| 1 |
 |
“...kalfateren, voetmatten, vloerkleeden en touwwerk, de
schil der kokosnoot wórdt verwerkt tot lepels, bekers en
dergelijke artikelen en in de noot bevindt zich een frissche
en smakelijke drank; aan de binnenzijde der schil van
halfrijpe vruchten vindt men eene geleiachtige massa,
welke later hard wordt, en geraspt en met water aan-
gemaakt de bekende kokosmelk oplevert; jonge blad-
knoppen worden als groente gebruikt, van jonge en oude
bladeren vlecht men mandjes en de laatste gebruikt men
ook als a tap, d. w. z. om huizen te dekken, terwijl de
stam eveneens voor stijlen van huizen dienst doet; uit de
rijpe vruchten — ± 100 per jaar — wint men de be-
kende kokosolie, het belangrijkste product van den
geheelen boom, dat dienst doet in de keuken, voor kunst-
licht en bij het toilet. Om dit veelzijdig nut wordt er
van de aanplant van dezen boom in verschillende streken
veel werk gemaakt.
b. de arengpalm. Deze komt eveneens op bijna alle
eilanden voor; de stam is kort en lijnrecht. Bij insnijding...”
|
|
| 2 |
 |
“...in Engelsch-Indië, waar hij p%lmyrapalm heet; de
bladeren werden vroeger op Java, worden thans nog op
Bali en Celebes gebruikt, om er op te schrijven. Vooral
in Oost-Java en op de Kleine Soenda eilanden levert hij
veel toewak en suiker of stroop; de laatste is b.v.
op Botti een belangrijk voedingsmiddel.
b. den gebangpalm; deze vormt vooral in West-Java,
in de zuidelijke kuststreken, geheele wouden en is van
veelzijdig nut. Uit den stam haalt men eene soort sago,
de bladeren gebruikt men als a tap of voor hoeden, zeilen,
koffiebalen, enz.
Door haar voorkomen zijn aan de palmen verwant:
de bamboezen, meestal 10 tot 50, zelfs tot 130 voeten
hoog; vooral de kleine, doornige soorten vormen een on-
doordringbaar struikgewas; ze zijn tot eenen voet dik en
hebben groene tot matgele bladeren; meestal vormen ze
afzonderlijke groepen, zoowel in vochtige als tijdelijk droge...”
|
|
| 3 |
 |
“...tertiaire tijden aan den rand van hot
Europeesch-Aziatische vastland was gelegen. Langs alle
lage stranden vindt men wouden van rhizophoren.
Yarens en orchideeën treft men overal ineindelooze
verscheidenheid aan. De vreemdsoortige Yanda lowii
laat op vele plaatsen hare schoone bloemen, als roode
starren op loshangende koorden, tot van wel 10 voet lengte,
naar beneden hangen. Yan de nuttige gewassen ver-
dienen vooral vermelding: de nipahpalmen, om hunne
vruchten en bladeren, welke laatste als a tap dienstdoen;
het ijzerhout, als timmer-en het ebbenhout, als meubel-
hout; onderscheidene planten, welke harsen en gommen
leveren, zooals de kamferb o om, welke reeds bij Sumatra
nader werd beschouwd, en detabanendegetahpertja,
welke het product met den laatstgenoemden naam opleveren,...”
|
|
