Your search within this document for 'bona' resulted in 33 matching pages.
 
1

“...CHRONIQUE. 3 Et habebat dictus frater Vincentius a domino rege auctoritatem videndi liberarias in regno Francie. Et contigit quod venit in nostro monasterio Sancti Mar- tini dictus frater, et aperta est ei liberaria, et vidit omnia sicut sue placi[fol. 46 v°]ta fuit voluntati. Unde audivi a predecessoribus nostris antiquis et viventibus tune temporis, quod dictus frater dixerat quod in nullo monasterio cujuscumque ordinis inve- nerat tam bonos libros et sufficientes, tam bona et vera originalia, moralia et antiquas hystorias, sicut invenerat in nostra liberaria. Et multum habuit monas- terium nostrum commendatum, dicens, sicut dicitur in vulgari, quod per fragmenta apparet qualis potus fuit, dicens etiam quod bene apparebat quod mona- chi scripturas plus amabant quam carnis vitia et ocia, supplicans conventui, ut semper in melius proficerent. — Et audivi a multis predecessoribus nostris viris religiosis quod omni tempore, tam in hyeme quam estate, semper monachi inveniebantur aut in templo...”
2

“...verbis que dixerant. Comes autem dixit ei amicabiliter : « Soror, ne tur- beris, quia de cetero non cessabo nee quiescam donee fecero te reginam, sicut sunt sorores tue supradicte. » Eodem tempore Mainfredus et Conrardinus, nepos ejus, de genere Frederici imperatoris, qui fuit condemp- natus, moverunt magnam guerram contra dominum papam1, dominos cardinales et Romanam ecclesiam, in regno Cicilie, in Pullia, in Calabria, et multi eos sustinebant et cum eis erant, et patrimonium sancti Petri et bona Ecclesie in dictis partibus occupabant et levabant. Et dicta Curia [Romana] compatiens more solito misit ad eos pluries ut cessarent ab inceptis; qui, perseverantes in sua malicia, renuerunt obedire et pe- jora de die in diem faciebant; et Mainfredus tanquam rex quatrième fille de Raymond-Bérenger, Sancie, qui épousa Richard, comte de Cornouailles et roi des Romains. Adam de la Halle (éd. Jubinal, t. I, p. 431) n’en parle pas davantage. Nous notons cette coincidence, paree que Gilles a connu le...”
3

“...domino papa Cle- mente, qui tune preerat, in regem Cycilie coronatus1. Robertus autem de Flandria, gener ejus et habens ejus filiam in uxorem que Blanka vocatur, filius pri- mogenitus comitis Flandrie Guidonis, secutus est eum cum magna multitudine nobilium et multis armaturis; et ivit cum eo dominus Egidius li Bruns, miles sapiens et in armis expertus, quem dominus Guido, pater ejus, dederat ei ab infantia doctorem et ins- tructorem; fecitque eum dictus Robertus sue aciei mariscalcum, et multa bona consilia dedit dictus miles domino principi Karolo et dicto Roberto et per eun- dem multas habuerunt victorias, maxime in bello apud Bonaventura2, et per ejus industriam habuerunt ibidem victoriam. Facta autem et gesta dicti principis nobilia haben- tur in metro et in prosa in diversis locis, et maxime Adam li Bochus de Attrebato fecit et composuit librum unum in quo plurimum ipsum commendavit3. 1. La bulle du 26 février 1265 conféra a Charles d’Anjou le royaume de Sicile; le 3 janvier de la même...”
4

“...dicebant omnes de communia super eos mira- bilia. Sciendum est etiam quod ballivus Viromandensis, missus a rege, venit privatim in [fol. 59 v°] nostro monasterio cum quatuor equis solum. Causam autem sui adventus et quid quereret scire non potui; facta autem lege et rebus mitigatis, recessit. De omnibus accidentibus et de multis que evene- runt in predicta turbulentia, et qui bene fecerunt aut male, longum esset scribere et bene de pluribus non recolo. Dyerinus autem Pourres et quamplures alii multa bona fecerunt et mala facienda evitarunt, et rectores veteres, paulatim et successive, ad sua et ad suas domos redierunt; tarnen exclusi sunt et fuerunt, long® tempore, de lege et consilio civitatis. Predicta omnia scivi, vidi et audivi....”
5

