Your search within this document for 'fasilidat' resulted in ten matching pages.
1

“...kurasoleo en partikular nos ta haa mas difikultat i na mes momentu mas fasilidat ku den otro kasonan. Mas difikultat pasobra riba un poblashon ku na aa 1900 tabata yega m.o.m. 30.000 habitante i ya pa aa 1980 ku un total di m.o.m. 140.000 nos ta haa un komunidat hopi diferensha pa motibu di nashonalidat (un 50 asina), di rasa, di status sosial i ekonmiko i di masha poko reflekshon krtiko di su mes. Un bida ku ta asept tur kos manera e ta bini, sin problema, sin buska di kon ni nada. Asina ta i no tin pakiko diskut ni buska problema. Mas fasilidat, pasobra ta un isla chik di un par di kilometer kuadr, poko hende relativamente, un pueblo ser den su mes i brdadero isla pa su estado geogrfiko, pa su idioma propio i pa su falta di kontakto ntimo ku mundu eksterior, kontakto ekonmiko si tin hopi ku henter mundu. Un haf magnfiko ku hopi hende ta envidia, ta pone nos den kontakto ku mundu henter i nos hendenan tin fasilidat pa komunik na diferente idioma, pero no ta pasa djei. Kumpra bende, hasi...”
2

“...fishi, manera p.e. sneiru tin tambe na mes tempu nan bendementu di paa ku nan mes a kose f bendementu di tela. Meskos kosed hende muh tin bendementu di tela, boton, hilu etc. huntu ku nan tayer. Aki ta produkshon i merkadeo den e mesun man. Un fishi masha pintoresko tabata "blekeronan". Ku san tu pasenshi i ku un habilidat sin igual, bo ta haa nan ta krta i bati bleki di kuminda bash pa traha lampi, trpochi, giter, kanika etc. Hopi bia na un manera artstiko mes. Ora industria drenta Korsou i fasilidat di transporte martimo i oumento di negoshi turna ofer, hendenan ta prd nimo. Hasta e trahadnan di barku na Skalo i na Mott ta mira kon ya e demanda ta bai baha te kaba na nada. Piskadnan ta bira mnos i e par di balandra ku ta nabeg entre e islanan di Korsou, Aruba i Boneiru, ta prd bida. Meskos ku kunukeronan ta buska un bida mas fsil i sigur den refinera, asina tambe hendenan di fishi ta mira kos di "af" pone nan prd oportunidat, preis muchu mas barata ku loke nan ta pidi pa artesana lokal...”
3

“...58 1. Kambio di mentalidat den pueblo Kontakto ku pueblo di Korsou a haa ku tur e imigrantenan ya pa varios aa, huntu ku e trupanan di sld ku ta baha riba Krsou durante di dos gera mundial, mester bai produsi un kambio den pueblo. Pone aserka e posibilidat pa haa tur fasilidat material pa bida di hende, e situashon aki ta pone pueblo lubid e tempu di miseria di apnas un binti aa prom. E pueblo ta bai sinti su mes balor mas tantu i kria un manera di pensa mas liber, mas outnomo. Tuma solamente e asuntu di awa. Komo awaseru no ta kai regular-mente, tin tempu di sekura teribel, hendenan tabatin nan "renbak", tambe garoshi di awa ta pasa bende awa di yobe pa hende por bebe. Gobirnu tin atenshon pa dam-nan den kunuku etc. Ora ku na fin di aanan binti nos haa "awa di pipa" ya no tin mester di garoshi di awa, ni di renbak. Konstrukshon di kas ta kambia, hendenan ta sinti nan mes mas liber. Den aanan trinta ya kos ta totalmente kambi. Asuntu di kos friu, ku mester a warda den "eis-boks" a bai for...”
4

“...grandi (ku plaka, kol i kabei) i importante ta inkreiblemente fuerte. Diferenshanan ku tabata eksisti no a kambia muchu ku e imigrashon di estranheronan. Prinsipalmente e elemento hulandes, ku ta biba riba Isla (Emmastad) i despues ta estables na Julianadorp leu for di e pueblo di den Suffisant, na Kwartier i den barionan rnt stat, ta asentu e enorme distansha ku ta eksisti. E hulandesnan ak, bib riba nan mes tras di waya, ku nan mes skol, kancha di deporte, nan mes supermerkado i tur sorto di fasilidat ta keda pa nos hendenan un ideal di bida inalkansabel. E grupo ak no tin direktamente un...”
5

“...Tambe ta asept ku e asuntu di "ocho ocho" (ocho asiento den staten pa Krsou i ocho pa Aruba) no por sigui i ta bini na su lug un repartishon di asiento ku ta duna Krsou 12 i Aruba 8, pero pa Aruba ta eilandsraad di Aruba ta disid tg. Ta lgiko ku un pueblo, sin ningn formashon sosial ni poltiko, no sa kiko e hasi ku e oportunidat ku ta dun'. Ta interes personal so ta konta pasobra tg no ta logra, tampoko tin idea di un komunidat mas grandi. "Ta loke ami por haa" ta bira importante. Ku esei e fasilidat, pa primint hende tur sorto di kos, ta lanta, maske bo sa di antemano ku bo no por kumpli ku tur kos tg. E pueblo asina ta bai prd su kara, pasobra "maske bo gana elekshon na nivel di eilandsraad i bo por disid pa bo mes isla, si bo gana mes na nivel...”
6

