| 1 |
 |
“...zeewater is blauw; de zeeën van den Archipel zijn bijna
overal groen van kleur, door bijmenging van veel slib en dierlijke organismen.
In het gebied der diepe zeebekkens liggen twee eilanden, wier grillige,
spinvormige gedaante bijna nergens op aarde haar weerga vindt, terwijl die
vorm bij beide tof in onderdeden overeenstemt, hoewel ze in grootte sterk
verschillen. Halmaheira is een bijna gelijkvormige miniatuur-uitgave van Celebes;
wel ontbreekt de noordelijke arm, maar daar ligt het eiland Moro, dat door
een zeer ondiepe straat is afgescheiden. Een voldoende verklaring van deze
zonderlinge gedaante kan nog niet worden gegeven, bij de onvolledige kennis
hunner geologische gesteldheid. Dit is echter zeker, dat het gansche gebied
der diepe bekkens een landruïne is, verbrokkeld door daling van stukken der
aardkorst. Zoo zet zich hier het karakter der geheele oostkust van Azië voort,
waar overal de eilandfestoenen diepe randzeeën omkransen....”
|
|
| 2 |
 |
“...De hoofdstad
is San dak an (6?). — Het eilandje Laboean is een Engelsche kolonie en
staat onder het bestuur der Straits Settlements te Singapore, dat ook op de
drie genoemde gebieden toezicht houdt.
CELEBES.
Bij dit eiland treft de spinvormige gedaante, die bij geen enkel ander
eiland voorkomt, behalve bij het naburig Halmaheira, wat het geval nog
merkwaardiger maakt. Halmaheira is een bijna gelijkvormige miniatuur-uitgave
van Celebes; wel ontbreekt de noordelijke arm, maar daar ligt het eiland
Moro, dat door een zeer ondiepe straat is afgescheiden. Een voldoende ver-
klaring van deze zonderlinge vormen kan nog niet worden gegeven bij de
onvolledige bekendheid der binnenlanden, vooral van hun geologische gesteld-
heid. Misschien heeft men te doen met sterk gebogen concentrische
ketenen, zooals die bij meer gebergten voorkomen (bijv. de Karpaten), en
waarvan hier gedeelten onder zee zijn verzonken.
In tegenstelling met de drie andere Groote Soenda-eilanden bezit Celebes
geen uitgestrekte ...”
|
|
