Your search within this document for 'mas' OR 'plat' resulted in 14 matching pages.

You can restrict your results by searching for mas AND plat.
1

“...19 kenningstochten hebben we verder beschrijvingen van ge- heel het ovenge Java en Madoera, Zuid-Sumatra en het noorden van Sumatra’s "Westkust, een deel van Mas, de Lingga eilanden en enkele deelen van Borneo’s Wester- en van de Zuider- en Ooster Afdeeling; over het zuiden van Sumatra’s Westkust, het grootste deel van Neder- landsch-Bomeo, het westen van Nederlandsch-Timor en eenige kleinere Molukken hebben we slechts enkele losse geologische gegevens, terwijl het overige nog op geolo- gische onderzoekingen wacht. Daardoor is het geologisch overzicht van Insulinde als geheel nog zeer onvolledig. Zoowel neptunische — d. i. uit zout, brak of zoet water bezonkene — als eruptieve — d.i. als gloeiend vloeibare massa’s uit het binnenste der aarde omhoogge- drongene gesteenten nemen deel aan de vorming van Insulinde. We zullen de thans bekende vormingen uit de vier gesloten tijdvakken, waarin de geschiedenis der aard- korst wordt verdeeld, n.1. het primaire, het secundaire, het tertiaire en het...”
2

“...hun lichaam wijst duidelijk verwantschap aan met de Chinee zen, die, als de meest ontwikkelde en meest talrijke stam der Mongolen, meestal als type van het ras dienst doen. De huid der Maleiers is bruin; ze hébben vooruitstekende jukbeenderen, zwarte, maar zelden op Chineesche wijze — scheefliggende oogen, eenen grooten mond met dikke, welgevormde lippen, eenebreedeonder- kaak, eene ronde en welgevormde Mn, eenen Meinen, korten neus, welke niet plat is als die van eenen neger noch vooruitstekend als die van eenen blanke, met wijde neusgaten, een plat en vierkant achterhoofd met dik, ruw, zwart haar, maar met eenen zachten en zeer dunnen baard, welke vrij algemeen wordt uitgeplukt. Het lichaam is, zoowel van mannen als van vrouwen, wier uiterlijk voorkomen in het algemeen zeer weinig verschilt, wat Hein en niet zeer gespierd. Naar den geest zijn de Maleiers traag en gemakzuchtig, zooals de meeste tropische volken, een natuurlijk gevolg van de mildheid der natuur en den hoogen warmtegraad der...”
3

“...Papoea’s ontleenen hunnen naam waarschijnlijk aan het Maleische woord papuwah (— wolhang); hun ruw, droog en wollig haar heeft hun dan dezen naam bezorgd. Het groeit in lokken of krullen en vormt eenen aanzien- lijken haarbos, den trots en de glorie van iederen Papoea. Hij is merkelijk grooter dan de Maleier en even groot, zoo niet grooter, dan wij. Zijne beenen zijn lang en dun, zijne handen grooter dan bij den Maleier. Het gelaat is ovaal, niet ruitvormig als het Maleische; het voorhoofd is plat en heeft sterk vooruitspringende wenkbrauwen; de neus is breed, wat gebogen en hoog; de neusgaten zijn wijd en eenigszins achter de punt van den neus verborgen; vooral door den neus is zijne overeenkomst met den blanke grooter dan bij den Maleier. Hij is druk en luidruchtig in het spreken en handelen; men ziet hem veel schreeu- wen , lachen en gesticuleeren. Trouwen en kinderen nemen aan alles deel en zijn volstrekt niet schuw, wanneer een Europeaan zich vertoont. In beschaving staan ze bij de...”
4 New Page

“...haren mond niet ver van de bronnen der rivier (zie p. 109). De noordelijkste is de kali Mas of rivier vanSoerabaja, welker laatste deel zuiver noord- waarts door de stad Soerabaja stroomt. Deze arm voert, evenals de Solo, veel vaste stoffen aan, die het Nauw en de Trechter, de deelen der smalle straat, welke hier Madoera van Java scheidt, steeds smaller maken en den scheepvaartweg naar Soerabaja, het zoogenaamde Westgat, reeds lang ernstig bedreigen. Daarom heeft men reeds de Solo door een kanaal, dat bij Sidajoe in zee komt, naar de Java zee geleid. Aan het begin der Brantasdelta, bij Melirip, heeft men sedert 1846 ver- schillende waterwerken uitgevoerd, met het doel in den natten moeson meer water op de Porong te brengen, ten einde zoo Soerabaja voor overstroomingen te vrijwaren en tevens voor de betere verdeeling van het irrigatiewater naar de sawahs. In den drogen moeson gaat de hoofd- stroom door de Mas, ten behoeve der scheepvaart van Soerabaja, ook naar het binnenland; tusschen deze stad...”
5

