| 1 |
 |
“...su familia. Tur loque ta falta
ta dos cuarto mas, pa nos yiunan ; un reparacion
general i un palacio e ta resulta bao di tur hendq
su bista.
Lo costa mash A trabao prom mi por descus-
tumbr for di aqui banda. Nos ta biba fresco i
ningun hende ta molestia nos. Quico mi yiunan
ta opina?
'Manera mama ta pensa,'mi ta haya masha
bon, Matilde a con testa.
Ami tambe ta quere mescos cu mama S i
sigur tio Enrique tambe ta di acuerdo. Unico cos
cu mi ta pidi papa, haci es sala un poco mas
grandi pa algun bez mi por tene un kloppartij cu
mi amigonan! Juan ta propone.
- ,.Ami ta aproba tur loque Luisa ta propone,
pasobra semper el a huzga bon. No pasobra ta
den su cara, pero te ora mi haya un mucha muher
di su calibre lo mi casa! ta idea di Enrique.
Gracias, Enrique, gracias por la flor Antonio
ta con testa. Ami no tin nada contra pa drecha e...”
|
|
| 2 |
 |
“...Quizas ta cu n el a pi-
di e flgurin. Ta basta gracia di e tipo ayi. Mi
mester gradici cu un tarheta, qui bo di?
Mientras e ta papiando Luisa a drenta sala i a
informa e asunto. El a pensa un rato i a bisa :
Matilde, no gradici cu tarheta, larga esayi
pa nos, bo mayornan!
Masha bon, mama, larga nos lis.tr un rato
i nan ta abri i mira su modanan.
Ta net bon, larga mi gusta un moda pa mi
larga cose mi trahe di fiesta. Mi ta quere cu ya
ma haya un bon i el a indica su mama un tra-
he cu manga cortico i poco smal ria pia abao.
Esaqui ta un moda poco estravagante pa balia,
mi yiu, bo n por saca un paso den e saya smal aqui.
Pero ta moda, mama, qui mi qui haci;
abao na su stootican ta fia un elastic aden i e ta
rek cu pia ora ta balia aden.
Dios yuda e alma cu a manda busca e ma-,
lora di buki aqui pa bo. Un moda natural sin cos
di spectakel ta otro, pero bo no meste ta mara na
capricho ridiculo di moda.
Mama tin razon, pero corda cu ta den un
otro poca nos ta awor. Mama n po ninga cu
modanan...”
|
|
| 3 |
 |
“...37
I
0 mas djente di oro. E tabata masha generoso cu
poeier na su cara. Un peifta a la brosh a caba di
Icompleta e cabez di bon tipo, hinc den un curpa
1 di figurin cu sigur a con tribui na propaga bon tijera
di su sastre. Un corteabajo di verlak cu hilchi di
goma ta sostene e curpa delicado. mientras un ga-
roti parasol ta sosega ainda den s braza derecho.
[ Cu un aire femenil e hoben elegante a saca su ma-
no flni, dornd cu un renchi di brillante i a ofrec
Matilde.
__^Gilberto, mi ruman Matilde; Matilde, un amigo
S intimo di mi, G-ilberto Damon, Juan ta present.^
______ Mucho gusto, siwnpre na Srta. su orden!
Igualmente, Matilde ta contesta.
Despues nan a cay sinta i Juan a jama su mama
patras. Gilberto, un hoben encantador den su com-
' bersacion, a saca su cara cu frasenan potica te cu
[ Luisa a yega cu Juan. Luisa a queda sorprend di mira
e hoben i mas ainda ora e tipo a papia cu n
Mamachi, mi ta celebra e dia aqui di a co-
! noce mama di un amigo tan culto i di su distin*
\ guida...”
|
|
| 4 |
 |
“...poco. Te aw e n pa-
ga mi ainda.
Ah, no, si e no paga, saqu; tin hopi hende
pa huur mi casnan. Cada bez nan ta bin ofrece mi
mas tanto. Bis mi ta dun 24 ora p paga o sali.r
Nan a sigui conta placa i Pedrito a haya e casnan
nobo pe cobra i cu nomber di nan inquilinos. Co-
mo Balentin ta biba den un di nan, el a sinti na
e momento poco soquete bao di nan bigta. Pero pa
Pedrito no bin eobr na cas, el bisa Toui lo si-
guiente :
Toni, como' mi ta inquilino nobo, mi quid
bin paga aqui mes, mi ta quere cu Toni lo n tin
nada contra.
