1 |
|
“...EN
TN DE NEDEELA5TDSCHE
P CEAgAOSCHE LANDSTAAL
DOOR N.
glsfe II Hala&asan
rv ".. jra
^l>l18as|SS.
NA LEENGA OELANDEES
I P API AMEENTE
I PA fe| |
Gedrukt. en te verkrijgen bij
C. J. & A. W. NETTMASf Fz.
Curasao I 8^5....”
|
|
2 |
|
“...IN DE NEDERLANDSCHE
EN CTTKAQAOSCHE LANDSTAAL
LOOK N.
|||idiis&s§$s
NA LEENGA OELANDEES
I PAPIAMEENTOE
PA N %
_ /g-7*
Gedrukt en te verkrijgen lij
C. J. & A. W. NEUMAN EZ.
Curasao 1885....”
|
|
3 |
|
“...Een doopkind,
De baker,
De min,
De zuigeling,
Een weduwnaar,
Eene weduwe,
Een weesjongen.
Een weesmeisje,
Een-'tweeling,
Een oud man,
Eene oude vrouw,
De knecht,
De meid,
De tuinman,
De koetsier,
De kok,
De naaister,
De waschvrouw,
De strijkster;
De. melkvrouw,
Een vreemdeling,
De buurman,
Een bedelaar,
Eene blinde,
Een doove,
Een stomme,
Een dwerg,
J Soeger.
| Soegra.
( Oen jonkoeman.
) Oen mosa.
) Breidegom,
| Breid,
j Marie.
S Mohee.
) Padrieno.
j Madriena.
j Ihaa.
| Jaja.
| Meenlji.
I Moetja na leetjie.
j Oen bioedo.
) Oen wedoevrouw,
| Oen werfano.
i Oen werfana.
! Oen hohotji.
> Oen homber bieuw.
S Oen mohee bieuw.
< Kria homber.
\ Kria mohee.
> Hoffenier.
S Kotjeroe.
< Kokkie.
Kosedoo.
) Labadera.
| Striekadoo.
( Beendedoo di leetjie.
< Oen estrangeroe.
\ Bisienjaa.
s Oen limosneroe.
< Oen siegoe.
i Oen soerdoe.
> Oen moeda,
S Oen dweendee....”
|
|
4 |
|
“...de tafel.
Het taftl laken,
Een servet,
Een tafelbord,
Ben soeplepel,
Een lepel,
Ben vork,
Een theelepel,
Een mes,
Een schotel,
Een drinkglas,
Een kelk,
Een beker,
Een zoutvat,
Wijn,
Bier,
De tafel dekken,
Aan tafel gaan,
"Van tafel opstaan.
) TH mesa.
( Tafellak.
Oen serbette.
( Oen tajoo.
t Oen koechaara di soppi., ]
\ Oen koechaara.
> Oen forkie.
I Oen koechaara di tee.
c Oen koetjieuw.
I Oen platoe.
$ Oen glas.
1 Oen kelkie.
| Oen beker.
\ Oen zouvat.
Bienja.
j Seerbees.
\ Ponee mees.
) Bai na mesa.
S Lamaanta foor di mesa. >;
. Van de spijzen.
De soep,
Gekookt vlescli,
Gebraden vleesch,
Tarwebrood,
Itoggenbrood,
Nieuwbakken brood,
Oudbakken brood.
Bruin brpod,
Een snede brood,
De korst,
De kruin,
Een boterham,
Kalfsvleesch,
Ossen vleesch,
Sehapenvleeseh,
Kabrietenvleeseh,
l Di Tcoemiendanan.
\ Soppi.
| Karnie stoobaa.
; Karnie hasaa.
? Pam blankoe.
) Koombrood.
| Pam freeskoe.
( Pam bieeuw.
I Pam brein.
} Oen sneetjie di pam.
) Korsjie.
j Wieriewierie.
' Oen bootram.
> Karnie di biesee...”
|
|
5 |
|
“...papagatjie. Oen priekietjie.
Een duif, Oen paloomba.
Eene zeemeeuw, Oen meeuwtjie.
