Your search within this document for 'aster' resulted in 32 matching pages.
 
1

“...Handl. 2, 26; N. T. D: hoop), ordning N. T. H. Mrcs. 6, 40, Denen: plaes bie plaes), pestilens (pest, N. T. H. Mth! 24, 7 Denen: pest), thoor (poort, Ps. \ blz. 141), straat (weg, N. T. H. Mth. 3, 3; Denen : weg), swam (spons, N. T. H. Mrcs. 15, 36; Denen: sponsje) enz. Uit de Deense teksten haal ik aan: legtsindig (lichtzinnig, Luth. Katech. blz. 4), onderkoop (omkopen, N. T. D. inhoudsopgave van Mth. 28, Deens v/nderkiöibe), skaem yt (verwijten N. T. D. Mth. 11,20: Herrnhutters verwit), tit aster tid (van lieverlede, Voorber. •N- T. vgl. Deens tid efter tiet) enz. enz. In ’t oog vallend groot is ’t aantal bastaardwoorden van Franse oorsprong die zo wel bij Duitsers als Denen voorkomen; un aantal is met honderd niet te hoog geraamd. Men kan vragen in hoeverre die woorden binnengedrongen zijn door ’t samenwonen met Fransen, met Hugenoten vooral, en in de klankleer, op streng wetenschappelike wijze behandeld en wel in de voortreffelike dissertatie van de heer A. Verschuur; op zijn mededelingen...”
2

“...hebben Denen en Duitsers vekkete voor vecht(en) (G. H. blz. 8, G. D. blz. 35, ook N. T. D> 1 Cor. 15, 32, waar echter de Duitsers vechete schrijven); in N. T. Handl. 19, 24, 38 leest men bij de Denen ambaks-mans en arnbak (ambacht). De spelling segt (sekte, N. T. D. Handl. 15, 5) en gestigt (gestikt, G. D. blz. 78) wijst, als „graphie inverse” op dezelfde moeilikheid. In een paar woorden die zeer veel voorkomen is de koppeling bij beide groepen regelmatig *) op een andere wijs vervangen, n.1. in aster (achter, dat de beteekenis na heeft gekregen, N. T. Mth. 1, 12) en in destby of diestébie (dichtbij, N. T. Mth. 3, 2). Ook in enista of eniste (T. P. blz. 137, 138) zie ik hetzelfde verschijnsel; het woord betekent enig, iets, b.v. Ju ka drum enista fraj? (Heb je iets moois gedroomd?) en as die ha eniste nyvo na taphus (of er iets nieuws in de stad is). Dat de st in dit woord een ch gevolgd door een t vervangt» onderstel ik op grond van de Zeeuwse vormen ienechte en sommechte voor enige en sommige...”
3

“...88 (biz. 56) dat in sommige streken van West-Vlaanderen men voor achter (dat, als op de Antillen, ook van de tijd gebruikt wordt) aster zegt. § 32. Zonder uitzondering staat in alle teksten sk waar de ^gemeen Nederiandse spreektaal sch heeft (dus gevangmskap (N. T. Mth. 1, 11) , skande (N. T. Mth. 1, 19) enz. enz. Deze oudere klank is in zoveel streken van ons vaderland nog bewaard gebleven, dat het voorkomen er van in ’t Neger- hollands met aan ’t Kreoolse vermijden van de postpalatale spirans behoeft te worden toegeschreven. § 33. Tussen twee klinkers wordt de d tot j, niet alleen in gevallen waarin dit ook in de beschaafde Nederlandse spreek- taal plaats geeft (goeje, rooje enz.), maar ook bij woorden die m t Nederlands dialekties, of alleen in platte taal, die j ver- tonen; van daar een vorm als genooite (genoodigden, N. T. H. Mth. 22, 3), gemaakt naar een werkw. nooj (nojen, nodigen, N. T. D. Luc. 14, 10). § 34. Van Name getuigt, zij ’t ook ter loops en niet waar hij over ’t Negerhollands...”
4

