Your search within this document for 'lenga' resulted in eight matching pages.
1

“...den pueblo kantidat di Maduro, Curiel, Henriquez, Senior. Naturalmente e yunan ak generalmente ta katliko, f kisas tur mes, pasobra nos no konos na Krsou hudiu hende di kol. Interesante ta aki pa nos mustra riba un integrashon ku tin di sierto moda den nos pueblo. Tur, sea blanku f di kol, ta sintinan mes "Yu di Krsou". Un seal di esei ta uso di e lenga papiamentu. Kasi tur ta usa papiamentu tur kaminda pa komunik ku otro. Tin papiamentu di Hudiu ku ta un papiamentu ku hopi palabra propio i ekspreshon di e grupo mes. Otro manera desendiente di hulandesnan ku a keda ku algu di e loke nan ta konsider gloria di ta "kolonisador" ta usa na kas e lenga hulandes pero tambe papiamentu. Pueblo simpel ta papia su mes idioma tur kaminda, pero na momentunan solm, manera kualke selebrashon e ta blter pa spa. Masha hopi spich nos a tende na mucha na idioma spa. Pa bida kultural esaki tabatin su konsekuensha hopi grandi i pueblo tin manera poko apresio pa e loke ta mas di dje ku kualke otro kos. Ku kresementu...”
2

“...poblashon ant totalmente desintegr i un poblashon hopi redus ta trese kun konsekuenshanan grave pa nos Krsou. Idioma propio: PAPIAMENTU Maske kon part e hendenan ta, pasobra e grado di rekonosementu sosial ta depend di nan kol i tambe enparte porlomnos di nan religion, tg den otro aspekto pueblo ta demostr un unidat basta grandi manera nos a indik. Lenga papiamentu ta yuda hopi den esei. Por nota ku na skol katliko, ku ta e gran mayoria, maske algu di diferensha di kol ta kos ku ta tee kuenta kun, hopi bia ta e aspekto finansiero ta trese distanshamentu: skol di plaka i skol di pomada. Mintras ku den kultura di nos pueblo idioma ta faktor di union komo lenga komun, algn hende manera a indik, ta manten nan idioma hulandes. Lo bini un lucha fuerte pa motibu di idioma denter di Iglesia katliko mes, manera nos lo bini bk riba dje. Den kurso di aanan papiamentu tg ta kobra importansha, pero lo dura basta ainda prom ku e logra e rekonosementu total. Mientrastantu kantidat di palabra hulandes ta drenta...”
3

“...Un punto ku ta importante pa trata aki ta e lucha pa papiamentu, denter di Iglesia. Skolnan di frater, St. Thomascollege i S. Vincentiusschool, tabata e sentronan edukashonal rekonos pa nan gran aporte na desaroyo di nos komunidat. Ta sosed ku frateman semper a keda un poko apart di pueblo, ku eksepshon kisas di frater Richardus. Frateman tabata hasi masha hopi pa muchanan i nan skolnan, no solamente e aspekto semper tabata bon, pero hendenan kapasit tabata duna ls. Ta sosed awor ku lenga utilis na skol i lenga ofisial ta hulandes. Vincentiusschool tambe ta haa ls na hulandes, pero meskl ku hopi papiamentu. Na Thomascollege si papiamentu ta tab i hulandes sagrado. Un frater ku diploma den idioma "nederlands", frater Herman, a turna riba dje e lucha pa elimin tur papiamentu, hasta den katisashi, lokual a pone saserdotenan reakshon fuertemente. Tabatin un lucha interno den Iglesia ku masha skirbimentu na Obispu di e tempu ay, mgr. Vuylsteke, pa elimin papiamentu...”
4

“...Frederikstraat den kur di Joubert, na e lug kaminda nos ta krda tabatin un di e prom sinenan:"sine Wilhelmina" (sine na airu lber). Nos sistema di skol sinembargo ta konfirm notablemente e loke Paolo Freire ta yama "edukashon bankario", sin kasi nada di kreatividat ni di konsientisashon di un pueblo ku tantu tabatin nesesidat di un formashon den sentido sosial na e momentu ei. Kasi no tin chns pa desaroy e loke tin den bo mes. Ademas e sistema di aplik no solamente programa i sistema hulandes, ma e lenga hulandes komo vehkulo pa siansa, a stroba deskubrimentu di e alma propio kurasoleo. Un anotashon espesial ta meres AMBACHTSCHOOL SINT JOZEF,...”
5

