1 |
|
“...komt alleen voor in de bijbel-
vertalingen. ,
In het eigenlike Kreools kan die versterkt worden door
’t voorvoegen van da (daar), dus da die (G. H. blz. 22). Men
vergelijke Het Afrikaansch, blz. 139 vlg.
& 50. Het betrekkelik voornaamw. is die; de G. H. noemt
ook welke, en haalt zelfs een voorbeeld aan uit de bijbelvertaling
(Phil. 4, 3), maar zulk een op zich zelf staand geval leert mets
omtrent het werkelik gebruik van de vorm. ,
Ook wie komt voor. B.v. Johannes wie sie kop hem ha
ka lastaen kap af (Johannes, wiens hoofd hij had laten
afslaan, N. T. D. Inhoudsoverzicht van Math. 14).
§ 51. Wie, welk (onverbuigbaar), wat of wagoed zijn de
vragende voornaamwoorden. ^
& 52 Als wederkerend voornaamw. dient het persoonl. voor-
naamw!, in de regel versterkt door toevoeging van het woord
self. Voor de derde persoon is daarbij zo wel (h)em in gebruik...”
|
|
2 |
|
“...uit-
gegooyt na die buttenste duisternis, maar de Denen, meer in
overeenstemming met het Kreoolse taaleigen, die hinders van
die rik, séllie sal gooy sender na die byttenste dysternis.
Sellie betekent hier men, ze, en sender slaat op die hinders
van die rik, die prolepties reeds bij de aanhef van de zin zijn
genoemd. Eenvoudiger middel om ’t passief van t oorspronkelike
weertegeven volgen de Denen: door werkwoord en woord-
voeging onveranderd te laten. B.v. Elk boom die no draeg
gueje vrygt sal kap af (N. T. Mth. 7, 19, de Duitsers hebben
sal word af gekapt); in de gesprekken volgen de Cr. H. het
juistere gebruik: ik wensch vor doop (ik wens gedoopt te
worden, blz. 49). Zie ook § 60, blz. 107.
Hoewel de voornaamste negertalen aan de Slavekust ge-
sproken, insgelijks het passief missen en, ook wanneer de
verrichter der handeling niet genoemd wordt, die handeling
aktief voorstellen met het voornaamw. der 3de pers. meerv. als
onderwerp, bestaat er hier toch geen aanleiding om aan eigen-
like...”
|
|
3 |
|
“...179
Tussen een vrouw en haar slavin.
Na wa Ju blief?
Mie le krieg skoon Kleer voor
Vrou.
Wa Ju klein Vrou bin?
Hem bin hieso.
Krieg een Paer skoon Kous.
Ju ka krieg skoon Kleer?
Ja, Vrou.
Wa mie blau Sie Skuen mit
die Silver Galoon?
Gief mie een van die Onder-
Saja mie ha maek lest.
Gief mie een Hemete mit
Bordier-Lobbeige.
Ju mut neem die Kap, en die
Neesduk van die selfde Sort.
Ju hoor?
Wat Japuen Vrou wil heb?
Die roo Damast.
Wat lent Vrou wil hab?
Die blau sender, en die blau
Kalala en Oorhanger Ju hoor?
Waar blijf je?
Ik krijg schone kleren voor de
Juffrouw.
Waar is mijn dochter?
Ze is hier.
Krijg een paar schone kousen.
Heb je schone kleren gekregen ?
Ja, Juffrouw.
Waar zijn mijn blauw zijden
schoenen met zilver galon ?
Geef me een van de onderrokken
die ik laatst gemaakt heb.
Geef me een chemiset met een
geborduurd kantje.
Je moet de muts en de halsdoek
van dezelfde soort nemen.
Versta je?
Welke ochtendjapon wil (J
hebben ?
De rood damasten.
Welke linten wil U hebben?
De blauwe en...”
|
|
4 |
|
“...180
Kom, bind mie Haer!
Wa mie Kap?
Gief mie Spel.
Die no hab meer groot?
Die no hab.
Kik na die Skiffle, die hab daeso.
Veeg die Spiegel.
Hoppo die Venster.
Mie Kap sit fraej na aster?
Spel die Lent na aster.
Die Strikkie no ka maek fraej.
Ja, nu die bin guet.
Wa mie Hemete bin?
