1 |
 |
“...44
Pa mi bisa bo cla, Riki, mi qui cu T\oni i
ta contento cu mi mas siendo blequero. Matilda
tambe a duna mi di comprende esayi. Pero mi ni
da bandona mi oflcio pa nada ,
Mi ta di acuerdo cu bo, Balentin -r nunca lo
mi bandona un oftcio pa simple cu e por ta!
I Ta qui nan qui bo bira awor ? Klerk di pacu
0 maestro di scool ? Mehor nan larga locura parai
un banda. Awe mes mi ta papia cu Antonio, bo
n duda! I sobre esayi mi ta bay mira te na unda
Matilde su caracter por a cambia. Claro, cu hopi
-dia caba, mi ta sinti cu Juan n ta manera antes1;:
awor ta cada bez nan ta invit na kloppartij, na
balia di esaqui, na picnic djesaya, efftin hopi dj
cosnan ayi mas. Maan anochi lo bo mira poco
cara straHo na fiesta. Percura pa bo t'ayi tempran,;
ya bo sd.
Pa no queda mucho reparable lo mi bini;
pero lo mi n sinti mi na cas. Sst, mi ta tende un
pia, sigur ta Juan ta bini!
Juan a yega di afor i a pasa dilanti cuarto di En-j
rique i a puntra na porta p. Enrique a abri
1 a salud. '
Tio, que tal...”
|
|
2 |
 |
“...50
Bunita confianza i basta risca gaba un hende
i apreci tail to sin conoce drechi. Ma quere bo
mas prudente!
Prom cu Matilde por a contesta nan a dal un ma
surca i Gilberto a bolbe bin lamt pa balia. j Ta
paquico semper ta Gilberto mest balia cun ? Cada
bez e ta drenta mas den duda cu Gilberto por ta
eonspira contra su amor. Tai com nan n present
como enamorado di Matilde na Gilberto? Seaanto
cu nan no a consider como amigo i frei di Matilde
o nan ta considera su amor pa nada serio. Tur e
cosnan tabata molesti i a pone cu e no a presenta
na mesa di bebida mas. Aunque e no tabata gran
bebed, e ta cohe un de bezencuando. Un amigo
di dj, un tal Pedro Perez a ripara esayi i a bin
ofrec pa nan dos bay cohe un, den sala hunto.
Pa n larga ni pa otro no ripara cu e ta fastio-
so, el a lamta. Pa desgracia e bitternan cu el a dal
no a sint bon na stoma, el a caa. Cada bez cu
e mira Matilde siijta, e ta haya Gilberto banda di
dj. Cu miedo e ta mira com Gilberto su^trato su
maneranan, su tipo ta...”
|
|
3 |
 |
“...stroba Matilde di goza e carta.
Un ora un ora e ta vigila qui impresion e palabra-
nan ta haci den su cara ; alafln Matilde a dobla e carta
i a debolb Alicia. Prom e no tabata sa quico contesta,
pero Alicia a saqu for di su embarazo i a bis:
Mi n tin mester di sa ta quico, pero com ba
hay ?"
Pues pa mi bisa bo cla, mi qui cu n por
ta berde cu un hende por stima otro, manera ta
scirbf ayi den. Mi qui cu e ta exagera.
Mi ri ta quere; si bo weita qui preocupa G-il-
berto ta e dianan aquf, bo n ta duda den su pala-
branan. Antes cu e eonoce bo e tabata parandia; cu
nta pa Juan cu quier a conoce bail Vista Ale-
gre' lo e no a sali mes ayera.
Com a bay, mama a rabia mucho cu_Juan? Par-
ee el a dal dos bitter, el a cafla. Cualquier dia nos
mest bay dal un bano n luga delicioso aya, tin
dia especial pa muh.
Mama a scual Juan basta, i el a haya muy
mal impresion di G-ilberto ora el a trec.
Ta coi loco, pasobra esayi ta haci di bon...”
|
|
4 |
 |
“...un cos aqui, nos tin un biahe pa Ruba, bo ta ban ?
,,Un biahe pa Ruba, ta quico esayi ?
Wel, un biahe sport, nos tur di cas ta bay, i
bo mest compafla nos. Pidi Mr. Hortly permit.
Rixi, pa bo mi n ta sconde nada. Bo sacu
mi ganamento n ta permiti mi e luho. I caba po-
diser lo mi casa un dia mi mest cuminza econo-
miza, una vez cu quizas .... ta cu un hende cu
algo lo mi casa, manera bo sa.