“...lanta hopi despues un "bedrijfschool" pa prepar hbennan pa trabou riba Isla mes. Pa mucha muh fuera di e "skol di sombr" ku su diferente gradonan di kapasitashon no tin muchu kos. Mons. Verriet ta bai hasi uso di e lokalnan den Hanchi 'i Bientu, (Conscientiesteeg 35) pa lanta e loke nan a yama "Centrale school" pa damsitanan sia kose, borda, traha tur sorto di hantwrk etc. Ta lstima ku mester konstat ku huntu ku e formashon ku nos hendenan ta haa na skol, den sentido di instrukshon ku programa i lenga hulandes, no tin nada ku ta duna pueblo sintimentu pa su mes kosnan. E mucha no ta sia konos su balornan propio, apnas algu di su historia i su geografa, pero si e konos diferente pueblesito di Hulanda ku makambanan mes no sa di dje. Atrobe nos ta haa ku frateman ta trese un kambio chikitu: frater Realino ta skirbi un: geografa di Krsou i Karibe i un buki di "Plantkunde van Curaao" kaminda nos ta sia sikiera konos nos mata, flor i frutanan. Huntu ku esaki nos a remark kaba ku tin un total des...”
6

“...mes balor i a lagu' na kaya". Volksbond tin hopi plan manera nos a mira kaba. E skolnan di anochi na kual varios trahad den haf ta turna parti i otro hendenan di fishi ta kumins ku un formashon mas slido. E korant La Union ta hasiendo un trabou magnfiko. Den poko tempu Volksbond ta bira algu importante den pueblo. Defensor di derechonan di poblashon humilde i propulsor di kultura religioso. Interesante tambe ta pa mira kon e tempu ak La Union ta ofres oportunidat na eskritornan na "papiamentu", lenga di e pueblo hopi desbaloris pa kolonialismo. Diferente novela i poesa ta apares den e korant ak ku semper a keda di Volksbond i no direktamente di Vikariato Apostliko, maske tabatin un saserdote na timn. Lo hiba nos muchu leu pa duna un idea mas detay di e importansha di e korant ak pa nos pueblo. Un idea ku ta lanta ta e asistensha finansiero na hendenan den nesesidat. Ku sparmentu (ku zegel, manera tabata konos na Hulanda): Liga San Antonio...”
7

“...117 "VITO" ta ekspreshon di e loke henter pueblo lo kier, pero ta keda espres solamente pa algn hende. "Vito" ta skirbi ku e ta kontra tur kos i tur hende i ta nombra hasta diferente persona na nan mes nmber. E ta kontra e sistema di hasi nchi i ta skirbi lenga i palabra vulgar, e kier saka tur kos ku ta robes na kla, tira riba kaya. Esnan mas hben den pueblo i en gran parti tambe e gremio di obrero-proletario, ta guli loke "Vito" ta skirbi. Otronan ku no ta di akuerdo ku e sistema (vulgar, habr di mas) ta opon, pero tin di rekonos ku e echonan mes en gran parti t'ei. Nan ta gosa chik chik e loke Brown ta hasi, maske nan ta kritik e fuertemente tin bia. Stanley Brown. Poltikamente e pueblo ta mira ku awor poko poko su mes yunan ta subi i kumins haa poder. E desendiente di e "grandinan" di ntes ta kabando, algn numa di esnan mas hben ta sigui. Tur tg a turna over e mes sistema di trabou. Pueblo di su banda ta sigui kere den su "doctoor" i su "Papi kar'e apel", mintras ku e lider-nan nobo...”
8

“...Krsou parse ta manten tur kos riba e mesun ideanan di aanan sesenta. Tin manera un miedu pa adapt na bida i nesesidatnan di Krsou mes. Pa desgrasia di nos pueblo, durante hopi tempu e idioma papiamentu ku ta rekonos tur kaminda kaba i tin su propio historia literario ku obranan di gran balor i eskritornan ku por kompar ku di otro paisnan no ta haa e lug ku e meres. Skolnan bsiko ta pasando den problema grave, pa falta di fondo, despues ku ekonomia a empeor. Ademas e sistema bas riba ulandes komo lenga di instrukshon, mintras gran mayora ta yu di Krsou studi na nan mes tera, ku mester duna instrukshon na un idioma straero ta stroba, un desaroyo mas rpido i efisiente. Un bon maneho ku hende kapas ta sigur ku lo por yuda pueblo den e proseso di desaroyo propio ku el a kumins. Mester elogi tambe e interes ku tin pa adaptashon di hende di Krsou pa tur sorto di fishi prktiko, di kki i weiter te "programeur" di kmpiuter na FEFFYK. Otro kursonan tambe ta turna lug tur parti, desempleadonan den nan...”