| 1 |
 |
“...elementen kan de Rajah
het ontwerp geamendeerd terugzenden; volhardt de Council Negri tot drie maal
toe bij haar eenmaal aangenomen inzicht, dan conformeert zich de Rajah en
bekrachtigt het ontwerp.
Waar de Rajah bestuurlijk optreedt, treedt hij op als Rajah in Rade, bijgestaan
door de Supreme Council, tenzij uitdrukkelijk anders blijkt. In deze Supreme
Council, bestaande uit 5 leden, hebben ex-officio zitting de drie hoofdambtenaren
*) Rajah-schap. De Rajah benoemt zijn broer Bertram tot „Toean Muda”.
2) ... by and with the advice of the Committee of Administration.
8) Wat daaronder te verstaan is omschreven in Ord. C 21 (Constitution) 1941, sectie 2.
4) Hieronder te begrijpen vertegenwoordiging van de Chineesche groep en van inheemsche stammen.
150...”
|
|
| 2 |
 |
“...dooreen
preambule, waarin in 9 artikelen opgesomd de beginselen, waardoor de regeering
. der Engelsche Rajah’s zich had laten leiden. g g
Inval der ]apanners
Nauwehjks functionneerde de Constitutie eenige maanden of geheel Britsch Borneo
werd slachtoffer van de Japansche agressie. Ook in Serawak werden de bronnen
nasleep Lb^etóng'" ambt“ar“ “ »»“Mratiekampe„ opgesloten als
Toen het front van de Pacific begon te kraken, benoemde de Rajah bij decreet
van 8 November 1944 Anthony Brooke tot Rajah Muda.2) Tevens werd door
Bntsche parachutisten het illegaal verzet in Britsch Borneo georganiseerd. Het
vlot verloop daarvan was volgens Harrison, een met deze organisatie belast officier
* da‘de Bri““d' ““ <* - “
Serawa\ na de Japansche capitulatie
Sir Charles werd 12 October d.a.v. in zijn bestuur hersteld. Reeds bij decreet van
20 September 1945; was Anthony Brooke de titel Rajah weer ontnomen De
hdemn,., and Validation Orde, van ,-3.I946, me, algemeene stemmen "
Council Negri aangenomen, bevestigde...”
|
|
| 3 |
 |
“...besproken en
met behulp van de Engelsche stemmen aangenomen; de meerderheid der
inheemsche stemmen was tegen geweest (11 : 13)- Kort daarop, 23 Mei, is de
acte van cessie door den Rajah onderteekend. De Britsche Regeering nam op zich
een fonds van 1 000 000 pond sterling bijeen te brengen, waaruit jaarlijks aan
den Rajah en zijn familie en een aantal ambtenaren een toelage ware te ver-
schaffen. ...
Weldra blijkt van verzet tegen de overeengekomen cessie, zoowel van de zijde
van den vroegeren Rajah Muda, Anthony Brooke, als van Maleische en Dajaksche
kant. De Times van 20 Juni neemt een brief op waarin uit naam van den Rajah,
Sir Charles Vyner Brooke, wordt opgekomen tegen het onrechtmatig gebruik
door Anthony Brooke van den titel Rajah in een door dezen in de Times
geplaatst proteststuk. l) 2) De Malayan National Association en de Dyak-Association
in Serawak wenschten de cessie niet en beriepen zich op de beginselen in het
Atlantic Charter neergelegd en door de V.N. overgenomen. Zij zochten...”
|
|
| 4 |
 |
“...ver-
kiezing door een of meer daartoe aangewezen groepen.
De Japansche invasie bracht ook voor Britsch-Bomeo bezetting. Toen het Pacific front begon te kraken,
werd tot Rajah Muda, belast met speciale opdrachten, door den Rajah benoemd zijn neef Anthony
Brooke, zoon van Bertram (1944), een beschikking in September 1945 reeds ongedaan gemaakt. De
Rajah, October ’45 in zijn civiel bestuur hersteld, bezocht April ’46 Serawak
Het door den Rajah voorgestelde plan om Serawak aan de Britsche Kroon te cedeeren door dé Council
Negri met dertien tegen elf stemmen aangenomen (17 Met ). - - >
22 Mei wordt de acte van cessie geteekend, 1 Juli volgt de plechtige afkondiging dat Serawak als
jongste Kroonkolonie in het Britsche Rijk is opgenomen * *), hoewel niet geheel zonder weerstand in
het Parlement. Anthony Brooke, zich ,,Rajah Muda** noemend, protesteert in een ingezonden stuk
in Je Times van 17 Juni;wijzend op de bezwaren van de Maleische en Dajaksche bevolkingsgroepen
(beginselen van het Atlantic Charter...”
|
|
