1 |
 |
“...Wein-
schenk, 7. Aufl. M 8.50 Brandstetter, Leipzig.
E. Weinschenk. Allgemeine Gesteinskunde. 2. Aufl. M 6. Herder, Freiburg.
Verschillende in de natuur voorkomende mineralen.
Silicaten.
Kwarts is gekristalliseerd kiezelzuur SiO,.
Veldspaat bevat behalve aluminium steeds n
aarden. .
'a. rthoklaas of kaliveldspaat, eenvoudigste verbinding K,0 3 SiO, + A1203.
3 l! piaeioklaas : microlien, albiet of natronveldspaat (eenvoudigste samenstelling
Na,O. 3 SiO, + A1,0. 3 Si O,), Anorthiet of kalkveldspaat CaO. SiO, + A1,0,. SiO
Oligoklaas en Labrador zijn mengsels van albiet en anorthiet.
Nepheline en Leuciet. (NaK)i Al, (SiO,), en K- Al, (SiO,),.
K,0
. Scapoliet (paranthine, werneriet). 2 Al,O,. 3 SiO, + 3 (Na,O)
Olivien bevat magnesium, dat voor een deel door ijzer is vervangen. De een-
voudigste samenstelling is (Mg O 2 Fe O), SiO,. Hypersthene heeft tot formule (MgO
FeO) SiO,, evenals Enstatiet en Bronziet. . . .
Augiet en Hoornblende bevatten steeds calcium en magnesium en meestal ook
ijzer. De...”
|
|
2 |
 |
“...410
MINERALEN.
Mi Zand- grond n e r a 1 Leem- grond e g r o Klei- grond n d. Kalk- grond Humusbodem of humeuse kleigrond Turft Hoog- veen odem Laag- veen
Organische stoffen 0,47 4,63 8,54 12,06 21,40 0,78 93,29 84,18
Stikstof ? 0,26 0,25 1,30 3,35
Minerale stoffen . . 99,53 95,37 91,46 87,94 78,60 6,71 15,82
Kali (K,0) .... 0,97 1,06 2,60 0,85 1,96 0,05 0,06
Natron (Na,0) . . 0,47 0,37 1,17 0,22 29,96 0,48 1,16 0,05 0,04
Kalk (CaO) . . 0,19 2,86 5,97 1,94 0,23 4,06
Magnesia (MgO) . . 0,05 0,88 5,20 2,22 1,71 0,23 0,25
I Jzeroxyde (Fe,0,) . Aluminiumoxyde 0,20 4,60 1,16 4,11 0,60 4,68
. (Al.O.) Kiezelzuur (SiO*) 3,10 94,72 7,04 76,14 0,01 15,12 54,53 6,83 25,44 15,20 52,23 ; 5,24 5,63
Zwavelzuur (SO>) spoor 0,17 0,10 0,01 0,20 0,87
Phosphorzuur (PaO,) 0,05 0,18 0,20 0,22 0,20 0,08 0,29 0
Koldioxyde (C,) . 0 1,63 4,63 23,54 0,03 0
Chloor (Cl) .... ? j 0.11 spoor spoor spoor...”
|
|
3 |
 |
“...mechanisch een
korre'lvrnotw.nff' ?rn*fr te ste*tin hebben geleerd, dat zand van verschillende
Korrelgrootte grof en fijn dooreen, de beste mortels geeft.
Tras.
Jf ?emalei? tJfs ~en, welke een grt percentage oplosbaar kiezelzuur bevat
doch haast geen kalk. Gemengd met kalkhydraat vormt het dus een goed cement
De samenstelling-is ongeveer de volgende :
kiezelzuur SiO................................59
aluminiumoxyde Al,O,..................18______20
ijzeroxyde FeO en Fe,O................ 412
kalk CaO .............................1 24 2 4
magnesia MgO ........................ 1,312,4
kali K,0 .........................0,374,17
.. natron Na,0 . ......................1,9_____3 79
Prijs van Brohler tras per wagon van 10 ton te Brohl .
Idem ,, Plaidter ,, ,, ,, ,, 10 ,, , Plaidt ~ 52*_
Prijs per HL in Holland, Brohltras f 0,90 ; keldertras (Andernach) f 1_
Schelpkalktrasmeel van de fabriek v. d. Wallen te Brielle is een tot de uiterste
fijnte dooreengemalen mengsel van 4 maatdeelen schelpkalk...”
|
|
4 |
 |
“...prijs berekend
per 100 KG exclusief de zak. Heeft men zakken van 70 KG, dan behoeft men bij
het bereiden van den mortel het cement niet uit te meten, want twee zakken van
70 KG zijn gelijk aan 1 HL. Afwijkingen van 2 % in gewicht moeten worden toege-
laten.