Hieso.
Sender no ha plooj die klein
genug.
Gief mie mie onder-Saja.
Wa die gestigte Keers?
Gief mie die blaue.
Wa mie Sak sender bin?
Kom, maak mijn haar op!
Waar is mijn muts?
Geef me spelden.
Zijn er geen grotere?
Die zijn er niet.
Kijk in het laatje, daar zijn erin.
Veeg de spiegel af.
Doe ’t raam open.
Zit mijn muts goed naar
achteren ?
Speld de linten achteraan vast.
De strik is niet goed gemaakt.
Zo, nu is hij goed.
Waar is mijn hemd?
Hier zo.
Ze hebben het niet fijn genoeg
geplooid.
Geef me mijn onderrok.
Waar is ’t gestikte keurslijfje?
Geef me het blauwe.
Waar zijn mijn zakken?...”
|
|
5 |
|
“...182
Gief mie mie Hantskuen sender. Geef me mijn handschoenen.
Gief een beetje Waeter. Geef een beetje water.
Hueso Ju ka spel die Kap na aster? Hoe heb je de muts van ach- teren vastgespeld?
No steek mie. Prik me niet.
Wa mie Vlyveel Bangres? Waar is mijn fluwelen huik?
Mie ha denk Vrou sa gebryk die Hutje. Ik dacht dat U Uw hoed zou gebruiken.
Wa die Paresol? Waar is de parasol?
Kik as die Kas sender ka tue. Kijk of de kasten toe zijn.
Due die Magasien Sleetel na die Kas. Leg de sleutel van de provisie- kamer in de kast.
Gief mie die Kas-Sleetel sender. Geef mij de sleutels van de kast.
Pas op, tee mie le kom na Hus. Pas op totdat ik thuis kom.
Seg ju Meester, mie ka klaer, mie le wag hem. Zeg aan je meester dat ik klaar ben, en dat ik op hem wacht.
p. 80. Da waer, gief mie mie Nees- duk, mie Snif-Doosie en mie Wajer. Dat is waar ook, geef me mijn zakdoek, mijn snuifdoos en mijn waaier.
Kaj! Vrou ka sjansee gue mooj. Och, och! Wat is de Juffrouw mooi aangekleed!...”
|
|
6 |
|
“...198
30. En als ju regter Hand
erger ju, kap die af, en gooj
die van ju; want die bin meer
nyttig voor ju, dat een van ju
Leden vergaen, als dat sellie
sal gooj ju heel Likam na binne
die Hel.
31. Maer die ka seg, dat die
skej van sie Vrow, sal giev
een Skei Brief na hem.
32. Maer mie seg na jender:
die skei van sie Vrow, sonder
voor Huer Skyld, hem due,
dat hem bedriev Huer; en die
trow een, die ka skej, hem
huer ookal.
33. V.) Jellie ka hoor verder,
dat die ka seg na die Ouden:
ju no sal sweer vals, maer ju
sal how die Heer ju Eed.
34. Maer mie seg na jender,
dat jellie geheel niet sal sweer,
no bie die Hemel, diemaek die
bin die Stuel van Godt,
35. Nog bie die Aerde, die-
maek die bin sie Vut-Bank;
nog bie Jerusalem, diemaek
die bin die groot Kooning sie
Stad.
36. Ju no sal sweer bie ju
kop ookal; die maek ju no
kan maek een Haerwit of swart.
37. Maer jellie Woord sal
wees Ja, Ja, Neen, Neen;
maer wat bin boven die, bin
van die Boose.
38. VI.) Jellie ka hoor, dat
die ka seg: Oog voor...”
|
|
7 |
|
“...sellie bin weinig, die vind die.
15. IV.) Maer neem jender
in agt voor die valse Prophee-
ten, die kom na jender in
Skaeps Kleeren, maer inwendig
sellie bin verskeerend Wolven.
16. Van sender Vrygten jellie
sal ken sender; Volk kan pik
Drief van Steekel, of Vigie
van Distel?
17. Soo elk gued Boom
draeg gueje Vrygten, maer
een verrot Boom draeg qwaeje
Vrugten.
18. Een gued Boom no kan
draeg qwaeje Vrygten, en een
verrot Boom no kan draeg
gueje Vrygten.
