1 |
 |
“...CHRONIQUE.
105
[1332]
volentes nocere gubernatoribus ipsosque in multis
accusantes. Et fuit processus longus, et inqueste
plures privatim facte, et testes producti contra ipsos1.
Et sic in die translationis beati Martini2 habuerunt
gubernatores et communia arrestum contra ipsos3 4.—Et
missi fuerunt Tornaci dominus Johannes de Chasteler,
miles [fol. 93 v°], et Petrus de le Marliere, serviens
regis; et data fuit nova lex et novi gubernatores; fuit-
que dictus Petrus primo gardiator et post gubernator
nominatus. — Et duravit status ille usque ad annum
millesimum trecentesimum quadragesimum, quod civi-
tas fuit obsessa a rege Anglie, a Flamingis, ab illis de
Hannonia et Brabantia et de sibi alligatis; et, quia
cives et habitatores in obsidione ville fideliter se ges-
serunt, dominus rex reddidit ville gratias quas prius
habebat, et ampliores, in se ipsos regendo et guber-
nando, et hoc propter servitium regie majestati illa-
tum; et hoc non obstante tenentur regi in omnibus
obedire. — Articulos...”
|
|
2 |
 |
“...11339-1340]
infra civitatem. Flandrenses vero combusserunt villas
circumquaque et fecerunt dampna maxima, et die
Mercurii1 recesserunt; et fuit causa recessus eorum,
quia illi de Insula exierunt cum gentibus regis et
pugnaverunt cum Anglicis et, cesis pluribus, ceperunt
comitem dictum Sallembrin2 quem ad regem Francie
miserunt3.
Anno eodem m° trecentesimo tricesimo nono, fuit
prononciata sententia per episcopum Silvanectensem
et abbatem Sancti Dyonisii in Francia super Flandren-
ses et dilatio data eisdem hiis qui reverti vellent
usque ad festum Pasche proximo venturo.
Accidentia que sequuntur evenerunt in anno
M° CCC° QUADRAGESIMO.
Anno m° trecentesimo quadragesimo, in nocte
sancto (sic) Pasche4, dominus Symon de Hannonia,
spurius, remisit conestabulario qui erat in Tornaco
omagium de domo de Bruella; et misse fuerunt ibi
1. 12 avril 1340 (n. st.).
2. Selon la Chronographia (éd. Moranvillé, t. II, p. 98-104),
le comte de Salisbury (Sallembrin) faisait une reconnaissance
dans les environs...”
|
|
3 |
 |
“...quod rex posset melius et
pulcrius habere effectum, treuge sint concordate
usque ad festum sancti Michaelis mense septembri
proximo venturum1, et de dicto festo usque ad finem
trium annorum proximo sequentium, per dictos reges
Franchie et Anglie, Scotie, comitem Hannonie et alli-
gatos dictorum regum, videlicet ducem Brabantie,
ducem de Gerles, marcisium de Julers, dominum
Johannem de Haynau et gentes Flandrie et in omnibus
terris regum, comitum et ducum predictorum ad cus-
todiendum de tempore data presentium litterarum
usque per totum tempus antedictum.
Item quod rex Scotie, comes Hannonie et alligati
dictorum regum, mittant nuntios ad Curiam Romanam
cum potentia consentiendi et confirmandi secundum
tractatum qui fiet coram Sanctissimo Patre quantum
ad eos spectat, infra diem sancti Johannis. Et si ali-
quis eorum non vult mittere, propter hoc non turba-
bitur dictum negotium2.
1. 29 septembre 1343.
2. Les Grandes Chroniques (éd. P. Paris, t. V, p. 422)
ajoutent ici : « Et que les ordenances...”
|
|
4 |
 |
“...CHRONIQUE.
217
[1348]
turn, Philippum, secundum, Karolum, tercium; isti
tres, mortuo rege, patre suo, regnaverunt successive,
unus post alium, nullum heredem masculum dimit-
ten tes.
Ludovicus autem, comes Navercensis, decessit1, vi-
vente adhuc Roberto comite, patre suo, et sepultus est
in domo Fratrum Minorum Parisius; et quia Ludovicus,
filius suus, heres erat et sibi competebant comitatus
Flandrie, Navercensis et de Retiers, data fuit ei uxor
de sanguine regio, filia Philippi regis Francie, dictus
Longus, et medius trium fratrum qui successive
regnaverunt; habuitque de dicta comitissa unum
filium cui impositum est nomen patris sui Ludovicus.