De samenstelling van portlandcement is ongeveer :
kalk CaO ...........................5866 %
kiezelzuur SiO, . . ........... 2026 ,,
ijzeroxyde Pe,0 . ...........2,25,5 ,,
aluminiumoxyde AliO,................410 ,,
magnesia MgO .......................0 3
De verhouding der grondstoffen in het portlandcement is rond 7075% kalk
en 3025% klei. Volgens de Duitsche normen (1910) mag het portlandcement
niet minder dan 1,7 gewichtsdeelen CaO op 1 gew. deel SiO, + Al,O, + F,O,
bevatten, terwijl het magnesiagehalte ten hoogste 5 % en het gehalte aan zwavel-
zuuranhydride niet meer dan 24 % in het gegloeide cement mag bedragen. Om het
portlandcement langzaam bindend te maken wordt bij het malen ruwe gips toe-
gevoegd. Toeslagen voor bijzondere doeleinden...”
|
|
5 |
 |
“...zwavelzure kalk, of met ongeveer 500 mgr. zwavelzure magneia, of
met ongeveer 30 mgr. chloormagnesium per L, begint naar deze stoffen te smaken.
Wat keukenzout betreft kan een vrij hoog gehalte worden verdragen; water
uit de Leeuwarder waterleiding bevat ongeveer 380 mG keukenzout (230 mG
Chloor) ; Fachingerwater 630 mG keukenzout, Victoriawater 2 020 mG en Seltser-
water 2 030 mG.
Schalen van hardheid.
De graden van de Duitsche schaal worden hoofdzakelijk bepaald naar het aantal
gewichtsdeelen CaO in 100 000 deelen water. Volgens deze schaal wordt het gehalte
van andere alkalische aarden o.a. magnesia (MgO) in verhouding der atoomgewich-
ten bij het kalkgehalte in rekening gebracht, b.v. een watersoort, die op 100 000
deelen 12 deelen kalk en 5 deelen magnesia bevat, heeft een hardheid van
12 + 5 16 = 19 Duitsche graden.
Water van minder dan 15 hardheid wordt zacht, met meer dan 20 hard en
met meer dan 30 zeer hard genoemd.
De graden van de Fransche schaal komen overeen met het aantal gewichts-...”
|
|
6 |
 |
“...ANALYSES. VERBRUIK.
1013
Verschillende wateranalysen : '
Analyse duinwater uit de s-Gravenhaagsche Waterleiding 1907 ;
Bestanddeelen:
Milligram
per Liter
Bestanddeelen:
Milligram
per Liter
Opgeloste vaste stoffen .
Calciumoxyde (CaO) . .
Magnesiumxyde (MgO)
IJzeroxyde en aluinaarde
(Fe,O, + Al,O,)
Ammonia .
Chloor . .
Zwavelzuur (SO,)
Salpeterigzuur .
326
120,6
8,5
1,4
afwezig
33,6
17,1
afwezig
Salpeterzuur
Kiezelzuur (SiO,) .
Hardheid (totaal) .
,, (tijdelijk)
,, (blijvend)
Kameleon cijfer
Helderheid . .
Reactie ....
Zwevende vaste stoffen
afwezig
14,2
13,2
11, 2
2
6,2
volkomen
neutraal
afwezig
Het onderzoek van het gefiltreerde Maaswater te Rotterdam gaf (1907):
hoeveelheid vaste stof gemiddeld . . 222 mGr per liter
chloor.................................48,7
Leeuwarden, ontkleurd en gefiltreerd water uit de Wijde Ee bij Grouw (1891).
Opgeloste vaste stoffen .... 714 mG per L
Kalk ........ . 94
Magnesia...........................43
Aluinaarde.......................sporen ,,
Zwavelzuur...”
|
|
7 |
 |
“...te staan op f 0,015 per uur.
Toepassing: De luchtgasverlichting is zeer geschikt voor een complex van
woningen, waarvan het aantal niet te groot (b.v. 100 stuks) is. Het gas kan ook
worden toegepast voor kookgas en verwarming.
Acetyleengasverlichting.
Acetyleen (C,H,) wordt verkregen uit calciumcarbid met water.
Calciumcarbid (CaC,) wordt bereid door samensmelting van koolstof met kalk
m aen vorm van houtskool en krijt. De chemische werkingen kunnen ids volgt
worden aangegeven : s
CaCO, = CaO + CO,
CaO + 3 C = CaC, + CO
CaC, + 2 H, O = Ca(0 H), + C, H
De beste bereidingswijze van acetyleen is door calcium-carbid in water te
werpen en niet omgekeerd.
Goede carbid geeft per KG 300 Liter acetyleengas (theoretisch 348 Liter gas).
Het ruwe gas bevat nog 1,3% zwavelwaterstof, 0,81,7 % phosphorwaterstof
en 0,12,8% ammoniak. r r
De prijs van 1 KG carbid is f 0,15.
_.?a aftFek van verliezen door zuivering krijgt mep practisch uit 1 KG 270
290 L zuiver gas.
De lichtkracht van acetyleen is 1215 maal...”
|
|