“...136 hoewel jonger dan het noordwestelijk gelegen Gresik. In 1743 stond de soesoehoenan van Mataram het met zijne onderhoorigheden aan de O. L Compagnie af. De reede en de haven — de mond der kali Mas — worden zeer druk bezocht; de rivier is tusschen kaaimuren tot ver in zee verlengd; ook hier heet het tolhuis de Boom, naar den slagboom, waarmee men vroeger de rivier kon afsluiten. Behalve de 112000 Inlanders wonen hier 7000 Chineezen, 6000 Europeanen, 1400 Arabieren (van de 11000 van ge- heel Java) en eenige honderden andere Yreemde Ooster- lingen. De Europeanen wonen bij voorkeur in de heldere en lommerrijke nieuwe stad ten zuiden der oude, met de hoofdwijk Simpang. Sedert den grooten brand van 1865 hebben de Inlandsche kampongs pannen daken. De Inlandsche industrie is er zeer ontwikkeld. Ook is er veel moderne scheepsbouw en machineindustrie; vooral de twee gouvernementsinrichtingen, de Constructiewinkel en de Fabriek voor de marine en het stoomwezen, benevens het Etablissement der N...”
6

“...rijen gevonden worden, komen geene regenten voor (§23). Afhankelijk van den adsistent-resident of resident, hebben dus de regenten in de Gouvemementslanden — met uitzon- dering der particuliere landerijen — het bestuur over de bevolking in handen; zij zijn belast met de politie en de cultures en verder met alles, waartoe de Javanen onderling en jegens het Gouvernement verplicht zijn. Ze zijn meestal van vorstelijke afkomst en van hunnen adellijken rang hangt hun titel — raden (of mas) toemenggoeng; raden (of mas) ngabehi, of raden adipati — af; de twee eerstgenoemde zijn gelijk gesteld met den rang van majoor, de laatste met dien van luitenant-kolonel; enkeleheeten zelfs pangeran( — prins). Hun half-witte, half-groene pajoeng draagt drie vergulde randen en eenen vergulden knop. Zij worden eveneens door den Gouver- neur-generaal verkozen, zooveel mogelijk steeds uit het- zelfde geslacht (§32). De eerste dienaar van eenen regent heet patih....”
7

“...heeft men hier, evenals te Pontianak, nog steeds vele diamantslijperijen. — Vooral in het brongebied der naar het westen stroomende Tabanio, welke direct naar zee vloeit, en bij den berg Sakoembang worden veel goud en diamanten gevonden. Daar ligt Pleihari, het centrum der Chineesche mijnwerkers, die er tevens veel peper kweeken. Ze leveren de diamanten en het goud tegen vergoeding aan de Regeering; ook verzamelen ze thans, voorgelicht vooral door Homer (zie p. 356) het platina, dat ze vroeger als mas kodok (kikvorschen-goud) weg- wierpen. In het noordwesten van Tanah Laoet, in de groote alang-alangvelden, vindt men ook steenkolen. Bij den mond der Kajoe Tangi, waar de antassan Kween aan den noordoever het riviereiland Tatas vormt, ligt Bandjermasin (40), de eerste stad van geheel Borneo; de naam, van de Hindoe-Javanen, die het stichtten, beteekent zouttuin. Vóór 1860 was het genoemde moe- rassige, door vele antassans doorsnedene, slechts 6 □ m. groote eiland het eenige onmiddellijke gouver...”
8

“...Alas (± 3800 M.), dicht bij de oostkust in het Portugeesche gedeelte gelegen; als de hoogste berg op Nederlandsch Timor geldt de Lakaitn, ook berg van Eialarang en berg van Atapoepoe geheeten (2000 M.); de laatste naam is ontleend aan de opene reede van Atapoepoe, aan de 'westkust. Bijna overal rijst het eiland steil uit zee op en is omringd door eenen gordel riffen, waarop vaak eene hevige branding staat. Nuttige mineralen kent men er enkele; sommige ri- vieren voeren goud mee, vooral de Soengi Mas, bij de Timoreezen Noi Noni (beide = goudrivier) geheeten, waar het gewasschen wordt; op vele plaatsen komt ko- per voor, dat zelfs hier en daar wordt uitgevoerd; ook vindt men er gyps en zwavel. De flora staat in hooge mate onder den invloed van het Australische vastland, dat op ± 100 uren gaans af- stand ervanligt. De zuidoostmoeson, deheerschende wind van ons zomerhalfjaar, is nagenoeg geheel regen- loos; hij splijt den bodem, welks overvloedig puin nu en dan in groote stofwolken wordt omhooggevoerd...”
9