19. Elk Boom, die no draeg
gueje Vrygt, sal kap af, en
gooj na binne die Vier.
20. Daerom jellie sal ken
sender na sender Vrygten.
21. Niet elk een, die segna
mie: Heere! Heere! sal kom
na binne die Hemelrik; maer
hem, die due die wil van mie
Vaeder, die bin na binne die
Hemel.
22. Na die Dag veele sal
seg na mie: Heere! Heere!
ons no ka propheteer in ju
Naem? en ons no ka driev yt
Dievlen in ju Naem? en ons
no ka due mussie kragtig
Werken in ju Naem?
23. En dan mie wil beken
voor sender: Mie no ka ken
jender levendag; skeer van mie,
jellie...”
|
|
8 |
|
“...
55. Hem no bin die Timmer-
man sie Soon? sie Muder no hiet
Maria? en sie Bruders Jacob
en Joses, en Simon en Judas?
56. En sie Sisters almael no
bin bie ons? van waer almael
dat kom na hem?
57. En sellie ha erger sender
na hem; maer Jesus ha seg
na sender; een Propheet no
bin minder waerdig, als na sie
eigen Vaederland, en na sie
eigen Hus.
58. En hem no ha due veel
Teekens daer, voor die wille
van sender Ongeloof.
DIE 14. CAPITTEL.
I.) Her odes denk, dat Johannes, wie sie kop hem ka
lastaen kap af, ka staen op van die Dooje, 1—12. II.) Jesus
spies 5000 Mans, 13—21. III.) loop na hobo die
See, die Petrus due ookal, 22—34. IV.) genees, 35—36.
"VT a die selve Tid Herodes,
-t-’ die Viervorst, ha hoor die
Woord van Jesus.
2. En hem ha seg na sie
Knegten: deese bin Johannes
die Dooper; hem ka staen op
van die Dooje, daerom hem
due soo Werk.
3. Want Herodes ha ka vang
Johannes, ha ka bind hem, en
ha ka gooj hem na binne die
Gevangnis, voor die wille van
Herodias, die Vrow van sie
Bruder Philippus...”
|
|
9 |
|
“...4. Daerom, hem, die ver-
neder sie selv als deese Kind,
bin die grootste na binne die
Hemelrik.
5. En die ontfang soo een
Kind na mie Naem, ont-
fang mie.
6. Maer hem, die erger een
van deese kleinste, die gloov
na mie, die ha wees beeter
voor hem, dat een Mola-Steen
ha ka hang ront sie Keel, en
hem ha ka versiep na die diep-
ste Plek van die See.
7. Wee die Weereld voor
Ergernissen! want Ergernissen
mut kom; dog wee die Mens,
door wie die Ergernis kom!
8. Maer als ju Hand, of ju
Vut erger ju, kap sender af,
en gooj sender wej van ju.
Die bin beeter voor ju, dat ju
loop lam of Kreepel na binne
die Leven, als dat ju hab twee
Handen, en twee Vutten, en
wordt gegoojt na binne die
eewig Vier.
9. En als ju Oog erger ju,
trek die yt, en gooj die wej
van ju. Die bin beeter voor
ju, dat ju loop mit een Oog
na binne die Leven, als dat
ju hab twee Oogen, en wordt
gegoojt na die helse Vier.
10. Pas op, dat jellie no
veragt een van deese kleine;
want mie seg najender: sender
Englen na binne die Hemel...”
|
|
10 |
|
“...stier sender.
4. Maer dat almael ha gebeer,
dat die sal kom vervylt, wat ka
seg door die Propheet, die seg:
5. Seg na die Dogter van
Zion: kik, ju Kooning kom na
ju sagtmudig, en rie na een
Esel, en na die Kaggel van
die lastbarend Eselin.
6. Maer die Disciplen ha loop
heen, en ha due, soo als Jesus
ha ka belast sender.
7. En sellie ha bring die
Eselin mit sie Kaggel, en ha
leg sender Kleeren na bobo
sender, en ha set hem daerop.
8. En veel Volk ha sprej
sender Kleeren na die Pad;
maer ander ha kap Takken
van die Boomen, en ha strooj
sender na Pad.
9. En die Volk, die ha loop
voor, en ha volg, ha ruep en
ha seg: Hosianna die Davids
Soon! geloovt hem bin, die
kom in die Naem van die Heer!