. Een valk, Oen valk.
Een wouw, Een blaauwduifje, Oen warawara.
Oen blaudeifie.
Een SteenduiQe, Oen totolika.
Eene zwaluw, Oen zwoutjie.
Een kolebrietje, Oen bleengertjie.
Oorlogsbenamingen, enz. Terminonan di guer- ra, etc,
Soldaten werven, \ Kogee soldaa.
Ruiterij, S Soldaa na kabaai.
Voetvolk, s Soldaa.
Matroos, < Matroos.
Marinier, j Marinier.
Eene vloot, 5 Oen vloot.
Een generaal, Een admiraal, s Oen generaal. < Oen admiraal.
Een schout-bij-nacht, Oen schout-bij-nacht.
Een officier, \ Oen flsjal.
Een veldslag, Oen bataja.
Een zeeslag, j Oen briengamentoe na lamaa.
De oorlog, ) Guerra.
Een uitval doen, J Sali baai brjnga.
De verdediging, ! Defeendemeentoe.
De wapens, i Harmanan.
Het buskruid, | Polber.
De kogel, $ Baala....”
|
|
6 |
|
“...(44)
Gemeenzame spreekw ijzen, j Kombersasjoonnan
\ familiar*
Men klopt aan de deur,< 5>ran ta batiena pooorta.
, Aa* Ta keende ta a,
Ta keende?
i Ta mi.
Kieko bo kieer ?
Kieko bo ta boeska?
Keende bo t,a ?
Wie is daar?
Wie is het ?
Ik ben het,
Wat wilt gij hebben? i ijLieno uo Kieeer
Wat zoekt gij ? Kieko bo ta boeska ?
"16 Zilt ffll? ) TCpPlWiA hft fq 'J
Ik ben uw goede vriend, Mi ta bo boon amigoe.
Ik ben uw dienaar, Mi ta bo sierbidoo.
! ben tot uwe dienst, Mi ta na bo sierbiesjie.
belieft111611 ^ }'et u Dreenta si bo ta goesta.
Kom hier,
Binie akie.
Binie lihee.
Binie seerka mi.
Soebie.
ai, i Bahaa.
Volg mij, Siegie mi.
I k zal u den weg wijzen, j Lo mi moestra
, nijna.
Cra boven, Baiariba.
Ga beneden, ' fi jj
Maa k rmn*
Kom gauw,
Kom bij mij
Ga op,
Kom af,
bo ka-
Maak vuur aan,
Maak het vuur uit,
Raap dat op,
Zit neer,
Keem uwe plaats.
Sta op,
Schuif uwe stoel wat!
achteruit,
Blijf hier,
Boe de deur toe,
Boe de deur epen,
Kleed u,
Wasch u,
Bai afoau.
Pegaa kandela.
Pagaa kandela...”
|
|
7 |
|
“...bo ? -
Wht heeft zij U ge-j vraagd? Wat heeft zij TT beloofd?! Kieko e a poentra bo ? J
Kieko e a priemienti bo? |
Wat zult gij hem schrij-j ven? Kieko lo bo skierbie e?
Wat moet Pieter doen?! Kieko Piet meeste ha- sie?
Wat moet de knecht! Kieko e fcriaa meeste '
gaan halen ? baai boeska?
Ik weet niet, Mi no sabie.
Het moet laat zijn, Meestee ta laat.
Verwacht gij den lieer Bo no ta speraa meneer |
L. niet? L?
Ga zien of hij gekomen Bai weita koe e a bini;
Is de heer L. tehuis 1 Meneer L. ta na kaas ? '
Hij is uitgegaan, E a bai afoo.
Neen, hij is uit de stad. No, e ta afoo di stad.
Wanneer zal hij weder- Kwandoe lo e bini atro- ;\
komen ? bee?
Men verwacht hem alle Nan ta speree toer mo-. j
oogenblikken, meentoe.
Gij spreekt wel, Bo ta papia boon.
Gij spreekt niet wel, Bo no ta papia boon.
Spreekt hij niet wel ? E no ta papia boon?