“...facere non debebat sine sua voluntate et permissu; de qua re dictus comes et sui quamplurimum sunt turbati. Ex causa igitur supradicta orta est grandis altercatio inter dictos principes, dominum regem Franchie scilicet et comitem, et consiliarios eorumdem. De paribus autem Franchie et de baronibus aliqui erant pro parte dicti comitis. Tandem dictus dominus rex, post multos processus factos et post multas comminationes, man- davit pro dicta Philippa, filiola sua, ut sibi mitteretur; que missa fuit bona fide ad regem; rex autem in pri- sione sua per longum tempus earn detinuit1. Comes autem, de consilio filiorum et amicorum suorum et nobilium sui comitatus misit ad dominum papam Boni- facium et dominos cardinales, de dicto domino rege conquerendo, cum querulis lacrimosis et piissimis. Super quo moti, dominus papa et cardinales pluries miserunt ad dominum regem et scripserunt, et inter cetera fuit sibi a domino papa intimatum et manda- tum quod Deus conjunxit homo non separet. Sed rex, omissis...”
6

“...64 GILLES LE MUISIT. [1302] Brugensi, loco regis et de ejus mandato, qui nichil sciebat de ordinata proditione. Et ipsum receperunt satis gratiose, fingentes suam maliciam; venitque inter alios obviam dicto Jacobo Johannes Breidel antedictus, dixitque ei dominus Jacobus, quasi hyro- nice : « Johannes Breidel, sunt bona vina de domo de Male? » Qui respondit astute : « Ego et socii mei satis bibimus de eisdem. » Acceperuntque dominus Jacobus et sui hospitia per villam dispersim, prout melius potuerunt. Vespere autem facto, cenantibus illis qui cum domino Jacobo venerant, et post cenam nocte veniente, omnes de villa privatim iverunt se armare, sicut fuerat prelocutum. Dominus autem Jacobus a quibusdam secrete fuit premunitus; et hoe non fuit ausus aliis intimare, et cum paucis summo mane quesivit i[n]terfugium1 et quomodo posset eva- dere; et fugiens cum magno labore et dolore et con- fusione exivit de villa. Et interim ipsum in suo hos- pitio quesierunt, eum pre ceteris occidere cupientes;...”
7

“...Flamingis promissiones sibi factas adimpleri; sed Flandrenses, dicentes se deceptos, facere noluerunt et ex hoc rein- cepit nova guerra. Yeneruntque Flandrenses villam Insulam obsidere et rex misit in dicta villa gentes diversarum nationum et in vicinis locis, ad resisten- dum inimicis. Annomillesimotrecentesimo septimo, dominus papa Clemens quintus, ex parte regis Franchie et sui con- silii informatus, ordinem Templariorum condempna- vit et bona eorum Hospitalariis applicavit. Et, tertia decima die mensis octobris, rex Franchie saisivit et levare fecit omnia bona Templariorum mobilia, et eos...”
8

“...[1316] CHRONIQUE. 89 Eodem anno, fuit[tam] magnus defectus vini in Fran- chia quod in Tornaco non bibebantur nisi vina Sancti Johannis1. — Anno etiam illo post recessum dicti regis Ludovici, pro inundatione pluvie et, quia bona terre male recepta fuerunt et in multis locis devastata, ince- pit karistia bladi et salis, in tantum quod raseria salis vj libras vendebatur; et de die in diem karistia auge- batur. — Anno millesimo trecentesimo sexto decimo, circa diem maij, creverat penuria et karistia2; et fuit in nostro climate aer intemperatus et male ordinatus; et raseria bladi vendebatur lx solidis, et raseria avene xxvij solidis, et raseria pisorum xlv solidis, et vix pro pecunia poterant repperiri. Et cepit populus in multis locis parum de pane comedere, quia non habe- bant, et multi fabas, ordea, vecias et grana, que- cumque habere poterant, miscebant, sicut poterant, de hoe panem faciendo et comedendo. Et propter intemperiem aeris et famem validam ceperunt cor- pora debilitari et infirmitates...”
9

