| 1 |
 |
“...zijn dan December en Januari,
als de zon zich het verst van het toppunt verwijdert.
Alleen Decima, indien wij dat eiland tot de Nederlandsche ko-
loniën willen trekken, (10) omdat er door Nederlanders zoo lang-
durige waarnemingen gedaan zijn, heeft een ordelijken grooteren
jaarlijkschen gang en wel voor alle instrumenten.
De temperatuur der maanden wisselt af tusschen 3.41 en 27.38
en hoewel het er zeer zelden vriest komt vorst toch voor, gelijk
op het betrekkelijk vaste land van Japan.
De barometer heeft er in Augustus een stand van 755 mm. hoog
gelijk op de geheele oostkust van Azië, de winden komen hier uit het
Zuiden, om met de Z.W. winden het diepe dal boven Azië aan te
vullen en in December heeft het omgekeerde plaats; dan heeft men
hooge standen in Azië 766 en de moussons keeren. In de beide
genoemde maanden wisselen die winden af; op de Chineesche zee
zijn de kenteringsmaanden de gevaarlijkste tijden der Tyfoons.
Uit een werk van den Luitenant ter zee van Asperen, hier...”
|
|
| 2 |
 |
“...winters, geschiedt.
In den zomer wordt het vasteland van Amerika, van Afrika,
van Azië veel sterker verwarml dan de Oceanen, die de kusten
bespoelen, in den winter worden zij veel sterker afgekoeld dan
dezen en dus wordt naar en van die groote uitgestrektheden, zoo
verre weg onze eilanden en kuststreeken in uitgebreidheid over-
treffende, uit en naar die Oceaan afwisselend in zomer en winter
groote hoeveelheden lucht opgezogen of daarheen gestuwd.
Men bedenke slechts wat wij van de wisseling der barometer-
standen aan de oostkusten der werelddeelen vermeldden: zeven
millimeters verschil in drukking te Buenos Aixes, elf millimeters
verschil op Decima en voor het binnenste der continenten is het
verschil nog grooter.
De algemeene richting der winden wordt daardoor zeer ge-
wijzigd en in grootere mate gewijzigd dan zulks eiken dag aan
de kusten plaats heeft. Zulke gewijzigde winden noemt men moes-
sons, die een ander droger karakter hebben voor zoover zij van land
naar zee waaien, een natter karakter...”
|
|
| 3 |
 |
“...— 26 —
richting van twee, drie minuten, zoo wekt dat minder de aandacht
dan dat ik van een temperatuur gewaag een of twee graden
hooger of lager dan gewoonlijk, zelfs nog minder dan dat ik van
den barometer een verandering in hoogte van een paar streepen
zou melden, die in zooverre belangrijk is, dat men er bijna even
als uit het ontluiken en sluiten der bloemen den tijd van den
dag uit kan kennen; want een minuut is een grootheid, waar-
onder een streep gezien wordt op een afstand van ruim drie meter:
het is een twee en dertigste van den hoek, waaronder wij zon
of maan zien en toch hebben die minuten groote beteekenis.
Ik zal dus weder zonder te veel van minuten te spreken,
eenige wetten van het aardmagnetisme uiteenzetten, welks groot-
heden in onze koloniën bijzonder merkwaardige waarden be-
reiken. Toch is het waard die te vermelden, omdat wij daarin de
uitwerking zien van hemellichamen op grooten afstand van ons
geplaatst en zij ons dus iets van het verband doen zien, al is
het dan...”
|
|
| 4 |
 |
“...Aanteekening 3. p. 6.
— 38 —
PADANCr 0° 56' Z.Br. 100°2'O.L. 5M.
Temperatuur. Barometer.
Uren 6 3 9 10 hoogste laagste hoogste laagste
Januari 23.96 27.48 29.06 25.33 31.4 22.3 757.6 750.4
Februari 23.69 27.59 29.23 25.53 31.8 21.8 57.2 50.1
Maart 24.06 27.93 29.30 25.73 32.4 23.0 56.6 50.3
April 24.24 28.18 29.42 25.37 32.0 23.0 56.6 49.8
Mei 24.88 28.05 28.85 26.93 32.0 22.7 55.8 48.1
Juni 24.17 28.33 29.42 24.92 32.0 23.1 56.0 50.2
Juli 24.24 27.96 28.84 24.94 31.4 21.6 56.0 50.4
Augustus 24.01 27.51 28.57 25.07 30.8 21.9 58.1 51.3
September 24.06 28.02 28.73 24.91 30.8 21.8 56.6 . 51.3
October 24.10 27.62 28.25 24.60 30.7 22.1 56.8 50.5
November 24.08 27.69 28.22 24.70 30.8 22.5 56.9 50.4
December 24.32 27.39 28.22 25.06 30.9 22.4 57.1 51.3
De barometer was een bakbarometer, maar c le schaal was niet goed
gesteld en werd niet veranderd. Dus is er ook nog de fout van de
capaciteit in. De ware slingeringen zijn nog iets, b.v. 1/zo, kleiner, maar
kunnen dan toch als zeer nabij aan...”