Absolutamente cu no; pa bo mira mi n
. corda cu bo tambe ta biba den un di nan. Pero e
cas ayi n ta mucho chiquito pa boso ? N ta me-
hor bo tuma un di e otronan mas grandi ? Mi ta
pidi cualquier pa bo haya un mehor!
Dios libra! Mi n quid haci malo ni causa
| disgusto na otro. Den esun cu mi ta den, mi ta
: masha bon; gracias pa Toni sii oferta.
Den esayi nuebor a bati i Balentin a yama
bonochi i a bay despedi di Luisa den su cuarto,
como e tabatin" dolor di cabez...”
|
|
| 5 |
 |
“...familia,
pa pasa e dos dia di fiesta di Resurrection ayfi.
Pero responsible di e biahe a adelant na raanda
un invitacion especial na su cas.
Na porta su yiunan a bin contr cu es nobo i
mes ora nan a, tene consulta riba esayi cu Luisa
i Enrique. Cu gusto Enrique lo quier compafia su
sobrinonan, pero el a recorda nan mes ora cu Ba-
lentin tambe mest bay.
']-r Antonio, nos tur lo mest desea Balentin
su presencia hunto, n ta asina ?
Ta foi mi boca ba quit, Riki. Luisa ta
respond na lugfi di Antonio, mes ora ma corda
cu ta natural qu mest bay cu' boso.
Mi n tin nada contra, si bosoquimita propon.
Mi qui cu e n ta bay, papa sa; e ta paree
poco tranca i e ta masha seco pa diversion, n ta
asina berde, Matilde ?
Pa mi bisa bo. cla, e ta, poco serio cu mi i
mi n ta mira paquico ; unico cos cu mi ta ripara
cu e ta masha jalurs, anto sin mi dun motibo.
Si e ta jalurs, mi yiu, ta pasobra e ta sti-...”
|
|
| 6 |
 |
“...a caba di beb, Anita ta bisa.
No Nita, ta laat caba, warda ora mi bolbe
mi ta pasa beb. Bam brui i nan ta sali hunto.
Riki bo sa, Matilde ta bo sobrina brde, pero
cla bisa, cu e n ta stima mi manera antes. Ta
duel mi masha cu el a cambia, tan to como mama
ta stim i el a. desea semper pa ma casa cun.
Pero foi dia Toni a gana billete el a cuminza dis-
gusta, pasobra e sa cu pa mi condicion di bida lo
mi no por presen ta aya, como. debe merece. _
Homber, qui ora cu mi corda riba Toni. i su
yiunan su locura, mi ta changrina; nan cabez ta
mescos cu palo mainshi i si n ta pa Luisa su pre-
sencia den cas, ta un montecristo mi ta bibaaden.
Mi ta comprende pa bo, mi amigo, i mi franqueza
n ta permiti mi nenga bo duda den nan smceridad;
awor cu e canqqeryn Gilberto ta bishita e tapone
nan loco cu, su posianan. Awendia te misternan
ayi ta manda i sin busca su comportacion nan ta
acept na nan cas.
Pero loque ta Luisa n' quimircu wowo. Ora
*...”
|
|
| 7 |
 |
“...93
sa bisti. Su bisti di seman ta asina chic, cu hopi
seflorita pober lo a desea di dal e trahe na un fies-
ta grandi. E ta masha familiar den su saludo. Juan
sa, ta curioso pa sa tin bez quico lo e por ta meen
cu e primimento di mano, ora e ta cumin d. Pero
e no qui a stroba nan entrevista i a sigui paden.
Matilde, bo tin un ruman sport, bo sa ?
E ta un nechi jonkman. Pero te ainda mi n tende
nada di dj, tai com e n tin un mai ainda?
Mi sa ? Te ainda 1e n tin, sino ta natural
cu ya nan lo a cuminza busca amistad alomenos cu
mi. Pero lo n dura mucho.
Mi ta quere cu pronto lo bo tin un futura
cunada, si e ta hunto cu Gilberto e ta haya brio
unbez. A prop larga nos sigui un rato riba asunto
di Glberto; despues cu el a declara bo su amor,
quico ba dicidi diybis porfin ? Bo ta acept, no ?
Pa mi bisa bo cld, mi n ta omprende, mi
n por a resisti su palabranan di amor; mi n por
a nenga di stim; figura bo e di, e n\ por biba sin
mi amor, lo mi haci desgraciado si ml no stim.
