1 |
 |
“...27
Ai. mama, ta asina mundo ta, ta manera e
ta lora, nos tin cu lora cu n, nos n p queda atras
tampoco. Mi tin masha sofio, te mainta, bonochi
mama! i e ta siali pa su cuarto.
Luisa ta mira tur e cambio como principio di un
calvario, cu e mest bin pasa den su bida, pasobra
e simpleza cu el a lamta aden n ta permiti drenta
cu esaquinan.
Despues di a pidi Dios conserve su Matilde den
e bon costumbrenan cu el a lamta cu n i aleha
tur corrupcion cu e tono por trece den dj, e ta
pega sofio. Asina a reina porfln un silencio den e
'cas i tur sobra tabata sosega nan cabez mas tanto
cu nan curpa, pa e preocupacionnan cu sa bini den
bida.
Capitulo V.
Preparaciones pa e gran dia.
i nos menciona detalladamente tur e prepa-
racion cu tabatin nos lo cansa nos lectornan ;
pero pa un gracia lo nos menta algun. Diez
cinco dia prom Juan su cumple-anos ^ a el
a participa na su amigos i conocirnan. El a pone
un aviso den Boletin i mas abao unica participation
lEsayi tabata un idea di dj, cu a hay poco com-...”
|
|
2 |
 |
“...31
? Bam Enrique, bo mes conoce Matilde, lage cu
su tnodanan. i nan ta bay sinta padilanti. Matil-
de a haci manera e n tende i a puntra:
Mama, n ta mehor nos manda e figurin pa
Leonita cosed i larg manda un nota di loque mes-
t pa nos? Mi n conoce nomber djadornos aqui.
Masha bon, mi yiu; pero ba tende su preis ca-
ba? Informa cerca un otro prom.
Ay, mama, asina nta caba. Mehor nos cu-
minza cu tem pa nos n hoga. Pero pa mama a-
wor, quico mama ta bisti?
Ami,.nada; mi. tin hopi pafla warda cu mi
n sa bisti; mi ta scohe e mas apropia i lo mi bis-
ti ft dia ayi." (t
Dios libra; qui nan lo bisa ? Sigur ta un yiu
egoista mi ta, bisti nobo i laga mama bisti bieuw.
3 No, mama, mest cose un bonita bisti, i e ta bus-
ca un borrmoda. Alafin el a bisa : Ata mi qui i
e ta mustra su mama e.
E ta nechi, e ta bon, mama, Juantadeela-
I ra. Matilde marqu pa mama ; su pafla ta cumpra
I caba?
No, pero Leonita lo regia esayi i manda recibo.1
Ah no, esayi si cu no; mi pafla mi mes mes-
I t cumpr; ami si n...”
|
|
3 |
 |
“...un animo
cu e no tabatin prom, Balentin a descarga e peso,
cu tabata para riba su corazon; si, hopi dia caba
e quier a declara Matilde cu reahnente e aprecio,
e atencion particular cu e tabata paga n, ta un
sintimiento real di amor i deseo di ta unf un dia
cun dilanti altar cu matrimonio.
JE1 a cohe su mano i a bis:
Matilde, mi ta stima bo di mi alma, mira mi
pa mi mira den bo wowonan si mi amor lo eclipsa
cu di bo ; bisa mi eld loque bo ta sinti, si realmente
lo mi ta correspond pa bo.
Matilde a baha su cabez i despues di un dos mi-
nuto a sali un si emociond foi su boca.
Balentin a besa su mano, i a bis cu pareuw e
por, lo e declara esayina su mayornan i comport
pa nan deseo ta cumpli'.
Den esayi Juan a bolbe i e coloquio amoroso, cu
ta e prom piedra pa construction di un bida nobo
tabata interrumpi pa sigui despues cu un fervor
serio i sincero. Asina cu Balentin tabata tratd cu
masha confianza na cas di Matilde.
