| 1 |
 |
“...sedert 1887; in 1912 werd het vervangen door het Neder-
landsch stamboek voor het landbouwtuigpaard en het Nederlandsch stamboek
voor het landbouwtrekpaard (Belgisch type). Tuigpaarden (warmbloed) wor-
den vooral gekweekt in de provincie Groningen, de Haarlemmermeer en de
Betuwe; een viertal vereenigingen (één voor Groningen, één voor Friesland,
één voor Drente en één voor het geheele land) houden stamboeken voor deze
dieren, deels gefokt van Oldenburgsche en Oost-Friesche, deels van Hackney-
en Anglo-Normandische hengsten.
De voornaamste Engelsche varkensrassen, die hier met de onze werden
gekruist, zijn de Berkshires, de Poland-China’s en de Yorkshires.
De voornaamste Engelsche schapenrassen, die hier werden ingevoerd, zijn :
de langwollige Lincolns en de kortwollige Hampshiredowns en Oxfordshiredowns.
In Zeeland, waar het oude schapenras in de 19de eeuw sterk met Lincolns
is vermengd, onderscheidt men: schorreschapen, die weiden op de schorren
en buitendijken, en binnenschapen, die langs...”
|
|
| 2 |
 |
“...Noord-Tjerebon en tal van kleinere stukken langs
Java’s noordkust tot in den Oosthoek, in 1923 nog ruim
781.000 bouw = 555.000 H. A. (waarvan ruim de helft in cultuur).
In de vlakten genieten de eigenaars belastingen in rijst, in de
bergstreken drijven ze cultures. In 1910 is de Regeering
begonnen, deze landerijen terug te koopen.
Het grootste particuliere land zyn de Tji Asem- en Pamanoehan landen, in
Oost-Batavia, zoo groot als de provincie Utrecht en eigendom van een Engel-
sche maatschappij (de „Anglo-Dutch Plantations of Java Ltd.”).
Het eerst is in 1910 teruggekocht Kandang haoer, in Noord-Tjerebon,
voor ƒ S*/s m.; in ’t geheel thans voor ƒ 40 m. (+ der waarde van al de
landerijen samen). In 1919 kocht het Gouvernement het noordelijk en middelste
deel van de Tji Asem-en Pamanoekan landen voor / 17 m ; in het
Buitenzorgsche is T j a m p e a teruggekocht, in het westelijk deel van Batavia
is nu Tangerang aan de beurt. Door de particuliere landerijen heeft
Indramajoe een belangrijken rystuitvoer...”
|
|
| 3 |
 |
“...142
f 120 mill. Bovendien beginnen enkele ondernemingen, b.v.
de Anglo Dutch Cy. (zie § 4), een „winstaandeel voor de
bevolking” vast te stellen.
Door de algemeens malaise zijn de vooruitzichten in de suikercultuur een
paar jaren verre van bemoedigend geweest; thans is de toestand weer veel
gunstiger. In 1923 werd de opbrengst geschat op ƒ 388 ‘/2 mill, terwijl de
waarde van den uitvoer .+ ƒ400 mill, beliep of bijna de helft van den
totalen uitvoer van Java en Madoera, die in genoemd jaar ƒ 825 mill.
bedroeg. De suikercultuur geeft werk aan + 4000 Europeanen en + 150.000
Inlanders, bovendien aan ± 700.000 Inlanders, die in taakwerk de velden
bewerken en het riet snijden.
De suikerfabrieken van Ned. Indië zijn sedert 1893 vereenigd in bet Ned. Ind.
Suihersyndicaat; de arbeidsaangelegenheden worden sedert 1920 behartigd
door de Java Suiker Werhgeversbond, voor den suikerhandel met de exporteurs
zorgen sedert 1918 de Vereenigde Javasuiker Producenten. De wetenschappelijke
resultaten van het...”
|
|
| 4 |
 |
“...155
beteekenis, toen door de tallooze motoren de benzine, waaraan de Indische
petroleum (vooral die van Sumatra) zoo rijk is, groote waarde kreeg.
In 1902 ontstond de combinatie Koninklyke-Shell, die al die kleine maat-
schappijen in zich opnam en de exploitatie in Indië, wat het opsporen,
winnen en bereiden der olie betreft, opdroeg aan de in 1907 opgerichte
dochtermaatschappy Bataafsche Petroleum Mij. (’s-Gravenhage). Tevens werden
het vervoer en de distributie opgedragen aan de Anglo-Saxon (Londen);
met den verkoop in Oost-Azië werd belast de Asiatic.
Ook de Dordtsche werd in 1911 samengesmolten met de Bataafsche, maar
ze blijft op Java exploiteeren en heeft daar voor den verkoop de „Dordtsche
Petroleum Industrie Mij.” opgericht.
De KoninklQke en de Shell zijn door die regeling geen bedrjjfs-
maatschappijen meer, maar „holding companies”, die aandeelen uitgeven
en werkkapitaal verschaffen aan de onder hen staande bedryfsmaatschappyen.
Gaandeweg heeft de combinatie haar werkkring uitgebreid...”
|
|
| 5 |
 |
“...Algemeene Vereeniging
van Bloembollencultuur
37.
alikruiken 64.
Alkmaar 46.
Almeloo—Nordhorn (Kan.)
18.
aloë 186.
Alpine ras 5.
aluminium 182.
Ambarawa 145.
Ambon 152.
ambtenaren 117, A. en V.
Amerika 166.
Amersfoort 11.
ampas 141.
Amsteldiep 4.
Amsterdam 46, 67, 78, 81,
83, 127, 147.
eerst moet opslaan, z(jn vet gedrukt, de namen van
personen cursief.
Amsterdamsche Bank 90.
Amsterdamsche Beurs 90.
Amsterdamsche veld 28.
Amsterdamsche Wissel-
bank 89.
andesiet 146.
Andjjk 45.
Anglo-Dutch Plantations
of Java Ltd. 120, 142.
Anglo-Saxon (My.) 155.
ansjovis 64.
anthraceen 52.
anticlinalen 97, 154.
apanages 119, 120.
Arabieren 110, 111.
arbeiders in Suriname 181.
Arendsburg (Mij.) 146.
Arnemuiden 64.
Arnhem 8.
Amhemmerbroek 52.
Aroe baai 156.
Aroe eil. 96, 132.
Asiatic (Mjj.) 155.
asperges 38.
assistent-residenten 114.
Atjeh 152.
Atjeh-tram 176.
Atjehers 109.
j augurken 40.
Austraalaziatische middel-
zee 96.
Australië 95, 160,172, A.
en V.
auto's 168.
B.
bacoven 183.
Bagan si Api Api 130,163.
Bahan...”
|
|