Ik zal u al mijn leven Lo mi stima bo toer mi |
liefhebben, bida.
Gij hebt gelijk, Bo tien razoon.
Gij hebt ongelijk, Bo no tien razoon.
Gij denkt er niet...”
|
|
8 |
|
“...masfjaa
frieuw.
Kie weer noos tien ?
Ta masjaa frieuw.
Ta mal weer.
Ta jobee.
Ta soepla.
Awaseroeta kaf?
Awaseroe ta pasa.
No ta jobee mas.
Ta laat.
Solo ta baai dreenta.
Solo a dreenta kaba.
Loena ta salie.
Loenata afoo kaba.
Het is tijd dat ikheen ga,> Ta teempoe pa mi baai
Ik ga heen, vaarwel, j
lk wepsch u goeden (
nacht,
Mi ta baai, pasa boon.
Mi ta deseabo boon a-
notjie.
Wat hoor ik ? ( Kiko mi ta tefende ?
Het is iemand, $ Ta oen heende.
Daar is iemand aan de> Tien oen heendee
deur, ; poonba.
na...”
|
|
9 |
|
“...slaan,
Het is kwartier vr
zessen,
Dat is genoeg.
Ta mei anootjie.
Ta doos ora.
Ta mitar di trees ora.
Ta falta kwartoe pa
trees ora.
Trees ora lo batie oen-
bee.
Ta, falta oen kwartoe
pa seis.
Ta bastantoe.
Zeg mij wat gij van daagj. Bisaa mi kikoe Lo a
gedaan, hebt?
Ik heb verscheidene din-
gen gedaan.
Ik ben ep verscheidene
plaatsen geweest,
Ik heb eene reis gedaan,
Ik ben vroeg naar bed
gegaan,
Yr het krieken van
krieken
den dag,
Ik heb mij gekleed,
hasieawee?
Mi a hasie kopie koos.
Mi tabata na hopie
loegaa.
Mi a hasie oen Liaga.
Mi a bai droginie teem-
pran.
Promeekoedia akiebra.
i
( Mi a biestie mi....”
|
|
10 |
|
“...niet, j
Wanneer zal zij weder;
komen ?
Tegen het 'einde der!
maand,
Hoe vaart uw broeder ?j
Heel wel, om u te dienen,!
Doe hom mijne groeten,!
Mi a labaa mi.
Mi a hasie orasjoon.
Deespoees mi a almoe- '
za.
Mi a hasie kopie roos- j
poondie.
Mi tabata deu kerkie j
francees.
Mi a skierbie oen briefie j
na mi oom Jan.
Bo a hasie masjaa boon. ]
Bo mama ta na bida j
aenda?
Si, gracia na Dioos.
E ta boon aenda.
Masjaa boon, pa soe an-
janau.
Na oenda bo tabata bai
aworo a ?
Mi a hiba mi roeman
moohee na booto.
Na oenda e ta bai ?
E ta bai na Botterdam.
Kieko e ta bai hasie aja? |i
E ta b'ai bisjieta nos II
tanta Soefle.
Lo e fieka moetjoe aja ? il
Mi ho ta keeree.
Kwandoe lo e bienie I
atrobee?
Na flen di loena.
Koom bai bo roeman f
homber ?
Masjaa boon, pa sierbie
bo. l
Koemienda e pa mi. II...”
|
|
11 |
|
“...ta
6 zegt? bisaa ?
Wees daarvan verzekerd; Keda sigoer di eesa.
Gij znlt welkom zijn, j Lo bo ta boon binie.
Mijnbeer, men vraagt! Meneer, nan ta poentra
Jnaaru, .] pa bo.
iDaar is een man aan de; Tien oen bomber na
I deur, j poorta.
[Daar is iemand om u tej Tien oen beende koe
spreken, > kier papia koe bo.
Het is een man, dienaar; Ta oen bomber koe ta
u vraagt, poentra pa bo.
W at voor een man is het ? Ta kie bomber e ta ?
Kent gij hem ? Bo konosee ?
