| 1 |
 |
“...41
"proletario".
E kambio di mentalidat aki ta bai ehers un kambio hopi grandi den e masa popular di yu di Krsou. Riba tereno poltiko i religioso nos lo mira konsekuenshanan di esaki i resultado lo ta un sosiedat divid, ya no pa motibu di kolo, ni di religion ku ta asentu i bira algu otro, ma pa motibunan prinsipalmente sosial i poltiko. Un sosiedat asina por duna chns i oportunidat na tur sorto di wega poltiko.
2. Di kolonialismo pa demokrasia parsial
Pareu ku a haa notisia ku lo bini un kambio den struktura di gobirnu kolonial, tur forsanan a kumins prepar. Prinsipalmente Iglesia Katliko a mira un chns pa turna direkshon i guia di e masa pa medio di su influensha direkto riba miembronan di Staten ku lo mester bini. Enbista di e trabou di benefisensia hasi durante aanan largu, e interes pa yuda i asist e pueblo humilde i algun akshon den sentido sosial realis pa figuranan manera van de Pavert i Verriet, ounke esaki pint un poko di paternalismo, Iglesia ta esun mas yam pa probech di e ...”
|
|
| 2 |
 |
“...influensha riba mentalidat i manera di biba di un pueblo. Lo mester nota esei den e aspektonan importante di bida, manera den religion, den poltika i kultura en general.
E Korsou chikitu, ku poblashon berdaderamente kosmopolita, fsilmente por probech di e situashonnan ak. Komunikashon va radio a trese Venezuela i Merka hopi serka. Islanan un ku otro, pa medio di vuelonan ta limit e tempu largu pa pasa i tuma kontakto di un isla ku otro. Korant, medio importante di komunikashon ta sali diariamente ku notisia di rnt mundu i tur loke ta pasa den nos mes lug. Kantidat di estranhero sld ta keda no solamente manera turista pa un par di dia, ma simannan i lunanan largu i ta trese mas apertura. Mester rekonos s ku no ta tur e kosnan ak a traha na fabor di elevashon moral di nos pueblo, pero no por nenga ku avanse en berdat ta tuma lug masha rpido mes den tur otro sentido: Vishon di nos hendenan ta amplia i ta keda dirig riba un mundu te awor masha redus i distante mes. Ku duele mester konstat ku desaroyo...”
|
|
| 3 |
 |
“...konsehero di e grupo wlguista, ta mira su mes kompaeronan di lucha pasa pa e banda kontrario i djin e hendenan ku kier rekuper e poder ku ntes nan tabatin.
Nos a mustra kaba riba e grupo di obrero i di nos mes hendenan ku ta biba rnt di stat i den barionan margin, hende ku ansha di libertat i deseo di lucha pa mehor nan situashon.
No ta difsil komprend ku aki tin un grupo basta numeroso i di basta energa pa lansa un partido nobo.
Na luna di desmber di 1944 ta kai pa hopi hende manera un bm e notisia ku un partido nobo ta bai lanta i ku ta yama su mes Partido Democraat. Presidente di e partido nobo ta Efrain Jonckheer, dr. W. de Regt (hulandes) vice-president, i miembronan di direktiva: Ciro D. Kroon (ruman di Jos M. Kroon di Volksbond i miembro di Staten pa Partido Catliko Curasoleo), Th. Comvalius (yu'i srnam), R. van Maanen (hulandes), Ph. Cohn Henriquez (hudiu), nos "Baba" Kibbelaar, Guillermo Rosario i R. Isa (arabirsirio).
Dr. Efrain Jonckheer....”
|
|
| 4 |
 |
“...di aanan 1945. Dr.
Kasteel, un katliko kasi por bisa fantiko, ta un figura hopi outokrtiko.
Hopi di e argumentunan di Statius Muller kontra "burokrasia" ta mas bien kontra gobernador, porlomnos esei ta nos opinion.
Partido Demokrtiko ta haa otro asuntu pa lanta fuertemente kontra dje i esei ta e kaso di ontslag di dr. de Regt, pa sierto aktitutnan konsider kontra gobirnu.
Ta bini despues otro asuntu ku ta demobilisashon di skuternan. Maske pueblo tabata gosa su skuternan den parada i ora haa notisia ku den mondi £¡r p Kastee¡
nan ta lastra mih ku kualke otro grupo,
tg ningn hende no ta pro skteri. Militarismo no ta kos pa yu di Krsou. Staten ant ta kontra pa sigui vota plaka pa "defensa".
Tur e puntonan ariba menshon ta keda ampliamente diskut den e korant, ku ta e arma mas poderoso di partido Demokrat. Un otro publikashon "Lorito Real" ku e figura sentral di "Azijn Banana" edit pa sr. Pachi van Kampen, ta hunga ku e sintimentunan mas baho por bisa di pueblo. No abiertamente ma enkubr i...”
|
|