Your search within this document for 'papel' resulted in twelve matching pages.
1

“...Presentashon Tabata na aa 1971 dia 23 di oktober, durante un fakansi na Roma. Di repente a drentami un idea di pone riba papel, e loke diferente bia mi a splika persona i gruponan: algn idea tokante desaroyo di nos pueblo den e siglo ak. Prom ku 30 di mei 1969: pa e grupo poltiko nobo, U.R.A., mi a hasi meskos. Sinembargo ningn hende no kier a komprend i tur kos a sigui su kurso, resultando den un gran debakle ora ku obreronan a lanta i a kima gran parti di nos stat. Un pueblo ta meskos ku hende. E ta nase i krese i den su kresementu tin influensha di su ambiente, di susesonan anterior den su historia; tur ta determin hopi bia su futuro. Tirando un bista atras nos lo por mira den futuro si nos buska rais di e susesonan i e loke a motiv un sierto manera di biba i aktua. Pueblo di Korsou den esaki no ta diferente di otro pueblonan mas grandi. Wl por bisa ku pa pueblo antiano i kurasoleo en partikular nos ta haa mas difikultat i na mes momentu mas fasilidat ku den otro kasonan. Mas difikultat...”
2

“...ta ku resentimentu di parti di e "Shonnan" di ntes ku a mira nan katibu bira "hende ku derecho" ta loke a pone e poltika kolonial bira anti-katliko na Krsou? Mas bien miedu pa no prd e posishon privilegi? Otro punto ku lo tabata interesante pa hasi investigashon mas profundo riba dje. Di tur manera ta bon kla ku mishon katliko na Krsou a buska pa yuda e pueblo progres kontra di e poltika kolonial i ku lei di e mes gobirnu kolonial den man. Koloniale Raad, maske ku poder hopi redus, komo ta un papel di konsehero nan tin, ta eksig kada bes mas konsiderashon. Interes ta pa logra redus gastunan di gobirnu mas tantu posibel i hasta tin un tendensha pa buska sierto "independensha" den asuntu di plaka ku mester bini di Hulanda. Na aa 1924 pa di prom bia entrada di kolonia ta pasa gastunan. Den un ambiente asina, ku falta di nteres di parti di e masa pa asuntunan poltiko i un Koloniale Raad sin atenshon pa nesesidat sosial, ta bai haa chns, despues di algn aa, pa eleh representante di pueblo den...”
3

“...29 gran propulsor di derechonan di pueblo ta e famossimo WELGA DEN KLIP na aa 1922. Durante varios luna tin problema grandi ku trahad den Klip ku ta karga i deskarg barku pa e kompania hulandes K.W.I.M. Ta yega asina leu ku ta manda buska trahad di af pa bin traha i ta paga nan mas tantu ku ta pagando yu di tera. E grupo di wlguista, ku na prinsipio ta riba nan mes i kier lanta nan mes sindikato ta aserk Volksbond, ku ya tin pader Verriet komo reorganisador. Maske e papel di Volksbond den e wlga no ta tur kla, e grupo ta duna su apoyo pa yega na un solushon. Verriet i John Horris Sprockel ta hasi esaki posibel. Na un momentu dado ya kos ta bira peligroso, kompania no kier tende pa rasonamentu, mester baha sn di trahadnan. Esakinan no ta asept ku ta konsider nan mnos ku otro ku ta bini di af. E wlga ta turna un rumbo violento i tin tiramentu di piedra, lantamentu formal. Felix Chakuto, nabegante ku ta yega ku barku di af, ta drenta e lucha i ta lanta hendenan, konvensiendonan ku no por spera...”
4

“...forsa krese di un banda, ku posibilidat i interes prinsipalmente den siansa. Pero di otro banda e "paternalismo" ta pone sufri un prdida di grep riba gran parti di pueblo. Organisashonnan ya no ta solamente di klero i dirig pa nan, ma poko poko pueblo ta lanta for di soo i ta bai turna hopi kos ofer. Kulturalmente ainda religion katliko tin hopi ta hasi, no solamente den enseansa, kuido di enfrmo, ma tambe ku su trabou organisatorio di gruponan den pueblo, pero aki tambe kolonialismo ta hunga un papel hopi grandi. E paternalismo remarkable ta keda manifest te den organisashonnan obrero i manera lo result despues asta den organisashon poltiko. Pueblo lo mester bai vota pero hende por puntra su mes, manera hopi a hasi: e ta prepar? Un pueblo part, divid den tantu grupo, por papia en berdat di un solo pueblo? Mnos ainda awor ku den poko tempu a bini tantsimo hende di af, imigrantenan ku ta estables pa saka rais na Krsou, tin futuro? Lo ta fsil pa bai enfrent un bida totalmente diferente di esun...”
5

