1 |
 |
“...situashon, un desaroyo ekonmiko i skolnan ku ta sigui krese i oument, naturalmente e demokra-tisashon ku ta kumins den bida poltiko a keda adelant un poko pa e promesa di kambio den gobernashon kambiando Koloniale Raad pa Staten.
Nos ta papia aki di un desaroyo ku ta bai tuma lug motiv pa sirkunstanshanan ku ta pone ku un f otro persona f figura ku vishon ta kumins organis pueblo. E masa ta haa chns di bai dilanti i yuda su mes. Den kaso di sierto adelanto ekonmiko, hopi bia no ta e nesesidatnan material direktamente, sino e sintimentunan di libertat, di kier ta igual na otro ku nan ta konsider superior, ta pone ku nan ta organis nan mes. Naturalmente tin diferente otro motibu mas pa hende kumins ku organisashon. Pero nos tin un ehmpel di e prom kaso den lantamentu di kooperativa ku nos a topa ku nmber di "Wenkel di pader", di Volksbond (den boka di pueblo simplemente "Bnt") ku tabata inisiativa respetivamente di pader v.d. Pavert i di Antoine Pijpers, kontinu pa pader Verriet.
E di dos kaso...”
|
|
2 |
 |
“...58
1. Kambio di mentalidat den pueblo
Kontakto ku pueblo di Korsou a haa ku tur e imigrantenan ya pa varios aa, huntu ku e trupanan di sld ku ta baha riba Krsou durante di dos gera mundial, mester bai produsi un kambio den pueblo. Pone aserka e posibilidat pa haa tur fasilidat material pa bida di hende, e situashon aki ta pone pueblo lubid
e tempu di miseria di apnas un binti aa prom. E pueblo ta bai sinti su mes
balor mas tantu i kria un manera di pensa mas liber, mas outnomo.
Tuma solamente e asuntu di awa. Komo awaseru no ta kai regular-mente, tin tempu di sekura teribel, hendenan tabatin nan "renbak", tambe garoshi di awa ta pasa bende awa di yobe pa hende por bebe. Gobirnu tin atenshon pa dam-nan den kunuku etc. Ora ku na fin di aanan binti nos haa "awa di pipa" ya no tin mester di garoshi di awa, ni di renbak. Konstrukshon di kas ta kambia, hendenan ta sinti nan mes mas liber. Den aanan trinta ya kos ta totalmente kambi. Asuntu di kos friu, ku mester a warda den "eis-boks" a bai for...”
|
|
3 |
 |
“...nesesario pa mih komprenshon.
No solamente skolnan ta oument konsiderablemente (poblashon ta krese), skolnan sekundario tambe ta oument drstikamente. E mandamentu di mucha Hulanda ku beka, ta un programa ku ta bai duna resultado den poko tempu. Hbennan mih form, ku mas konosementu ta kumins bini bek na fin di aanan sinkuenta i ta yena skol komo maestro i dosente, ta kumins traha komo trahad sosial, ta atend enfermonan etc. etc.
Pero tambe tin otro kambio mes importante i esei ta e adaptashon di material edukativo na nos propio bida. Ya no ta frater Realino par su so mas,...”
|
|
4 |
 |
“...Despues di varios luna nan a pasa e petishon pa e persona indik. E ta organis tur kos den estrecho kolaborashon ku Sr. Gates, kende a suger tambe pa e por tuma kontakto direktamente, manera a indik' anteriormente, lokual a sosed tambe. Di e manera aki ora tur kos tabata regl i gobirnu mester a duna un suma bagatl pa 145 persona partisip na e seminario, a bini ku opservashonnan raro, ku a pone ministro Ciro Kroon mes bula lanta rechas tur opheshon: f 600 pa dos dia pa 145 partisip i haa kuminda material etc. i tur loke tin mester. Atrobe nos ta mira kon poko e pueblo mes ta konta den bista di dirigentenan poltiko. Resultado tabata un ksito kompleto i pa e aa siguiente a bolbe pidi permit pa organis un seminario. Algun dia prom ku e seminario mester a kumins, gobirnu ta avis...”
|
|
5 |
 |
“...prinsipalmente na hulandes mnos na spa i ingles i otro idioma. Pueblo no ta hasi uso dje tantu ei di biblioteka, lstima, pero berdat, nos pueblo ta lesa poko i si e lesa mes ta su korantnan na papiamentu i revistanan manera VITO. Kos fsil e ta gusta i un poko tendensioso, ku basta di polmika f krtika, preferiblemente personal, ta skirbimentu na un sistema hasta mnos "parlamentario" pero satur di kosnan popular.
Engeneral lektura no ta asina popular i medionan di komunikashon no ta ofres masha material edukativo i si hasi mes ta generalmente na hulandes, loke pueblo no ta hasi uso di dje (ni ta komprend drechi?). Tin naturalmente e varios otro publikashonnan ta sali regularmente, manera Cooperador Antiyano i Cooperador ku ta e korant di credit union, algn publikashon di sindikatonan i boletn di diferente sorto, pero pa tur ta konta ku pueblo no ta buskanan masha, si nan ta serio i hopi bi e balor edukativo ta hopi redus.
Na skolnan ta prepar hendenan pa "praktijk", ku vaknan ku ta mnos formativo...”
|
|
6 |
 |
“...sosial di henter Iglesia. Apesar di tur esfuerso, tur trabou hasi tur apoyo ku obispu a duna na tur inisiativa, ku kier hasi algu pa pueblo, mester bisa ku resultado tabata poko. No tabatin koordinashon di esfuerso riba e diferente terenonan riba kua Iglesia tabata aktivo. Den Iglesia lokal di Antia, meskos ku tur parti di mundu, tin falta di lider ku mentalidat i sentido di Iglesia, ku kier baha den pueblo i yuda remedi situashon kaminda tin mester, ku ta turna hende kompleto ku su nesesidatnan material i spiritual....”
|
|