,
Daar de eenheid van de erg voor het practisch gebruik te klein is, heeft men
een grootere genomen en wel de Joule = 10 ergs.
Daar een hoeveelheid warmte gelijkwaardig is met een hoeveelheid arbeid,
heeft men voor de
Eenheid van warmte = W.E. = 1 groote calorie = de hoeveelheid warmte
noodig om 1 KG water van 0 C, 10 in temperatuur te doen stijgen aequivalent
met 423,5 KGM = 415 X 10 ergs.
1 kleine (gram) calorie = 0,001 groote (kilogram) calorie.
In den laatsten tijd heeft men voorgesteld...”
|
|
| 6 |
 |
“...met dubbele wapening hebben het voordeel, dat zij veel dunner kunnen
der gedirnkte' staven zeer geringd bVen' alS onderwaPeni"g da nuttige werking
volge an^deenm^rderee^jzerdoorsn*de?VenWe^ hgere kSte tenge'
,Neemt men aan, dat 1 M* beton van 1 dl. cement op 4 dl. grint en zand in het
M t+St 6*n 1 cM* jzerdoorsnede per Meter pfaatbreedte of 0,785 KG per
M plaat komt te staan op f 0,11 per KG, dan is de dikte van de betonlaae we?ke
XThTeU daSi1i7CPrIfinjZerd0Hr\nede ?72 cM Z00dat v00r elken centimeter mindere
zeMenTordt voiran hgstens ll4 cM meer mag bedragen waaraan
Bepaling van T-vormige balken.
drie '^ge vanen 'on dencli id en ** Y de Ugging de neutrale
I de neutrale lijn ligt in de flens,
TJ >> >> valt met den onderkant van de flens samen,
111 >> >. ,, gaat door de opstaande rib.
de beiastinen ^cing, dan zal de neutrale lijn
meestal in de flens of gelijk met den onderkant daarvan vallen. J
Gevallen I en II.
>i 0* "..dig. plet,. met enkele
(ha) .
(1), waarin *
ha = (3 J/TT. . (2)...”
|
|
| 7 |
 |
“...hoekmeetinstrument en wel het nauwkeurigst
een theodoliet met doorslaanden kijker. Men neemt in het laatste geval het ge-
middelde der bepalingen in gewonen en doorgeslagen stand. Wil men grootere
nauwkeurigheid bereiken, dan wordt de hoek, nadat hij op aangegeven wijze op
het terrein is uitgezet, nauwkeurig gemeten en vergeleken met het bedrag, dat
moest worden uitgezet. Bij verschil kan de baak, welke de richting van het uitge-
zette been aangeeft, worden verplaatst over een afstand
axd
163- centimeter,
waarin a het verschil der bepaalde hoeken in secunden
d de afstand van de baak tot het hoekpunt in meters....”
|
|
| 8 |
 |
“...718
HEF- EN HIJSCHWERKTUIGEN.
Heugeldommekrachten met klauw (wagendommekrachten, fig. 4 met houten
schacht). Prijzen in guldens:
Afmeting heugel- stang mM Draag- kracht in KG Enkele overbrenging. Hoogte in centimeter. Dubbele overbrenging. Hoogte in centimeter. Gewicht voor de normale hoogte van 850 mMi. KG
60 70 85 100 110 120 60 70 85 100 110 120
f f f f f f f f f f f f
24 x 50 1 000 17, 18,i 18,50 19, 22, 22,50 23,50 28
28 x 52 1 500 18,50 19, 19,50 21,50 24, 24, 24,50 32
30 x 54 2 000 21, 21,50 22, 24, . 25.50 26. 27, 27,50 36
34 x 60 3 000 24, 26 27,50 31, 32, 33,50 27,50 29,50 31,50 33,-34,50 36,50 38
34 X 62 4 000 27, 28,50 30,50 31,50 33, 34,50 30, 31,50 33, 34,5036,50 37,50 42
36 x 64 5 000 29 30,- 32, 34,50 36, 37, 33, 34,50 36,50 37,50 40, 41, 47
39 x 65 6 000 31, 33, 35,50 37, 38, 40,- 36, 37,50 40 41, 43,50 45, 55
40 X 70 8 000 42, 43,50 45, 46,50 48, 57
45 x 75 10 000 i-rr_ 45, 46,50 48,- 50, 51, 62
50 X 80 15 000 ...”
|
|