“...comitissa Namurcenses; et ibidem mortuus est et sepultus2. Eodem anno illi de Gandavo et Aldenardo pro dicto comite habuerunt duos conflietus contra Brugenses et contra illos de Franco qui erant contrarii; et cecide- runt de Gandensibus circiter ducenti, et de castellania et de Curtraco circiter quingenti3. [Fol. 91 v0.] Anno m° trecentesimo vicesimo sexto, rex Francie et rex Anglie contendebant pro Gasconia; fueruntque per regnum Franchie omnes Anglici capti et positi in prisionibus et saisita bona eorum. Cepit- que rex medietatem bonorum de divitibus; et pau- peres fuerunt proclamati et banniti4. 1. II en sortit le 25 décembre 1325. (Chronique parisienne anonyme, dans Mémoires de la. Société de VHistoire de Paris et de VIle-de-France, t. XI, p. 102.) 2. Les autres chroniques ne parlent pas de cette fuite du sire de Neele : « Et fut occis Jehan de Flandres, sire de Neelle. » [Chronique normande, éd. Molinier, p. 34.) « Et dominus de Nivella vulneratus usque ad mortem. » [Chronographia, éd...”
10

“...102 GILLES LE MUISIT. [1328] in hostagio quos misit Parisius1. Quibus peractis, rex tradidit comiti totam patriam per se lucratam, ut appareret. Et erant Gandenses tune temporis partem comitis foventes2. Rex autem, licentiato exercitu, ivit Parisius, obtenta victoria, ubi cum gaudio est receptus; comes autem remansit in Flandria et, habito consilio, fecit plures mori; sed, cupiditate ductus, bona eorum affectabat. Multaque evenerunt tune temporis que longissima essent enarrare. Eodem anno, unus presbiter in villa Yprensi, cura- tus Sancti Mikaelis, convocavit magnam copiam texen- tium et communie septima die septembris; et coram eis dixit et predicavit quod male fecerant quod se vil- lamque Philippo regi reddiderant; et in tantum com- movit eos quod villa fuit in magno periculo quia con- siliarii, et potentiores, et communia, texentes et alii operarii, diversa inter se sentiebant et dicebant. Per- venit autem ad regem clamor super commotione facta a dicto presbitero; qui precepit ut caperetur...”
11

“...Édouard III s’embarqua le 26 mai a Douvres, fit 1’hom- mage le 6 juin et repartit le 11 juin. (Moranvillé, Chronogra- phia, t. II, p. ii, n. 4.) 2. Pour les années 1329 h 1332, le Cartulaire 89 des Archives de Mons (fol. 44 v°) contient les notes suivantes que Gilles n’a pas utilisées : « Anno Domini m° ccc° xxx°, vindemia fuit talis quod vina paucïssima fuerunt in quantitate et nichil valuerunt. « Anno m° ccc» xxxj0, vindemia fuit satis bona et non mul- tum habundans, sed vina fuerunt optima. « Anno m° ccc° xxxij0, tanta fuit habundantia vini et vina tam bona quod, novis supervenientibus, vetera prohiciebantur (corr.: projiciebantur], et fuerunt adhuc dolia tanti valoris sicut anno precedenti. » 3. Le 16juillet, a 3 heures du soir. (Art de vérifier les dates.)...”
12

“...Smet [op. cit., p. 461, note), il ne nous semble pas que Gilles ait craint d’exprimer franchement sa fa?on de penser; il aura écourté ce paragraphe, qui lui sem- blait n’avoir qu’un intérêt local. — Le Cartulaire 89 des Ar- chives de Mons (fol. 44 v°) porte pour 1’année 1334 cette note, que Gilles, lors de la rédaction de sa chronique, n’a pas jugé utile de reproduire : « Anno m° ccc° xxxiiij0 non fuit tanta habundantia vini sicut fuerat duobus annis precedentibus, et vina Francie non fuerunt bona, sed parvi valoris in tantum quod vina Sancti Johannis (Saint-Jean-des-Chaufours a Tournai) plus vendebantur quam vina Francie, quia erant meliora. » 1. Les nones sont le lundi; le dimanche est le 4 décembre, date de la mort de Jean XXII; nous pensons done qu’il faut suppléer le mot « pridie ». 2. La bulle relative aux Cisterciens et aux Bénédictins, datée du 22 septembre 1336, est publiée dans le Bullaire de Coque- lines, t. III, 2e partie, p. 214 a 242; la bulle relative aux Mineurs, datée du...”
13

