Your search within this document for 'ounke' resulted in 21 matching pages.
 
1

“...i presidente i nada no por sosed sin ku e ta di akuerdo. E mes paternalismo ta papia den e reglanan stipul. Siendo un organi-sashon di laiko i pa pueblo, tg nos ta ripar ku Vikario Apostliko tin masha kos di bisa den e organisashon ak. Mintras Pijpers ta na bida Volksbond ta sigui eksist, pareu e muri, apnas un aa despues di fundashon, tin peliger di desband. Pader Inocencio Verriet ta haa rdu, un mandato, pa duna un man. Fund na aa 1919, ya na 1921 Verriet ta traha statuto nobo pa Volksbond. Ounke ta un mehoria konsiderabel, e mes espritu klerikal i paternalista bo ta sinti den e statuto nobo. Volksbond kon ke sea ta bai bira un di e organisashonnan di mayor importansha pa pueblo i pa Iglesia. Ta nan ta bai organis e prom sindikato den Kolonia di Krsou, ku nmber di San Telmo, pa trahadnan di Haf. Ta Volksbond ta kumins ku un fondo di spar San Antonio i ku prom skol di fishi den Conscientiesteeg ku e nmber Ambachtschool St Jozef, ta Volksbond mes ta kumins ku kas pa pueblo, e promnan den...”
2

“...problema ku klero f ku skol manera tabata kustumber, pero tin hasta ku ta bira protestant. Di e grupo Hudiu israelita nos mester bisa ku tabatin hopi kontakto ku e pueblo simpel. No solamente pasobra masha hopi yu di Krsou ta desendiente di hudiu, ma prin-sipalmente pasobra hudiunan tabata interes den nan yu, maske ta "yu djaf". E yaya di famianan hudiu tabata hopi bia esun ku a kria i sia e muchanan di e famianan ak i "Snoa" di Krsou e prom di Amerika. tabatin asina hopi interkambio kultural, ounke no di un manera struktur. Mas bien dor di un konvivensia hopi grandi. Nos mester krda aki riba e historia den beibel di Abraham ku Sara i Agar i nan yu Isaac i Ismael. Nunka e hudiunan no a meskla ofisialmente ku e pueblo simpel i a pesar di tur laso familiar no-ofisial a keda e distanshamentu. Tabata un poko difsil tambe mirando e posishon sosial i den bida ekonmiko di Krsou pa...”
3

“...31 Kareda di kas den Volksbondstraat. formalis despues ku e bira obispu i yega Krsou. Mesora su prt'i wowo, su Volksbond, ta bolbe kobra forsa i den poko tempu nos ta mira otro sindikatonan lanta: Don Bosco (1934) pa maestro/anan di skol, ounke ku esaki no ta refleh muchu e espiritu kombativo di sindikalismo. Pa e shofur di bus i taksi ta lanta "San Cristbal", pa trahad den tienda i pakus e famoso "SCEOM" (sociedat catlico pa empleadonan di ofisina i mostrador). E sindikato aki pa trahad di pakus, tienda i ofisina a keda funda na 1934. E tempunan ay pakus i tienda tabata keda habri for di mainta masha tempran te anochi hopi lat. No tin djasabra ni djadumingu liber. Te nueb'or di anochi por a pasa kumpra kos den tienda i pakus. Pa e trabou ku e sindikato aki SCEOM a hasi i nan reklamonan, ta logra ku djadumingu ta bira dia liber i no tin asuntu di keda habri te anochi lat mas. Un prinsipio di legislashon sosial masha importante en kuanto oranan di trabou ta kumins asina. E rapport Verwey...”
4

“...Di kolonialismo pa demokrasia parsial Pareu ku a haa notisia ku lo bini un kambio den struktura di gobirnu kolonial, tur forsanan a kumins prepar. Prinsipalmente Iglesia Katliko a mira un chns pa turna direkshon i guia di e masa pa medio di su influensha direkto riba miembronan di Staten ku lo mester bini. Enbista di e trabou di benefisensia hasi durante aanan largu, e interes pa yuda i asist e pueblo humilde i algun akshon den sentido sosial realis pa figuranan manera van de Pavert i Verriet, ounke esaki pint un poko di paternalismo, Iglesia ta esun mas yam pa probech di e oportunidat ak. Pueblo mester por bai dilanti. E prom "Staten" ku mester a elig na aa 1937 tg tabatin masha hopi limitashon pa nos por yam un demokrasia berdadero, pero si ta un paso definitivo den e direkshon ei. Pa por a turna parti na elekshon tabatin e siguiente eksigenshanan: bo mester ta hmber di nashonalidat hulandes bo mester tabatin un edukashon igual na 7e klas ULO f bo mester tabatin un entrada pa aa di f 1200...”
5