Ik ken hem niet, \ Mi no konosee.
Hoe heet hij? < Koom jamee?
|Ik weet niet hoe bij heet,; Mi- no sabie koom e
1 ; jamaa.
Ik heb hem nooit gezien, Mi no a weitee noenka
Hoe is bij gekleed ? Koom e ta biestie ?
Hij heeft eenen zwarten! E tien oen rok pretoe
Lrok
[Hebt hij hem gezegd dat Bo a bisaa e koe mi ta
i ik tehuis was ? ! na kaas ?
Hebt gy hem ingelaten ?; Bo a lagaa e dreenta
[Hij is in de zijkamer, E ta deen kamber di
< oen banda.
Zeg liem dat hij wachtte, Bisaa e koe e spera.
Ik zal hem gaap spreken,! Lo mi bai papia koe e...”
|
|
12 |
|
“...Mi ta rogaa bo pa fle-
! ka. ,
Ik heib niets te doen, Mi no tien nada dihasie.
Gy doet mij geen belet, j Bo no ta strobaa mi.
Gaar komt volk, > ! Ata heende, ta binde.
Daar zijn lieden, dienaar! Tien beende koe ta
u vragen, ! poentra pa bo.
Dat spijt mij,
Het zal voor een ander-! Lo ta pa oen ,otro bees,
maalzijn^ <
Ik zal eeue andere gele-! Lo mi spera oen otro
genheid afwachten, okasjoon. _
Ik zal nader wr komen,! Lo mi binie deespoes
Ik zal u zeer verplichten,! Lo mi ta masjaa gradi-
! sie na bo.
55oudt gij die moeite wl! Lo bo kie toemaa e mo-
lk was begeerg
spreken,
te> vn taoaueu guesiuu ui
! nania koe bo.
atrobee.
willen nemen ?
Heel gaarne,
Waarom niet ?
lester al?
Koe masjaa goestoe.
Pakieko no ?...”
|
|
13 |
|
“...(53')
j
a
li
s.
0
Vergeet het dan niet, i No loebidaa auto;
Wanneer belieft het iu Kwandoe bo ta gosta
dat ik werkome t j pa mi binie atrbe ?
Wanneer moet ik. wr-] Kwandoe mi mestee
komen? > binie atrobee?
Als het believen zal, ] Kwandoe bo ta goe&ta-
Gaat gij, na den middag] Bo ta baai traierdia
uit? :> afoo?' da :
Blijf bij, uw gzelscliap,] Fieka seerkadi bo com-
] pania.
Gij, neemt te veel moeite,] Bo tatoeina masjaatra-
] ban.
Ik verdien zooveel eert Mi no- ta meresee tan-
niet, . ] toe onoor.,ut
Ga dan niet verder, ] No bai mas aleeuwanto.
Ik zal tot aan de deur] Lo mi baai tee napootta-
gaan, ] _
Ik zal u zoo niet uitlaten,] Lo- mi no laga bo salie-
> asiena.
:S
i-
0-
Pasop,
De stoep is zeer...”
|
|
14 |
|
“...eene goede
plaats, |
Die stoel is voor u tej
laag,
Deze is hooger,
Zit dan neder, >.
Maak geene pligtplegin-S
gen,
Ik ben hier zeer wel, t
4_)
I I mi tien sedoe.
Mi no poor speeraa mas,
Koemienda no ta kla
anda.
Ho ta laat aenda.
Ho ta oen ora aenda.
Poordonaa mi.
E a kaba di batie.
Mi a teen dee olosjie ba-
tie.
Tabata mitar die oen
ora.
Koemienda lo ta kla
deen di oen kwartoe
di ora.
Lo bo no speeramoetjoe..
Laba bo manoenan toer
ees toempoe.
Seka nan na e serbette
akie.
Ho bai.
Sienta na mesa.
Han ta bai poonee koe-
mienda.
Koemienda ta na mesa.
Ata oen boon loegaa.
E stoel a ta moetjoe
abau pa bo.
Eesakie ta mas haltoe.
Sientaa antoo.
