| 1 |
 |
“...konos.
Konseho Kolonial (Koloniale Raad) ta den man di hende di sosiedat. Kier men ant ku ningn yu di pueblo simpel no ta turna parti. Esnan den Konseho Kolonial no tin muchu poder tampoko. Pero ta grita kontra Hulanda i eksig kada bes mas tantu, prinsipalmente si ta kumbin e grupo propio, ta kos ku bo ta tende henter ora. Sal direktamente na defensa di poblashon total di Krsou ta otro kos. Prinsipalmente den asuntu di igualdat den enseansa ta hopi bia un problema i Koloniale Raad ta kontra di supsidio pa skolnan priv.
Sierto nmber ta bini bk kontinuamente den Raad, manera Statius Muller, Lansberg, Schotborgh, Winkel, Beaujon, Haseth, Sutherland, etc. Poko ta e nmber di hudiu ku mas bien ta keda riba tereno di komersio i despues banko.
Mester bisa si, ku miembronan no ta gana plaka pa nan trabou. Ta den nan tempu liber nan ta hasi trabou "legislativo" i esei ta turna apnas un par di ora pa luna.
Otro islanan hulandes kontrario na Korsou, tin nan mes elekshon di un "Politieraad" (konseho polisial)...”
|
|
| 2 |
 |
“...kumins kana.
Gobernador G. Wouters ta lansa e proposishon pa nombra algun persona prominente ku lo tuma parti na un Konferensha despues di gera riba konstitushon di Reino Hulandes. Staten ta nombra komo posibel partisipante e siguiente personanan: Dr. M.F. da Costa Gomez, D. W. C. de la Try Ellis, A.G. Statius Muller, J. C. Henriquez. Ta keda nombr pa gobernador: da Costa Gomez, Statius Muller i J.H. Sprockel.
Na prinsipio di aa 1942 da Costa Gmez ta bai Londen, Inglatera, komo miembro di e Konseho Extraordinario (Buitengewone Raad van Advies). Esaki ta e mesun Gmez ku na aa 1936 mester a bai Islariba pasobra e tabata konsider peligroso ora el a mete ku dunamentu di "advies" na wlguistanan riba Isla. No por nenga ku e interes pa e islanan di Antia, ademas di ta e niko pida di Reino Hulandes, ku nunka a keda okup pa forsanan enemigo, a keda influensh pa e reserva ku Merka prinsipalmente tin kontra tur loke ta kolonialismo.
Problema pa elekshon
Na aa 1941 mester tee elekshon atrobe. E grupo...”
|
|
| 3 |
 |
“...ku ningn otro loke tabata kresiendo den pueblo, pero ken a hasi nada? Atenshon si tin ta pa poltika i e loke mester hasi al momentu, kosnan di tur dia pero sin vishon di un futuro adapt na kambionan drstiko ku ta turnando lug. Un pragmatismo pues, ku no tin mira riba futuro. E bos pidiendo pa bira "bas den nos mes kas" ta masha dbil mes.
Partido Demokrtiko
Pa e prom elekshon durante di dos guera mundial no tabatin mas ku un solo partido. Esaki no kier men ku e gremio ku ntes tabata domin den konseho kolonial a sinta drumi. No tin den e grupo ak ningn hende ku por lansa su mes komo figura popular, ku ta atra pueblo. Ta pensa pa aserka katlikonan ku di...”
|
|
| 4 |
 |
“...klero ku tabata hopi negativo den nan ekspreshonnan enkuanto Partido Catlico Curasoleo. (Ripar ku nos ta nombra konstan temen te e partido ku su nmber kompleto pa evit konfushon ku e Partido Katliko di Pueblo ku despues ta bai lanta i no ta simplemente siguimentu di e mes partido bou di otro nmber, ma un partido kompletamente nobo!).
Durante 1945 ta sali un serie di artkulo den Beurs en Nieuwsberichten, pidiendo mas libertat individual. Libertat prinsipalmente pa empresanan (krda e akshonnan di konseho kolonial kontra leinan sosial). Tg, apesar di tur...”
|
|
| 5 |
 |
“...Demokrat ku ta gana e bataya tambe. Tg nunka nan no a logra dominio kompleto di e grupo di trahad di Newport ku semper a keda independiente (United Miners Union Curaao) U.M.U.C. a manten su mes independiente. Prom viktoria grandi di Democraat kontra Nashonal. E prom C.A.O. (kontrato kolektivo di trabou) ta keda realis na Mijnmaatschappij.
