1 |
|
“...(19,459)
(16,514)
(21,818)
(19,890)
(25,623)
(23,841)
(33,028)
(17,393)
(13,018)
(20,112)
(10,811)
(18,799)
(16.439)
Recordsnelheden.
Afstand Tijd KM/uur Winner Datum
Wielrijden.
50 KM 39m35s2/5 Sers (Parijs) 30 Maart 1913
100 KM baan lu20m46s2/5 Guignard 15 Juni 1913
idem weg lu40m56s4/5 Lapize 1 Juni 1913
150 KM 2u 7m24s Sers 7 Juli 1913
Bordeaux-Parijs=592 KM 19ul9m20s Mottiat 18 Mei 1913
4467 KM 580 M 6 dagen = 144u Goulet-Fagler 15-20 Jan.1913
Parijs-Brussel 440 KM 101 KM met motor- 15ullm57s3/5 Lapize 8 Juni 1913
gangmaking 1 uur Guignard 1909
Motorfietsen. 334 KM 800 4 uur
426 190 5 uur ) Hassvelt 15 Nov. 1911
514 600 Circuit de Melun = 204 6 uur \ Triumph Dubost
KM 400 3u24m21sl/5 (Ren Gillet) 10 Dec. 1911
144 KM 413 1 uur Fred. Huyck 1909...”
|
|
2 |
|
“...Jaarboekje van het Kon.
Inst, van Ingenieurs.
Grondteekens. I Voorbeelden van afgeleide
teekens.
Bescherming tegen aanraking.
i
Bliksempijl.
W//A Verbinding met de aarde.
(a) Bescherming door verbin-
ding met de aarde.
(m) Metallisch geleidende be-
scherming,
(i) Isoleerende bescherming.
Optreden van hooge spanning in stroomketens voor lage spanning.
Spanningsveiligheid,
Y bliksemafleider.
Eleetrische machines
Dynamo of electromotor.
QL
_
_0
Gelijkstroom-ma-
chine, motor.
Wissels troom-ma-
chine, motor.
Draaistroom-ma-
cihine, motor.
Draaistroommotor met
vloeistof-aanzetweer-
stand....”
|
|
3 |
|
“...kookpunt Van 170210 C., ontvlammingspunt van 4050
C. en s.g. van 0,8200,830.
2) Paraffine-olie (heldere) met ontvlammingspunt van 6585 C., kookpunt van
360 G. en s.g. van 0,8500,900.
3) Paraffine-olie (donkere) met ontvlammingspunt van 160165 C. kookpunt
van 300400 C. en s.g. van 0,8650,915.
De rest na destillatie wordt gevormd uit asphalt en pek.
Als bijproduct wordt ook kreosootolie gewonnen, welke met paraffine-olie als
stookmateriaal in den handel komt; de andere olin dienen hoofdzakelijk als motor-
olie en ter bereiding van olie- en vetgas.
Door destillatie van harsrijk hout wordt houtteer (goudron, tar) verkregen, dat
zwart en taai is en hetwelk gebruikt wordt om hout te bedekken, touwen te dren-
ken enz.
Turf.
Men onderscheidt:
le. harde, korte, of baggerturf van lage venen afkomstig;
2e. losse, lange of steekturf uit hooge venen;
3e. mos-, hei- of gele turf.
De gemiddelde samenstelling van de droge turf is:
45 % koolstof verbonden met
25,5 zuurstof en
4,5,, waterstof, benevens
18 water...”
|
|
4 |
|
“...d mengsel van verschillende koolwaterstoffen,
welke door destillatie te scheiden zijn. Zij toont groote verschillen in samenstelling
Sommige soorten van Java en Borneo bevatten veel aromatische koolwaterstoffen^
andere van Borneo bevatten veel hoogere koolwaterstoffen der reeks Cn H2n + 2
De kleur is in den regel donkerbruin, nu en dan helder wit, groen, of roodachtig
zwart.
De destillatie wordt tegenwoordig in hoofdzaak gericht op de scheiding van vier
fracties: benzine, kerosine (lampolie) motor -of gasolie (Solarolie, enz.) en residu,
achtereenvolgens naar haar lichtheid gerangschikt. Scherpe grenzen bestaan er niet.
