1 |
 |
“...M,i trat0 s
^ mi ,KStL^SS^SK
nera bo ta nan ta trata bo awendia Ta imnorta
TXel a"? #> &
bidai* gAmi k nan den un mehor condicion di
Naturalmente os mister
bouKft ft4UTcub0POT:
rS rtf
. inrush **-
mama cuarJto a foPa memoria di nan W
IlaConio>su PascuaJ f6Za'
puesto util pn 3 hayJ nan a bin 0CUPa <*i mes e
puesto util, cu a queda bashf den ebanistanan na
morto lamentable di nan tata. n pa
CL JJS" nS ** Cn0Ce bib4di Antmo,
a ce5a matrimomo cu Luisa Reno seeunda
2L.mt; di Rend>duep
. , di es matrimonio a sali un Dar di
cnatura bautiza cu nombre di Juan i Matilde. P1 nos...”
|
|
2 |
 |
“...34
hungando carta, Juan a lamta un rato, i cu un animo
cu e no tabatin prom, Balentin a descarga e peso,
cu tabata para riba su corazon; si, hopi dia caba
e quier a declara Matilde cu reahnente e aprecio,
e atencion particular cu e tabata paga n, ta un
sintimiento real di amor i deseo di ta unf un dia
cun dilanti altar cu matrimonio.
JE1 a cohe su mano i a bis:
Matilde, mi ta stima bo di mi alma, mira mi
pa mi mira den bo wowonan si mi amor lo eclipsa
cu di bo ; bisa mi eld loque bo ta sinti, si realmente
lo mi ta correspond pa bo.
Matilde a baha su cabez i despues di un dos mi-
nuto a sali un si emociond foi su boca.
Balentin a besa su mano, i a bis cu pareuw e
por, lo e declara esayina su mayornan i comport
pa nan deseo ta cumpli'.
Den esayi Juan a bolbe i e coloquio amoroso, cu
ta e prom piedra pa construction di un bida nobo
tabata interrumpi pa sigui despues cu un fervor
serio i sincero. Asina cu Balentin tabata tratd cu
masha confianza na cas di Matilde.
Alafin despues di algun tem...”
|
|
3 |
 |
“...ta menos, segun e mama. Virginiaja hiza su wowo
bana di l&grima i a weita Luisa, *como si fuera e
quid saca un secreto scondf den su corazon. Luisa
cu quier a consola i alegrd e pober a braz i a bis :
Virginia, mi ta sinti pa bo, como den bo
caso mi ta recorda uno cu a pasa cu mi mama,
tem mi tabata hobencito di 9 ana i mi otro ru-
man cinco. Te ainda mi tin e escena den mi bista
com mi mama sin amparo, viuda manera bo, mes-
ter a bende e ultimo i di mas apreciada prenda, cu
ta renchi di. matrimonio, pa nan no buta nos na
caya. Pues, contenta bo, ata 85 florin ta loque Dios
mes a conserva pa bo, como nunca e ta bandona
su criaturanan pa nan suerte. Mas acerca desgracia
i mas severo miseria ta, mas cerca consuelo i ale-
gria tambe tayi, i e ta entregu e 35 florin cu el
a haya di chque cu el a larga cambia na banki.
Unico cos cu mi ta pidi bo, paga esun luna i per-
cura bo yiu pe cura pa bo sigui bo trabao i no bisa
ningun hende di mas confla di bo loque a pasa....”
|
|
4 |
 |
“...89
cuminza duda den fieldad di Matilde su amor pa
Balentin i e ta ripara cu tanto Antonio i Juan ta mi-
ra e carinonan di Gilberto cu aprobacion.
Berdad, ta dificil pa un hoben pobre, sin mas
date cu su. oficio barata por pensa na sigui un a
mor cu a cambia di tono. Como e ta haci paven-
ce e obstaculonan na bista cu ta exigi den un ma-,
trimonio, quere decir traha muebles na moda, al-
quila un cas grandi i biba na e categoria cu e mo-
sa mest ta den ? Un matrimonio asina, unico mo-
do cu e por ta realiza ta si e mosa ta di acuerdo
pa baha den condicion di e hoben i nan biba sim-
ple i decente manera e por pa su ganamelito. En-
rique tabatin idea di haci algo pa su amigo, pero ya
el a sinti cu esayi lo duna mas mal resultado cu bon.
