| 1 |
 |
“...GILLES LE MUISIT.
2
naturis rerum, usque ad tempora dicti sancti Ludovici,
et ornatissime compilavit. De quo tractatu quatuor
volumina habentur in monasterio nostro, videlicet
prima pars, secunda, tertia et quarta, et est intitula-
tio : Prima pars Speculi historialis fratris Vincentii
de ordine Predicatorum, et sic secunda pars, tertia
atque quarta intitulatur. Item sunt aut esse debent
in liberaria nostra quatuor partes de naturis rerum,
quarum due sunt intitulate in majori volumine, et
alie due in minori1.
1. Lorsque'Sanderus dressa dans sa Bibliotheca belgica
manuscripta (1641) le catalogue des manuscrits de Saint-
Martin de Tournai, les mss. de Vincent de Beauvais s’y trou-
vaient encore. Sanderus les décrit comme suit (t. I, p. 104) :
« In quarta assere. 1. Prima pars Speculi historialis f. Vin-
centii Ordinis Predicatorum. Pars secunda desideratur. —
2. Tetria (stc) pars Speculi historialis. — 3. Quarta pars
Speculi historialis. Item ad calcem sunt quaedam notabilia. —
4. Prima pars...”
|
|
| 2 |
 |
“...GILLES LE MUISIT.
154
[1346]
tus fuerat viginti ebdomadas1; qui rediit Parisius
prima die septembris.
Anno predicto in festo sancti Laurentii2, Flandren-
ses et Anglici combusserunt villam de Sancto Venan-
tio. Et post paucos dies illi de castro ficte dimiserunt
unum posticium apertum; et inimici, credentes eos
recessisse, venerunt ante portam, et illi de castro cepe-
runt plures et multos occiderunt, et de Anglicis sus-
penderunt ad portam per pedes, ob quam causam
Flandrenses castrum obsederunt.
[Fol. \ 10 v0.] Anno supradicto videlicet m° ccc° xlvj0,
in nocte Assumptionis, venerunt Flamingi cum Angli-
cis ante Betuniam. Et erat in villa capitaneus cum
gentibus armorum dominus Godefridus d’Anekins3; et
illi de villa combusserunt sua suburbia. Et dictus
Godefridus exivit cum suis gentibus et abscondit se in
quodam busco prope villam; et inimici veniebant
inordinate, credentes suburbia per suos incendisse; et
Godefridus cum suis exiens invasit inimicos et ma-
gnam multitudinem occidit et...”
|
|
| 3 |
 |
“...se et sua ei dedentes, et volun-
tati ejus et suo sano consilio submittentes et suppo-
nentes, ut boni in pace remaneant et qui male egerunt
per legem et consuetudines corrigantur.
Causa autem recessus et fuge dicti comitis fuitquia rex
Anglie et Flandrenses cogebant eum et opprimebant, ut
filiam regis Anglie, quam invitus desponsaverat, acci-
peret in uxorem et quod matrimonium compleretur;
ipse autem ad filiam ducis Brabantie aspirabat, quam
postmodo duxit in uxorem. Nonne hoe totum est muta-
tio dextre Excelsi ut populus sic commotus, ut dictum
est, et in obedientiam dominorum suorum superiorum
coadunatus et concors sic fuit, sine incendiis, sine
sanguinis effusione et sine gravi guerra superatus,
non tarnen in una die, quia illi de Yppris et de Gan-
davo in principio restiterunt, sed postmodum sicut
alii consenserunt? Cujus est ista operatio? Et cui...”
|
|
| 4 |
 |
“...eorumdem; sed, proch dolor! mariscalcus cum duobus
aliis fuit interemptus1. Obtinuerunt tarnen Franci vic-
toriam, predam magnam, et corpus mariscalci depor-
tantes, et sic una cum illis qui capti fuerant in Sanc-
tum Audomarum intraverunt; sed planctum magnum
fecerunt pro dicto mariscalco.
In die Martis precedenti2 fuit magna tempestas et
magnum tonitruum et inter ceteros unus ictus terribi-
lis et horribilis, et maxima pluvia in diversis locis,
adeo quod in villa Valencenensi fuit tanta inunda-
tio aque, quod pars murorum et unius turris cor-
ruerunt3.
1. Ce combat eut lieu a Ardres. Cf. Chronique normande,
éd. Molinier, p. 292, note 1; Froissart, éd. Luce, t. IV, p. xlvi,
note 1; Geoflroi le Baker, éd. Thompson, p. 115. Luce [loc. cit.)
pensait que le maréchal de Beaujeu était mort avant le 20 juil-
let; nous trouvons ici la confirmation de son hypothèse en
même temps qu’une date plus précise.
2. 7 juin 1351.
3. Antiquitez de la ville de Valenciennes du P. Sainte-Barbe
(ms. de la bibl. mun...”
|
|
