| 1 |
 |
“...litteratuur dan het eerste. Door de Hindoes
werd het Maleisch, zoowel wat zijnen woordenschat als
zijne taalvormen aangaat, in hooge mate verrijkt en ont-
wikkeld. Later bracht de islam verschillende Arabische
woorden en uitdrukkingen. De Menangkabansche Ma-
lei ers bewonen het geheele gouvernement van Sumatra’s
Westkust, behalve de binnenlanden van Tapanoeli — zuid-
waarts ongeveer tot den Ophir — en het uiterste noorden,
n.1. Singkel en Troemon; daar wonen overal de reeds
meermalen genoemde Bat aks. Als kolonisten hebben de
genoemde Maieiers zich echter ook over een groot deel
van het overige Sumatra verspreid; althans vindt men in
verschillende streken onderscheidene instellingen, welke
dit vermoeden wekken, vooral de eigenaardige s o e k o e-
verdeeling, welke we straks nader zullen bespreken.
Zulke streken zijn: het noorden van Benkoelen,
n.1. een deel van Moko-Moko, een deel van de resi-
.dentie Sumatra’s Oostkust en een deel van het
gebied der Redjangs. De laatsten hebben echter...”
|
|
| 2 |
 |
“...314
bloed zooveel vreemde bestanddeelen opgenomen, dat men
de juiste afkomst hoogst moeilijk kan bepalen. De trap
van ontwikkeling is onder al deze Maleiers zeer verschil-
lend; als de minst ontwikkelde stammen gelden de O rang
Oeloe en de Orang Loeboe, aan weerszijden der bo-
ven-Gadies, en de Orang Koeboe in’t noordoosten van
Palembang.
Het tweede hoofdcentrum der bevolking is de noorde-
lijke hoogvlakte, n.1. het plateau van Toba en om-
liggend gebied. Daar wonen de heidensche Bat aks,
wier land en levenswijze eerst in onzen tijd nader bekend
zijn geworden; langzamerhand worden ze onze onderdanen
(zie p. 280). Met hen verwant schijnen de eveneens hei-
densche Pasoemahs, in het bergland van Zuid-Sumatra;
ze hebben echter, nog meer dan de Redjangs, veel Ja-
vaansch bloed opgenomen; hunne tegenwoordige taal is
een Maleisch dialect. Ook de bewoners der Lampongsche
districten waren oorspronkelijk Pasoemahs, maar hier heeft
de vroegere heerschappij van Bantam veel vreemd bloed
gebracht, vooral...”
|
|
| 3 |
 |
“...hoofdstad der residentie Riouw
en vormt met het genoemde eilandje en Ba jam, ten
noordoosten er van, ons eenig rechtstreeksch gebied
alhier. Al het overige der residentie wordt bestuurd door
den rijksbestuurder van den sultan, den reeds ge-
noemden onderkoning van Riouw, die ten westen van de
stad op het kleine eilandje Penjingat of Mars woont;
alleen de Chineezen staan direct onder het Gouvernement.
Het tweede groote eiland dezer groep is Battam, ten
westen van Bintang, het grootste eiland van den Bat-
tam archipel, welke eilanden samen ± 25 Om.groot
zijn. Slechts' een drietal punten verheffen zich tot ruim
300 M.; in den regel gaan de heuvelruggen, welke alle
noordwest-zuidoost gericht zijn, niet boven 100 M.; de
kleine alluviale vlakten worden bij hooge vloeden groo-
tendeels overstroomd. Wel drie vierden van de bevolking
leeft van de zee; de troeboekvisseherij (zie p. 298) en
het inzamelen van agar-agar zijn hier hoofdmiddelen van
bestaan; ook de houtkap is niet onbelangrijk en naar
Singapore...”
|
|
| 4 |
 |
“...langs de
zuidkust.
Kajoa, een vulkaan met eenige Mohamedaansche be-
woners; ten westen er van liggen de onbewoonde Groe-
aritji eilanden.