Et quia dictus comes noluit consentire in rebellione
Flandrensium nec esse cum eis, sed semper fuit cum
domino rege Francie, cui fecerat homagium, servando
fidem suam in tantum quod in bello, in conflictu apud
Grecy, cum aliis nobilibus cecidit et mortuus est.
Post cujus mortem Ludovicus juvenis, filius ejus,
fecit domino Philippo, regi Franchie...”
|
|
5 |
 |
“...novis inven-
tionibus saltatricum, instrumentorum et omnium alio-
rum, longum esset enarrare.
Homines ecclesiasticos, quod dolendum est, non
excludo tota litera predictis quia, ve Ecclesie! videtur
tempus venisse quod dictum est : « Ut populus sic
sacerdos1. » Et apparent in omnibus rerum muta-
tiones et unusquisque in sua consciencia hoe avertat
et judicet. Dicit enim sancta virgo Hildegardis in qua-
dam epistola de personis ecclesiasticis : « Vocem
quoque habent et non clamant, opera etiam eis data
sunt et non operantur; gloriam absque merito habere
volunt et meritum absque opere2. » Qui gloriam
1. « Et erit sicut populus sic sacerdos. » (Isaïe, XXIV, 2.)
2. Sainte Hildegarde, lettre XLVIII (éd. Migne, Patrol, lat.,
t. CXCVIII, col. 249), adressée au doyen Philippe et aux clercs
de Cologne....”
|
|
6 |
 |
“...LE MUISIT. [1350]
Interim partes ad curiam Remensem et ad Romanam
Curiam miserunt procuratores et nuntios ad suos pro-
cessus sustinendos; ex tune nusquam est cessatum in
civitate. Canonici autem qui erant Insulis fecerunt in
una Dominica publicare quod ipsi habebant interlocu-
toriam pro se datam ab officialibus Remensibus, super
quo murmur magnum fuit in civitate. Gubernatores
autem civitatis cum festinatione Remis miserunt et
ibidem est repertum quod ita non erat et quod nulla
interlocutoria data fuerat; et hoe sub sigillo sedis
Remensis reportaverunt. Gubernatores autem et capi-
tulum convocaverunt collegia et communiam, et dictas
literas legere fecerunt et publicare; ob quam causam
multi super canonicos qui erant Insulis dicebant multa
opprobria; et crescebat cotidie rumor contra eos.
Excellentissimus autem princeps, dominus Johan-
nes, rex Francie, et ejus consilium, audita dicta dis-
sensione, mandavit partes ad certam diem in suo com-
parere Parlamento. Gomparuerunt personaliter dicti...”
|
|
7 |
 |
“...ANNALES.
[1351] * ANNALES. 395
propter exemplum virorum ecclesiasticorum comede-
runt, quia plures plus sunt ad malum quam ad bonum
prumptiores. Idcirco multi sapientes et sane mentis
dictam gratiam non approbabant, quia forte futuris
temporibus successores istam gratiam in consuetudinem
ducere nitebuntur. Tarnen dominus episcopus fecit
propter bonum commune pauperum gentium1.
[Fol. 50, col.] Finivi autem presentem tracta-
tum anno Domini m° ccc° 1° primo, que data est talis
juxta morem ecclesie Gallicane. In quo tempore multi
sapientes dubitabant de guerris futuris et de multis
aliis accidentibus dubitandis; sed Deus omnipotens
omnia disponit et ordinat prout vult et pro sue libito
voluntatis, cui est gloria et imperium in secula secu-
lorum. Amen2.
[Fol. 50 v0.] Accidentia que michi, Egidio abbati
PREDICTO, EVENERUNT ANNO M°CCC°L° PRIMO CELARE
NON DEBEO SED INTENDO POSTERIS DEMANDARE AD
LAUDEM ET GLORIAM SANCTE ET INDIVIDUE TRINITATIS,
AD COMMENDATIONEM ETIAM BEATISSIME MARIE, MATRIS...”
|
|