Homber stop, cu tur e quizasnan ayi. Bo
qui meen cu bo mest di algo pa bo casa cu Ma-
tiide i cu bo ta duda poco pa cierto cosnan cu ta
Ipasa awendia. Mi ta comprende pa bo, pero si nan
Ita exigi cu bo mest tin, prom bo casa, mi mes
ta conseha bo no haci. Pasobra bo ta rico caba
pa bo bon caracter i comportacion ; bo tin bo oflcio
cu bal un dineral, pues bo ta mehor para cucual-
6...”
|
|
5 |
 |
“...mi masha cu el a cambia, tan to como mama
ta stim i el a. desea semper pa ma casa cun.
Pero foi dia Toni a gana billete el a cuminza dis-
gusta, pasobra e sa cu pa mi condicion di bida lo
mi no por presen ta aya, como. debe merece. _
Homber, qui ora cu mi corda riba Toni. i su
yiunan su locura, mi ta changrina; nan cabez ta
mescos cu palo mainshi i si n ta pa Luisa su pre-
sencia den cas, ta un montecristo mi ta bibaaden.
Mi ta comprende pa bo, mi amigo, i mi franqueza
n ta permiti mi nenga bo duda den nan smceridad;
awor cu e canqqeryn Gilberto ta bishita e tapone
nan loco cu, su posianan. Awendia te misternan
ayi ta manda i sin busca su comportacion nan ta
acept na nan cas.
Pero loque ta Luisa n' quimircu wowo. Ora
*...”
|
|
6 |
 |
“...89
cuminza duda den fieldad di Matilde su amor pa
Balentin i e ta ripara cu tanto Antonio i Juan ta mi-
ra e carinonan di Gilberto cu aprobacion.
Berdad, ta dificil pa un hoben pobre, sin mas
date cu su. oficio barata por pensa na sigui un a
mor cu a cambia di tono. Como e ta haci paven-
ce e obstaculonan na bista cu ta exigi den un ma-,
trimonio, quere decir traha muebles na moda, al-
quila un cas grandi i biba na e categoria cu e mo-
sa mest ta den ? Un matrimonio asina, unico mo-
do cu e por ta realiza ta si e mosa ta di acuerdo
pa baha den condicion di e hoben i nan biba sim-
ple i decente manera e por pa su ganamelito. En-
rique tabatin idea di haci algo pa su amigo, pero ya
el a sinti cu esayi lo duna mas mal resultado cu bon.
Pasobra nada iorza ta bon i un bida asirfa lo no
tin paz aden. Na ultimo ora di despedida el a con-
tra cu su hendenan na playa i nan a subi bordo.
Aya cada un a conta lo feliz cu nan a pasa i bon
moda di trata cu Arubianonan conoce. Un dos pito
mas cu a sigui...”
|
|
7 |
 |
“...Mi no conoc
drechi i awor a bira cu bo amiganan ta drenta i
ta cu bo sol nan sa conbersa i semper ma hala
bo atencion ariba. Tene cuidao, mi yiu, warda bo
amor pa bo felicidad i no malgasta e tesoro den
aventura vana. Corda cu bida di matrimonio n ta
wega di popchi; ta un camina largo cu nos mest
camna, i esayi ta depende di e amor cu a principi :
si bo n ta sigur den bo camina, bolbe atras, pa bo
n queda na mitar.
E palabranan di Luisa a forma un silencio strano,
ta manera e otronan tabata na duda di nan idea.
E mama no por a papia mucho, como e n tabatin
ningun na su fabor i Matilde a haya un forza caba
den Juan i nan tata. El a dicidi di bebe te ultimo
gota for di e caliz di amargura.
E tabatin un presentimiento, cu ta bay drenta
un poca poco peligroso pa felicidad di su yiu, i
el a hura di stroba e malora. E no a latnta mucho
contra Matilde, como e sa com rebelde mucha mu-
hernan sa bira, masque bo ta conseha nan pa bon,
ora cu nan ta stima ciegamente. Pero tur loqueta
Matilde su error...”
|
|
8 |
 |
“...119
Ay, mi ruraan, fatal, te ainda su corazon ta
mes duro. E n paree bo ruman, Tidachi !
.No duda Alicia,, mi conoce Juan mashfi bon,
Tur e.serio cu bo ta mir ayi, Dios sa euanto e
n ta stima bo. Pero ata un auto ta pita cu direc-
cion pa aqui, Dios sa cu n t! I berdaderamente
tabata Juan cu dos amigo mas. Nan a drenta i cay
sinta hunto,
Alicia a bira mescos cu galifla riba webo, e ta
cohe su tas cu spiel aden i ta drecha su cara i ca-
bey; for di e tas el saca un mota di poeier chiqui-
to i ei a pas un poco na su cara. Cu satisfaccion
el a drai mira Juan, pero esaqui tabata ocupa cu
un paranda chiquito cu el a prepara pa anochi i
nan tres a bin busca Grilberto. Pa Matilde n ra
bia e a dicidi di traha un galein pa Gilberto por bay.