De fracties ondergaan veelal een zuivering door behandeling met sterk zwavelzuur
gevolgd door wasschen met water en natriumhydroxyde-oplossing. Naar de hoofd-
fracties is de samenstelling van verschillende ruwoliesoorten ongeveer als volgt:
Oorsprong Ruwe benzine Kerosine Residu
Pennsylvania. . 1020 gew.% 6075 gew.% 510 gew.%
Galici 36 5565 3040
Baku 10,5 40 36
Borneo...”
|
|
5 |
|
“...590 BRANDSTOFFEN, SMEEROLIN EN SMEERMIDDELEN.
Thans komt veel benzine met eindkookpunt van 170 C. aan de markt. Het s.g. va-
rieert bijl 5C. van 0,61 tot 0.78; de warmtewaarde is gemiddeld 770 calorien per L.
De benzine kan weder onderverdeeld worden in:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
rigoline
petroleumaether (naphta I)
gasoline (benzine)
a) motor-benzine I
b) ,, II
ligroine (naphta II)
kunstmatige terpentijnolie
ontvettings-benzine
zware (wasch) benzine
>kpunt C. Soort, gewicht.
30 beneden 610
4060 0,610675
5575 0,640670
6680 0,680695
80100 0,705725
80120 0,680720
85 0,730740
90120 0,740750
110140 0,770780
... yiijo ic new-1 uiK op van tz Am. ct. tot zi ct.
de Am. gallon en men verwacht nog hoogere prijzen.
2. Kerosine of lampolie.
De gewone voor verlichting bestemde petroleum (lampenpetroleum) is het door
destillatie bij een kookpunt, gelegen tusschen 110 en 150 C., overgaande product
met een soortelijk gewicht van 0,78 tot 0,82.
Amerikaansche olie bevat daarvan 70 a 78%, de Russische slechts...”
|
|
6 |
|
“..........0,915,
groenachtig roode met s.g. . 0,900,
donkerbruine met s.g............. 0,895.
De Amerikaansche cilinderolie komt in vaten van de Standard Oil-Company.
Het soortelijk gewicht is 0,885, de prijs was ongeveer f 12, per 100 KG.
De versclllende olin worden geleverd in fusten van 170. tot 200 KG of in bussen
van 2J tot 50 L inhoud. Per 100 KG waren de prijzen begin 1920 ongeveer als volgt:
Boor-olin...............f 52,
Machine-olin .... 38,
Cilinder-olin .... 42,
Spindel-olin .... 32,
Motor- en auto-olin 45,
Wagensmeer wordt gemaakt volgens de onderstaande recepten:
Voor zware lastwagens in den wintertijd: Talk 420 dln; Palmolie 840 dln.; Soda
140 dln.; Water 4200 dln. Dito voor den zomer: Talk 420 dln.; Palmolie 490 dln.;
Soda 35 dln.; Water 2300 dln.
Een zeer goed wagensmeer voor snelrijdende wagens kan men maken uit olene-
zuur, door dit te koken en dan in den ketel fijn gemalen loodglit te brengen en wel
op 4 dln. olenezuur 1 deel loodglit. Men roert ca. een half uur lang en...”
|
|
7 |
|
“...bedrijf 4 K.W.uur
per uur en is de machine voordeeliger dan de stoom-
heilier, wanneer de stroomprijs niet meer dan'
f 0,18 per K.W.uur bedraagt. Een verder voor-
deel is, dat het bedrijf slechts 5 man eischt, bij de
stoomheilier veelal 6 man.
Het gewicht van zulk een heimachine be-
draagt voor een blok van 350 KG gewicht
totaal 1000 KG.
* Prijzen van electrische heimachines (1917):
voor een valblok van 500 KG met 15 PK draai-
stroommotor compleet f 1100.
Idem voor valblok van 1000 KG met 30 PK
motor compleet f 1700, (alles zonder electr.
geleidingen).