Pasobra nada iorza ta bon i un bida asirfa lo no
tin paz aden. Na ultimo ora di despedida el a con-
tra cu su hendenan na playa i nan a subi bordo.
Aya cada un a conta lo feliz cu nan a pasa i bon
moda di trata cu Arubianonan conoce. Un dos pito
mas cu a sigui...”
|
|
5 |
 |
“...pa su cas. Pero Balentin a compan te
|na porta i el a bira atrobe sin nan sa paden cu
lel a yega te ayi. Ora el a bolbe cas su mama a
|bis asina:
Mi yiu, mi ta comprende pa bo i ta duel
pi, pero hopi dia caba como bo mama, mi quier
Ia munstra bo cu lo bo haya bo pura den asunto di
Icasamento cu Matilde, pa via cu tanto , su tata
i ruman a cria polet awor i cu sigur nan n ta
|quere bo nan igual; i si mayan bo casa cu n-
: bashf manera bo ta, semper e ta queda cu un po-
lder riba bo. Sorto di matrimonio asina ta peligroso".
I Si mama, tur razon mama tin, pero lo peor
|ta, cu ma tende sigur, cu G-ilberto, e hobencumi
ftabata papia di dj ayra cu mama, e Gilberto ayi
ftin idea riba Matilde i e ta bay puntra pa bishit
Ie. dianan aqui. Ta claro cu mi ta strob i ta pesay
|mi n ta bay aya mas.
Conforma anton mi yiu, quizas ta mehor
fasina. Dios n haci nada pa malo. Su mama ta
|yam bonochi i a bay drumi. Balentin mes a queda
leza poco mas te ora sono a coh i cu e tambe
|a bay sosega su curpa. 7...”
|
|
6 |
 |
“...Alicia eu conoc mashd bon, i el a duna mi
tur bon recomendacion di dj, Matilda ta bisa.
I mi yiu a informa tambe di Alicia cerca
'otro? Pasobra si e ta bon, G-ilbertO por ta bon;
pero si su comportacion ta larga algo di desea, bo
ta haya su aliado mucho mas peor. Mi no conoc
drechi i awor a bira cu bo amiganan ta drenta i
ta cu bo sol nan sa conbersa i semper ma hala
bo atencion ariba. Tene cuidao, mi yiu, warda bo
amor pa bo felicidad i no malgasta e tesoro den
aventura vana. Corda cu bida di matrimonio n ta
wega di popchi; ta un camina largo cu nos mest
camna, i esayi ta depende di e amor cu a principi :
si bo n ta sigur den bo camina, bolbe atras, pa bo
n queda na mitar.
E palabranan di Luisa a forma un silencio strano,
ta manera e otronan tabata na duda di nan idea.
E mama no por a papia mucho, como e n tabatin
ningun na su fabor i Matilde a haya un forza caba
den Juan i nan tata. El a dicidi di bebe te ultimo
gota for di e caliz di amargura.
E tabatin un presentimiento, cu ta bay drenta...”
|
|
7 |
 |
“...mama. Dos
tres bez Matilde a bishita nan hunto cu mi i ora
el a ofrece mama pa bay cu n, mama mes no quier
a bay.
Ah n, mi no a bay, pasobra nan ri ta mi
amigo; awor boso a haya poco tercio, cu antes no
tabata corda mes cu boso tabata na bida.
Ay no, mama, no papia asina. Corda cu e
tin fiir bon calidad i como amiga di Gilberto i Ma-
tilde, e mes t ta consider^ cerca hos tambe. N ta
brde, papa ?
Si, mi yiu ; bo ta mira, mama lo ta quere cu
bo ta hoben ainda pa bo casa. N ta larga duda cu
matrimonio ta bon, pero pensa bon prom bo duna bo
palabra. Den esayi Gilbeito cu Matilde a drenta sala.
Luisa a queda qet, pasobra Gilberto s ta disgust'....”
|
|
8 |
 |
“...139
ta aai yiu i eii m!a tende e ta bay! casa c bo yim
Ta duel mi pa mi bisa bo, cu bo yiu lo no tin un
feliz matrimonio cu un yiu cu ta nenga su mama,
desconoce su existencia, pa nico motibo di orgullo.