“...wijst; inderdaad haspelt hij bijwoorden en voorzetsels telkens dooreen. Enkele woorden die ik in de teksten vond heb ik bij dit lijstje gevoegd. 8 64. a. Bijwoorden van plaats. Naast wae, dae, Me staat waeso, daeso, Meso; ook in ’t gemeenzame Nederlands kan op de woorden waar, daar en Mer in ’t biezonder de aandacht gevestigd worden door er so achter te voegen. In 1 Neger- hollands is die achtervoeging bijna regel geworden, overeen- komstig de Kreoolse neiging tot emfase. Anderplék (elders); na aster, na onder, na middel onder, na hobo, na voor, na bittie, na birme, na molee (achter, onder, tussen, boven, vóór, buiten, binnen, beneden); na die plek, na som plek, na niet een plek, na overal (daar, ergens, nergens, overal). 1) Henrici, blz. 38. 2) Schuchardt, Kreol. Stud. IV, blz. 35....”
5

“...113 nnf r if V; Wer ° k°m ast?r em> ziJ kwamen na hem; ook drukt aster ons nadat uit: aster hem ha ka vergoedt*die hoogpriesters^ (nadat hij had bijeengeroepen, N. T.D. Mth. 2,4). gekresen .^“f86 heeft ,éen zeer uitgebreide betekenis g kregen, ik ontleen enige voorbeelden aan de G. H. (blz. 69 vis) die dit duidehk maken: em a see na mi (hij sprak tegen mij), fr rn,!r,r *r,{h?is niei ,hu“)i * *** *• wa een hoor nabirme en na die U\ H 6ne r ln en ’* andere uit>’ na Kreo1 I™* (in «*"** of uit het Kreools), pien na kop (pyn m t hoofd). Na als plaatsbepalend woord bij uitnemendheid DWsehke h f Ttne’ ^ daardoor va8e zin! als dan ook de plaatselike betrekking zuiver wordt weergegeven wordt na gaarne gepreciseerd en men zegt na aster, na binne, na bobo enz. Van daar pten na kop, maar em bin nabmne die hoes, hij p 'V "U1® (te§enover na boes, thuis; ons in is verdwenen). Em ka dood voor ons betekent: hij is voor ons, ter wille van ons, gestorven, maar em ka dood na voor ons zou...”
6

“...samengestelde tijden wordt in ’t Engels het tijdaanwijzend adverbium na ’t eerste hulpwerkwoord geplaatst, en in ’t tweede voorbeeld staat ’t adverbium eenvoudig vooraan om niet tussen gezegde en voor- werp te komen: bij zinnen zonder voorwerp wordt het niet vóór ’t werkwoord en achter het onderwerp geplaatst. c. Nederlandse werkwoorden die met scheidbare voorzetsels zijn samengesteld hebben in ’t Kreools steeds ’t voorzetsel achter ’t hoofdwoord. Dus: mi sa due an mi rok (ik zal mijn rok aandoen), aster hem ha ka sit neer (toen hij neergezeten was). Bij sommige woorden die in onze taal onscheidbaar zijn verbonden wordt dezelfde plaatsing waargenomen: ons ka kom for bid hem an (wij zijn gekomen om hem te aanbidden). 't Lot werpen (loten) vatten de Kreolen op als één woord; daarom staat (N. T. D. Joh. 19, 24) no lastaen ons snie die...”
7

“...145 Mie ha loop lej neer for lo slaep gue laet gester Donker. Da wat Ju ha due dan, aster Ju ha ka jeet? Aster Ju ka loop wej, die ander ka blief hiesoo, en soo sender ha wil speel Kaert. Jender ha speel? Ju, mie ookal. Dat wat Speel Jender ha le speel ? Ons ha speel drie Kaert. Jellie almael ha speel? Ju, maer ons ha wees alteveel, soo die Speel no ha wees sut. Da wie ha win? Da mie alleen. Hueveel Ju ha win? Tien Stik mit half. Ju no bin gewent for win. Mie kan verloor altit. Hue laet Jellie ha speel? Ik ging gisterenavond heel laat slapen. Wat heb je dan gedaan na den eten? Toen je weg was gegaan zijn de anderen hier gebleven, en die wilden kaartspelen. Hebben jullie gespeeld? Ja, ik ook. Welk spel hebben jullie ge- speeld? We hebben driekaart gespeeld (gekleurd ?). Hebben jullie allemaal gespeeld? Ja, maar we waren met te veel, en daarom was het geen prettig spelen. Wie heeft gewonnen? Ik alleen. Hoeveel heb je gewonnen? Tien en een halve rijksdaalder. Je bent niet gewoon te winnen*...”
8