Aan de electrische heimachine zijn de volgende
voordeelen verbonden: geen stoomketel (geen brand-
stof- en wateraanvoer, geen rookgassen, geen stoker) p. e
onmiddellijk bedrijfsvaardig en buiten dienst; ge-
ring gewicht en volume (in den bouwput dus gemakkelijk transport); machine
en stelling eenvoudiger op n gemakkelijk verplaatsbaar onderstel aan te brengen;
doelmatig voor vele andere doeleinden te gebruiken....”
|
|
8 |
|
“...804
HEF- EN HIJSCHWERKTUIGEN.
Electrische takels.
Electrische takels van de firma SchlsserFeibusch. Prijzen y66r den oorlog.
Draagver- mogen KG Vermogen v/d motor PK Hefsnelheid per minuut circa M Gewicht KG Prijs Gld. Voor eiken M meer hefhoogte
500 0,5 3 125 475 3,5
1 000 1 3 150 590 5,5
1 500 1,5 3 200 680 6,
2 000 2 3 275 770 10,5
3 000 2,5 2 350 840 6,5
4 000 3 2 400 930 11,5
5 000 4 2 450 1060 13,
6 000 5 2 525 1 220 18,
7 500 6 2 650 1 410 18,
10 000 8 2 850 1 625 21,
Voor draai- en wisselstroom 10% meer.
Windassen ot spillen.
Bij het draaien van de kruk van een gewone windas kan een man gedurende
korten tijd ongeveer een kracht van 30 KG uitoefenen: gemiddeld is bij 0,50
Meter snelheid op de helft of 15 KG en bij langer aanhoudende
werking op niet meer dan 10 k 12 KG te rekenen. De normale
lengte van den arm is 35 tot uiterlijk 40 cM.
DifferentiaaUvindassen w.o. de Chineesche windas (fig. 17).
tr t r, r,
K = L 2 j-
Kaapstanders of gangspillen.
Bij kortstondige werking kan de kracht...”
|
|
9 |
|
“...HEF- EN HIJSCHWERKTUIGEN.
807
Hefvermogen in KG .... 300 500 600 1 000
Hijschsnelhi ( gelijkstroom 1 1 0,5 0,5
in M sec. ( draaistroom 1,3 1 0,65 0,5
Grootte motor ( gelijkstroom 4 7 4 7
in PK { draaistroom 6 7 6 7
Diam. v. d. trommel in m/M. 230 230 230 230
Lengte v. d. trommel in m/M. 360 360 720 720
Afmetingen A. m/M .... 1110 1110 1470 1 470
Afmetingen B. m/M .... 1 150 1150 1150 1150
Afmetingen C. m/M .... 2 360 2 360 2 360 2 360
Afmetingen D. m/M .... 1 390 1 390 1 390 1 390
Netto gewicht in KG .... 1100 1 150 1150 1 002
Lichtbokken.
voor het heffen van locomotieven, spoorwagens, stoomketels, enz.
Draagvermogen in KG Geheel van ijzer Gewicht KG | Prijs Gld.* Met hout Gewicht KG sn pikken Prijs Gld.*
8 000 800 650 800 570
10 000 850 680 850 600
15 000 1 200 690 1150 630
20 000 1 500 720 1 400 660
25 000 1 700 960 1 500 720
30 000 3 200 1 700 3 000 1 400
40 000 3 800 1 900 3 200 1 500
50 000 4 000 2 050 3 600 1 600
Kranen.
Wanneer een kraan zelden wordt gebruikt, is aan een handkraan...”
|
|
10 |
|
“...verschillende bewegingen
zooveel mogelijk door afzonderlijke
motoren worden verricht, welke
direct aan het bijbehoorende drijf-
werk worden gekoppeld. Waar aan
het kraanspel de noodige tijd gela-
ten wordt, kan met n motor wor-
den volstaan. De nmotorkraan kan
gemakkelijk 25 tot 30 kraanspellen
per uur maken, hetgeen in den regel
ruim voldoende is. De hoofdstrom-
motor heeft het voordeel, dat hij bij
volle belasting kan worden aangezet
en bij geringere belasting vanzelf
sneller gaat loopen. Het is altijd goed
het vermogen van den motor wat
ruim te nemen. Het instellen van
verschillende bewegingssnelheden
geschiedt door zoogenaamde stuur-
schakelaars; normale uitvoeringen
hebben 5 h 7 snelheden. Bij het dalen
van den last geschiedt het remmen
mechanisch, zelden electrisch door
den motor als rem te laten werken.