“...famia de Jongh, ku nan negoshi di deporte, pa hopi tempu negoshinan di bibida di Don Jaime Sprock a surti pueblo ku bibida. Esakinan ta algun di esnan ku por a sobre-bib. E negoshinan nobo ak di "polako" ta bende prinsipalmente ku yu di pueblo, hendenan ku ta kustumbr kaba ku nan partisher i a bira kliente fiho. Obreronan di riba Isla tin sn i nan ta use serka e komersiantenan nobo. Punda ta keda pa hendenan ku por kumpra kos mas karo (e negoshinan ak ta den man di e desendiente kolonial i hudiu) ounke pueblo mes tambe ta hasi bon uso di e negoshinan ak ora tin mester di algu pa broma kun. Produkshon si ta algu ku parse nos pueblo no ta asina interes den dje. Kunukunan ta keda atras i hende pa traha den kunuku ta bira mnos. Ta ken ke lanta mainta tempran traha duru tin bia te anochi lat, pa gana meskos f...”
6

“...Groot Kwartier n kaminda Obispu lo a dese, esta na kaminda grandi ma mas paden; despues s tabata por a lanta un "krki protestant" na kaminda grandi. Ta un gran lstima ku e trabounan ak a tuma tantu esfuerso i tantu tempu, ku apnas a sobra tempu pa e formashon manera a pidi mons. Verriet, esta di organis "lidernan" di nos pueblo, hende ku vishon i espritu evangliko ku lo por a tuma e parti di desishon i organisashon tambe hunto ku e lidernan religioso. Den e sentido ak s, no tabatin muchu avanse, ounke ku den Thomaskring nos sa ku tabatin aspirashon den e sentido ak. Klero tabata muchu imponente. Di aki tambe ku apnas tabatin idea ta lanta den hbennan, pa bida religioso, porlomnos no di hende hmber. Den e temporada aki diferente hben a bai kumins estudio pa saserdote pero no por bisa ku esei tabata konsekuensha di un trabou di religiosonan den e sentido di foment vokashon, mas bien algu spontneo di den pueblo mes. Asina ant Iglesia ta par sin ta prepar pa e problemanan ku lo surgi despues. 5...”
7

“...50 maestronan hulandes ta kumins drenta mas tantu, komo ku e nesesidat ta oumentando den enseansa. Un sentido di antianisashon ta kumins den enseansa mes tambe, ounke na eskala mnimo. Frater Realino ta esun ku ta kumins sia nos kosnan di nos mes tera i region na lug di kosnan di Hulanda. E ta skirbi un buki di geografa "Aardrijkskunde van Curaao" i mas despues "Plantkunde" ku tur nos flora. Formashon di nos pueblo ant a pesar di tur kambio poltiko ku a kumins, apnas ta mira un prinsipio di lokalisashon pa no bisa di antianisashon. Asina nos ta kokoch riba dos pia: poder poltiko mester bira algu propio, pero formashon ta keda sistema kompletamente strao pa nos hendenan. Te awe por bisa ku e situashon ak tin nos mar. 6. Organisashonnan sosial i kultural na gran kantidat Progreso ekonmiko i desaroyo di enseansa ta indispensabel pa desaroyo total di un pueblo, no ta di straa ant ku nos ta bai drenta un tempu di masha hopi aktividat. Un aktividat dirig direktamente riba progreso di pueblo mes...”
8

“...despues ku a hasi un komienso den kur di Santa Famia, konstruyendo algun kas ku awe ta keda den Volksbondstraat, pa manten e nmber di e gran organisashon di e tempu ei. Idea sigur tabata pa sigui ku konstrukshon di mas kas pa pueblo, pero debilitashon di Volksbond mes i problemanan poltiko i religioso, problemanan ku organisashonnan sindikal ta pone ku e trabou ak ta stanka. Ademas finansa ta hunga un papel hopi importante i esei hopi bia tabata falta presisamente. Supsidio no tabata dje fsil ei, ounke diferente bia gobirnu a supsidi e trabou te ku porfin gobirnu mes a kumins ku traha bario nobo den tempu di gera....”
9