Riba Isla konstantemente tin malkontentu. Hendenan no ta asept kon ke e situashon mas. Ta lanta bos pa kumins ku un sindikato independiente i ta rechas e "Konseho" pa asuntunan di obrero ku kompania a instal. Bon kla por mira man di Partido Democraat den e asuntu ak. Figuranan manera mr. Stephanus van der Meer, kende a bini Krsou pa Volksbond manera nos a splika ta milit den filanan di D.P.. Figuranan ku interes sosial manera Ciro Kroon (ntes miembro diS.C.E.O.M.)ie abogado R. Isa ta hendenan ku ta asist i yuda e obrero industrial i ta sali dilanti na interes di mineronan. Awor, maske C.P.I.M. ta kontra ta bai logra tg algu pa e trahad. Tin diferente mitin...”
|
|
| 6 |
 |
“...kontrario ta na mando.)
Romano Tschumie, hmber hopi religioso organisad sindikalista di N.V.P., kier bai Hulanda pero tin miedu di kai den man di "komunista f sosialistanan". E ta aserk un saserdote ku ta interes den trabou sindikal pa konseho. Despues di e biahe ta bai un petishon ofisial di e gruponan di N.V.P., ku ta organis den C.C.V. (Curaaosch Christelijk Vakverbond), pa afiliashon na I.C.V. (Internationaal Christelijk Vakverbond). Ta bini un karta di sr. van Istendael, dirigente di I.C.V. pa mr. Isaac Debrot (miembro dirigente di e partido K.V.P., pidiendo konseho, kiko nan hasi, pasobra ta un organisashon di Partido Nashonal, konsider enemigu di e grupo katliko (K.V.P.). Debrot na su turno ta aserk e saserdote ku ta interes den obranan sosial i ta risibi konseho pa mih no kontest nada, i asina I.C.V. mes mira kon nan ta hasi,...”
|
|
| 7 |
 |
“...bien e grupo "kristian" es desir C.C.V. pero no ta asept liderasgo di Tschumie asina tantu. E kontaktonan ku K.A.B. (Katholieke Arbeiders Bond), despues N.K.V. (Nederlands Katholiek Vakverbond) di Hulanda ta duna oportuni-dat pa haa asistensha tkniko. Ta bini di Hulanda sr. Piet van Zeyl, eksperto den C.A.O., ku a yuda varios pais na mundu ku kontratashon kolektivo. Van Zeyl ta papia ku dirigente i asesornan di e bntnan kristian, pero komo no por yega na un forma di afiliashon, e ta yuda ku konseho valioso pa tur grupo ku ta interes. Ta yega na un C.A.O. pa Hospital St. Elisabeth i kompanianan di aviashon.
Un aserkamento di parti di C.B.H. i HORECAF ku awor ta keda refors pa e bnt di trahadnan den pakus BONECO (Bnt pa Empleadonan den COmersio) ta bira un nesesidat i e asuntu ta bolbe bini riba tapeit. Un federashon lo ta indispensabel pa tur esnan di bon boluntat. Finalmente e gruponan ak, konsider poko rebelde i bringad, ta disid di afili, pero lo mester bini kambio di statuto i algn ...”
|
|
| 8 |
 |
“...C. haa yudansa pa konstru nan sede (idea di N.V.V.), pero di otro banda na Venezuela a yega na un imprenta pa CLASC (N.K.V.). Si ta un dilmentu tabatin no por proba, pero e kos ta remarkabel. Algn sindikato a mira un sorto di manipulashon den e asuntu ak i tur kos a keda ku si algn dia yega na un organisashon niko di sentral di obrero, tur naturalmente lo hasi uso di e sede di A.V.V.C.. Ku esaki e union a pega formalmente.
Sindikatonan prinsipalmente di parti di C.F.W. a present algn bia ku "konseho di voto" skohiendo asina pa un f otro partido, ma sin partisip den e partido. Akshon poltiko den sindikato asina ta mustra un independensha ku ntes no (por) tabatin.
Na formashon di dirigente sindikal a traha sin duda. Inforsic a sigui hasi...”
|
|