|
|
| 5 |
 |
“...Aanteekening 8. p. 6.
— 44 —
Vgl. Jaarb. 1855. p. 290.41—54.
BUITENZORG 1848—1854.
Temperatuur. Barometer.
6 9 '3 10 hoogste laagste 6 9 3 10
Jan. 23.15 25.22 26.03 24.20 28.9 21.4 735.80 736.65 735.17 736.60
Febr. 22.80 24.79 25.20 23.84 27.6 21.4 99 7.03 6.34 72
Maart 23.17 25.22 26.29 24.24 28.3 21.4 6.00 34 5.46 71
April 36 78 93 73 29.6 21,3 5.85 6.96 20 14
Mei 40 83 99 74 30.3 21.3 66 75 4.89 22
Juni 04 34 70 38 28.3 20.9 88 30 5.11 47
Juli 22.93 24.97 55 38 29.0 21.2 47 42 4.66 27
Aug. 23.16 25.16 64 44 29.6 21.5 6,75 98 82 85
Sept. 40 66 27.61 82 29.7 20.3 09 7.26 94 39
Oct. 78 92 57 99 30.1 21.7 25 36 5.05 7.07
Nov. 22 84 04 78 30.3 21.8 5.60 6.65 4.67 6.56
Dec. 46 43 26.39 53 30.0 21.9 4.76 5.32 08 5.43
De barometerstand was in zes jaren slechts enkele malen 740, nooit
741 en ook nooit onder 731 mm. Zijn dagelijksche gang was, zooals
men uit het bovenstaande zien kan, in Dec. tot Febr. het kleinst gem.
1.5 m.m., in Maart tot Juli 1.30, in Aug. tot Nov. 2 mm...”
|
|
| 6 |
 |
“...4 20.8
Oct. 23.18 27.34 44 39 35 51 84 34.5 20.7
Nov. 42 18 00 20 22 78 87 35.8 21.8
Dec. 19 25.94 27.93 24.87 50 26.67 24.96 31.8 21.6
De hoogste temperaturen zijn bijna alle uit de jaren 1877, 1878.
Ook de standaardthermometer geeft dezelfde hooge temperatuur voor
die jaren aan, October en November waren toen ruim twee graden hooger
dan het gemiddelde der vorige jaren. Schier ongeloofelijk in een plaats,
waar de verschillende maanden van eenzelfde jaar ter nauwemood een
graad verschillen.
Barometer 1866—1880, 700 m.TVT
Uren 4 9 i 10 Gemid- deld. Maandelijksche hoogste laagste Bagelijksche hoogste laagste
Jan. 58.15 59.73 57.10 59.43 58.63 60.10 57.83 63.42 53.87
Febr. 20 75 02 43 60 59.93 58.13 34 54.26
Maart 29 80 56.99 49 63 66 57.79 62.51 30
April 57.87 38 67 11 24 98 30 64 53.87
Mei 83 28 63 06 17 34 36 23 25
Juni 58.44 82 57.32 62 78 60.06 58.00 86 54.03
Juli 74 60.09 44 77 98 44 32 99 74
Aug. 87 29 44 91 59.08 76 27 83 80
Sept 97 51 45 60.06 18 58 65 49 55.11
Oct. 54 09 15 59.79...”
|
|
| 7 |
 |
“...Aanteekening 10. p. 7.
— 49 —
DECIMA.
Barometer Nov. 1851—1854.
Uren 18 21 8 10 gem. absoluut 18, 3,10 hoogste laagste maand, max. min.
