Your search within this document for 'yudansa' resulted in 13 matching pages.
1

“...Gradisimentu Sin asistensha i yudansa di gran kantidat di hende, ku di un f otro manera a yuda den realisashon di e obrita ak lo no tabata posibel yega na e edishon ak. Un danki na Fraternan di Tilburg, Centraal Historisch Archief i kas di Gobernador di Antia pa kantidat di potrt ku nos por a publik....”
2

“...V Indise General PRESENTASHON I. KORSOU TA BAI DESAROY (1900 1936) 1 1. Poblashon prom i despues di establesementu di refinera .... 2 2. Politika kolonial ....................................... 10 3. Artesano i komersiantenn chiki ta bai kaba.............. 11 4. Religion un yudansa pa pueblo............................ 14 5. Skolnan por bira nos forsa, ma kon?...................... 23 6. Organisashonnan di karakter sosial i kultural ........... 27 Resumiendo .............................................. 36 II. KORSOU TA BAI DRENTA ERA DI DEMOKRASIA (1936-1940) ' 37 1. Poblashon di Korsou: afirmashon di proletariado.......... 37 2. Di kolonialismo pa un prinsipio di demokrasia parsial.... 41 3. Rikunan nobo i ekonomia industrial....................... 44 4. Religion Katliko ta organis masa, ma paternalismo ta reina................................................. 46 5. Enseansa popular ....................................... 47 6. Organisashon sosial i kultural na gran kantidat..........”
3

“...1 I Korsou ta bai desaroy 1. Poblashon prom i despues di establesementu di refinera 2. Poltika kolonial 3. Artesano i komersiantenan chiki ta bai kaba - 4. Religion un yudansa pa pueblo? 5. Skol por bira nos forsa, ma kon? - 6. Organisashonnan di karakter sosial i kultural. Na prinsipio di siglo 20 Korsou no ta muchu kos. Un isla chiki, ku aanan di sekura a kaba di saka su manteka di wesu. Poko hende tin i den su gran mayora pober. Un pueblo pasifiko. E mes no por kere ku el a konos katibu luchado ku a bringa pa nan libertat. Kasi a lubid nan. Yu di katibu plam rnt e isla sin mas sentro habit ku no ta e pida stat, na dos banda di un haf famoso. Su sentido di libertat ta keda manifest solamente den kada hende, ku su kas den su kur. Spiritual, sosial i ekonmikamente e ta mes dependiente ku ntes. Su ideal ta keda manifest den su manera di dirig su mes na otro deskonos: "shon". Tur lo ke ta "shon". Nos Korsou ta parse realmente un isla sin futuro. I tdg ta apnas un diessinku aa ta falta pa...”
4

“...Algu di mueble nan ta traha ainda den pueblo i algn otro fishi ta sigui eksist hibando un bida hopi difsil pa kompet ku kos di af. Komersio di pueblo den Otrobanda ta pasa pa man di estranhero, ku a bin estables na Krsou i bira parti di pueblo. Tg tin un kos ku pueblo ta haa i sigui haa ku lo por yud' bai dilanti i esei ta su enseansa, su skolnan. Pero lo e mester prepar su mes awor na un manera pa turna parti na ekonomia di "sirbishi", un forma ku te awor e no a praktik muchu. 4. Religion un yudansa pa pueblo? Den pueblo di Krsou Iglesia Katliko semper tabatin un influensha hopi grandi. No den asuntunan di gobirnu, ma mas bien den e pueblo mes. Despues di spanan ku di mes tabata interes pa e pueblo bira katliko a bini Hulandesnan ku nan West Indische Compagnie, netamente protestant i sin ningn interes pa e pueblo simpel komun. Nan por a bira "kristian" i e komersiantenan grandi di e kompania hulandes a permit esei, pero di ningn manera un katibu lo no por bira "protestant". Esaki ta un di...”
5

“...15 sekular (diosesano, ku no ta pertenes na ningn rden ma ta simplemente orden saserdote) ku tabatei, a keda. Ora ku vikariato a haa yudansa di suman di Rosendaal i despues frateman di Tilburg i tambe suman di Breda pa hospital, e or'ei ya tabatin un Iglesia formal na Krsou i tur e otro islanan. Ripar ku e pueblo humilde "di kol" ta kasi kompletamente katliko. Mons. Niewindt, e prom vikario apostliko, konsagr obispu, tabatin gran interes pa pueblo. Maske e mes tabatin katibu pa sirbi', e no a laga di buska tg emansipashon di katibu. El a organis trabou di mishon i despues di dje tabata muchu mas fsil pa dominikanonan turna ofer di e susesor di Mons. Niewindt, Mons. Kistemaker. Interior di Misa di Santa Ana, pro-katedral den aanan 1920/1930. E klero i religiosonan tur tabata bini di Hulanda; hasta Mons. Niewindt a funda un seminario na Barber, pa seminarista hulandes ku lo traha na Krsou. No a pensa ku nos hendenan mes lo por a yega na saserdosio. Sigur ku e nivel kultural di nos hendenan...”
6