“...hende no ta pensa ku e kompania di Shell lo por bai. Turismo: Tg lo ta interesante pa mira si por bini ku un hotl manera esun ku nan ta konstru na Aruba knter di playa. Riba ref e ridikules di fundeshinan sun di e loke mester tabata Stuyvesant-hotel a keda durante hopi aa un rekuerdo di un paso en falsu. Ku turismo mundial ku ta krese enormemente mester bai pone algu di atenshon na esaki. Hendenan no mester bin kumpra so durante un dia i sigui ku nan bapor, nan lo mester keda drumi. Pero no tin fasilidat. Hotl Amerikano na Awas no ta adeku i no tin idea kiko asina lo por hasi den e sentido ak. Ma kiko asina? Lo dura hopi prom ku konstru e hotel Intercontinental nt na entrada di haf, komo un prom paso. Agrikultura: Di Hulanda ta bini un yu di Krsou studi den agrikultura. E kier kumins traha den e rea ak. Ma ta ken por ta dje loko ei di kere ku Krsou por produs nada? E ingeniero nobo ir. Pieters Kwiers ta keda tur frustr pa falta di apoyo. Ma ki problema tin, si pueblo mester kome, ata tur1 kos...”
7

“...101 Grande, El Ideal di shon Toni Prince, nan tambe ta debilit i por ltimo un kantidat ta pasa den man di polako i indionan, kedando solamente "shon Toni Prince" ku su "El Ideal". Den nos pueblo mes kasi no tin e anhelo pa kumins hasi algu pa su mes. Ainda nos ta kustumbr di ta dependiente? Unda nos hendenan di fishi a keda? Sigur ta mas fsil i mas barata manera nos a indik kaba, pa bo kumpra kosnan import, tur kla, drenta kumpra un flus f shimis i sali bai bisti mesora i esei, e fasilidat di bida ta kibra inisiativa di nos mes hendenan. Sirbishi i no produkshon: Di otro banda tin kontratista, elktrishn, frfd etc. i hopi bon mes, den pueblo i garashinan tambe por biba bon. Pero nos ta mira ku empresanan mas grandi di kontratista, di frfd etc. ta bai den man di hulandesnan ku ta emple nos trahadnan. Algun antiano ta traha algun kas, misa, pero e kosnan grandi ta den man di estranhero. Henter ekonomia di nos pueblo kasi ta den man di estranhero. Bankonan lokal naturalmente ta krese, pero...”
8

“...142 Prinsipalmente lantamentu di C.F.W. a duna trahadnan un poko idea di nan mes forsa. Ta un grupo grandi i ta kantidat di kontrato kolektivo nan ta firma. E kontenido mes di e kontratonan ak no ta di kanta makamba, pero di tur manera: ta di igual na igual ta sinta na mesa ku patronnan, doonan di empresa i ya esei ta algu. Wlga awor, despues ku sindikatonan kumins kobra poko forsa i den e situashon difsil, ta kos di tur dia. Tin asina fasilidat pa manda trahadnan kas, p.e. na hotlnan ta turna hende pa e temporada di turismo i despues ta kore ku nan. No ta rekonos sindikatonan den e ramo ak f ta pone asina tantu traba, ku ta difsil pa logra nada na drechi. Un sierto momentu sindikato Horecaf ta trese kasi un divishon den asosiashon di hotlnan mes i lo a sera kontrato ku "Flamboyant Beach" di un doo hulandes i otro na "Country Inn" di doo kurasoleo. E dos grandinan, ku ta Hilton i Intercontinental (doonan merikano), no kier tende di Horecaf. E doo hulandes Hazeleger konos sindikalismo i...”
9

“...ta apnas un ke otro a duna resultado. A lansa proyektonan pa motivashon di pueblo (MOTIVATION TRAINING), a lanta ofisina pa yuda i asist empresanan chik (KORPODEKO). A gasta enorme kantidat, pero pa bisa ku tabatin un resurgimentu formal di ekonomia den kua e pueblo mes ta partisip ta leu di realidat. Kisas lo mester a bini ku un formashon pa empresarionan mes, den sentido di un responsabilidat sosial pa henter komunidat huntu ku e motivashon di pueblo trahad, empleado. Haf nobo ku diferente fasilidat moderno. Banda di haf a ekspand fasilidatnan enormemente: haf di "container", oportunidat pa empresanan "tax free". A oument fasilidatnan di aeropuerto i esakinan ta sigui krese. Algn fbrika ta estables nobo i algu mas nos ta produs lokalmente. "Curinde" sigur a duna hopi bon resultado. Kompanianan OFF-SHORE a kumins na gran eskala i pa aa ta grda kaha di gobirnu, ma kantidat di plaka ta bai na "asistensha" ku nderstant. Poko poko situashon, ku a kumins normalis i hasta krese, di glpi a haa...”
10

“...un bai atras f ta algu positivo ta pasando? Na prinsipio di aanan setenta ta lanta un interes pa e bukinan di Paolo Freire ku ta mustra riba un sistema di konsientisashon ku mester tin den tur pedagoga. Esaki propag pa e organisashon ekumniko di hende muh di rea di Karibe (Caribbean Church Women). Hende muhnan di tur iglesia ta masha aktivo, ta kumins un movementu ku lo kobra forsa kada dia mas tantu. Ekumenismo ta trese un forsa nobo pa kristanismo na Krsou. Hendenan ta aserk otro ku mayor fasilidat i ta kooper riba diferente tereno. E idea di atenshon pa asuntunan sosial ta bin refors e loke obispu Holterman kier a propag: turna bo futuro den bo mes man i union di tur hende. Un aire fresku den e sentido ak ta supla, pero lo no dura muchu. Tin un falta di saserdote, pasobra ku problemanan den Iglesia i rdennan religioso na Hulanda, no ta bini ni saserdote ni religioso mas for di Europa. Ademas despues di trinta di mei 1969, kantidat di religioso a bolbe Hulanda, hasta hendenan mas hben...”