“...kaminda e pueblo obrero, di industria prinsipalmente, ta radik. Den kunuku nos ta haa un mayor stabilidat. 2. Partidonan poltiko ta domin atenshon E kambionan ku nos a indik ta manifest nan mes den e lucha poltiko feros ku ta bai tuma lug. Staten di Antia, manera nos a bisa kaba, no tabatin muchu outoridat, lo tabata interesante pa hasi un estudio pa mira kua di nan: Staten f Koloniale Raad tabatin mas poder prktiko, no riba papel, den maneho di nos pueblo. E situashon kolonial ta sigui eksisti, ounke poko mnos habr. Den hendenan no tabatin ainda un idea pa bin para riba nan mes pia, atend nan mes asun tunan. Ora ku dia 10 di mei 1942 Reina Wilhelmina den un diskurso ta lansa e idea pa pueblonan present nan deseo i anhelonan, pa por tee kuenta ku nan despues di gera, kosnan ta kumins kana. Gobernador G. Wouters ta lansa e proposishon pa nombra algun persona prominente ku lo tuma parti na un Konferensha despues di gera riba konstitushon di Reino Hulandes. Staten ta nombra komo posibel partisipante...”
10

“...falta di vishon pa futuro. 6. Konsekuensha di paternalismo: debilitashon di organisashonnan sosial Durante guera no tin muchu chns pa organisashonnan. Reunionnan ku generalmente ta tuma lug den oranan di anochi i djadumingu despues di misa mainta, ta haa nan ku problema pa motibu di "black-out". Tur lus mester ta pag anochi f bentananan ser di tal manera ku di paf no por mira lus. Hasta outonan tin lus kubr ku un repi fini so pa laga lusa kaminda. Tg naturalmente tin aktividat den tur e gruponan, ounke na un manera redusi, djadumingu mainta ta e niko chns pa reuni. Klupnan sosial St Thomaskring. For di final di aanan binti e organisashon ak ta eksisti. Awor, ku e desaroyo ku nos ta siguiendo, den Thomaskring ta lanta hasta inisiativanan nobo pa un klup sosial na estilo di otro klupnan manera Centro Social Catliko ku ta eksisti pa algun tempu kaba na Pietermaai. Nan ta habri un klup den edifisio nobo di "drukkerij", ariba, kaminda e korant Amigoe di Curaao tin su ofisina den "Hanch'i bientu"...”
11

“...mas klup sosial manera Kwiek, van Engelen i kisas varios otro mas ku nos no konos f no ta krda nan nmber. Djis prom ku yega Plantersrust ta bai lanta tambe club "J.P.F. (Justitia, Pietas, Fides)", klup di yi Srnam, ku tambe lo tin influensha riba desaroyo poltiko. Pero pa bisa ku tur e klupnan ak tabatin influensha riba bida di pueblo, nos ta duda ku lo tabata hopi. Thomaskring sinembargo semper a tuma parti aktivamente na luchanan poltiko i siendo yu di pueblo mes nan tabatin basta influensha, ounke mnos ku e famoso Volksbond. Deporte Otro tipo di organisashon, ku di nan mes lo mester tabatin hopi di haber ku desaroyo, di disiplina prinsipalmente, tin bia por ta indikativo di sierto tendensha ku ta eksisti den pueblo. Mira numa loke a bisa di klup Independiente i hasta di Sithoc. Sobr gruponan ta sufr pa e problemanan interno ku ta sigui i hasta krese, te ku ta bini un paralisashon kompleto di aktividatnan deportivo na K.S.C. Sindikalismo Un di e forsanan aktivo pa yuda empuh Partido Catlico...”
12

“...direkshon poltiko over. Religion ta debilitando den sentido ku divishon interno den Iglesia katliko ta apuntando. Falta di integrashon den mentalidat di nos pueblo, e bonansa ku ta duna pueblo idea di mayor libertat, tur esakinan ta stroba organisashonnan, fund pa bin yuda, pero awor ta keda stank. Falta grandi di liderasgo den pueblo ta stroba un desaroyo mas ay. Riba tereno di enseansa tin hopi avanse ta sigur, no solamente skolnan bsiko ta oument, pero tambe tin un komienso ku instrukshon medio, ounke no riba tereno di tknika. Kultura enkuanto ekspreshon artstiko ta haa algun figura interesante i ta duna pueblo un idea di ta pertenes na un algu ku ta superior na e simpel "desendensha di katibu inkulto" ku semper tabata konsider e. Den e situashon ambivalente ak nos pueblo mester sigui. Di dos Guera Mundial ta kaba i ta un mundu nobo ta bai lanta for di e destrukshon makabro ku tabatin na Europa i a pone henter mundu sufri. Krsou tambe ta bai sali di guera kambi radikalmente. 1. cf. Kasteel...”
13