“...27 e obra di Volksbond, e ksito mas formidable di e organisashon di pueblo ak. Pa ABS St. Jozef no tin kuestion di igualdat di derecho, no tin kuestion di supsidio normal, ma tur aa di nobo ta pidi gobirnu un yudansa ku ta logra ku hopi difikultat. E skol a kumins sia muchanan fishi den kur di obispu tras di misa di Santa Ana i teora nan tabata duna den e edifisio ku a sirbi masha hopi mes pa desaroyo di nos pueblo (Conscientiesteeg 35). Despues e lug ak mes a pasa pa Ambachtschool di Volksbond, ora ku a traha un edifisio nobo na Groot Kwartier pa hende ku enfermedat mental i a muda Montekristu bieu ku tabata keda tras di Colon. E loke ku e skol di fishi a trese ta un kambio drstiko den e manera di sia fishi. Antes bo ta sia fishi na "wenkel" serka un bas. Awor tin teoria i prktika dun pa hende ku sea ta kapasit pa nan formashon, f tin eksperiensha hopi largu despues di a kaba nan skol tkniko. Industria tabata eksig hopi i no tabata basta ku bo a sia na "wenkel" pasobra bo ta keda e loke...”
7

“...Antianan Hulandes. Ambachtschool Sint Jozef ta habri su porta den "kur di obispu" tras di Misa di Santa Ana i den e kas konos komo Conscientiesteeg 35 ta tee ls di teora. Ku esaki so kaba Volksbond ta keda komo un di e organisashonnan mas importante ku hamas tabatin na Krsou i a demostr un vishon di futuro ku poko bia nos a mira den e region di Karibe ak i sigur den kolonia hulandes. E skol di fishi a kumins chikitu, ku maestronan medio kapasit pero di masha bon konosementu prktiko. Ta haa hopi bia yudansa tambe di industria petrolero pa e parti di teora. Ku gobirnu mester bringa pa haa supsidio, djis pa keda na bida numa, pasobra interes pa e parti ak di enseansa ta masha poko. Volksbond nunka a laga e idea di traha kas pa pueblo. Den La Union ta sali kantidat di potrt di kas na masha mal estado i kaminda hende tin ku biba. E lamento pa drecha kas, pa frsa doonan di kas manten nan lug, no ta duna muchu resultado. E idea di traha kas pa pueblo ta sigui krese te ku na prinsipio di aanan 30 nos ta...”
8

“...diferente kaso. Ya no ta tur aktividat ta sali di figuranan prominente, ma tambe di e hmber ku di su mes i ku su mes esfuerso ta kumins subi. E mobilidat sosial ta bira algu masha normal. Kondishonnan tei, pero nos lo bolbe haa algun fayo pa e manera ku evangelisashon ta tuma lug. Esei nos lo mira mas adilanti. Durante tur e aanan den dkada binti nos ta mira aktividat di Volksbond pa yuda hendenan krese, spar e tiki ku nan por, ta lanta sosiedat di entiero, ta duna ls pa sia lesa, skirbi, fondo pa yudansa etc. etc. E trabou...”
9

“...asuntu ak. Figuranan manera mr. Stephanus van der Meer, kende a bini Krsou pa Volksbond manera nos a splika ta milit den filanan di D.P.. Figuranan ku interes sosial manera Ciro Kroon (ntes miembro diS.C.E.O.M.)ie abogado R. Isa ta hendenan ku ta asist i yuda e obrero industrial i ta sali dilanti na interes di mineronan. Awor, maske C.P.I.M. ta kontra ta bai logra tg algu pa e trahad. Tin diferente mitin prinsipalmente den bario di Suffisant, obreronan ta hopi rebelde. Ta buska kontakto i ta pidi yudansa di organisashon internashonal di petroleronan. Di hulanda ta bini sr. van Tilburg, mand pa e organisashon internashonal ak. Ta tee referndem i vrios reunion pbliko i ta lanta P.W.F.C.(Petroleum Workers Federation of Curaao). Ku esaki atrobe nos ta mira un paso gigantesko den direkshon di organisashon obrero na Krsou. E lucha tabata fuerte pero kompania mester a baha kabes i rekonos e sindikato nobo. E grupo tabata influensh (dirig tras di kortina?) pa Partido Democraat. Partido Nashonal di su...”
10