Alafin despues di algun tem, Matilde cu tabata
respeta su mama mucho, a...”
|
|
4 |
 |
“...37
I
0 mas djente di oro. E tabata masha generoso cu
poeier na su cara. Un peifta a la brosh a caba di
Icompleta e cabez di bon tipo, hinc den un curpa
1 di figurin cu sigur a con tribui na propaga bon tijera
di su sastre. Un corteabajo di verlak cu hilchi di
goma ta sostene e curpa delicado. mientras un ga-
roti parasol ta sosega ainda den s braza derecho.
[ Cu un aire femenil e hoben elegante a saca su ma-
no flni, dornd cu un renchi di brillante i a ofrec
Matilde.
__^Gilberto, mi ruman Matilde; Matilde, un amigo
S intimo di mi, G-ilberto Damon, Juan ta present.^
______ Mucho gusto, siwnpre na Srta. su orden!
Igualmente, Matilde ta contesta.
Despues nan a cay sinta i Juan a jama su mama
patras. Gilberto, un hoben encantador den su com-
' bersacion, a saca su cara cu frasenan potica te cu
[ Luisa a yega cu Juan. Luisa a queda sorprend di mira
e hoben i mas ainda ora e tipo a papia cu n
Mamachi, mi ta celebra e dia aqui di a co-
! noce mama di un amigo tan culto i di su distin*
\ guida...”
|
|
5 |
 |
“...46
T' m
Bon, qui bo ta dicidi ? Yuda mi cu mi weaonr Jf
nan di flor o yuda papa yena bebida ?.... Bo ntildJ
por responde berde, bam..I T Matilde ta coh nJ
na sa braza pone carga algun wea cu lelie pa pronk
den hukinan di cas riba nan pedestal. Dspues di
un rato un empleado di luz a bin aumenta claridad
cu 1 luz mas pa trece luho na fista. Asina nan
a sigui traha henter dia na drecha cas como su
manece ta fiesta. Ultimo hende cu a yega tabata
un mucha di winkel cu a trece fluz di Antonio i
-Juan. Masha strafio esaqui a queda com Enrique
no a larga cose un fluz nobo i el a risca puntr
si ta hoga e ta.
No, mi n cose ningun nobo, pasobra^mi tin
un fluz bon i nobo dos bez bisti. I como mi n ta
ricu, esayi mes ta bon/ Juan no a haci mas obser-
vacion. Balentin a tende asina, su corazon a dal
te den su boca, como e no por a larga cose un
nobo tampoco. Pero ta obligacion cu e meste ta
nobo? E quier a sa quico Matilde ta pensa di esayi,
e ta bay cu e poco usa mes i larga Matilde haci
su observacion...”
|
|
6 |
 |
“...pasobra e ta bafta i mucho bez ta sala
curpa pa bay un festin, quizas pa falta di un bn
cos di saca cara; na curpa. Awendia pa Sa ta hn-
de, ta manera bo ta bistf, asina na'n ta trata bo.*
Claro, ta pesayi e cu n tin ta queda atras.
Otro cos, que tal di G-ilberto, e n tabata aqui awe ?
Si, el a bini un dos biahe mas despes di
afta di Juan. V
I com, nada ainda ?. i Alicia ta hari.
Di quico eri? Ta qi bo ta hari ?
Larga e maha, larga trasto, e hombr ta
yora henter dia pa bo, i mi n ta quere cu bo n'
sinti algo aihda. Mi tin masha conoci eu n i mes
dnochi di balia el a declara mi cld cu e ta sinti
un cos pa bo cu e n por splica. I bo ta quere
cu ta por nada el a bisa mi ?
Homber stop, nan tin astucia, i nan sa cu ns
lenga n sa para den nos boca i cu sigur mi ta
bay bati bo e bleki ayi. Com bo ta hay, e ri ta
sport ?
.,Wel, mi n tin nada di papia cntra dj,
Unico cos, cu e ta stim.i paranda poco aunqe
cu e ta n fini mucha homber i muy tratable.
Den di hs s, Ti, bo n ta sinti cu e ta
namora...”
|
|
7 |
 |
“...tende di un excursion pa Aruba, el a
pensa unbez di scirbi su nomber i di su familia,
pa pasa e dos dia di fiesta di Resurrection ayfi.
Pero responsible di e biahe a adelant na raanda
un invitacion especial na su cas.