“...166 Tussen een vader en een zoon. Morg, Tata. Goeie morgen, vader. Morg, mie Soon. Goeie morgen, m’n jongen. Papa le loop wandel? Gaat U wandelen? Ja, maar wat maek Ju no ka kleet ? Ja, maar waarom ben je niet gekleed ? Mie ha slaep laet. Ik ben laat gaan slapen. Voor wat Ju no ka hoppo meer vrue? Waarom ben je niet vroeger opgestaan ? Ons ha kom laet na Hus. We zijn laat thuis gekomen. Hoe laet die ha wees? Hoe laat was dat? Aster twaalf. Over twaalven. Wat maek Jellie ha blief soo laet? Waarom zijn jullie zoo laat gebleven ? Ons ha speel Spelletje. We hebben spelletjes gedaan. Ju Noom en Muj ha blief op soo laat ook al? Zijn oom en tante ook zo laat opgebleven? Neen, sellie ha loop slaep mit tien yer. Neen, die gingen om klokke tien naar bed. Da wie ha wees daesoo? Wie zijn er geweest? Mie Heer N. N. mit sie Syssie en Butje. Meneer N. met zijn zuster en zijn broer....”
9

“...180 Kom, bind mie Haer! Wa mie Kap? Gief mie Spel. Die no hab meer groot? Die no hab. Kik na die Skiffle, die hab daeso. Veeg die Spiegel. Hoppo die Venster. Mie Kap sit fraej na aster? Spel die Lent na aster. Die Strikkie no ka maek fraej. Ja, nu die bin guet. Wa mie Hemete bin? Hieso. Sender no ha plooj die klein genug. Gief mie mie onder-Saja. Wa die gestigte Keers? Gief mie die blaue. Wa mie Sak sender bin? Kom, maak mijn haar op! Waar is mijn muts? Geef me spelden. Zijn er geen grotere? Die zijn er niet. Kijk in het laatje, daar zijn erin. Veeg de spiegel af. Doe ’t raam open. Zit mijn muts goed naar achteren ? Speld de linten achteraan vast. De strik is niet goed gemaakt. Zo, nu is hij goed. Waar is mijn hemd? Hier zo. Ze hebben het niet fijn genoeg geplooid. Geef me mijn onderrok. Waar is ’t gestikte keurslijfje? Geef me het blauwe. Waar zijn mijn zakken?...”
10

“...181 Geef mie die Japuen. Wa mie Borsje bin? Kik, as mie Japuen sit glat na aster. Hael mie Hemete beetje na molee. Da alteveel, mie geloof Ju bin sot. Ja, nu die bin fraej. Wa mie Hals-Neesduk? Spel die na aster. Na wa Ju blief mit die Spel sender? Ju no hoor? Mie le kom. Mie gloof Ju wil hab mie sa kom haal Ju. Die no hab meer van die groot Spel sender. Gief mie van die kleintje. Bind mie Kalala. Due die Oorhanger na mie Hoor. Ju due mie Seer. Mie no kan help. Geef me de ochtendjapon. Waar is mijn onderlijfje? Kijk of mijn ochtendjapon van achteren glad zit. Haal mijn chemiset wat naar beneden. Dat is te veel, ik geloof dat je gek bent. Zo, nu is ’t goed. Waar is mijn halsdoek? Speld die van achteren vast. Waar blijf je met de spelden? P- Versta je me niet? Ik kom al. Ik geloof dat je wil hebben dat ik je kom halen. Er zijn niet meer van de grote spelden. Geef me van de kleine. Maak mijn halssnoer vast. Doe de bellen in mijn oren. Je doet me zeer. Ik kan ’t niet helpen....”
11