Mescos el a bisa...”
|
|
| 8 |
 |
“...98
Capitulo XV.
huisa ta haya prom mal impresion di Gilberto.
11 manece anochi tabatin un consulta basta
serio na cas di Antonio. Enrique tabata
gftyj presnte, pero na ora di mayor combate
tSs^el a sali, como e tabata consumf masha i
no ta su luga, el a comprende cu e no tabatin
nada di manda den cas di Antonio.
Luisa a yama nan tur na mesa den. sala i aya
el a euminza informa Matilde com su asunto cu Ba- 'l
lentin a queda. Prom el a queda queto, como e
n tabata sabi.quico respond e ora ayi pero des- '
pues el a tuma un brio i a contesta:
Mama, mi ta quere cu Balentin ta haci cos
di mueha; e n ta contento cu ningun hende i cu .
ta p s, mi,por bien drenta derde orde. Mi bisa
mama c\£, mi ta quere cu ya e mes a lubida riba
hos amistad cu otro caba.
Ma mi yiu, bo ta quere ta husto, stima un
bon mucha homber asina, for di tem ba haya tino
di amor, pa bo mest lag solamente pasobra e ii
ta gusta e iocuranan Cu tin na modaawor?; Quico
ta di tur e tempo cu bo a stima ? Bo n sa cp e
amor ta...”
|
|
| 9 |
 |
“...adelanta su mes, e mest priv di
sociabilidad pe queda atras hunto cu n ? No,
esayi rrii xi ta hay husto tampoco! Antonio ta
contesta, - , : ........
I Balen tin por yuda cu e no tin mas gana
men to ? Te mes qui queda atras ? San Francisco
a bisa un palabra masha prudente : Senoritas, warda
boso prom amor pa boso prom man.
Larga mi splica loque Luisa ta bisa na otro
manera: aunque_ mi n tin nada di papia.. No
frei un hende nuna, promer bo ta sigur cu bo ta
berdadera namora di dj, i ora bo ta completarnent
sigur di bo amor, bo casa cu n. Enrique ta cay aden.
Pero mi no a frei Balentin, pues mi np
tin ningun comprmiso cu n, sino mi palabra. E
tem, mi n tabatin sinti, ma awor ma mira cu
quizas 'tih un mehor felicidad ta warda m.
E ora Enrique a corda riba Gilberto i cu escusa
di bay be be poc awa el a larga nan s cu nan
asunto.
' Si mi yiu, quizas cualquier di bo amigonan
nobo tin, un dj gran tiponan, ta stima i bo ta sinti
bo menos hunto cu Balentin. Pero asina cu tin un
Dios, Balentin...”
|
|
| 10 |
 |
“...pensativo; awor Gilberto a bira
mas antipdtico pe. A yega ora di Luisita bay i el
a cohe pa gadrei unda Matilde ta. Mes ora cu el
a presenta, Gilberto a temorisa un poco, pero nin-
guii ; otro por a ripara sino Luisa cu tabata vigil.
m /,Adl0s PJiEna mi to bay> te otro bista.
daf vadepl ?ai m-r 1 quier a haci un forraali-
ya el a bisa prima.
ta bay ca ba, Luisita ? Ya bo sa, cuminda
Shon Gilberto, mi comprometido.
Luisita a comprende e poco cu Matilde qui tu-
m haci 1 el a cuminza hari.
ra "7oab0n ^ 6 seflor si mi n ta he-
ra, ta Gilberto JDamon, mashd conoci di cas
^nta pm bez cu mi conoc. Mo ta hende cu
a ^quer Shon nunca. No quere tampoc, pasobra
hmasha, elaresponde cu astucia mi sa haci negocio.
hopiS bez^ q* 61 PaZ descansa' Ma bay s.u cas
I b no sa cu ta cu mi prima bo ta com-
promete, Gilberto? Luisita ta puntra pa malq.
, A.wor mi sa> 1 mi ta masha contentO; di ten-
db bu,sa a queda mira e cara seco...”
|
|
| 11 |
 |
“...115
§' 'V' ! J ;, '0 '! \ !*' ij 4 Vi 1 r..! :/; $$
Te camina mi conoc,e ta bon ; e ta< inteligen-
te, activo i cu ambition pa bay dilanti. El a hus-
ta preis di pafia i el a sali pa su cas. Atardi ora
Gilberto a yega el a haya Luisa den gadreycuMa-
tilde. Di un rato cu el a yega Luisa a Lala com-
bersacion riba Luisita, su sobrina, pe mira cu e
por saca algo, for di Gilberto.