Na porta su yiunan a bin contr cu es nobo i
mes ora nan a, tene consulta riba esayi cu Luisa
i Enrique. Cu gusto Enrique lo quier compafia su
sobrinonan, pero el a recorda nan mes ora cu Ba-
lentin tambe mest bay.
']-r Antonio, nos tur lo mest desea Balentin
su presencia hunto, n ta asina ?
Ta foi mi boca ba quit, Riki. Luisa ta
respond na lugfi di Antonio, mes ora ma corda
cu ta natural qu mest bay cu' boso.
Mi n tin nada contra, si bosoquimita propon.
Mi qui cu e n ta bay, papa sa; e ta paree
poco tranca i e ta masha seco pa diversion, n ta
asina berde, Matilde ?
Pa mi bisa bo. cla, e ta, poco serio cu mi i
mi n ta mira paquico ; unico cos cu mi ta ripara
cu e ta masha jalurs, anto sin mi dun motibo.
Si e ta jalurs, mi yiu, ta pasobra e ta sti-...”
|
|
8 |
 |
“...cualquier disgusto. Larga e pens bon prom.
Antonio dici.
Pues pa mi bisa francamente, mi n ta cu-
minza mara mi curpa ainda. Mi n tin pura di
casa, mi qui biba poco afla mas cerca papa i mama.
Con que sea, bo mest particip di bo biahe
i ofrec pe compana boso, asina hende sa haci.
Ta claro cu e pober n p dispone di e 25 florin
.asina facil manera boso por haci.
1 Masha bon, mama, lo nos puntrh, Juan a bisa
despachadamante, ta cuquivapor hos ta bay, papa ?
Segun ma tende ( cu nan ta bay pidi pasa-
shi cu Merida.. Mi tin algun conoci Arubiano,
pero mi mest pensa prom unda nos l baha i lo
mi scirbi i anuncia mi salida..
Ta dos tres dia mi n' yega banda di Mili-...”
|
|
9 |
 |
“...perolo
mi aprecia cualquier servicio di bo den otro ocasion
mas util cu esaqui. Lo mi no goza e biahe* si
Gilberto ta bay. Pero ta cuarto pa siete, compana
mi te awasa, nos ta sigui papia.
' Riki, bebe poco cofi prom, ta awor Balentin
a caba di beb, Anita ta bisa.
No Nita, ta laat caba, warda ora mi bolbe
mi ta pasa beb. Bam brui i nan ta sali hunto.
Riki bo sa, Matilde ta bo sobrina brde, pero
cla bisa, cu e n ta stima mi manera antes. Ta
duel mi masha cu el a cambia, tan to como mama
ta stim i el a. desea semper pa ma casa cun.
Pero foi dia Toni a gana billete el a cuminza dis-
gusta, pasobra e sa cu pa mi condicion di bida lo
mi no por presen ta aya, como. debe merece. _
Homber, qui ora cu mi corda riba Toni. i su
yiunan su locura, mi ta changrina; nan cabez ta
mescos cu palo mainshi i si n ta pa Luisa su pre-
sencia den cas, ta un montecristo mi ta bibaaden.
Mi ta comprende pa bo, mi amigo, i mi franqueza
n ta permiti mi nenga bo duda den nan smceridad;
awor cu e canqqeryn Gilberto...”
|
|
10 |
 |
“...tabatin negocio di cabrito, carn
pa marsh i mi sa pasa contrata bestia cerca su
tata. N tabatin mest di bo a buta e yama mi
Shon. E cos ayi a queda malo.
'Si, pero, e n por yama bo Gilberto bot asi-
na. Bo n1 ta haya que ta poco tribi pa mucha
di cunucii?
Ay, bo n ocupabo cu esayi. Larga nos com-
bersa otro cos mas interesante.