Jan. 766.11 766.37 766.07 765.87 766.18 773.8 751.7 767.73 764.69
Febr. 6.16 6.25 5.49 6.02 5.92 2.3 5.7 7.23 5.02
Maart 4.87 4.91 4.29 4.47 4.56 0.9 4.7 5.89 3.44
April 2.27 2.21 1.67 1.99 1.96 68.6 1.4 3.44 0.67
Mei 59.89 59.96 59.10 59.14 59.40 7.5 48.6 1.16 56.91
Juni 6.88 6.83 6.18 6.59 6.53 3.7 9.4 57.57 5.78
Juli 7.15 7.26 6.80 7.07 7.04 2.1 7.3 8.65 5.63
Aug. 6.64 6.67 6.51 6.55 6.58 2.1 6.8 8.02 5.35
Sept. 9.28 9.26 8.89 9.15 9.10 4.4 8.8 60.33 8.35
Oct 64.73 65.26 64.52 65.08 64.95 75.0 56.4 5.19 63.97
Nov. 4.64 4.89 4.45 4.84 4.73 6.8 0.0 5.99 3.28
Dec. 7.36 7.30 7.01 7.19 7.17 3.1 8.9 8.17 6.46
Temperatuur 1844— 1877.
Uren 18 19 21 0 2 8 6 7 10
Jan. 3.62 3.64 6.08 7.76 9.67 7.73 5.16 5.12 4.83
Febr. 4.14 4.40 6.76 8.94 11.02 8.87 6.56 6.02 5.51
Maart 6.96 7.86 9.91 12.80 14.71 12.13 10.80 10.04 8.08
April 11.98 12.84 14.77 18.04...”
|
|
| 8 |
 |
“...63 17.80 29.0 10.0 118.8 237.4 84.0 8
Juni 22.04 23.63 21.03 27.8 16.0 227.2 621.7 241.4 11
Juli 26.36 29.06 24.03 31.8 17.0 163.6 337.1 112.5 10
Aug. 27.14 29.43 26.07 31.8 18.6 241.4 640.2 191.4 10
Sept. 24.09 26.06 22.70 31.6 14.9 178.5 408.5 257.4 8
Oct. 17.87 20.50 16.65 28.4 6.0 101.5 220.5 186.9 5
Nov. 12.17 14.75 10.21 24.2 1.2 54.6 87.3 40.0 8
Dec. 7.60 9.17 5.85 18.6 — 2.1 60.1 123.8 36.9 9
Het valt onmiddellijk in het oog, dat de geregelde gang der ver-
schijnselen in het Jaar van barometer en thermometer hier veel sterker
uitkomt. Vooral ook is het verschil van de maandelijksche en absolute
maxima met de maandelijksche en absolute minima groot; voorts zijn
ook de verschillen in temperatuur van de opvolgende dagen eener maand
en dus de afwijkingen van de normale temperatuur veel grooter dan op
de hierboven vermelde plaatsen in de Nederlandsche bezittingen.
Bronnen. Verhandelingen der eerste klasse Kon. Ned. Instituut van
Wetenschappen, Letterkunde en Schoone Kunsten, 4de deel....”
|
|
| 9 |
 |
“...-52-
Dagelijksche gang van Barometer, Wind, enz.
Nacht
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Midd.
Barometer 700m lVf -f.
St. Georges
d'Elmina Bnitenzorg Batavia Decima
1867—76
59.99
97
63
30
37
54
79
60.02
50
80
81
55
Buitenzorg. Batavia. „ .
«■—■■ — bang der
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
10
59.52
00
58.86
59.38
58.52
98
59.22
66
60.09
26
20
36.7 59.31 61.74
36.5 58.96 71
36.2 62 81
36.1 39 82
36.1 34 80
36.0 53 74
35.9 84 62
36.2 59.28 46
36.6 67 14
36.9 84 11
37.2 71 11
36.6 32 60.99
35.9 58.77 61.03
35.6 13 17
35.2 57.55 35
35.0 16 49
34.6 09 61
34.7 38 68
34.9 85 81
35.4 39 76
36.2 90 75
36.7 59.32 75
36.6 55 73
36.7 53 71
ting snel- hoeveel- hoeveel- decli-
1866—74 \ heid heden heden natie
W. 28 Z. 507 71 76 0'05 O.
» 32 » 498 63 74 13
» 38 » 503 62 57 17
» 40 » 497 48 54 18
» 42 » 484 45 48 13
» 43 » 485 40 57 04 .
» 46 » 497 48 46 42 W.
v 53 » 571 38 45 1'24
» 59 » 728 37 49 73
» 67 » 859 41 45 57
» 12 » 1006 43 46 0'90
» 75 N. 1128 38 62 04
» 74 » 1246 52 80 710.
» 73 » 1367 68 85...”
|
|