Su tata i tia a trata di haci lubida mi i qulzas
nan a calmnia mi cu n. Asina cu Gilberto ta
menosprecia mi, pasobra mi ta un pober labadera,
i mi ta mara cabez. Awor cu mi ta malo, ma
scirbi pidi un yudanza di yiu pa su mama, i el
a cntesta mi cu e no tin mama. Ma bira un ame-
naza pa su porvenir, como su futura esposa ta di
posicion i categoria. E n ta manda nada i e ta
pidi mi lubida cu ma pon riba mundo. Pues pa
bien *di bo yiu, mi qui sia bo conoce caracter di
esun cu quier haci bo yiu feliz; huzga bo mes i
ser alerta.
Bo S. Servidora
Petra Alvares
E carta a sali cay foi mano di Matilde i el a
cuminza yora. El a reconoce dilanti su mama, cu
mhor el a sigui cu Balentin, cu aunque pobre i
simple, tabata decente i di bon caracter.
No duda, mama, si Gilberto ta asina, manera
ta resulta...”
|
|
9 |
 |
“...por hay
pe cohsola mi mei-mei di tanto enemigo. I e ta
saca su lenso i gana seca su wowonan.
Basta Gilberto, basta mentira. Si ta mi mest
dicidi e cuestion aqui, consider como caba, paso-
bra mi n ta caSa mas. Gilberto, bo ta libre i mi
tambe. Loque mi ta orgulloso cu n ta, cu mi por
hiza mi cara cu tur franqueza mira bo; bo no tin
nada di bisa mi, ni oculta pa mi. Unyiucunenga
su mama pa orgullo i der na bida, rechaza su supli-
ca di un limosna den miseria, pe no strob den un ne-
fgocio di matrimonio, no portratasu esposa bon nunca.
Esayi nunca mi a spera di bo, Matilde; te
na ora cu mi a bandona un bida desarregld, ta pa
jmi ta fiber di tut estorbo, ora mi ta casa cu bo.
-...”
|
|
10 |
 |
“...bolbe na uiea.
^Ijpjjfflligura bo, lectors, un afdak den e tempo aqui,
jMliU: cu cas ta cara, unda nos ta contra Balentin
den su stul di sosiego, compaiando su ma-
I H ma; de bez en cuando e ta leza un novela.
Den su alma ta presenta sintimentonan estraHo i
: ;riste ijio poco bez un lagrima o suspiro sa divulga'
j m sufriment cu no sa pasa desapercibl pa su mama.
5 dia soKo a hib poco; tabata reina un silencio,
ia acuerdo cu e luz opaco di e nico lampi di ke-
osine, recuerdo lejano i grato di matrimonio di su
I nama. E pober tabata cabisha; un rato prom e
abata pensa quico dicidi, como Mr. Hortly a bis
| :u su pidimento pa aumento di sueldo n sirbi pa
) ada. El a papia cu director i esaqui a bis cu no
;a alza placa di ningun yiu di Corsouw. Asina ta
i;u el a queda pensa com lo e resolv. Realmente
i ta pasa trabao pa spaar algo; i ta sigur cu lo e
lueda sal semper ? Si su mama cay un malo gran-
li, com e ta haci ? Lo e mest paga un hende pa
|iuid, o mand hospital i paga p. Pero su sueldo
;...”
|
|
11 |
 |
“...169
berto cu a bay busca bida na Cuba, cu tufnegocio
a fracasa i e 100 florin cu nan a buta como as pa
cohe e renchinan tambe a queda perdf.
Papa, Juan ta corre grita den porta, ,,ma
desquita algo for di e placa cu Gilberto a tuma.
A^ aqui, un papel di 100 florin, i el a contanan
bom Gilberto quier a gana doflo di e prendanan i
manda tuma nan. Seis luna despues di e sucesonan
aqui, tur bisifa ayibanda cu tabata huur nan casita
tabata bari nan porta di cas foi tempran pa e dia
grandi di matrimonio di Baientin i Matilde.
Tur a ofrece nan sirbishi ; un pa feila, otro pa
bari, otro pa carga cos pa cas di fiesta. Pasobra
mama di e bruid a hay a e primintimento foi e doho
di cas, Antonio, cu lo e no alza preis di cas den
cinco ana mas:
Tur amigonan di antes tabata envita. I e amistad
sincero, e carino general cu tur e barrio a munstra
na e familia, tabata mil bez mas grandi cu e poco
tem cu nan tabatin preocupaciones i antojo pa gran-
deza.
Mucho bez placa sa bestializa e hende asina tanto
cu...”
|
|