“...Nobo, na Juan Domingo i den Pietermaai na altura di p. Ludovicus Jansenstraat. Tur esakinan despues ku a hasi un komienso den kur di Santa Famia, konstruyendo algun kas ku awe ta keda den Volksbondstraat, pa manten e nmber di e gran organisashon di e tempu ei. Idea sigur tabata pa sigui ku konstrukshon di mas kas pa pueblo, pero debilitashon di Volksbond mes i problemanan poltiko i religioso, problemanan ku organisashonnan sindikal ta pone ku e trabou ak ta stanka. Ademas finansa ta hunga un papel hopi importante i esei hopi bia tabata falta presisamente. Supsidio no tabata dje fsil ei, ounke diferente bia gobirnu a supsidi e trabou te ku porfin gobirnu mes a kumins ku traha bario nobo den tempu di gera....”
6

“...mes di e pueblo ta keda afekt i esaki prinsipalmente den i rnt stat, kaminda e pueblo obrero, di industria prinsipalmente, ta radik. Den kunuku nos ta haa un mayor stabilidat. 2. Partidonan poltiko ta domin atenshon E kambionan ku nos a indik ta manifest nan mes den e lucha poltiko feros ku ta bai tuma lug. Staten di Antia, manera nos a bisa kaba, no tabatin muchu outoridat, lo tabata interesante pa hasi un estudio pa mira kua di nan: Staten f Koloniale Raad tabatin mas poder prktiko, no riba papel, den maneho di nos pueblo. E situashon kolonial ta sigui eksisti, ounke poko mnos habr. Den hendenan no tabatin ainda un idea pa bin para riba nan mes pia, atend nan mes asun tunan. Ora ku dia 10 di mei 1942 Reina Wilhelmina den un diskurso ta lansa e idea pa pueblonan present nan deseo i anhelonan, pa por tee kuenta ku nan despues di gera, kosnan ta kumins kana. Gobernador G. Wouters ta lansa e proposishon pa nombra algun persona prominente ku lo tuma parti na un Konferensha despues di gera riba...”
7

“...inisiativanan nobo pa un klup sosial na estilo di otro klupnan manera Centro Social Catliko ku ta eksisti pa algun tempu kaba na Pietermaai. Nan ta habri un klup den edifisio nobo di "drukkerij", ariba, kaminda e korant Amigoe di Curaao tin su ofisina den "Hanch'i bientu". Despues di poko tempu e klup (Thomaskring) ta muda pa e parti ariba di edifisio di Thomas Henriquez, gran propulsor di e klup ak i doo di su Sportshop, na subida di Ser'i Klip. E hbennan i miembronan no asina hben ta bai hunga un papel importante, den bida poltiko despues. Kisas mas ku tur e otro klup sosialnan ku Krsou konos. Tin varios otro di e sorto di klupnan ak fuera di Club de Gezelligheid, den e edifisio famoso di Penha na entrada di haf. E balkon ku tabatin ntes, ku lternan grandi ta anunsi nmber di e klup, mester a konos hopi konbersashon ku tin di haber ku bida di nos pueblo, empresarionan, komersiantenan i hopi otro empleado haltu di gobirnu ta miembro. Pero edifisio no sa papia, ni registr...”
8

“...78 siendo representante di Krsou,un djadumingu atardi na su kas, e ta lanta para i lesa un poesia presioso ku el a kaba di skirbi. Ora el kaba di deklam' pa nos, un poesia ku ta trata e tema Mama en general, su Mama mes, Mama Krsou i si nos ta krda bon hasta Mama Maria, ora ku a pidiele e papel ku e tabatin den su man, el a bira bisa ku kara serio: "n esaki ta poesia numa" i ta sker e papel na pida pida chikitu i ta tire den kos di sushi. Pa Gomez ta poltika tin balor, saka e yu di Krsou for di bou di tutela di otro (Hulanda) pa e para riba su mes pia. Gomez no kier ta poeta ma poltiko, yu di Krsou. Ta parse nos ku e situashon generalis den nos pueblo di Krsou ta, ku nos ta kere ku skol ta duna e formashon nesesario. Esaki ta simplemente un kibokashon grandi. Hende ta sia, bai skol, pa despues gana su sn. Ni skol katliko no tin e interes ak di un formashon sosial humano, ni na ni despues di skol. Mester rekonos ku den St. Thomaskring, fund for di aanan binti, tabatin algu, ounke no muchu...”
9