“...182 Gief mie mie Hantskuen sender. Geef me mijn handschoenen. Gief een beetje Waeter. Geef een beetje water. Hueso Ju ka spel die Kap na aster? Hoe heb je de muts van ach- teren vastgespeld? No steek mie. Prik me niet. Wa mie Vlyveel Bangres? Waar is mijn fluwelen huik? Mie ha denk Vrou sa gebryk die Hutje. Ik dacht dat U Uw hoed zou gebruiken. Wa die Paresol? Waar is de parasol? Kik as die Kas sender ka tue. Kijk of de kasten toe zijn. Due die Magasien Sleetel na die Kas. Leg de sleutel van de provisie- kamer in de kast. Gief mie die Kas-Sleetel sender. Geef mij de sleutels van de kast. Pas op, tee mie le kom na Hus. Pas op totdat ik thuis kom. Seg ju Meester, mie ka klaer, mie le wag hem. Zeg aan je meester dat ik klaar ben, en dat ik op hem wacht. p. 80. Da waer, gief mie mie Nees- duk, mie Snif-Doosie en mie Wajer. Dat is waar ook, geef me mijn zakdoek, mijn snuifdoos en mijn waaier. Kaj! Vrou ka sjansee gue mooj. Och, och! Wat is de Juffrouw mooi aangekleed!...”
12

“...klipagtig Eilanden, soo ook die verswae- kende heete Climat ha hinder die voorgenaemte Leerars vor stap na die Vutstappen van die eerste Apostlen na die Kant, soo die General-Kirk-Inspections Collegium ha kom geforceert for maek Verandring na die, en for lastaen die Mission bliev na binne die Steden alleen, soolang tee deese Werk sie aller- hoogste Stigter, die hab die Harten na binne sie Hand, selv giev Midlen en Gelegenheid tot verder Vergrooting. Die Missioneers ha leer die Creol Tael tit aster tit, en ha begin nu for onderwies na die volgens die Order van Collegium. Dat ha hab deese gesegend Werking, dat die Negers die tevoorn ha how die Leering voor een hard Woord, door die Swaerigheid van die vreemd Tael, na die sellie ha mut ontfang Onderwiesing, ha vind soo veel meer Smaek na die nu, als sellie ha kan vat en verstaen die voorgehowen Leer meer ligt en meer gaw in sender eigen Muder Tael. Soodaenig een meer groot Getal ha kom begeerig nae die Melk van Evangelium, en ha suek Onderwiesing...”
13

“...door die van die Missions Werk. En soolang hem ka neem op hem soo veele wigtig Werken, sonder for krieg die geringste Belooning van die tee deese Dag, soo ons derv for hoop, dat hem sal verdien die Opdenking van sender, die kan beoordeel en beloon waer- dige Bemujingen, soo veel meer, als die Mission kan verwaek door sie prieselig Beesigheid for kik van sie Hand een Over- setting nogal van die Oud Testament, van welk die Psalmen van David bin klaer alreets, en ons kan verwaek die Prophetis Buken aster een kort Tid. Die Heer selv leg sie Segen na deese Werk! hem lastaen veele Sielen van die Heidens, die bin in die Dysternis nogal, vuel die godtlig Kragt van die Woord, dat sellie kan kom volkom bereidt door die na almael gueje Werken, en op die leste vind en vat die eeuwig Leven, In die General-Kirk-Inspections Collegium die 1 Mart. 1781. L. Harboe. E. J. Jessen-S. J. Hvid. A. P. Bartholin....”
14

“...NA DIE LEESER. ~1/T askee Autor van die Creols Grammatica ka giev een Irl Waerskowing aster die Samenspraek tyssen een Catecheet en een Heiden, en ka wies daer, dat die bin noodsaeklig na geestlige Saeken for volg die hollands Spraek, als die regte Oorsprong van die Creolse, soo mie bin verpligt for giev een Waerskowing ookal, dat mie ka volg die selve Regel na deese Oversetting van die Nywe Testament. Mie ka volg die Creolse Spreek-Manier overal, maer mie no ha wil gebryk die gemeene Woorden en Spreeken, voordiemaek die no pas na een geestlig Materie; en mie selv ka hoor, dat soowel die Blanko als die .Negers ha wees gestoort en ha erger sender over for hoor van die een, of van die ander na eenig Predikasje of geestlig Dis- cours, dat sellie ha gebryk sylke gemeene Woorden, die sellie dog gebryk in daglig Omgang. Mie Leeser! mie hoop, dat ju sal wees vergnuegt, dietit ju denk op, dat mie no ha wil, dat die Woord en Waerheid, die ons Saeligmaeker ka giev na sie Apostlen en Disciplen for...”
15