Gilberto, e di, ,,bam haci mi un fabor; mi
tin un negcio cu mi mest di bo pa sirbi como v
testigo i yuda mi firma un contrato.
-- Cu muchoplacer, i el a drai mira Matilde. -
Bay numa Gilberto, mi n tin nada contra, bas- ,
ta ta, na interes di mi ruman. Pero...”
|
|
9 |
 |
“...120
Matilde a bis cu tayi mes i quico ta na su ser-
vicio. El a hiza un shal cu tabata tapa mas par-
ti di su cara i nan por a mira trazos di un belle-
za particular cu a resisti quizas hopi engano di vi-
da, i ,Su paria tabata limpi, pero na dos camina
hende por a mira cu su dono a trata di forz wan-
ta un poeo mas pa e pidanan nobo qu el a lapi
ariba. El a queda para un rato na duda sin sa quico
haci, pero alafin el a tuma un curashi i apuntrai
Ta senorita ta comprometieu G-ilberto Damon?
I __ si, quico ta na bo servicio ?
Qui ora e ta yega aqui? H
Aqui un rato; i quico bo qui cune?
Ami, nada. Pa mi bay prom e bini. Pa ,
mi desgracia mi conoc i pa evita bo tambe di bira |
mescos cu mi, mi qui spierta bo i sina bo conoc. ,
Tuma e carta aqui, les i lo bo sd. Mi n qui
pe haya mi aqui P* El a duna Matilde e carta, pero
Matilde a drai mira Alicia, como si fuera e quier
puntr si e tum. Pero e muher a larg cay 1 a j
sali bay pura. Matilde a grit puntr su nomber, ;j
pro ya el a disparce...”
|
|
10 |
 |
“...126
noce, plero yega na tin te hasta yiu cu n, esayi
i ta di mas. Ainda mi n' tabatin e dicha di por
a besa uh yiu di mi mes, i mi ta spera cu si mi
haci un dia lo ta di bo i di nihgun otro. Bo ta
duda den mi, ii bida V'
Mi no a duda, pero lque ma tende di bo,
ta haci mi duda awor. G-ilberto, ma defende bo cu
mama, i tehe cuidao bo no brongoza mi cara. H-
ra mi cu n ta brde, si bo por.
Pa cualquier cos hende no sa hura, pero mi
ta haci awor pa garantia di mi fieldad '6U bo. Pa
mi bida cu lo pertenece bo uil dia i pa mort di
mi mama, ta un calumnia sacd pa cualquier envi-
diosa, cu quizas no a consigui mi amor Pero esa-
yi ta claro cu mi no por yuda."
Bueno, ohala cu ta asina, pasobra riunca mi
nomber n tabata den nada i mi no qui ta ha bo-
ca di ningun querida ni awor ni despues.
Gonfia riba fieldad di bo pa;, amorsita. Na
mi un beso pa quita e severidad for di bo Cara, cu
no a pone bo perde un atomo di bo belle^a sinm-
bargo. 1 tur cos aparentemente a pasa i nan a sh
gui papia otro...”
|
|
11 |
 |
“...di bisti i coqeteria, mi
ta hay un gastad di primera, cu lo pone mas
merito na su bistimento cu na su esposo.
Pero, quizas tio no sa cu su hendenan tin
algo cu nan por permiti bisti bon ?
Ay, mi Juan, n ta tur cos cu ta lombra ta oro ;
fin bez hende sa tene un tono forza pa nan gafia
mundo; otro ta imita rico, pa nan no cay for di
tono, cu den cual esnan mehor pard por salba nan
di bancarota. Tur cos cu mi ta conseha bo, pensa
bo bon, qui bo ta bay haci i corda cu placa tin
mashd enemigo.
No duda, tio, ta claro cu lo mi pensa mi
bon pa luego no duel mi nada! Adios, te awor!
i e ta sali pensando un mehor ocasion pa participa
su tata i mama. For di G-ilberto su palabra el a
sabi cu Matilde ta na corriente caba di tur cos. El
a drenta haya Gijberto ta munstra Matilde un ca-
talogo di muebles moderno, cu Matilde a gusta
masha. El a yega acerca i G-ilberto a munstr un
juego muy gracioso.
Com bo ta haya mi idea pa nos casamento ?
Ta sigur cu bo tio sa traha bon muebles, pero mi
n ta gusta pieza...”
|
|
12 |
 |
“...hnde huy mama. Dos
tres bez Matilde a bishita nan hunto cu mi i ora
el a ofrece mama pa bay cu n, mama mes no quier
a bay.
Ah n, mi no a bay, pasobra nan ri ta mi
amigo; awor boso a haya poco tercio, cu antes no
tabata corda mes cu boso tabata na bida.