“...tus dominus Syraon reddidit dictam domum, salva vita sua, et recessit cum suis. Et postmodum fuit dicta domus combusta in die sancte Margarete1. Anno m° trecentesimo quadragesimö, prima ebdo- mada mensis maij, venerunt in Tornaco dux Bur- gondie, qui hospitatus est in domo Fratrum Mino- rum, et cum eo conestabularius et mariscalci cum magna copia armatorum et peditum, cum intentione in Hanoniam transeundi et ibidem ubique comburendi; sed, precibus civium Tornacensium moti, qui ibidem habent sua bona et managia, remanserunt et cessave- runt. Et post paucos dies iverunt versus Cameracum ubi erat dux Normannie, filius regis, et comes d’Alen- chon, patruus suus, cum acie copiosa. Anno eodem m° trecentesimo quadragesimö, octava die mensis maij, venerunt Hannonienses versus Mauri- taniam, ut earn invaderent; et fuit insultus apud Tuyn prope Mauritaniam2. Et missi fuerunt gentes de Tor- naco, et plures milites iverunt etiam pro succursu; et ex utraque parte fuerunt multi vulnerati; et Hanno- nienses...”
14

“...GILLES LE MUISIT. 130 [1340] magno dampno monasterii combuste, totaliter des- tructe et bona devastata, videlicet curtis de Warnavia, de Dulciopetra, de Longasalice cum molendino, de Taingtegnies, des Esplechin, quatuor molendina super rivum de Ries, molendinum ad ventum prope Torna- cum; et antea in ebdoraada ante Pascha1 combuste fuerunt domus de Froiiania et domus de Maira cum molendino super rivum de Maire. Fuit etiam monasterium Sancti Nicholai de Pratis pro parte combustum. Item Dominica ante festum Assumpsionis Virginis gloriose2, comes Hannonie, assumpto secum exercitu copioso, ivit versus villam de Marchenis, eamque com- bussit, [tol. 102] et monasterium pro majori parte3; et, redeundo, plures villas combusserunt multaque loca destruxerunt. In civitate igitur Tornacensi erat a gubernatoribus ville ordinatum quod, quando inimici pretendebant insultus vel civitati appropinquabant, ad mandatum gubernatoris due campane pulsabantur, quarum una vocatur Bancloke, altera Wingerons; ad...”
15

“...ultra Scaldam; et etiam econtra in civitate levata sunt in diversis locis ingenia, una pars contra aliam, lapides jacientes. Nee est pretermittendum quod tanta concordia fuit inter gentes regis ad invicem et inter cives et habita- tores civitatis quod, benedictus Deus! nunquam fuit audita discordia vel rixa; sed erant sic Concordes sicut fratres carnales. Et in principio, antequam inimici ap- propinquarent civitati, ipsis comparentibus, fuit pro- clamatum quod omnes exirent qui bona indigebant, et quod apportarent bona que erant in campis et extra civitatem, et quod quisque lucraretur, suum esset; quod factum fuit multis pauperibus et mediocribus mul turn solatiosum, qui de lignis et granis sibi provi- derunt quamplurimi qui antea pauca vel nichil habe- bant; et hec fuit causa maxime concordie inter guber- natores, cives et majores civitatis et communitatem. Fuit denique in civitate magna penuria1 et karistia feni et avene propter multitudinem equorum et bestia- rum que in civitate erant, tam...”
16

“...quamplurimi sunt mirati quomodo rex Fran- chie potuit ea que in predictis treugis sunt contenta concordare et in eis consentire, quia nunquam visum fuerat quod exinde secutum est. Nam rex Franchie in toto regno suo arrestavit et levavit toto illo tempore possessiones, redditus et omnia bona baronum, mili- tum et omnium illorum qui fuerunt sibi contrarii et cum suis inimicis, et etiam bona ecclesiastica et spiri- tualia de personis ecclesiasticis, videlicet capitulorum, monasteriorum etecclesiasticarum personarum quorum capita sunt extra regnum suum. Comes etiam Hannonie simili modo in suo comitatu levavit bona militum, civium et aliarum personarum que fuerunt cum rege Franchie et pro parte ejus, et etiam bona ecclesiastica et spiritualia de personis, capitulis et monasteriis. Jacobus autem de Artevelde et Flandrenses in tota patria, simili modo ut premissum est, levaverunt, cer[fol. 105 v°]tis personis ad levandum deputatis. Anno m° trecentesimo quadragesimo primo, fuit parlamentum apud Anthonium;...”
17