“...190 Jechonias en sie Bruders, om- trent na die Tid van die Ge- vangnis van Babylon. 12. Maer aster die Gevangnis van Babylon Jechonias ha teel Salathiel; maer Salathiel ha teel Zorobabel. 13. Maer Zorobabel ha teel Abiud; maer Abiud ha teel Eliachim; maer Eliachim ha teel Azor. 14. Maer Azor ha teel Zadoch; maer Zadoch ha teel Achim; maer Achim ha teel Eliud. 15. Maer Eliud ha teel Elea- zar; maer Eleazar ha teel Mat- than; maer Matthan ha teel Jacob. 16. Maer Jacob ha teel Joseph, die Man van Maria; van hem Jesus bin gebooren, die wordt genaemt Christus. 17. Daerom almael die Leden van Abraham tee na David bin veertien Leden; en van David tee na die Gevangnis van Baby- lon bin veertien Leden; en van die Gevangnis van Babylon tee na Christus bin veertien Leden. 18. II.) Maer die Geboorte van Jesus Christus ha wees soo: dietit sie Muder Maria ha wees beloovt mit Joseph, eer sellie ha kom malkander, hem ha wordt bevonden for wees swanger van die heilig Geest. 19. Maer sie Man Joseph, die...”
16

“...ons ka kik sie Ster in die Oost, en ons ka kom for bid hem an. 3. Maer dietit Kooning Hero- des ha hoor dat, hem ha ver- skrik, en al Jerusalem mithem. 4. En aster hem ha ka ver- gaeder die hoog Priesters en Skriftgeleerden van die Volk, hem ha vraeg sender, waer Christus sal wordt gebooren. 5. Maer sellie ka seg na hem: na binne Bethlehem in Judea; want soo die Propheet ka skriev: 6. En ju Bethlehem in Juda Land, levendag ju bin die kleinste tyssen die Vorsten van Juda; want van ju sal kom een Voorst, die sal vuet mie Volk Israel. 7. Soo Herodes ha ruep die Wiesen sutje, en ha vraeg gu hart van sender, wattit sellie ha ka kik die Ster. 8. En hem ha stier sender na Bethlehem, en ha seg: jellie reis na daesoo, en vraeg gu hart van die Kind; en als jellie ka vind die, kom seg dat na mie, dat mie kan kom ookal, en bid hem an. 9. Maer aster sellie ha ka hoor die Kooning, sellie ha loop wej; en kik die Ster, die sellie ha ka kik in die Oost, ha loop voor sender, tee die ka kom, en ka staen na boven...”
17

“...192 ha loop na een ander Pad na sender Land. 13. II.) Maer aster sellie ha ka loop wej, kik die Engel van die Heer ha openbaer sie selv voor Joseph na binne een Droom, en ha seg: hoppo, en neem die Kind mit sie Muder, en vlygt na Egipten, en bliev daesoo tee mie seg na ju; want Herodes sal suek die Kind, for maek hem doot. 14. Maer hem ha hoppo, ha neem die Kind en sie Muder na Donker, en ha vlygt na Egipten. 15. En hem ha bliev daesoo tee Herodes ha ka doot; dat die ha sal vervylt, wat die Heer ha ka seg door die Propheet, die seg: mie ka ruep mie Soon van Egipten. 16. III.) Dietit Herodes ha kik nu, dat die Wiesen ha ka bedrieg hem, hem ha kom gu qvaed; en ha stier yt, en ha lastaen maek doot almael Kin- ders, die ha wees na binne Bethlehem, en na al die Land daesoo, van twee Jaer oud en daeronder, aster die Tid hem ha ka ondersuek die van die Wiesen. 17. Dan die ka vervylt, wat die Propheet Jeremias ka seg, die seg: 18. Een Stem ka hoor na binne Rama, Kries, Skreew, en gu Hyelen: Rachel...”
18

