1 |
 |
“...XJ.
Toren di Babel.
Descendiente di tres jioenan di Noë a
bira toer dia mas soberbe, i como nan nu-
mero tabata asina tantoe, koe nan no por
a biba huntoe, promer di separa for di o-
tro, nan a combini di traha un toren koe
su cabez lo jega té cieloe. Na su ora Dios
pa hustoe castigoe di nan soberbia abroe-
na nan linga di manera koe un no a com-
prendé otro, i koe nan no por a sigi mas
nan trabao. Di es manera nan mester a
plama na diferente parti di mundoe. Fa-
mia di Sem a keda mas parti na Asia,
posteridad di Cham a jena Africa, i pue-
blonan di Europa ta descendiente di Jafet.
XYI.
Jamamentoe dl Abraham.
(Anjft di mundoe 2083. Promer di N. S. H. 0. 1917).
Como hende a bolbé loebida Dios nan
Criador, i adora solo i luna, entregar na
toer soorte di picar mahos, semper algun
hende santoe a sigi sirbi Dios coe fieldad.
Bao di nan tabatien un jamar Abraham,
descendiente di Sem. Dios a haci un ahus-
toe coené i dici: Bai for di cas di bo tata,
sali for di bo tera, i lo Mi doena bo un otro...”
|
|
2 |
 |
“...—13—
spaar ni bo tinico jioe; masjar tantoe lo mi
recompensa bo.—Mees ora Abraham a mi-
ra un ehubatoe pegar coe su cachoe den
nn troncon di soempinja, koe el a ofrecé
na lugar di su jioe.
XXII.
Esposa di Isaac.
Despues Abraham a manda Eliëzer, su
criar di confianza, cerca su parientenan,
koe tabata biba na Mesopotamia, pa bus-
ca aja un muher pa su jioe Isaac. Eliëzer
a bai coe masjar'bestia i hopi present ri-
coe pa es moza kóe lé scohé pa Isaac. Ora
§1 a jega na tera koe jama Mesopotamia,
el a sosega, ora solo tabata cerca di dren-
ta, cerca un pos, oende muheman tabata
bini saca awa. Eliëzer a pidi Dios i dici:
Senjor Dios di Abraham, haci koe ora lo
mi pidi poco awa, é moza koe lo bisa mi:
Lo mi doena _ bo bestia també di be-
bé,— lo ta es, koe Bo a destinapa Isaac..—
Mees ora un moza, jamar Rebecca, cargan-
do un boetisji, a bini pa saca awa.
XXIII.
Eliezer ta papia coe Rebecca.
Eliëzer a bai cerca di el i dici: Doena
mi poco awa pa mi beb'é.— Unbé Rebecca
a doenéawa i dici: Bebé...”
|
|
3 |
 |
“...—15—
XXV.
Esau i Jacob.
(Anja di mundoe 2245. Promer di N. S. H. C. 1755).
Rebecca a jega bon, a casa coe Isaac, i
nan a bai biba na cas di Abraham. Re-
becca a pari dos jioe homber, Esau i Jacob.
Esau tabata major, masjar robustoe, i a
bira despues un jaagdor famoso. Jacob
tabata gracioso i mas kétoe. Un dia a
socedé, ora Jacob tabata bai comé, koe E-
sau a sali coenucoe, cansar i coe masjar
hamber. El dici coe Jacob: Doena mi bo
cominda.— Jacob dici: Si, ora bo doena
mi es drechoe, koe bo tien como major, na
lugar.— Esau a respóndéle: Masjar bon,
mi ta doena bo esai;—i el a haci un hu-
ramentoe arriba.
XXVI.
Bendicion di Isaac.
Ora Isaac tabata bjeeuw caba i koe el
a bira ciegoe, el a corda un dia koe su
morto tabata cerca. El a jama su jioe
Esau i dici coené: Mi jioe, bai jaag, i dre-
cha es koe bo haja, manera bo sabi koe
mi ta gusta; pa mi comé i mi doena bo mi
bendicion, promer mi moeri. Unbé Esau
a bai.
Rebecca a tendé toer kiko Isaac a papia
coe Esau, i dici coe Jacob: Cohé dos...”
|
|
4 |
 |
“... Jegando mas acerca el dici coe wax-
dadoman: Roemannan, di oende boso ta?-
Nan dici: Nos ta di stadkoe jama Haran.-
E1 dici: Boso no conocé un hende koe ja-
ma Êaban?— Nan dici: Masjar bon.— I
com bai el?—Masjar bon; ata sujioe mu-
her Rachel mees ta bini coe carnernan.—
Jacob a bai unbé cerca Rachel i a biséle:
Mi ta Jacob jioe di Rebecca.— Rachel a
eorré bai i bisa su tata, koe a bini contra
Jacob pa jaméle den su cas.