Bat jan en omliggende eilanden, welke door straat
Patiëntie van het zuidelijke schiereiland van Halmaheira
gescheiden zijn; in deze straat loopt eene, voor kleine
schepen zeer gevaarlijke strooming. Het hoofdeiland
is 50 □ mijlen groot en bestaat uit twee bergachtige
schiereilanden, welke tusschen de baaien Laboeha
(aan de westzijde) en Lap an (aan de oostzijde) door
eene landengte verbonden zijn. Het zuidelijk schiereiland
schijnt gedeeltelijk vulkanisch te zijn; in de noordelijke
helft vindt men o.a. zandsteen en dioriet, en als
nuttige mineralen goud, steenkolen en koper. De
noordwestmoeson is. de regenwind; vooral in December valt
er, bij noordenwind, veel water. Laboeha of Bat jan,
de zetel van den sultan van Bat jan, bevat eenen
Christenkampong en eenen Mohamedaanschen kampong;
in de eerste wonen meest O rang Serani (Arab. Nats-...”
|
|
| 5 |
 |
“...IBaritoe 356, 375
IBarmen 560
(Barneveld (fort) 520, 52i,
f 522 .
fBaroe 442
IBaroemon 277
IBaroeng 138
I Baros 288
(Barren eil. 423
[Barroe 436, 457
IBarthelemy (St.) 622
(Basilan 414
fbasirs 404
iBasji eil. 6, 414
fBassaps 392
IBatahan 275
Batak-landen 18
Bataks 67,313,314,31»
Bataksch 314
Batang Arau 260
Batang Asei 257
Batang Gadies 241, 249,
273
Batang Hari 249,257,258,
294
Batang Loepar 394
Batang Taro 249,274,275
Batanta 536
bataten 193, 579, 619
Batavia 117,118, 204, 559
Batavia (Sur.) 598
Bat. Gen. v. K. 'en W. 64
Bataviasch-Maleisch 184
batig saldo 550
batik 193
Batipoe en de X Kota’s 329
Batjan 39,485, 519, 520,
522
Batjan maatschappij 520
batoe 475
Batoe 101
Batoe Bara 299, 330
Batoe Bedil 352
Batoe Bisoa 516
Batoe Blad (kaap) 372
Batoe eil. 244, 305, 306
Batoe Gadjah 506, 511
Bgtoe Gantong 506
Baloe Gapit 282
Batoe Kaoe 228
Batoe Lanteh 466
Batoe Litjin 390
Batoe Lobang 506
Batoe Merah 490, 524
Batoe Panggal 387
Batoe Radja 292
Batoe roessa 342
Battam archipel 337
Bay (Lago de)...”
|
|
| 6 |
 |
“... 625
I Carolinen eilanden 4
• Carpentier 521
I casha 620
I casiripo 578
I Cassard (J.) 592
I cassave 193, 578
I cassiri 591
I casuarinen 39, 54, 153,
476
I casuari8 54, 487
I Ceboe 415
I céder (Zuidamer.) 577
I Celebes 16, 34, 39, 77,
425, 456
Celebes zee 7, 12
Centeno 417
Centry Hill 623
Ceram 8, 39, 50, 499,
502
Ceram Laoet eil. 513
Ceramsche zee 8, 485
Ceylonsch Gebied 62
Challenger (de) 7
Charles Louis geb. 528
Chatham eil. 5, 47
Chevrise 623
China str. 527
china-gras 311
Chineesche kamp (Bat.)
119
Chineesche kamp (Ben-
koelen) 284
Chineesche zee 6, 12
Chineezen 65, 66, 71, 205,
315, 407, 420, 589.
Christendom 68, 202, 218,
322, 561
Christoffel (de St.) 607,
610
Christoffel (St.) eil. 616
chromogeen 166
cinnaber 366
citrus nobilis 477
civetkat 430. 459, 486,
508, 531
cochenille 180
Coco groep 423
Cocoanutpoint 517
Coesewijne 587
collas 34, 415
Commewijne 585, 586
Comp. Gén. Transatlan-
tique 601
contracten 413, 523
Concordia (berg) 625
Concordia (fort) 479
coniferen 54
conini 582
c...”
|
|