“...(despues sra. Jessurun-Isenia). Por yamanan promotor di credit union na Krsou. Na aa 1959 a bishita Korsou sr. R.C. Gates, eksperto di kooperativa di F.A.O. (Organisashon mundial di alimento i agrikultura). Personalmente e ta buska kontakto ku kooperativanan, pasobra di parti di gobirnu Mr. Jules Rojer promotor di C. U. no por spera ku nan ta ni menshon ku tin kooperativa na Krsou. Gates ta propone gobirnu pa tee un prom "seminario di credit union" na prinsipio di aa 1960, bou di auspisio i ku yudansa di Comishon di Caribe. Ta asept i e ta manda na fin di aa petishon pa prom ministro Jonckheer pidiendo alabes pa e inisiador di e movementu na Krsou tuma riba dje e organisashon. Despues di varios luna nan a pasa e petishon pa e persona indik. E ta organis tur kos den estrecho kolaborashon ku Sr. Gates, kende a suger tambe pa e por tuma kontakto direktamente, manera a indik' anteriormente, lokual a sosed tambe. Di e manera aki ora tur kos tabata regl i gobirnu mester a duna un suma bagatl pa...”
11

“...112 Comishon di Caribe ku no ta "oportuno" pero ku yudansa i asistensha di Bailey, di e organisashon internashonal CUNA ta tee e seminario tg, na Aruba, Bonaire i Krsou, kubriendo tur gastu e mes kooperativanan. Ku esaki tambe tur kontakto direkto ku lo por tabatin ku gobirnu a keda elimin. J.O.C. Na e mes aa, ku a kumins formalmente ku credit union, esta 1959, tin un seminario na Caracas, Venezuela organis pa e movementu mundial i latinoamerikano di J.O.C. na kual un grupo di hben obrero di Krsou tambe ta partisip. E sistema di trabou ta drenta Krsou tambe i durante varios aa ta organis pa hbennan obrero dianan di estudio similar. Srkulo di Estudio sosial For di aa 1955 pa 1958 un grupo di hben a demostr interes den formashon mas ay, fuera di skol. A bin forma un grupo basta numeroso di maestro, trahad sosial, partera i hende ku a kaba estudio sekundario na Krsou i algun ku a regres di Hulanda. Na final di aanan 50 tabatin varios di e gruponan ak ku no tabata interes ni a pasa den e bulul...”
12

“...ku a kumins normalis i hasta krese, di glpi a haa un sla duru ku e restrikshonnan di gobirnunan di eksterior pa kompanianan off-shore, ku ta keda redus di un manera formal, kousando problema pa gobirnu. Refinera Shell ta menas ku retiro for di Krsou i ta eksig redukshon di fasilidatnan di trahadnan, esakinan ta entreg hopi mes. Pero apesar di tur "komprenshon" ku gobirnu i pueblo demostr, ta disid ku ta sera refinera di tur manera. Gobirnu di Krsou, di Antia i di Hulanda ta buska salida i ku yudansa di obreronan ta logra pa kompania di petroli di Venezuela PEDEVESA tee Isla ku su refinera habr. Na Aruba e problema ku LAGO OIL & TRANSPORT COMP. (EXXON) tambe a sera, pero despues a haa Coastal pa habri refinera atrobe. Dokmaatschappij ta kosta gobirnu un wowo, pero despues kos ta bin drecha...”
13

“...tabata ku Hulanda lo a yuda bntnan yega na forma un sentral niko. Riba pregunta di un dirigente di Bnt Kristian di Haf, kon nan a logra esei na Hulanda i nan duna un idea kon nan a alkans e ideal ak e kontesta mester tabata: ku ainda no tin un union, pero ta pensa di yega na un forma asina. E or' ei a bai di akuerdo pa firma un "protokl" meskos ku na Aruba, pero ku e diferensha ku tur hende kier traha i mira si por yega na algu asina. A result ku esei tabata sufisiente pa Bntnan di A.V.V.C. haa yudansa pa konstru nan sede (idea di N.V.V.), pero di otro banda na Venezuela a yega na un imprenta pa CLASC (N.K.V.). Si ta un dilmentu tabatin no por proba, pero e kos ta remarkabel. Algn sindikato a mira un sorto di manipulashon den e asuntu ak i tur kos a keda ku si algn dia yega na un organisashon niko di sentral di obrero, tur naturalmente lo hasi uso di e sede di A.V.V.C.. Ku esaki e union a pega formalmente. Sindikatonan prinsipalmente di parti di C.F.W. a present algn bia ku "konseho di voto"...”