Het lossen der remmen (handrem,
enz.) geschiedt door remmagneten.
Omkeerdrijfwerk is onnoodig en liefst
te vermijden,daarhet dikwijls weigert.
Electrische loop- en bakkranen.
De kranen worden...”
|
|
11 |
|
“...kraanlichaam, waarover de
loopkat of trolley zich beweegt, uit twee liggers, die
door de wielkasten verbonden zijn. Deze laatste heb-
ben 4 loopwielen, die over rails in de lengterichting
van het gebouw loopen. De liggers bestaan uit enkele
balkijzers. of zijn geconstrueerd uit hoek-, U- en plaat-
ijzer. Gewoonlijk wordt aan n zijde een verstijving
van het kraanlichaam aangebracht, die dan met hout
wordt afgedekt en tevens als bordes dient. Aan deze
zijde bevindt zich tegen het kraanlichaam de motor met
overbrengingen en langsas voor de beweging der kraan
in de lengterichting van het gebouw: de langsrijbe-
weging.
lasten sneller geheschen worden
dan met de hoofdhijschinrichting.
De bediening der kranen geschiedt
met behulp der controllers. Deze schakeltoestellen zijn
gewoonlijk in een aan de kraan opgehangen kooi
geplaatst, zoodat de bedienende man een goed over-
zicht over den last he: ft. Voor kranen in lage werk-
plaatsen en daar waar dit door den aard van het
bedrijf verlangd wordt,...”
|
|
12 |
|
“... van de Haarlemsche Machinefabriek
v/h Gebr. Fige.
De motor is waterdicht gesloten en drijft door middel van tandwielen een as, van
welke de beweging voor het hijschen en zwenken en wanneer noodig ook die voor
het rijden of het verstellen van de vlucht, wordt afgenomen. Een automatisch wer-
kende veiligheidsvang maakt, dat de last in iederen stand gehouden wordt, zoodat
bij stroomonderbraking de last niet naar beneden kan storten.
Hefvermogen in tonnen bij normale vlucht . 1 2 3 5 7 10 12
Normale vlucht in M 4 4,5 4,8 4,8 4,8 4,8 4,8
Maximum vlucht in M 4,86 5,44 5,8 5,85 5,83 5,77 5,72
Minimum vlucht in M 2,82 3,2 3,35 3,38 3,4 3,43 3,43
Hefhoogte boven rail in M bij normale vlucht . 3,2 3,66 4,15 3,89 3,79 3,5 3,62 2,3 4,57
Hefhoogte boven rail in M bij max. vlucht . 1, 2,34 2,75 2,42 2,37 2,13
Hefhoogte boven rail in M bij min. vlucht . 4,05 4,6 5,13 4,93 4,8 4,19
Radstand in M 1,5 1,05 1,65 2,13 2,60 2,80 3,00
PK motor bij normaal hefvermogen. . 10 16 20 25 50 50 50
PK afzonderl...”
|
|
13 |
|
“...816
HEF- EN HIJSCHWERKTUIGEN.
Kraan
Vlucht
in
Meter
Hef-
hoogte
in]
Meter
Motor
mogen
PK
*|c
jgl
es
Prijs met
leveren
en
opstellen
vr den
oorlog
2 ton
6 ,,
10.5
10.5
22
22
16 M
16 ,,
80
35
260
210
27
42
460
370
Energieverbruik 10,5 M hoog heffende:
f 10750,
f 15000,
bij de 4 tons kranen bij de 6 tons kranen *
2 000 1 200 600 3 000 2 000 1 000 KG
124 100 71 196 158 128 Watturen
71 46 29 120 85 55 ,t
53 54 42 76 73 73
80 74 58,5 %
last.............................
totaal verbruik per kraanspei
alleen heffen....................
draaien en vieren van den lee-
gen haak . ................
nuttig effect....................
Do practijk gaf gemiddeld 100 wauuren per Kraanspei.