Luisa a compana su sobrina te afo di porta i a
bis asina:
Mi yiu, bo tin razon, e homber ta astutO;
pero b'a haci masha bon, di mustra Matilde cu
bo n ta menos pa bo ta yama e macacu di dje
Shon Gilberto. Laga nan, cualquier dia Matilde lo
sa su cosnan na placa chiquito i el a despedi di
su sobrina, pushando un cos den su man pa su
mama....”
|
|
11 |
 |
“...115
ยง' 'V' ! J ;, '0 '! \ !*' ij 4 Vi 1 r..! :/; $$
Te camina mi conoc,e ta bon ; e ta< inteligen-
te, activo i cu ambition pa bay dilanti. El a hus-
ta preis di pafia i el a sali pa su cas. Atardi ora
Gilberto a yega el a haya Luisa den gadreycuMa-
tilde. Di un rato cu el a yega Luisa a Lala com-
bersacion riba Luisita, su sobrina, pe mira cu e
por saca algo, for di Gilberto.
Mati 1de, el a cuminza, mi tin masha duele
di Luisita, bo prima, 9 pober mest traha duro,
sali tur dia camna un ora mas o menos bay yuda
tene scool. Pa loque Soeurnan por pag, ta quico
e ta sirbi? Mi a propone p'e bini cerca nos. Com
bo ta haya ?
Gilberto a queda sinta queto, aunque cu es idea
di Luisa no a gust mucho. N ta combini pa Lui-
sita ta n cas ayi, una vez a pasa e malora den
nan dos,. Pro den e mes e ta pensa:
Lp mi haci tur mi sfuerzo pa stroba su bini-;
mento, apesar cu masque e bini e n p conta su
mes berguenza. E mest ten oculto porque si,
pasobra ta malo pe mes. Lo mi nenga i si e des-
menti mi...”
|
|
12 |
 |
“...sd menta mi nomber cu
bo r
Claro, tur ora e ta puntra mi pa bo, ora bo
queda algun dia sin bini.'
Si, di brde ? I paquico e n ta bini mi
cas ? Bo mest trec ora bo ta bini pa e eustum-
bra.^ Matilde, bo ta aprecia mi como bo amiga di
confianza? Bisa mi cld! I e ta cohe su mano-
nan tene.
' 1.^0 ta cos di puntra esayi.'
Pues, mi meste confla bo un secreto. Juan
a podera di mi amor for di dos bez cu nos atopa
aqui. Mi n sd, pero mi qui cu su bistanan taba-
ta declara mi esayi, ora e tabata fiha nan riba mi.
Mi n por drumi anochi di pensa riba dj. Mescos
cu bo a pone Gilberto sin bo pr yuda, mescos
Juan a pone mi. I sinembargo e ta trata mi in-
direrente, mi n ta emprende tai com.
s* ta asina mes, ta pasobra tin miedo
di bishita pa nan no oblig compromete mucho li-
h. E n tin idea di casa pronto.
Esayi n ta nada. Ta importa mi poco, mi
warda dos tres aria, basta e stima mi. Pasobra lo
mi sinti mi masha desgraciada, si e trata mi indi-...”
|
|
13 |
 |
“...157
tin falsedad asiria. Pero ta tres dia caba c mi no
tin amor pa Alieia. Den su cara mi ta declara i e
sa masha bon. Alieia ta tapa su cara i ta yora.
Bueno, mi yiunan, duna mi boca Antonio
ta bisa, Gilberto, si b n pr defende bo cu berdad na
bo fabor, anto lo bc tende di boca di Matilde mes loque
e ta dicidi.
Gilberto, bo n ta corda dia bo a hura mi
pa bo bida i morto di bo mama, cu tabata un ca-
lumnia ? Bo por a hura un cos asina riba morto
di bo mama, siendo e na bida ainda ? Ds crimen
bo a comete, di hura falso i dera bo mama na bida.
'Matilde, ta pesayi mes bo mest quere mi
huramento, pasobra mi a hura queriendo cu el a
muri. Si bo qui mi ta trece un certiflcacion di
tia cu el a haya es noticia. Ay, mara mi por hay
pe cohsola mi mei-mei di tanto enemigo. I e ta
saca su lenso i gana seca su wowonan.
Basta Gilberto, basta mentira. Si ta mi mest
dicidi e cuestion aqui, consider como caba, paso-
bra mi n ta caSa mas. Gilberto, bo ta libre i mi
tambe. Loque mi ta orgulloso cu n...”
|
|