| 1 |
 |
“...METEOROLOGISCHE GEGEVENS.
39
Luchtdrukking.
De luchtdrukking wordt bepaald met den kwikbarometer, welke voor de nauw-
keurigheid wordt gecorrigeerd op de temperatuur en de zwaartekracht bij 45
breedte. De barometers, welke berusten op de elasticiteit van een luchtledige metaal-
doos, zooals de anerodbarometers (de beste is die van Naudet te Parijs) en de
zelf registreerende barometer van Richard staan in nauwkeurigheid bij den kwik-
barometer achter. Men kan den luchtdruk ook bepalen uit het kookpunt van het
water, dat afwisselt bij verschillenden luchtdruk. Met zoogenaamde kookthermo-
meters zijn vrij nauwkeurige waarnemingen te verkrijgen.
De luchtdruk neemt met de hoogte boven zee af. Op een hoogte van 64 KM be-
draagt de druk slechts ongeveer 0,05 mM, welke practisch als de grens der atmosfeer
kan worden aangenomen. Uit verschillende verschijnselen kan men besluiten,
dat de atmosfeer zich evenwel nog tot 300 KM hoogte uitstrekt.
In den zomer heeft het vaste land een lagen en de zee...”
|
|
| 2 |
 |
“...bij het aardoppervlak omstreeks den middag
maximum en minimum in de nachturen, op bergtoppen vindt men daarentegen de
grootste snelheid in de nachturen en de kleinste in den middag.
Ned.-Indi.
Het klimaat van Ned. Indi wordt hoofdzakelijk bepaald door de moessons,
die het gevolg zijn van het verschil in luchtdruk boven Azi en Australi. In Januari
heerscht wegens de lage temperatuur een hooge drukking over geheel Azi, terwijl
in Australi daarentegen zomer en hooge temperaturen heerschen en de barometer-
stand lager dan de gemiddelde jaarlijksche stand is. In Juli is daarentegen de tem-
peratuur in Azi hoog en in Australi laag. Er heerscht in Australi alsdan een hooge
drukking en stroomt aldaar een ZO-wind, welke ook op Java wordt ondervonden
evenals in het gebied der ZO-passaten van den Indischen Oceaan.
De Westkust van Sumatra vormt evenwel een overgangsgebied, waar men eigen-
lijk geen bepaalden moesson heeft. De regenval is daar overal en altijd door vrij
zwaar, behalve Atjehs N-punt, dat...”
|
|
| 3 |
 |
“...NATUURKUNDIGE GEGEVENS.
381
Zuivere alcohol
Benzine
Benzol .
Chloroform
Aether .
Vet . .
Lijnolie
Naphtaline
Paraffine .
Phosphor .
78,5 C.
90110
80.3
61
35
300325
316
218
300
290
Petroleum .
Kwikzilver
Salpeterzuur .
Zwavelkoolstof
Zwavel .
Zwavelzuur
Terpentijnolie
Methylalcohol
Zwaveligzuur
150
357
130
46
448
326
160
66
-10
C.
Kookpunt van het water bij verschillende barometerstanden.
ui
Kookpunt G. Barometer- stand in mM Kookpunt C. Barometer- stand in mM. Kookpunt C. Barometer- stand in mM.
88,7 610 94,0 710 98,10 765
89,2 620 94,4 715 98*29 770
89,7 630 94,8 720 98^49 775
90,2 640 95,3 725 98,68 780
90,7 650 95,7 730 98,88 785
91,2 660 96,1 735 99,06 790
91,7 670 96,5 740 99*25 795
92,2 680 96,92 745 99,44 800
92,6 690 97,32 750 99,63
93,1 700 97,71 755 99*82
93,5 705 97,91 760 100,00
L
"o o
500
510
520
530
540
550
560
570
580
590
600
100,18
100,36
100,55
100,73
100,91
101,08
101,26
101,44
Aluminium . . . 657 C.
Antimoon .... 630 ,,
Chroom 1515
Lood 327 ,,
Ijzer, gietijzer...”
|
|
| 4 |
 |
“...HULPMIDDELEN BIJ HET RICHTEN EN METEN.
Meten van hoogten.
433
i den baro-
Physische methoden :
a. Met behulp van den barometer.
