| 1 |
 |
“...door de Tengge-
ranen en vele Madoereezen boven de rijst gesteld wordt.
Ook verdienen de talrijke peul- en aardvruchten
vermelding, onder de laatste de bataten of zoete aard-
appelen en ook de Amerikaansche cassave of maniok
(§ 120), op Java dangder geheeten, welke vooral in Bantam
gekweekt wordt. Eene onmisbare toespijs bij de rijst is de
Spaansche peper (lombok); in iederen tuin is een
klein hoekje Voor deze, oorspronkelijk eveneens Ameri-
kaansche plant afgezonderd. Als vezelplant staat de kap as
(katoenstruik) bovenaan. Vroeger moest de cultuur van
dit artikel, dat met de rijst en den buffel de drie iioofdge-
schenken der Hindoe’s aan Java uitmaakt, in de behoefte aan
kleederen voorzien; thans (zie p. 187) komen echter de meeste
katoenen stoffen uit Twente, Zwitserland en Engeland,
terwijl zelfs de Inlandsche industrie zich steeds meer van
Europeesche garens bedient; de vlakte van Semarang en
Japara is nog steeds de hoofdzetel der Inlandsche katoen-
cultuur. Spinnen en weven zijn zeer...”
|
|
| 2 |
 |
“...verdeeld in districten; de di-
strictshoofden worden op voordracht van den resident,
in overleg met den regent, door den G-ouverneur-generaal
benoemd; zij voeren eenen blauwen pajoeng met twee
vergulde randen. Soms zijn de districten in onder-
districten verdeeld. -
Elke dessa der Javanen, en elke kaloerahan der
Soendaneezen (§ 32) heeft een dorpshoofd, verkozen
door de bevolking uit de aanzienlijkste ingezetenen; de
resident moet die keuze bevestigen. Ook elke negari
(§32) heeft een' eigen hoofd, kap al a geheeten.
In de Vorstenlanden hebben we nog steeds den soe-
soehoenan van Soerakarta, den sultan van Djokjokarta
en de beide prinsen Mangkoe Negoro en Pakoe Alam
(§ 35). Aan den alouden glans hunner hoven paart zich
thans echter alleen een schijn van macht. De troonsop-
volging is geregeld in overleg met ons; de eerste staats-
dienaar van den soesoehoenan en den sultan, door ons
rijksbestuurder geheeten, wordt door den Gouvemeur-
generaal benoemd en ontslagen en door ons bezoldigd ■ de
Europeanen...”
|
|