“...die, welke men bij een artikel in de eerste plaats moet opslaan.) aardmagnetisme 42 Aart Gijseiishoek 355 abaca 416 Aboengsch 314 Abong Abong 282 \ acacia’s 146 Acapulco 419 Achterwal 491, 537 Achterwals eil. 537 Adang baai 390 ;adat 196, 317 aiel (Javaansche) 191 Adja Tapparang 436, 457 Adjenie vallen 586 adsistent-residenten 209 aequatoriale stroomen 10, I 566, 603 aequatoriale tegepstroo- : men 10 Aerssen (O.) 598 Aëtas 69, 421 ' Aethiopiscbe Rijk 62 Afrikanen 544, 545 Agam 265, 329 .Agam (plat. v.) 265 ragar-agar 361 agave americana 575 l Agoeng' 93 ■agrarische wet 163 Ai 491 - Ajer bangies 236, 270, r 287, 329 Alahan Pandjang (de) 268 I Alahan Pandjang (pl. v.) 258, 259 alang-alanggras 54, 146 Alas 476 Alas landen 282 Albay 418 Albertis (d’) 65, 527 Albina 585 albizzia moluccana 168 Aleoeten 3 Alfoeren 453 Algemeene Secretarie 540 Alimon (tjoeroek) 93 alluvium 85, 248, 359 alluviale vlakten (Java) 113 Alias 463 Alias (straat) 13, 460,463 Allor eil. 470, 4721 Allor (str.) 472 aloen-aloen...”
10

“...Formosa str. 5, 414 Fow 535 Forster 64 Fort de Kock 262, 265, 266 Fort v. d. Capellen 264 fosso’s 453 Fukian str. 4, 11 G gaba-gaba 51 gabah 55 gabbro’s 241, 359 Gadang 256, 261 Gadies-Ankola lengtedal 275 Gading geb. 104 Gadja baai 399 Gadja (Goenoeng) 99 Gadok 91 Gaffron (von) 356 Gagi 535 Gaimard 526 Gajoe landen 282 Galel(l)a 505, 516 galengan 56 Galina’s 591 Galoenggoeng 95 Gamakora 516 gambir 57, 271, 336 gamelan 203 Gamma Koenarra 516 Gamot 526 Garoet 93, 96 Garoet (plateau van) 95 Garoga (plat, v.) 277...”
11

“...644 Malajoe 518, 522 Malakka 78, 81, 331, 333 Malakka (str. v.) 10, 13, 333 Malakka Passage 303 Malang 111 Malang (plat. v.) 109 Malassoro 544 malati 187 Maleiers 66, 304, 362, 406, 463 Maleisch 314 Maleisch gebied 58 Malik Ibralum 137, 198 Malintang 270 Maloedoe 398 Maloedoe baai 396 Maloewa (str.) 472 mamak 316 Mamaqsch 314 mammi 579 Mampawa 369 Mampawa (de) 369 manati’s 582 Manawoka 488, 513 Mandah 296, 330 Mandaïling en Ankola 329 Mandalawangi 91 Mandate 436 Mandar 437, 457 Mandar (golf v.) 433 Mandelingsch 314, 322 Mandiri (Tji) 91, 96 Mandoet 367 Mandor 370 Mandor (riv. v.) 370 Mangar 350 Mangerai 470 Mangerai (str.) 467 Mangidari 398 Mangkataus 406 Mangkol 340 Mangkoe Negoro (prins) 133, 206 Mangoeli 514 mangrove’s 52 mani 574 Maniendjoe meer 261, 263 Maniendjoe vulk. 260 Manilla 5, 417 manilla hennep 416 maniok 193, 578 Manipa 504 Manipa (str.) 504 Manna 253, 283, 330 Manoek (kawa) 95 Manoek (Tji) 92, 95, 06, 116 Manoewoko 513 Mansalar 288 Mantar 466 mantri’s 388 mapoeloe’s 445...”
12