Het energieverbruik van een kraan van ongeveer 2500 KG vermogen bedraagt
£2 JSfrT! waarb,lJ df last *5 M h(>og wordt opgevoerd, 140 gedraaid en gevierd,
met het lichten van den leegen haak tot de hoogsten stand en weder vieren met zwen-
ken tot...”
|
|
14 |
|
“...voor lasten van 90 ton, voor die van 40
ton 2,40 en voor die van 25 ton 4,80 M.
Wanneer de kraanarm belast is met het maximum gewicht, kan hij in 5 minuten
rondom zijn verticale as draaien.
Liften.
Electrische lift-installaties.
De hoofdvoordeelen zijn de lage bedrijfskosten en eenvoudige bediening, terwijl
men niet aan de plaatsing van de krachtbron is gebonden en deze gemakkelijk boven
of naast de liftschacht kan monteeren. De liftmachine bestaat uit motor en hijsch-
toestel op een gemeenschappelijke fundatieplaat gemonteerd, de motor met elastische
koppeling aan de wormas verbonden (direct werkende liftmachine). De (direct wer-
kende) electrische lift verbruikt alleen stroom, wanneer de liftkooi zich beweegt,
terwijl de indirect werkende (transmissie-lift) steeds stroom verbruikt. De snelheid
Vraagbaak. 52...”
|
|
15 |
|
“...zij bij elke stopplaats eerst dan ge-
opend kunnen worden, wanneer de liftkooi er achter is. Het in werking brengen^ van
de lift is eerst dan mogelijk, wanneer alle deuren gesloten zijm Kj pereoSften
v^nIJeenvodrfgniV vr begele,dmg en bediening aanwezig is, worden\n de meeste ge-
automatfsch'ihlnr aan8pbracbt- Veiligheidshekken en deuren kunnen ook
WOTden Wifr d bftkooi geopend en gesloten worden. Snelheidsregulateuren
el dalcn^taJnda irf*motor,
i?n verhfnHint n u v,?,rkon'en en staan met de veiligheidsvanginrichting
afzetbewep*infe, le1(jtri?plie l^tmachines hebben meestal automatisch werkende
TST118 b lke h0gte den stroom af te sluiten, als de draden slap hangen...”
|
|
16 |
|
“...ongeveer hetzelfde nuttig effect
te verkrijgen het aantal toeren te regelen. Van alle motoren is de stoommachine
eigenlijk de eenige, die hiertoe in staat is.
In het algemeen neemt bij uitgevoerde pompon bij gelijke snelheid de water-
hoeveclheid toe met 65 % bij 0 Meter opvoerhoogte, wanneer de waterhoeveel-
heid bij de gunstigste opvoerhoogte als eenheid aangenomen wordt. Het krachts-
verbruik zal blijven stijgen, maar wordt bij de meeste uitvoeringen beneden 25%
gehouden om den aandrijvenden motor niet over te belasten.
Als algemeene regel kan gelden, dat het energieverbruik stijgt met de 3e macht
van het aantal omwentelingen en de opbrengst stijgt met het aantal omwentelingen
tot een macht gelegen tusschen 1 en 2.
Het nuttig effect blijft steeds even groot, daar haast geen slijtage plaats heeft.
Centrifugaalpompen kunnen direct gekoppeld worden aan snelloopende machines; zij
bezitten het voordeel van gemis aan kleppen en geen heen en weer gaande beweging.
Laagdrukcentrifugaalpompen.
Door...”
|
|
17 |
|
“...N.
Direct gekoppelde motor- centrifugaalpompen.
a. Koppeling met electro-motor.
Deze combinatie biedt groote voordeelen aan, wat eenvoud van opstelling ee-
nnschloos bedrijf en de ruimte betreft. Zij is gewoonlijk wat duurder dan een koppe-
Img met riem en motor.
Opvoer-
hoogte
Hoeveelheid water in L
minuut
50 k 75
125 k175
225 hl75
300 h 350
5 Meter.
7,5 Meter.
10 Meter.
12,5Meter.
Prijs van het
pompcomplex
compleet met
grondplaat en
fundatiebouten. *
Gelijkstroom.
Draaistroom.
f 225
-175
f235
- 210
Gelijkstroom.