XXX.
Jacob na cas di JLaban.
Jacob tabata masjar bon ricibir i a ke-
da biba na cas di Laban; despues el a ca-
sa coe Rachel. . Hopi anja el a keda cerca
Laban: el tabata sirl>i el masjar fiel, i Dios
a bendicionéle asina tantoe, koe el tabata
un homber ricoe. Ora Dios a biséle pa el
bolbé bai su cas, Jacob a manda algun
criar coe masjar present adilanti pa su...”
|
|
5 |
 |
“... koe el a boeta Josef como rev
amba nan.
XL.
Josef ta percura padilantl.
E siete anja di abundancia Josef a
percura di boeta hopi magasina grandi
l a incarga hende di toer camina di coem-
pra i warda toer trigoé, koë nantabata
por haja, pa tempoe di hamber. Ora
tempoe di hamber a jega, Josef tabatien
di sobra pa juda toer, 1 tabata bendé poe
nan pa un prys regular. Asina bon Dios
a scapa hende pa Jóséf ha ès tempoe di
moeri .hamber.
XU:
Josef su roemannan ha Ëgipto.
Na tera oende Jacob tabata biba, nan
a haja també masjar mal anja. Jacob...”
|
|
6 |
 |
“...por a wantamas; el
a manda su hende di sali afor, i ora el
tabata coe su roemannan sool, bao di un
joramentoe duroe, el dici coe nan: Mi ta
Josef! mi tata ta na bida?— Ora nan a
tendé es palabra, ningun di nan por a
respondé di spantoe. Ma Josef dici: Bini
toer cerca mi; mi ta Josef bo roeman,
koe boso a beiidé. Ma no tien miedoe,
Proyidencia di Dios a haci koe toer a
sirbi pa bon.— El a braza nan toer i dici
coe nan: Bai i bisa mi tata, koemitana
bida; i trecéle aki coe toer su famia pa
el keda biba cerca mi....”
|
|
7 |
 |
“...Josef a bini contra
el na camina, i bao di joramentoe di le-
gria el a cai na garganta di su tata bjeeuw.
L.
Jacob na Egipto.
(Auja di mundoe 2298. Promor di N. S. XI. C. 1702).
Ora Jacob a jega, Josef a bai coené
cerca rey Farao. Rey a ricibi el masjar
bon i dici coe Jacob: Cuantoe anja bo
tien?— Jacob dici: Mi tien cientoe i trinta
anja.— Rey a puntra també ki ofici nap
tabatien; i ora el a tendé koe nan tabata
wardador, el a manda di doena nan di
mihör tera di Egipto pa nan biba i cria
nan bestia aja. Jacob a biba ainda diez-
siete anja na Egipto, i ofa el a sinti...”
|
|
8 |
 |
“...Den toér bringa-
mentoe el a sali victoriosö di su enemi-
goenan.^ Mas koe el tabata ocupar pa
aumenta su reino, nunca el a stop di a-
laba Dios.
El tabatien un jioe homber jamar Ab-
salon, koe a lamanta contra su tata. Ab-
salon a sali na cabez di un troepa basta
grandi pa declara gera na su tata David.
Esai tabata sinti David masjar. Coe es
hendenan, koe a keda fiel na el, el a sali
pia sünoer, dabez abao, jorando for di
Herüsalem. Ora David a sali for di stad,
Absalon a binf, drenta i keda biba algun
tempoe aja como rey. Toer es tempoe Da-
vid a hunta su egército, pa bringa coe su
310e Absalon malagradecido.
LXXI.
Absalon matar.
David mees no a bai huntoe es biage,
ma a boeta Joab su promeroficial pa ca-
bez, bisando öoe el i coe nan toer: Mira
bon, pa boso no mata Absalon mi jioe
disgraciado.—Absalon no a tarda di bini
contra egército di su tata. Ma hendenan
di David a bringa asina balente, koe nan
a mata binti dos mil homber. Absalon
mees huiendö sintar arriba un mula, a
broeha coe...”
|
|
9 |
 |
“...Samaria
di Israel. E dos reino a bringa masjar
coe otro. Reynan tantoe di Huda koe di
Israel tabata falta-poco nan toer masjar
perverso i robes j pueblo tabata biba den
ignorancia i bicio, religion tabata des-
breciar i toer prosperidad a kita for di
nan. Cuanto bez Dios tabata manda Pro-
feet pa trecé nan trobé na su santoe sir-
bxci: ma lugar di sigi nan palabra, nan
tabata mata nan. Con toer esai Profeet-
nan a scapa pueblo bopi bez for di dis-
grdiCidi, koe reynan impio atabata liacie
cai aden.