“...di bai, lagando kantidat di rumor atras. Un kaso partikular ku por ilustr e situashon ak: un lider obrero ta bai ser, sin un motibu visto; ora ku e seora akud serka un abogado konos, e abogado ta puntra "si e seora tin un f otro amigu f konos den partido, pasobra si no t'asina ant lubid." Es ku ta ku partido ta bon, es ku no ta ku partido no tin ningn chns. Klaro ku asina no tin interes den pueblo pa hasi nada konstruktivo, simplemente ta buska pa logra un f otro kos personal i lubid sobr. Un papel poko strao ta esun di e Partido Katliko di Pueblo. Bou di e etikt di ta katliko, ku saserdote riba podio na reunionnan pbliko, e partido a kere di por konta sikiera ku votonan di hende muh, lokual a result un ilushon kibok. Tin sin duda tg algun figura interesante i ku sirto kapasidat manera e ekonomista drs. B. Leito, Elias Morkos, ir. "Doppy" van Eps i varios hben mas e.o. Vivian Vinck, Siegfried Rigaud etc.....”
10

“...Ademas e no ta mira pakiko tin tantu animosidat kontra partido Nashonal i su lider. Di otro banda no tin pakiko un grupito sinti su mes representante f eksponente di ideanan di Iglesia katliko den un partido ku e nmber ei. P'esei mes manera nos a mustra kaba e ta prohib pa usa e palabra "katliko" den nmber di partido. Awor ta e grupo ak ta resent kontra Holterman. Algun ta papia di "un pu den nan lomba" i nan ta uni prktikamente ku Partido Democraat, no komo grupo, pero komo persona. Ku esaki e papel direktamente aktivo di Iglesia den poltika ta keda algu di pasado. E temporada ak ta un pgina skur pa Iglesia katliko, ku mih lubid, no tantu pasobra a bini e kambio ei, ku sigur pa Iglesia mes ta un adelanto, pero pa e kontroversia ku ta lanta i ta divid hende den Iglesia mes. Por bisa ku Iglesia semper a keda un poko leu, apart di bida ntimo di nos hendenan. Tabatin regla ku ta parse mas bien algu burokrtiko, mnos adapt na nos mentalidat. P'esei mes hendenan tabata biba un bida, nos por bisa...”
11

“...lidernan en general di diferente bnt duda den e libertat, ku sindikatonan mester tin. Na aa 1964 ta lanta C.F.W. (Curacaosche Federatie van Werknemers) dirig pa e sindikalista Ewald Ong a Kwie. E bnt ak ke afili tur trahad, maske kon chikitu e empresa ta, no tin grupo speshal, pero tur trahad di unda ku ta. Den poko tempu (tee kuenta ku idea di lucha di bntnan ta kos di tur dia) ta logra un kantidat grandi di trahad. Tin papi hasta di algn mil, den korto tempu. C.A.O. di apnas dos tres blachi di papel nan ta sera pa e trahadnan ak. Un punto importante wl, pero semper ku smak poko marga, ta asuntu di areglo mesora di pagamentu di kontribushon via "inhouding" riba salario (kit direktamente for di salario). Nota: e punto ak den bntnan kristian nunka tabatin e importansha nesesario, mas bien ta: idea tabata konta i bo trabou i entrega personal, lokual sigur ta difsil pa logra. Den A.V.V.C. na aa 1968 nos ta haa e siguiente sindikatonan afili: A.B.V.O. - bnt di empleadonan di gobirnu U.W.G.E. -...”
12

“...sigui den e gremio di obrero apesar di esfuersonan djaf pa yega na un struktura unitario. Di Hulanda a present e tres federashonnan di obrero N.K.V., N.V.V. i C.N.V.. E plan tabata pa yega na un sindikalismo unitario, es desir tur sindikato lo mester a pertenes na e niko sentral sindikal, manteniendo sierto independensha. Na Aruba a firma un protokl, tur e diferente gruponan, meskos ku na Krsou nan tambe tabata divid, nan a firma tg ku ta lanta un sentral niko. No a dura muchu i e kos a keda riba papel. Na Krsou a papia masha i kasi ta forsa sindikatonan pa yega na un akuerdo. Idea tabata ku Hulanda lo a yuda bntnan yega na forma un sentral niko. Riba pregunta di un dirigente di Bnt Kristian di Haf, kon nan a logra esei na Hulanda i nan duna un idea kon nan a alkans e ideal ak e kontesta mester tabata: ku ainda no tin un union, pero ta pensa di yega na un forma asina. E or' ei a bai di akuerdo pa firma un "protokl" meskos ku na Aruba, pero ku e diferensha ku tur hende kier traha i mira si por...”