Ay no, mama, no papia asina. Corda cu e
tin fiir bon calidad i como amiga di Gilberto i Ma-
tilde, e mes t ta consider^ cerca hos tambe. N ta
brde, papa ?
Si, mi yiu ; bo ta mira, mama lo ta quere cu
bo ta hoben ainda pa bo casa. N ta larga duda cu
matrimonio ta bon, pero pensa bon prom bo duna bo
palabra. Den esayi Gilbeito cu Matilde a drenta sala.
Luisa a queda qet, pasobra Gilberto s ta disgust'....”
|
|
13 |
 |
“...e no tin mama. Ma bira un ame-
naza pa su porvenir, como su futura esposa ta di
posicion i categoria. E n ta manda nada i e ta
pidi mi lubida cu ma pon riba mundo. Pues pa
bien *di bo yiu, mi qui sia bo conoce caracter di
esun cu quier haci bo yiu feliz; huzga bo mes i
ser alerta.
Bo S. Servidora
Petra Alvares
E carta a sali cay foi mano di Matilde i el a
cuminza yora. El a reconoce dilanti su mama, cu
mhor el a sigui cu Balentin, cu aunque pobre i
simple, tabata decente i di bon caracter.
No duda, mama, si Gilberto ta asina, manera
ta resulta caba, an to e por bien sigui su paso. Lo
mi ataqu riba asunto di su mama i mi ta pidi
Juan informa su asunto na Otrabanda pa mi. Mi
ta bay mira, com e por bol be nenga i gafla mi
atrb den mi cara. Bi ayi el a bay sinta den...”
|
|
14 |
 |
“...lo n
conoce Alemania ; den mi sacu e ta mejor. Uri para
mas banda di Juan su pacus, larga boz cay numa,
ta.-importa mi pqco. Awor mi tin cu studia qui
galein mi ta bay saca pa Ma tilde i oom mi ta haci
pe quere riji> asunto di mama. Peroorael ayega
cas di Matilde el a haya net Juan a sali informacion
di su condcta. Jari a tah den porta i a bis
asina i !
Gilberto, ta net mi tabata pa bay busca bo.
Mi tin algo interesante di papia cu bo. Bam na
vamonos el a contest.
Pero e seriedad di Juan a pon duda poco, cu n
ta asunto di su querida, Juan ta bay inform.
Porflri nan a yega sin papia nada na camina. Juan
a drenta cu n den sala di pianola i na un mesa
den huki nan a sinta. Sin saca vuelta el a bis lo
siguiente:
Gilberto, bo mest sabi, cu segun mi ta bon
inform, bo tin un qerida ta biba dn Juan-domingo.
Como bo ta compromet cu mi ruman, mi ta quere
mi cu dreeho di pidi bo, cuenta di esayi.
Internacional unVrato....”
|
|
15 |
 |
“...prom si ta conbini mi
queda cu ne; si mi tabata por, anto n tabatin
mest di mi puntra pa casa cu otro.
Mi idea ta, tuma mi yiunan i larga nan mama,
una vez ta imposible sigui cu es bida.
Si bo ta quere cu mi ruman lo sirbi pa
pone un mama sufri, na cual bo deb su honor,
bo ta mash quivoed. Si bo ta autor di su desgracia,
mi ruman no lo yuda completa e otro crinn di
bo bandonle. Awe nochi percura pa bo ta na nos
cas pa nos por trata e asunto formalmente dilanti
papa i mama.
Bueno, compre, bo n duda, lo mi sa di
proba cu mi ta mas gentleman cu boso a quere
mi. Te anochi!...”
|
|
16 |
 |
“...un rato i Balentin a frega su wowo, abri bolbe
ser, como tabata paree un sono o un vision fan-
tastica. I si Matilde no a yama bonochi, e no a
sali di su duda.
Ta nos, Balentin, nos n por drenta? Unda
mama ta?
Matilde ? Ta bo mes ? sigur no, drenta,
mama ta paden, cu quico nos por sirbi boso ? '
Pues larga mi drenta, lo mi bisa bo, i el a
corre drenta. Mama iSTita, ata bo Tilda, a ta mi
trobe di boso; Balentin, ata mi pa ricibi bo perdon
i pa entrega bo mi eorazon, bo propiedad di infan-
cia, cu algun tempo a ser ranca foi bo !
Si! nan a podera di dj, na momento cu incien-
cio di had grandi di sociedad i su exigencianan
a oscurece nos wowo. Pero con tur su buya, su
luho i distracciones, e simpleza di bo estado, adorna
cu e prenda di bo conducta, a vence falsedad, ca-
racter corrumpido di e impostor cu a probecha di mi
banidad i quita mi bo carifib. Ata mi trobe, como
un peeadora arrepentida i confiando riba eorazon
generoso di bo mama, mi ta spera bo carifio atrobe.
Ta bo ta mi prom amor...”
|
|