Ho hasie kompliment.
Mi ta masjaa boon akie....”
|
|
15 |
|
“...vergiffenis,) Mi ta pidie bopoordoon.
Ik eet zoovl als twee) Mi ta kome asina tan-
andrii, < toe koe doos oter.
Zult gij van dien vischj Lo bo komee di e pies-
> ^,aa ai -
Ik vteeS te.Vl voor dej Mi tien masjraa mie-
graten, \ doe di wesoe.
i Maak i ntusschen de sa-j Dreetja saiada toer. ees
lade,gereed, < teeinpoe. 'Jr1'
( Geef mij het oliefleschje? Doena mi flisji di as-
de peperbus en hetj ta, peper i sajoe.
zoutvat, \- j", |
! Zie Mijnheer of zij naar) Weita Meneer,koe e ta
uwen smaak is,. j na bo goestoe.
. Belieft het u mij broodj Papa, bo ki ta asina
te geven, vader t j boon di doena mi pain !...”
|
|
16 |
|
“...Gaat mendus heen !
Uw dienaar, Mijne hee-j
ren en Mevrouwen, !
Dag vader, dag moeder,)
Koemiendaa kooinpac
nia.
Bo no ta koernienda
boon.
Bo, no ta teemee bo
soombree boon.?
Biparaa oen otCr bees
mihoo.
Bo salne bo les kabaai
tff ta baai sieujaa e.
No faltaa di hasie-e..
Baaiteempran na skook
No fieka ariba kaja.
Nan ta baai apto ?
Bo sierbiedoo Meneer
i Mewrouwan.r:
Boon dia papaa,: boon
dia mamaa.
Ik vind IJ eindelijk te! A la fien mi ta hanja bo.
huis! j
Zijit gij gekomen dat ik!
er niet was 1
Ik heb dat ongeluk ge-!
Wanneer zijbgjj dan ge-!
knaen 1
Gister ochtend*)
Is het wel waar ?
Men heeft mij niet ge-!
; zegd,'
Ik wist er niets van,
Hoe laat was hot toen!
gij .gekomen zijt*.
Het was negen ure,
na kaas!
Bo a bini jkoe mi no
tabta ai! j
Mi tabatien e deesgra-
ciaa.
Kwandoe bo a binie
auto
Ajera maeuta.
Ta berde j j
Nan no a bisaa mi.
Mi no a sabio. nada jdi
; eesaL
Room laaft tabata,, ora
bo a biuie.
Tabata noebee ora....”
|
|
17 |
|
“...wil niet meer spelen, )
Ik verlies altijd, i
Ik ben te ongelukkig in!
bet spelen,
Doen wij dan wat anders,!
Praten wij dan zamen,;
Zeer gaarne; boe gaat
bet met uwe studie, >
n
Men beeft mij gezegd'
' dat gij Franscb leert,)
Wie heeft bet u gezegd ?>
Het heugt mij niet meer,)
Het is iemand wiens!
naam ik vergeten heb.)
Maai- de naam doet niets)
tot de zaak,
Het Fransch kan u te-
pas komen,
Ik oordeel dat gij wel)
doet.
Mi tabata seerka Me-
neer K.
Kieko ta na bo<.-sieribii
sjie
Mi kier a sabie koom
bai bo.
Mi ta masjaa gradicii
doe na bo.
Toema oen stoel.
Kieko lo no os basie ?
Koe kiko lo :iioos pa-
sa noos teempoe ?
Bo kie hoenga kaarta?
Mi no tien goestoe di
hoen ga.
Mi no kie boenga mas.
Mi ta perda seemper.
Mi ta inasja desgraeia.
doe deen wega.
La ga noos basie otro
koos anto. J
Laga noos /koombersa.
Koe moetje goesto;
koom ta baai koe bo
sienjameeutoe.
Kan a bisaa mi koe bo
ta sienjaa Fransees.
Keende a bisaa bo ?
Mi no poor kordaa mas.