“...ka leer jender for vlygt van die Toorn, die sal kom? 8. Daerom draeg Vrygten, die behoor na die Bekeering. 9. En no denk, dat jellie ha wil seg bie jender selv; ons hab Abraham voor ons Vae- der; want mie seg na jender; dat Godt kan wek op Abraham Kinders van deese Steenen. 10. Maer die Biel leg klaer ookal na die Wortel van die Boomen; daerom elk Boom, die no draeg gueje Vrygt, sal wordt afgekapt, en gegoojt na binne die Vier. 11. Mie doop jender wel mit Water tot Bekeering; maer hem, die kom aster mie, bin meer magtig, als mie, en mie no bin waerdig for draeg sie Skuen, hem sal doop jender mit die heilig Geest en mit Vier. 12. Sie Koorn-Skop bin na sie Hand, en hem sal veeg die Vluer van sie Koorn-Hus, en hem sal bring teesaemen sie Koorn na binne die Koorn-Hus; maer die Skel hem sal verbrand mit Vier, die no sal yt levendag. 13. II.) Soo Jesus ha kom van Galilea na Jordan na Johannes, for wordt gedoopt van hem. 14. Maer Johannes ha weiger 18...”
19

“...196 DIE 5. CAPITTEL. I.) Jesus leer na bobo die Berg, welk Mensen bin saelig, 1—12. II.) van gueje Werken en die Wet, 13—20. III.) leg van die veifde Gebod yt, 21—26. IV.) van die Sesde 27—32. V.) van die tweede 33—37. VI.) weerom van die veifde, 38—48. 1%/Taer diedit Jesus ha kik 1V1 die Volk, hem ha loop na bobo een Berg; en aster hem ha ka sit neer, sie Disciplen ha loop na hem: 2. En hem ha open sie Mond, ha leer sender, en ha seg: 3. Saelig bin die geestlig Povers; want die Kooningrik van die Hemel bin van sender. 4. Saelig sellie bin, die treer; want sellie sal wordt vertroost. 5. Saelig bin die Sagtmue- digen; want sellie sal erv die Aerde. 6. Saelig sellie bin, die hon- ger en dorst nae Geregtigheid; want sellie sal kom vesaedigt. 7. Saelig bin die Barmher- tigen; want sellie sal vind Barmhertigheid. 8. Saelig bin die Skoon van Harten; want sellie sal kik Godt. 9. Saelig bin die Vreedsamen; want sellie sal hiet Kinders van Godt 10. Saelig sellie bin, die sellie vervolg voor die...”
20

“...203 aster die, mie wil verglik hem mit een verstandig Man, die ka bow sie Hus na bobo een Klip. 25. En dietit die Stort-Reegen, en die Water-Stroomen ha kom, en die groot Wind ha waej, en ha stoot an tegen die selve Hus, die no ha val; voordiemaek die ka bevestig na bobo een Klip. 26. En elk een, die hoor deese mie Woord, en no due aster die, hem bin glik een sot Man, die ka bow sie Hus na bobo Sand. 27. En dietit die stort Reegen, en die Water Stroomen ha kom, en die groot Wind ha waej, en ha stoot an tegen die selve Hus, die ha val, en sie Val ha wees groot. 28. En die ka gebeer, dietit Jesus ha ka maek Einde na deese Reden, die Volk ha ver- wonder sender gu over sie Leer. 29. Diemaek hem ha leer sender, als een, die ha hab Magt, en no soo als die Skrift- geleerden. DIE 8. CAPITTEL. I.) Christus genees een Lazares Siek, 1—4. II.) Die Knegt van die Hoofdman, 5—13. III.) Die Skoon-Muder van Petrus, en ander, 14—17. IV.) spreek van sie Naevolging, 18—22. V.) stil die Wind en die See, 23—27...”