“...Krsou for di bou di tutela di otro (Hulanda) pa e para riba su mes pia. Gomez no kier ta poeta ma poltiko, yu di Krsou. Ta parse nos ku e situashon generalis den nos pueblo di Krsou ta, ku nos ta kere ku skol ta duna e formashon nesesario. Esaki ta simplemente un kibokashon grandi. Hende ta sia, bai skol, pa despues gana su sn. Ni skol katliko no tin e interes ak di un formashon sosial humano, ni na ni despues di skol. Mester rekonos ku den St. Thomaskring, fund for di aanan binti, tabatin algu, ounke no muchu di formashon den sentido sosial. Tampoko den Volksbond, fuera di ls pa sia lesa skirbi, tabatin algun programa edukativo masha general, sinembargo apnas debesenkuando, insidentalmente. Atrobe mester rekonos ku den La Union a sali tradukshon di e prom ensklika sosial di papa Leon XIII "Rerum Novarum". Pero no por bisa ku tabatin un formashon adeku, ni muchu mnos kontinu. Generalmente pueblo ta haa oportunidat di yuda den algun kos ku "klero" of "religiosonan" ta hasi, pero e desishonnan...”
14

“...partido ta keda firme, es desir no ta sigui tras di Gomez, otro ta laga poltika kai kompleto. No tabata un situashon fsil, ni pa partido di Gomez ni pa Partido Catlico Curasoleo. Monseor Verriet ta buska ainda un salida i kier invit hendenan di Hulanda di KVP, pa intermedi. Tin idea pa invit e famoso lider hulandes prof. Romme, pero Verriet no ta sinti muchu bon i ta fayes na Aruba na aa 1948. Ku esei tur kontakto entre e partido nobo i mishon katliko ta kaba i kun Partido Catlico Curasoleo, ounke nunka no a likid' ofisialmente. (Te na ltimo dokumentonan relashon ku e partido ak a keda den poder di e delaster sekretario ku tabata sr. Ernesto Rosendaal.) Atrobe nos ta mira akshon klerikal ta determinante. Sierto miembronan di klero ta pusha un figura dilanti pa bira Vikario Apostliko, sal di e gremio di "lite" katliko form pa e mes klero ak. E vikario apostliko (obispu) nobo siendo antiano, nasi na Aruba i lant na Krsou, no ta identifik ku pueblo mas simpel. E Vikario Apostliko nobo ta mons...”
15

“...situashon i ta trese e idea dilanti pa djin komo grupo e partido di Gomez. Naturalmente Gomez ta mustra ku nan por djin wl, pero komo persona i no komo grupo. Infiltrashon di grupo naturalmente por bira peligroso pa e partido. E idea ak ant no ta haa akohida i tampoko e dirigentenan di Partido Katliko (nobo) no ta mira nada eiden. Ta bon pa apunt aki ku partido Katliko di Pueblo (KVP) no tin nada di aber ku Partido Catlico Curasoleo di ntes. Ta algu totalmente riba su mes i kompletamente nobo, ounke te awe ainda tin hopi hende ta konfund e dos St. John Morris Sprockel, hmber hustu i honesto, maestro di skol, presidente di R.K. Volksbond....”
16

“...Volksbond ku ta San Telmo di trahadnan den haf. Despues lo sigui Demokratnan ku ta buska naturalmente nan hendenan den e obreronan den industria i esakinan prinsipalmente den trahadnan di Isla i Nieuwpoort (mina di fsfat). Sindikatonan di Volksbond, ku ya no tin e forsa di ntes mas ta kai komo vktima di Partido Nashonal, maske no tabata direktamente e idea di likidnan, ma mas bien di buska votado den trahadnan. Interes di sindikatonan ta para bira p' un gran parti un interes poltiko mas ku sosial, ounke no ta deskart esaki totalmente. Otro problema ant pa nos pueblo desifr. 3. Desaroyo ekonmiko sin vishon Krsou den tempu di guera i mesora despues tabata landa i drif riba zeta. No ta import awor pa mira kiko e Refinera di Shell tabata nifik pa ekonomia mundial ni pa nos gobirnu. Loke ta import nos ta pa mira kiko e ta trese pa e pueblo mes direktamente. Gobirnu sigur ta probech di e entradanan ku tin di parti di refinamentu di petroli i negoshinan ku ta krese. Tg no tin muchu atenshon pa un trabou...”
17

