| 1 |
 |
“...is.
Op 20 Juli worden de Engelsche voorwaarden aangeboden. Ierland wordt
uitgenoodigd zijn plaats in te nemen in de groote associatie van vrije naties,
waarover Zijne Majesteit regeert. In Canada zijn de bittere conflicten tusschen
Britten en Franschen vergeten, Transvaal en Oranje Vrijstaat hebben zich onder
Zijner Majesteits gezag geschaard. „The British people cannot believe that where
Canada and South Africa, with equal or even greater difficulties, have so signally
succeeded, Ireland will fail”. Aangeboden wordt Dominion status zooals de andere
Dominions dien hebben, doch met de volgende restricties:
1. Daar Groot-Britannië aangewezen is op voedselaanvoer van overzee, is het
essentieel, dat de Britsche Marine de zeeën rondom Ierland en Groot-Britannië
beheerscht en rechten krijgt in de Iersche havens en aan de Iersche kust.
*) Later hebben Iersche leiders onthuld, dat de Republikeinen te dien tijde militair uitgeput waren.
206...”
|
|
| 2 |
 |
“...trouw afgeschaft werd. De motie
werd verworpen, De Valéra trad af als Voorzitter van Sinn Fein en organiseerde
de Fianna Fail Partij.
De groep republikeinen, die de geheele regeering-Cosgrave als onwettig bleef
beschouwen, achtte zich gerechtigd met geweldpleging voort te gaan en ieder
neer te schieten, die eenig politiek gezag uitoefende in Zuid- of Noord-Ierland.
In November 1926 hadden op groote schaal overvallen op politieposten plaats, wat
de Regeering aanleiding gaf zich met bijzondere bevoegdheden te bekleeden.
Deze bevoegdheden werden nog uitgebreid, toen in Augustus 1927 Kevin O’Hig-
gins, Vice-President van den Uitvoerenden Raad, vermoord werd. De moord
geschiedde tegelijkertijd met een aanval van De Valéra op den eed van trouw.
De Grondwet kon volgens art. 48 gewijzigd worden door petitie (van 75 000
kiezers) en referendum. Langs dezen weg trachtte Fianna Fail afschaffing van
den eed te verkrijgen. Maar de Regeering-Cosgrave verhinderde deze actie door
art. 48 uit de Grondwet te...”
|
|
| 3 |
 |
“...Fianna Fail bleek bij deze verkiezingen de grootste partij te zijn. Met steun van
Labour kon De Valera een regeering vormen. Tot de programma-punten van De
Valera, die veel bijdroegen tot zijn stembusoverwinning, behoorden afschaffing
van den eed van trouw en weigering om de jaarlijksche landrenten, die geïnd
werden op grond van de Landaankoopwetten, aan Engeland af te dragen.
§ 9. De Regeering-De Valera vóór den Tweeden Wereldoorlog
Zoodra De Valera in 1932 Minister-President was geworden, kondigde hij aan,
dat zijn regeering zich niet gebonden voelde aan de beloften van Cosgrave, maar
zich gerechtigd achtte het Verdrag of de Grondwet af te schaffen of te wijzigen.
Nu was dit laatste in zooverre juist, dat het Statute of Westminster den Ierschen
Vrijstaat machtigde wijzigingen te brengen in de bepalingen van het Verdrag en
de daarop gebaseerde Grondwet voor zoover die betrekking hadden op Dominion
status. De Iersche Vrijstaat zou immers denzelfden status hebben als andere
Dominions en...”
|
|
| 4 |
 |
“...Engelsche ontwerp. De Valéra treedt
af als President, opvolger Griffith. Voorloopig Gouvernement onder leiding van Collins. Juli 1922
burgeroorlog. Dood van Griffith en Collins. Cosgrave hoofd Voorloopig Gouvernement.
§ 7. De Grondwet van 1922 (215—216)
§ 8. De Regeering Cosgrave (216—219)
Mei 1923 einde burgeroorlog. Internationale erkenning van den Vrijstaat. Volgroeiing Dominion
Status, 1931. Splitsing in republikeinsche partij; De Valéra gaat in 1927 legalen weg bewandelen en
sticht partij Fianna Fail. Tot 1932 handhaaft zich de Regeering-Cosgrave.
§ 9. De Regeering-De Valera voor den Tweeden Wereldoorlog (219—223)
Weigering afdragen landrenten; tarievenoorlog. Afschaffing eed van trouw. Verdere wijzigingen in
Grondwet ter verwezenlijking van „externe” associatie met Britsch Gemeenebest, o.a. afschaffing
Britsch onderdaanschap. Ingrijpende wetten bij troonsafstand Edward VIII. '
29 Dec. 1937 nieuwe Grondwet in werking, koning en Britsch Gemeenebest niet meer vermeld. De
Vrijstaat heet Eire...”
|
|