Ta oen beende koe mi
a loebidaa soe nomber....”
|
|
18 |
|
“...brij zult om mijn lachen,? Lo bo harie di mi.
k spreek al de woorden) Mi no ta pronoencia
niet wel uit, 1 toer palabranan boon.
(tij begaat geene merke j Bo no ta hasie ningoeu
lijke fouten,; falta riparable.
Gij spreekt vrij wel uit,) Bo ta pronoencia bas-
) tantoe boon.
Dat gaat zoo kwalijk; No ta bai asina irfaloe.
Biet,
Vergeef mij, > Pordona mi.
Ik zeg liet met rechten ) Mi ta bisa kofi toer se-
ernst,
riedad.
Gij behoordet het Hol-) Bo meestee tradoesie
landsch inhetFransch? fo di OelaHdees na
overzetten. ) Franeees.
Wjj zullen het haast) Prontoe lo noos hasie e.
doe,
Maakt gij al opstellen!) Bo ta trahaa opstel
j kaaba ?
Leert gij gene lessen) Bo no tasienja les foor
van buiten t > dikabees ?
Ik leer er dagelijks twee,
I)at is zeer god,'
Zeg eens in liet Frahsch,)
Gij spreekt zoo zacht
dat nieri u niet kan>
verstaan,
Verstaat gij mij niet I
I k begin te'verstaan wat
gU zggen wilt,
Mi ta sienja toer dia
doos.
Esa ta masjaa boon.
Papiaa oen poco ua
franeees.
Bo ta papia asiena po-
ko...”
|
|
19 |
|
“...kier ban kijr.
' doen,' \ ,
Laat ons eehbuitenlneh ( Laga noos bam toenia a
tje gaan scheppen, ( oeu poko aire afoo.
Met al mijn hart. . : j Koe toer mi koerazoon.
Ik zal alles doen wat u Lo mi hasie toer koos
believen zal, $ koe ta agradaa bo.
Waajf zullen wij gaan?< Oenda lo noos bam ?
Waar wilt gij gaan ? ) Oenda bo kie bam ?
Waar zult gij mij breh-S Oenda l bo hibaa mi ?.
gen ?
Weet grj eene mooiej Bo konosee oen boenita
wandelplaats? ) kamienda di kijr.?
Gaan wij naar den nieu-j Laga noos bam na ka-
wen weg ? j mieuda nobo ?
Het is vrij ver van hier,< Ta bastante aleeuw di
i akie.
Is het niet wat te ver ? j No ta oen poko aleeuw ?
Ik kan zoover niet gaan, Mi no poor bai asina
i aleeuw.
Het is een groot uur: Ta mas koe oen ora di
gaans,, S kamienda.
Ik vaar niet al te wel, \ Mi no ta moetjoe boon.
Ik ben nog wat zwak, j Mi ta aeuda oen poko
| zwak.
Ik ben er- mede te^eden,j Mi ta koonteentoe koe
i ees'a.
Het weer is zee zaht,j Weer ta masja doesjie....”
|
|
20 |
|
“...veel van;
de eenzaamheid,
Het landleven zou mij
wel behagen,
Mijne bezigheden laten;
mij niet toe naar bui-)
ten te aan, <
')
No ta moetjoe kajeenie
ni moetjoe frieuw.
Noos meester oen poko
di awaseroe.
Solo ta moetjoe cajeen-
te kaaba.
Laaga noos kamnaa
deen soombra.
Ees ta boenita ta na
koenoekoe.
Weita akieoen boenita
biesta.
Noos ta kamnaa oen
poko lihee.
Laga noos kamnaa mas
pokopoko.
Mi ta koemiensa kan-
saa.
Laga noos sosega.
Laga noos eienta ariba
ees bankie aki.
Mi no ta kahsaa.
Laga noos sigie kijr.
Kijrmeentoe ta hasi
mi boon.
Eesa ta boon pa saloe.
Mi ta kijr moetjoe bees
soo.
Bo ta goesta ant moe-
tjoe ta soo.
Bida di koenoekoe lo 4
goesta mi sigoer.
Mi okoepasjoonnan no
ta permiti mi bai na
koenoekoe....”
|
|