Mati 1de, el a cuminza, mi tin masha duele
di Luisita, bo prima, 9 pober mest traha duro,
sali tur dia camna un ora mas o menos bay yuda
tene scool. Pa loque Soeurnan por pag, ta quico
e ta sirbi? Mi a propone p'e bini cerca nos. Com
bo ta haya ?
Gilberto a queda sinta queto, aunque cu es idea
di Luisa no a gust mucho. N ta combini pa Lui-
sita ta n cas ayi, una vez a pasa e malora den
nan dos,. Pro den e mes e ta pensa:
Lp mi haci tur mi sfuerzo pa stroba su bini-;
mento, apesar cu masque e bini e n p conta su
mes berguenza. E mest ten oculto porque si,
pasobra ta malo pe mes. Lo mi nenga i si e des-
menti mi...”
|
|
| 12 |
 |
“...sd ta malo, ora nah
qme. I el a warda e carta. *
r Pero Matilde, Juan no sd menta mi nomber cu
bo r
Claro, tur ora e ta puntra mi pa bo, ora bo
queda algun dia sin bini.'
Si, di brde ? I paquico e n ta bini mi
cas ? Bo mest trec ora bo ta bini pa e eustum-
bra.^ Matilde, bo ta aprecia mi como bo amiga di
confianza? Bisa mi cld! I e ta cohe su mano-
nan tene.
' 1.^0 ta cos di puntra esayi.'
Pues, mi meste confla bo un secreto. Juan
a podera di mi amor for di dos bez cu nos atopa
aqui. Mi n sd, pero mi qui cu su bistanan taba-
ta declara mi esayi, ora e tabata fiha nan riba mi.
Mi n por drumi anochi di pensa riba dj. Mescos
cu bo a pone Gilberto sin bo pr yuda, mescos
Juan a pone mi. I sinembargo e ta trata mi in-
direrente, mi n ta emprende tai com.
s* ta asina mes, ta pasobra tin miedo
di bishita pa nan no oblig compromete mucho li-
h. E n tin idea di casa pronto.
Esayi n ta nada. Ta importa mi poco, mi
warda dos tres aria, basta e stima mi. Pasobra lo
mi sinti mi masha desgraciada...”
|
|
| 13 |
 |
“...mamanan, cu alafin mi meste bandoria cas; ma
fada den banidades di mundo i mi tin idea di casa.
Lo duel mi much cu mi meste larga mama i papa.
-i Gasa? casa caba, mi yiu ? I ta cu quen T
Luisa ta puntr.
Pues cu n amiga di cas, cu Alicia!
Cu Alicia ? Amiga di cas ? Mi n ta quere ;
' sft bini aqui, pero semper e ta padilanti cuchu-
cuchu cu Matilde s. Ta unda mi yiu a sali cu n ?
Pero mama, esayi n ta quita mi stim.
Mi ta sigur cu e qui mama masha bon, pero ta
mama su moda mS ta haci hnde huy mama. Dos
tres bez Matilde a bishita nan hunto cu mi i ora
el a ofrece mama pa bay cu n, mama mes no quier
a bay.
Ah n, mi no a bay, pasobra nan ri ta mi
amigo; awor boso a haya poco tercio, cu antes no
tabata corda mes cu boso tabata na bida.
Ay no, mama, no papia asina. Corda cu e
tin fiir bon calidad i como amiga di Gilberto i Ma-
tilde, e mes t ta consider^ cerca hos tambe. N ta
brde, papa ?
Si, mi yiu ; bo ta mira, mama lo ta quere cu
bo ta hoben ainda pa bo casa. N ta larga duda cu
matrimonio...”
|
|
| 14 |
 |
“...n ta, cu mi por
hiza mi cara cu tur franqueza mira bo; bo no tin
nada di bisa mi, ni oculta pa mi. Unyiucunenga
su mama pa orgullo i der na bida, rechaza su supli-
ca di un limosna den miseria, pe no strob den un ne-
fgocio di matrimonio, no portratasu esposa bon nunca.
Esayi nunca mi a spera di bo, Matilde; te
na ora cu mi a bandona un bida desarregld, ta pa
jmi ta fiber di tut estorbo, ora mi ta casa cu bo.
-...”
|
|