Draaistroom.
f225
- 225
f240
-260
Gelijkstroom.
Draaistroom.
f225
-275
-290
- 280
f240
-250
f305
-260
f305
-270
f345
-310
f310
-310
f400
-330
Gelijkstroom. f250 f290 f345 f420
Draaistroom. - 290 - 315 - 325 - 400
b. Koppeling met verbrandingsmotor.
Centrifugaalpompen van geringe capaciteit kunnen ook voordeelig met een
benzinemotor gekoppeld worden.
Prijs van een installatie met n-cylinder-benzinemotor, bestaande uit gegoten
ijzeren voetplaat, pomp, motor met regulateur, verstuiver...”
|
|
18 |
|
“...POMPEN EN BEMALINGSWERKTUIGEN.
84}
shuntmotor bij gemidd. spanning van 530 Volt. Continu vermogen 125 EPK. Nuttig
effect der pompen bij 110 toeren 78%, bij 150 toeren 80%; dat van den motor 93%.
Handpompen voor bronnen of putten.
Pompen voor bronnen of putten volgens nevenstaande figuren 11 en 12 wor-
den gebezigd tot diepten met totale opvoerhoogte van 27 Meter. De aan te wenden
kracht neemt met de brondiepte toe, waarbij de verplaatste waterhoeveelheid afneemt.
Pompinrichting volgens figuur 11;
Hefhoogte van den arbeidscilinder; mM . 280 280 270 260 250
Binnenwerksche middellijn ,, 64 64 76 89 102
Middellijn zuigbuis 32 32 32 51 51
,, stijgbuis . Geschikt voor qen opvoerhoogte in M tot . 32 27 32 18 38 13,5 51 10,5 51 9
Vermogen in Liter per min. bij 45 heffingen Prijs compleet met verzinkte pijpen en stan- 25 25 37 50 65 135
gen in gulden vr den oorlog .... 170 130 125 140
Hydraulische machines of waterrammen.
De hydraulische ram kan worden gebezigd, waar van de beschikbare water-...”
|
|
19 |
|
“...sneller loopende machine de opbrengst te vergroo-
ten in geval van nood; geschikt voor zeer uiteenloopende opvoerhoogten; directe
koppeling aan de machine mogelijk; geen stootende werking; geen over den kop malen;
geen geruisch; minder smeermiddelen en slijtage; onder te brengen in kleine ruimte.
Wisselende waterstanden kunnen alleen bezwaren geven, wanneer, zooals bij elec-
trische draaistroommotoren de snelheden niet kunnen worden geregeld.
Bij groote opvoerhoogten kan dan de motor worden overbelast. Men kieze dus den
motor voor de grootste opvoerhoogte. Ook zuiggasinstallaties leenen zich niet voor
veranderlijke opvoerhoogte.
Schepraderen:
Schepraderen dienen hoofdzakelijk voor het opmalen van water over kleine hoogte
tot 1,80 Meter (soms 2 M), zooals voor bemaling van landen, polders, enz. De mid-
dellijn van het scheprad (maximum 12 Meter) hangt van deze opvoerhoogte af en
van de diepte, waarop de schoepen in het water tasten, welke gewoonlijk 0,60 0,90 M
wordt genomen, (voor groote raderen...”
|
|
20 |
|
“...windmotor met 12 Meter radmiddellijn op ongeveer 23 M* per minuut 1 Meter hoog
worden gesteld.
Een complete windmotorinstallatie met vijzel voor polderbemaling zooals opge-
steld voor de Kloosterpolder te Ried bij Franeker met een raddiameter van 15
M, stalen vijzel van 1,80 M diameter en 4,25 M lengte voor een maximale opvoer-
hoogte van 1,30 M, bedroeg (vr den oorlog) ongeveer f 22 000 met grondwerken,
fundeering, enz. inbegrepen. Hierbij kan men rekenen voor:
afschrijving 4%,
onderhoud 1%% (motor en vijzel),
bediening f75, per jaar,,
smeermiddelen f 30, per jaar.
De Amerikaansche windmotoren zijn lichter en kleiner geconstrueerd dan b.v....”
|
|