“...n eil. (Banda zee) 488 Schildpadden eil. (bij Celebes) 452 Schneider 474 Schoa 167 Schomburgk 569 Schouten 525 Schouw Santvoort 239 Schottegat 606, 611 schout-bij-nacht 546 schrijfkrijt 290 schubdier 156 schuitjes 344 schulpritsen 572 schutterijen 545 Schwaner 18, 64,356, 379, 383, 386 Seba 473 Sebajak 282 Sebawi 373 Seberoeang 357 Sibesi 233, 252 Seblat 254, 256 Seboekoe 233, 391 seculaire verweering 88 secundair of mesozoïsch tijdvak 20, 357 Seda Batoe 91 Sega 391 Segai’s 392 Segala Herang (plat. v.) 124 Segama 401 Segara Anakan 130 Segoeng 159 Seid Abdoe’r Bahman 367 Sejra 497, 498, 524 Sekadouw 357, 365, 366 Selaboeng 252 Selajoe 258, 260, 263 Selandoe 352 Selangan 418 Selaparang 460 Selaroe 497 Selat (str.) 497 Selawa Djanten 282 Selee (kaap) 527 Seliti 259 Seloema 330 Semajang (dano) 386 Semarang 128, 544 Semangka 250, 330 Semangs 69 Sembamban 390 Semeroe 87, HO, 233 Semindo 253 Seminoeng 252 Semioptera Wallacei 487 Semoet (Tji) 117 Semper 79 Sempoe 106 Senana 515 senonisch krijt...”
13

“... 419 Sipirok (plat v.) 276 Sipoholon 276 Sipora 306 sirih 57 sirihdoos 186 Sirik (kaap) 394 Sisaboval 585 sitoe’s 92 Siwa 197 Siwaïsme 197 Sjabandar 388 sjamanisme 404, 592, 593 Skadouw geb. 372 Slachtbaai 614 Slaman (gat v.) 491 Slamat 87, 95, 98 Slangenberg 438 slaven 306 slavernij 542 Sleman baai 503 Smokkelhandel 613 Sneeuwberg 609 Sneeuw geb. 528 Snelleman 65, 239 Soasio (Banggaai) 451, 456 Soasio (Tidore) 518 Soebang 260, 263 Soedra’s 181, 197 Soekaboemi 91, 92 Soekadana 290, 363, 370 Soekoe’s 108, 272, 316 Soela Bessi 484, 514 S(o)elamoe 480 Soela eil. 7, 451, 484,485, 487, 514, 524 Soeligie 268 Soeloe eil. 77, 414, 419 Soeloe zee 7 Soemba 4, 9, 458, 470, 472, 482 Soembawa 458, 403, 466, 468 Soembawa (baai v.) 464 Soembing 86, 87, 99, ÏOI Soemedang (vallei van) 93, 96 Soemenap 224, 226 Soemenapsche eil. 226 soempitan 184 Soempoer 241, 263, 264, 269 Soenda straat 10, 13, 84, 232, 233 Soendaneesch 182 Soendaneezen 180 Soenge(i)’s 293, 536 Soengei-kakap 368 Soengi Mas 476 Soengei Tenang...”
14

“... 497 Timor zee 9 timpaoesoe 435 tin 333, 558 Tintamarre 627 Tioor 514 Tioro (straat) 450 Tiouw eil. 490 ijandi’s 198 Tjandi Sewoe 104 Tjator (plateau v.) 228 tja wat 402 tjemoro’s 54 Tjempi (baai v.) 465 Tjendana 472 Tjenrana 434, 439 Tjèribon 124, 199 Tjerme 95, 98 Tjeroetjoekh 348 •Tjiandjoer 91, 92 Tjiasem landen 124 Tjibeo 90 Tjibodas 175 Tjikao 124 Tjikoerai 95 Tjilatjap 129, 142, 236 Tjinjiroean 175 Tji Panas 91 Tjiringin 90, 236 Tjitjalengka 93 Tjoendoeng 254 Tjollo 467 Tjoor 488 Toba (plat v.) 279, 314 Toba eil. 279 Toba meer 279 Tobasch 314, 322 Todjo 452 Toeban 107, 108 Toebaroe 516 Toedjoe 257 Toehaha (b. v.) 506 Toelang Bawang 236, 250, 291, 330 Toeloeng Agoeng 134 Toemoechoemac geb. 565, 585 toengangan 110 Toenghai 6 Toeridjéné’s 441 Toetoekai 495, 524 toewak 49, 152 Toewan bezaar 540 Togean eil. 452 toko’s 119 Toli Toli 447 Tolo 516 Tolo (golf v.) 428, 451 Tomahoe 500 Tomahoe (riv. v.) 501 Tomaiki 451 Tomaiki (golfv.) 428,451 tomati’s 579 Tomboekoe 450, 456 tomoï 383 Tomori...”