LXXVI.
Proteta Ellas.
Acab, di mas maloe rey di Israel, a
traba un altar pa dios falsoe Baal, i el
tabata obliga pueblo pa cometé é crimen
grandi di xdolatria. Profeta Elias a sali
anto i dici coe rey na Nomber di Dios,
koe ni jobementoe ni douw lo no bini
mas té na tempoe koe Dios lo pordoxxa nan.
Oom rey kier a mata Elias, Dios ^ a
mandé biba den desierto na rio di Carit,...”
|
|
10 |
 |
“...rio a seca,
i _ Dios a manda Elias na Sarepta. Apena
i_a aJl» el a contra coe un
pober muher biuda; el a pidiele un poco
awa i dici: Trece mi un pida pam també.-—
Ura e biuda a respondé koe el no taba-
tien sino un man di harinja coe poco
aceta pe mees i pa su jioe, Elias a bisé:
Jiai sosegar ! traha mi un pam chiki-
^)e; despues traha pa bo i bo jioe també,
.fasobra ni es harinja ni es aceta lo caba
pa bo, te Dios doena awa na tera.— I a
socede asina segun palabra di profeta,
i el mees a fica biba scondir den su cas.
LXXVII.
Sacerdote di Baal.
di tres anja i seis luna di se-
cura terrible, ï ora Israelitanan a coe-
minza reconoce castigoe koe nan a me-
rece, Elias a bai cërca rev Acab i a
tira na su cara su infieldad na Dios.
iJam! el dici, jama profeetnan di bo dios
falsoe, ï lo bo mira cual ta Dios berda-
“f-P? sacerdotenan di Baal a bini,
Eliaig dici: Toema un bué, i maté poné
amba paloe, ï jama boso dios. Lo mi
had mees eos ï lo mi invoca mi Dios.
Es Dios, koe lo cendé sacrificio na...”
|
|
11 |
 |
“...ëntoe anja profeta
den Hüda, bad di cuatrö teynan. El a
bisa paLdiianti . destruccion di reino di
Israël, i. na Ezèchia, rëy di Huda, él a
bisa' como toer su rikeza i henter_ pueblo
di Huda lo ta hibar na Babilonia. Ma
el a predica també kóe nan êsclabitud
lo' töema un dia sü fin, bao di reino di
Ciro, koe el a jama coe su nomber mees
cientoe anja padilanti. El a profetiza ma-
sjar claramcnte di Cristo, di su nace-
m^ntoe, bida i obranan, di su pasion i
inorto, i di su santa Iglesia, mas koe el
a biba siete cientoe anja promer di nos...”
|
|
12 |
 |
“...tabatien diez-
cmcoe anja noema. El tabata corrigi Hu-
dioenan coe severidad, i no tabata mira
pa cara ni di reynan, ni di grandi, ni di
sacerdote den esai. El a bisa padilanti
koe Nabucodonosor rey di Babilonia lo
cohé stad di Herusalem, i lo destrui i
kima el. Ma pasobra koe Hudioenan a
fica duroe di coerazon, nan a poersigié
coe masjar odio. Despues koe el atabata
profeta cuarenta-cincoe anja largoe, nan
a tiréle coe piedra té koe el a moeri.
Profeta Ezechiel tambó di tribu sa-
cerdotal, tabata biba cóm prisionero na
Babilonia. Bao di su profecianan el
a manda spierta Hudioenan pa castigoe
di Dios i pa destruimentoe di Herusa-
lem, i esai a socedé despues bao di .rev
Jeconias....”
|
|
13 |
 |
“...—52—
a doené di biba ainda, masjar sosega,
sirbiendo Dios religiosamente hasta su
laatste ora. Caba di reina 29 anja, el a
sinti su ultima ora jega, i jeen di con-
flanza i speranza el a entrega su alma
na manoe di Dios. Toer pueblo tabata
jora, i a doené un derramentoe magni-
fieo.
LXXXVII.
Key Manases.
Manases a bini na lugar di su tata E-
zechias; ma leeuw di sigi bon egemplo di
su tata, el a bandona Dios pa un bidp
masjar robes, i sirbi dioses falsoenan.
El tabata un homber masjar cruel també.
El a manda zaag Profeta Isaias, coe un
zaag trahar di paloe, na dos; pasobra
Profeta tabata biséle, koe un bida asina
no tabata gusta na Dios, i koe Dios lo
castigéle. Rey di Asiria a bin declaré
gera, a haci rey prisionero i a boete na
hero. Den su desgracia el a bolbé na <
Dios; el a pidi pordon, i Dios a largé bini
na su tera trobé, oende el a moeri ha- -
ciendo penitencia.