“...Britannia inter dictos reges et adherentes, licet dicant se habere jus in ducatu. Item quod civitas de Vanes retineatur in manu dominorum cardinalium ad tenendum in manu eorum, nomine Sanctissimi Patris, per eos vel alterum eorum si unus deficeret, toto durante tempore dictarum treugarum, et in fine ipsarum cardinales facient suam voluntatem. Item propter absolutionem Flamingorum et propter sententias quas incurrerunt, cardinales laborabunt sol- licite quod absolutionem habeant et quod [fol. 107] bona et opportuna sint inventa. Item quod comes Flandrie tanquam dominus sine medio non tanquam superior remaneat in Flandria, durantibus treugis, et in hoc consensiat populus Flandrensis. Item ad comitem de Monfort sint deliberate et observate ea que sibi promissa fuerunt coram civi- tate de Nantes vel intus per ducem Normannie, de quibus apparebit sufficienter. Item quod, si aliqui(s) in Gasconiavel alibi, duranti- bus treugis, moverent guerram contra suos vicinos vel contra suos inimicos, qui essent...”
18

“...tempore dicta- rum treugarum. Item quod nichil sit datum aut promissum a dictis partibus aliquibus propter guerram movendam directe aut indirecte. Item quod dicte treuge sint affirmate per juramen- tum utriusque partis. Item quod dicte treuge publicentur ab utraque parte in sua atie, in Britannia modo, et in Gasconia infra quindecim dies, et in Flandria infra xv1"” dies, et in Anglia et in Scotia infra quadraginta dies. Item quod omnes in prisione detenti et capti ab utraque parte et omnia eorum bona, durante sufferen- tia facta per cardinales, videlicet [a] Dominica ante festum sancti Vincentii proximo venturum1 usque ad diem presentem, ponantur extra prisionem franchi et redditi, sicut pertinebit de ratione. Item, durantibus dictis treugis, nulla novitas nee forefactum fiat ab utraque parte in prejudicium dic- tarum treugarum et respectus2. Item quod dicti domini, adjutores, coadjutores et alligati, sint et remaneant in tali potentia et saisinia quasi sunt die hodierna de omnibus bonis,...”
19

“...[1343] CHRONIQUE. 143 secure de una patria ad aliam, et de nunc, in mercationi- bus suis, et omnimode bone gentes et bona, tam per terram quam per mare et per aquas, tam libere sicut solebant venire et ire tempore predecessorum dictorum regum, solvendo passagia et winnagia solita et consueta integre, exceptis bannitis dictorum regnorum velalicu- jus eorum per alteras causas quam per guerras regis; sed barones de Gasconia et ducatus de Aquitania, et alie persone de Gasconia, et dicto ducatu banniti(s) vel alii comprehendantur in dictis treugis, et poterunt ire de una patria ad aliam, durantibus dictis treugis. Item quod die crastina dicte treuge proclamentur et publicentur in duabus atiebus. Item quod, si per aliquos dictorum regum vel eorum gentium vel coadjutorum et alligatorum aliqua sedes sit posita in Gasconia vel in ducatu Aquitanie vel in aliis super mare de Grenesia vel Genesia vel alibi, ubi tales sedes erunt, levabuntur citius quod dicte treuge venient ad eorum noticiam; et quatuor-...”
20

“...144 GILLES LE MUISIT. [1342] si contingeret aliquos eorum venire contra dictas treu- gas, infra regnum Franchie, secundum posse suum, flat de eo justitia; et erunt forefacta omnia bona que habebunt in Flandria. Item quod omnia debita que debuntur Attrebati as Crespinois vel alibi non petentur nee fiet executio, durantibus dictis treugis. Item quod dictis treugis comprehen[fol. 108 v°]dan- tur Hyspani, Catellani, Provinciales, episcopus et capi- tulum Cameracense, et villa Cameracensis, et Castellum de Cambrezis, omnes Gameracenses, et similiter domini Lusbref, vicecomes de Foukart1, dominus de Meulen, dominus Johannes de Vrevin, dominus de Roie. Quas etiam res antedictas et quamlibet earum suprascriptarum ad tenendum sine corruptione, et proveniendo contra eas quoquomodo, dominus dux Burgondie, dominus Petrus, dux de Bourbon, in ani- mam domini Philippi regis Francie, et Henricus de Lanchastre, Willermus de Varwic2, et Willelmus de Monte-Acuto, comités, in animam domini Eduardi regis Anglie...”