“...falta un adaptashon na mentalidat di e pueblo. Maske ta logra basta, sigur no ta formando lider den sentido sosial. Sindikalismo ku ta un nesesidat den tur pueblo moderno, ta lanta wl, pero ta sigui riba e mesun pia ku ntes, ku otro hendenan tras di teln ku ta maneh henter e asuntu, frustrando asina e trabou sindikal mes. Ta den e kondishon ak Korsou tin di bai firma un Statuut" nobo pa Reino Hulandes ku ta bai duna Korsou i e otro islanan nan outonomia asina tantu dese pa un kantidat di hende, ounke no tur. 1. cf. Regeringsvoorlichtingsdienst: Werknemers en werkgeversorganisaties in de Nederlandse Antillen, p. 109...”
18

“...137 pueblo ta gosa nan, ounke na mes tempu e ta sinti ku no ta e mes ta sali dilanti. E ta haa un sorto di identifikashon ku p.e VITO i esei ta dun mas kurashi. Un pueblo ku a baha su furia riba su mes lug. E asuntu di komplas, ku yu di Krsou tin, e no ta haa den e otro ko-habitantenan di nos isla. Ta keda un diferensha ant tg. Despues ora e sinti ku forsanan prinsipalmente poltiko, pero tambe ekonmiko ta domine di mas, e ta buska su derecho den sindikatonan, eiden e por mustra algu di forsa. E ta wanta t'e ora ku no por mas. Den un situashon asina ta fsil pa un hende prd kabes. Esei ta sosod tambe. E no ta form, ni na skol, ni na misa, ni ningn kaminda den ideanan sosial ku lo por a yud e. Kamna na man di otro ta e loke el a sia semper. Den kooperativanan di krdito e ta haa algu, pero no tin ni tempu ni lider sufisiente pa e logra loke otro pueblonan a logra. Ademas e ta malkri, mintras un ta purba hinka sentido di responsabilidat den pueblo (den kooperativa), otro ta mustr e ku e no tin...”
19

“...141 "Pueblo tin hamber" ta un artkulo ku a sali asina grandi den korant La Cruz na aa 1959, pero Iglesia, meskos ku tur e otro sektornan importante na Krsou no a rekonos plenamente e brdat aki. No tabata un hamber di kos, ma un hamber spiritual, den e sentido mas amplio di e palabra. Kisas e loke ku mons. Holterman a hasi a yega muchu lat i no generalis den klero. Ni e ideanan ku ta lantando den Iglesia Latino-Amerikano no ta yega Krsou i tg nos ta biba den sirkunstanshanan similar, ounke no ku e mes gravedat: ta un Iglesia met den misa i no tantu den bida di pueblo. 5. No por warda mas pa adapt nos enseansa Situashon na nos institutonan di enseansa ta sigui meskos ku ntes. Tin sierto adaptashon den bukinan na skol bsiko, pero henter sistema eskolar ta sigui Hulanda den tur kos i no ta prepar e hben adulto pa su mes maan. Sikiera tin mas atenshon pa enseansa tkniko i esaki ta oument na un manera formal. Tambe tin chns pa haa beka muchu mas fsil ku ntes pa e ramo ak di enseansa. Bida moderno...”
20

“...asuntunan. Tempu netamente kolonial i di famianan "importante" ta bira kos di un pasado leu ay. Awor ta pueblo mes por kumins disid riba su futuro. Sistema di elekshon, ku ta eksist na Krsou i Antia, kisas no ta e mih pa e pueblo aki. Koalishon a kousa basta problema den kurso di tempu, ta lanta gruponan ku ta aktivo riba tereno di "ideanan" poltiko, sin ku nan ta mete den prktika bayendo pa elekshon. E grupo konos ku nmber di "KOUSA KOMUN" lo result un grupo sumamente krtiko, pero ku krtika fund, ounke no semper asept....”