Hosianna in die hoogste.
10. En dietit hem ha ka kom
na binne Jerusalem, die heel
Stad ha kom na Alarm, en ha
seg: wie deese bin?
11. En die Volk ha seg; die
bin Jesus, die Propheet van
Nazareth van Galilea.
12. II.) En Jesus ha loop na
binne die Tempel van Godt,
en ha jaeg yt van daesoo
almael sender, die...”
|
|
11 |
|
“...Knegt, die die
Heer ka set over sie Husvolk, for
giev jeet na sender na regt Tid?
46. Die Knegt bin saelig, als
sie Heer sal kom, en sal vind
hem due soo.
47. Waerwaer mie seg na
jender, dat hem sal set hem
over al sie gut.
48. Maer als een boos Knegt
sal seg na sie Hart: mie Heer
no kom langtit nogal;
49. En begin for slaen sie
Meede-Knegten, maer for jeet
en drink mit die Dronkarts:
50. Dan die Heer van die
selve Knegt sal kom na die
Dag, hem no verwag, en na
die Yer, hem no denk:
51. En sal kap hem na Stik,
en sal giev na hem Loon mit die
Hyklars; daer sal wees Hyelen
en Kneersing van Tanden.
DIE 25. CAPITTEL.
I.) Jesus seg een Gliknis van veif wiese en veif sotte
Maegden, 1—13. II.) van die Knegten, na die die Heer pcvrtie
sie gut, 14—30. III.) leer husoo die sal loop tu na die
Oordeel Dag, 31—46.
W \ an die Hemelrik sal wees
J-J glik tien Maegden, die ha
neem sender Lampen; en ha
loop tegen die Brydgom.
2. Maer die veif van sender
ha wees wies, en veif ha wees
sot.
3. Dietit die Sotten...”
|
|
12 |
|
“...Oudste
van die Volk.
48. En die Verraeder ha ka
giev na sender een Teeken,en
ha ka seg: die, mie sal kis,
da hem die bin; vang hem.
49. En anstonds hem ha loop
na Jesus, en ha seg: miegruet
ju, Rabbi! en ha kis hem.
50. Maer Jesus ha seg na
hem: mie Vriend! watmaek ju
ka kom? soo sellie ha kom,
en ha due sender Handen na
Jesus, en ha vang hem.
51. VIII.) En kik een van
sender, die ha wees mit Jesus,
ha rek yt sie Hand, en ha trek
yt sie Sweerd; en ha slag die
Knegt van die Hoog-Priester,
en ha kap af sie een Oor.
52. Soo Jesus ha seg na hem:
steek ju Sweerd na sie Pleek;
want die neem die Sweerd, zal
vergaen door die Sweerd.
53. Of ju denk, dat mie no
ha kan bid mie Vaeder, dat
hem stier mie meer als twaelf
Legionen Englen?
54. Husoo die Skrift sal kom...”
|
|
13 |
|
“...hem:
56. Tyssen sender ha wees
Maria Magdalena, en Maria,
die Muder van Jacobus en
Joses, en die Muder van Zebe-
deus sie Kinders.
57. Maer na Avond een
riek Man van Arimathea, mit
Naem Joseph, ha kom, hem
ha wees een Discipel van Jesus
ookal.
58. Hem ha loop na Pilatus
en ha bid hem voor die Likam
van Jesus; Soo Pilatus ha be-
last for giev die na hem.
59. En Jesus ‘) ha neem die
Likam, en ha rol die na een
skoon Linne-Duk:
60. En ha leg die na binne
sie eigen nyw Graf, die hem
ha ka lastaen kap yt na een
Klip; en hem ha rol een groot
Steen voor die Door van die
Graf, en ha loop wej van daesoo.
61. En Maria Magdalena en
die ander Maria ha wees dae-
soo, die ha set sender tegen
over die Graf.
62. X.) Maer die ander Dag,
die volg aster die Ryst-Dag,
die Hoog-Priesters en Phari-
seewen ha kom malkander na
Pilatus.
63. En ha seg: Heer, ons
denk op, dat deese Bedrieger
ka seg, dietit hem ha leev
nogal; aster drie Dagen mie
sal staen op weeran.
64. Daerom giev Order, dat
sellie bewaer die Graf...”
|
|