LXXXVIII.
Ultimo reynan di Huda.
Amon tabata un rey perverso: ta ben-
de di su cas mees a matele. Josias ta-
bata un homber...”
|
|
14 |
 |
“...sool el a larga
den Herusalem, i el a boeta Sedecias co-
mo rey arriba nan. Es-aki tabata laatste
rey di Hudioenan. Ora Sedecias a busca
sera trobé coe Nabucodónosor, el abolbe
bini distrui henter stad di Herusalem,
pega tempel na candela, 1 caba di saca
wowo di Sedecias, el a larga cerrele.
T .XXXIX.
Hudioenan na Babilonia.
(Anja di mundoe 3400. Promer di N. S. H. C. 600.)
Alafin castigoe di' Dios atabata baha
arriba Hudioenan. Henter pueblo tabata
sacar for di nan tera; un tao di nan ta-
bata biba na Egipto; ma mas parti ta-
bata hibar catiboe na tera di Babilonia.
tera di Huda mees a keda na manoe di
pueblo paganonan. Reino. di Huda ata-
bata existi 481 anja largoe, ï atabata go-
bernar pa 23 rey, commzandp for di rey
Reino di Israel també atabata caba di
existi. Salmanasar, rey di Asiria, a cohe
stad di Samaria i a hiba toer habitante...”
|
|
15 |
 |
“...di Babilonia a manda scohé di mas
bonitoe denter di mucha Hudioe, panan
haja educacion, pa nan come <*i reX a
„„Vn ; eirhi na su trono. Ma Damei a
pidi pa nan no doené ebiba na palacio pa sirbiei
diUnydia rey Nabucodónosor a larga ex-
noné un imagen di oro. Un oficial taba-
ta bisa na pueblo: Asina ta toca trompet,
boso toer cai abao pa adora, eSu Jj!Jfk‘oe
Toer a obedece for di e tref. ;...”
|
|
16 |
 |
“...-58-
nan cabéle, pasobra pueblo bicinjanan
tabata molestia nan masjar.
XCIV.
Situacion di Hudioenan despues di nan li-
bramentoe for di Babilonia.
Ora Hudioenan a bolbé bini Herusa-
lem, nan no a boeta rey trobé, ma cabez
di Sacerdótenan tabata goberna; For di
es tempoe, apesar koe nan tabata biba
liber na Herusalem, nan a keda semper
paga tributo na otro pueblo. Nan tabata
bao di Greconan, i despues bao di rey
Alexander Dario, koe. a juda nan pa
lamanta tempel trobé. For di es tempo©
nan no a kita for di berdadera religion
mas, apesar koe varios rey a busca ma-
sjar di trecé nan trobé na sirbici di dio-
ses falsoenan, principalmente Antiocus
rey di Siria.
XCV.
Es koe Hudioenan a pasa bao di Aütiocus.
Antiocus rey di Siria a maltrata Hu-
dioenan masjar. Na toer manera el ta-
bata busca di kita nan for di Dios. Toer
camina el a larga traha altar, pa nan
ofrecë sacrificio na dioses falsoenan. Toer
cos di oro i plata, koe tabata den ber-
dadero tempel di Dios, el a toema; nan
boeki santoe...”
|
|
17 |
 |
“...jioe
di mas chikitoe: Mi jioe, tend compasion
coe mi, bo mama; mi a carga bo; coe
mi leche mi a cria bo. Sigi egemplo di
bo roemannan: tend miedo di Dios sool:
no haci nada dies koe El a taka, i Dios
lo recompensa bo.—I el a respondd: Mi
ta .obedecd na ley i nona rey: mi tar moeri
sosegar. I bo, asina el di coe Antiocus,
lo bo no scapa for di castigoe di Dios.—
Nan a maté poco-poco na modi di mas
cruel: caba, nan a mata tambd es mama
digna di toer alabanza.
XCVIII,
Matatias.
N’es tempoe tabatg biba na Herusalem
un Sacerdote jamar Matatias coe su cinco
jioe homber. Nan a sali for di stad, i
un tantisimo di hende a bai huntoe coe
nan. Nan a cerra huntoe pa nan poerba
di libra nan tera harma na manoe. Toer
altar di dioses falsoenan nan a distrui i
boeta sirbici di berdadero Dios atrobd.
Matatias moeriendo a larga gobierno na
su jioe Judas Macabeo, koe tabata un
homber balente, jeen di celo pa religion
di Dios. Ora Judas Macabeo a caba coe
enemigoenan, el a drecha toer cos trobd
na Herusalem...”
|
|