SStaftKSb*hulp '
leA geeJd oeten worden. De gebruikelijke aneroden hebben eeiwschaal
met twee verdeelingen, waarvan de binnenste den luchtdruk in mM aangeeft en de
buitenste de overeenkomende hoogte vermeldt. Deze schaal kan vast of draaibaar
zijn. In het eerste geval leest men op beide plaatsen, waarvan het hoogteverschil
worden de hoogte bij gemiddelden barometerstand af. Staat de wijzer
evenwel bij den aanvang over of onder den gemiddelden stand, b.v. 4 mM dan moet
men aan het verschil14 x 11 M toevoegen of aftrekken, daar tot ongeveer 700 M
hnnnf6 !?et vrschil van 1 mM een hoogte van 11 M correspondeert Bij grooter
verechil^TOoter h6t blj 1 mM. harometerdruk correspondeerendeJ hoogte-
d?Pds,^iss',jtM&,£a' bmn ' d
luchtdTukTvfnden uit ?lerWe ^ 8ecorri8eerd worden. en wel is de werkelijke
= A + a + b (760A) -f- c.t.
ptJoic iKK&Jg tSSf - ~
b (760A) de verdeelmgs-...”
|
|
| 5 |
 |
“...vindt men
B0
h = 18 484 (1 + *t) log ^7-
b. Met behulp van den kookpuntbarometer of hypsometer.
Bestaande uit blikken in elkaar schuivende kokers, waarin water wordt gekookt.
De waarneming berust op het verschil van temperatuur, waarop water op onder-
scheidene hoogten kookt. Neemt men deze temperatuur waar, dan we^t men volgens
een tabel (zie Natuurkundige gegevens) de daarbij behoorende spanning en dus ook
de lucht drukking.
Yio graad verschil in kooktemperatuur komt met ongeveer 2,7 mM barometer-
druk overeen, zoodat om nauwkeurige waarnemingen te hebben de temperatuur
op een 1/l00 graad nauwkeurig moet worden afgelezen.
Geometrische methoden :
a. Met behulp van hellingmeter of theodoliet en trigonometrisch hoogtemeten.
Het hoogteverschil tusschen twee punten A en B, welke op een horizontalen
afstand a van elkaar gelegen zijn en waarbij de richting A B een hoek et (elevatie-
hoek) met den horizon maakt, wordt bepaald door
h = a tg *.
Bij groote afstanden moet men 'rekening houden met...”
|
|
| 6 |
 |
“...1 848,8 0,02 0,10 0,14 0,18 0,22 0,26 0,30 1 855,1 1 848,1 1 827,1 1 792,5 1 743,9 1 682,3 1 607,9 1 521,3 1,40 4,20 6,92 9,72 12.32 14,88 17.32 40 45 50 55 60 65 70 75 . 1 850,4 1 852,0 1 853,6 1 855,2 1 856,6 1 858,0 1 859,2 1 860,1 0,32 0,32 0,32 0,28 0,28 024 0,18 1 423,1 1 313,9 1 194,8 1 066,4 929,9 786,2 636,4 481,7 21,84 23,82 25,68 27,30 28,74 29,96 30,94
Nauwkeurige methoden.
in^=nnarkKeUrif Pnae? zal men Struik moeten maken van nauwkeuriger
instrumenten en bezigt men behalve een barometer, thermometer en uurwerk
(chronometer), een theodoliet, al of niet van inrichting tot afstandsmeten vorzTen
De terremopname geschiedt hierbij trigonometrisch, d w z de afstanden en hnou *
iden hlerbij uH geten lengten en hoeken bepaldd Vmtade^naSwe'
opnamen van terreinen over kleine afstanden of breedten fst^okent
Jjj? do afstanden en dikwijls ook de hoogten direct worden afgelezen (tachv-
Het taehymetrisch opnemen van terreinen.
Het taehymetrisch opnemen van terreinen, welke de kennis van de...”
|
|
| 7 |
 |
“...Balklagen, Projecteeren v....... 889
---- Eigengewicht v......................654
Balkonhekken . 906
Balkijzer, Normaalprofielen v. 550563, 1036
Ballast-, stort-, zet- en glooiingsteen 496
Ballons, Grootste bereikte hoogte v. 17
Bamboe .......... 472
Bandremdynamometer. . ... . 787
Band transporteurs . . . . . . 710
Bandijzer . 558
---- in rollen v. emballage 560, 1036
Bandzagen, Benoodigde kracht voor
848 en 849
Banken, School-..................864
Barberasphalt.................... . 998
Barometer, Bepaling van deluchtdruk-
king met de................... 39
---- Metaal- . . . . . . . 433
---- Kookpunt-......................... 434
---- Meten van hoogten m. d. . . 433
Basalt.................... 407, 496, 996
---- in de Betuwe........................ 69
---- Metselwerk v. ...... 918
------ lavakeien........... 996, 997
---- slag voor wegen . . . 990, 991
---- steen-kruiwagens....................704
Basaltinetegels..................998
Bascules . ... 767
Basclesteen . . . 496
Basen .....”
|
|
