1 |
 |
“...esaki i resultado lo ta un sosiedat divid, ya no pa motibu di kolo, ni di religion ku ta asentu i bira algu otro, ma pa motibunan prinsipalmente sosial i poltiko. Un sosiedat asina por duna chns i oportunidat na tur sorto di wega poltiko.
2. Di kolonialismo pa demokrasia parsial
Pareu ku a haa notisia ku lo bini un kambio den struktura di gobirnu kolonial, tur forsanan a kumins prepar. Prinsipalmente Iglesia Katliko a mira un chns pa turna direkshon i guia di e masa pa medio di su influensha direkto riba miembronan di Staten ku lo mester bini. Enbista di e trabou di benefisensia hasi durante aanan largu, e interes pa yuda i asist e pueblo humilde i algun akshon den sentido sosial realis pa figuranan manera van de Pavert i Verriet, ounke esaki pint un poko di paternalismo, Iglesia ta esun mas yam pa probech di e oportunidat ak. Pueblo mester por bai dilanti.
E prom "Staten" ku mester a elig na aa 1937 tg tabatin masha hopi limitashon pa nos por yam un demokrasia berdadero, pero si ta un paso...”
|
|
2 |
 |
“...59
ku den pueblo nan ta papia di merikanonan ku ta bini Korsou, lug sin peliger direkto, pasobra esnan ku ta bini Korsou si lo no por bai frontera. Si esaki ta brdat ta difsil pa demostr, pero e idea ta reina i ta duna forsa na nos hendenan pa sinti nan mes porlomnos igual ku e "grandi i importantenan" ei.
Den "schutterij" ta forma un unidat di pueblo, di tur rango i eskala sosial nan ta bai bira "skter" i aki tur ta meskla ku otro. No tin diferensha porlomnos pa algun tempu.
Pobresa ta un kos ku a bira mnos konos den pueblo, a no ser riba e nivelnan mas abou, esta e tipo i gremionan asosial i margin kasi por bisa pa "naturalesa".
Parti di "Awasa" (Brionplein) i subida di Klipstraat durante gera.
Es ku apnas ke, por logra algu. Komo no tin chns pa trese mueble di af, hasta ebanistanan ta haa un oportunidat atrobe i sastrenan por bolbe kumins ku nan fishi, kosed, sapat etc. ta bolbe haa un bida. Awor no tin nodi di akud tantu mas na porta di pastori f konbentunan pa pida pan of un lapi di...”
|
|
3 |
 |
“...no ta haa oportunidat pa forma nan mes. Aki atrobe nos ta bai haa un forma di demokrasia fofo, sin formashon di hende pa e por tuma desishon pa su mes. E mes falta di liderasgo nos ta bai haa den tur sektor di bida tantu poltiko, sosial i religioso.
Den esaki obispu Verriet a mira mas aleu ku Gomez. Pero meskos ku Verriet, Gomez no tabatin tempu, manera e mes a bisa nos personalmente, pa atend formashon di lidernan. "Mi ta skirbi, mi ta publik i ta tee konferensha pa forma lidernan".
Akshon direkto den sentido poltiko ta loke awor e pueblo tin mester di dje i ta na esei Gomez ta bai dedik su mes kompletamente. E ta lubid ku e pueblo mes ta lesa masha poko i no ta eksisti un sistema di edukashon di adulto na ningn parti di Antia.
Asina pueblo (tee kuenta ku ta e masa grandi di hende ku no a meskla i no a kambia di mentalidat) ta bai haa awor "e profeta" ku e tempu ak ta pidi. Ku esei tambe un parti di e dependensha di e poder religioso, prinsipalmente riba tereno poltiko ta bai keda elimin...”
|
|
4 |
 |
“...112
Comishon di Caribe ku no ta "oportuno" pero ku yudansa i asistensha di Bailey, di e organisashon internashonal CUNA ta tee e seminario tg, na Aruba, Bonaire i Krsou, kubriendo tur gastu e mes kooperativanan. Ku esaki tambe tur kontakto direkto ku lo por tabatin ku gobirnu a keda elimin.
J.O.C.
Na e mes aa, ku a kumins formalmente ku credit union, esta 1959, tin un seminario na Caracas, Venezuela organis pa e movementu mundial i latinoamerikano di J.O.C. na kual un grupo di hben obrero di Krsou tambe ta partisip. E sistema di trabou ta drenta Krsou tambe i durante varios aa ta organis pa hbennan obrero dianan di estudio similar.
Srkulo di Estudio sosial
For di aa 1955 pa 1958 un grupo di hben a demostr interes den formashon mas ay, fuera di skol. A bin forma un grupo basta numeroso di maestro, trahad sosial, partera i hende ku a kaba estudio sekundario na Krsou i algun ku a regres di Hulanda. Na final di aanan 50 tabatin varios di e gruponan ak ku no tabata interes ni a pasa den e bulul...”
|
|
5 |
 |
“...i sesenta te na e exploshon di 30 di mei 1969 i duna un splikashon di e loke a kondus na esei, lo tin di asentu hopi detaye tristu. Kosnan ta parse mas bien un wega pa poder pero ku konsekuenshanan tristu pa Krsou i su poblashon.
E loke den e tempu aki ta sali hopi na kla ta e kumpramentu di voto i hungamentu ku volmacht. Kosnan ku ta difsil di kontrol. Dunamentu di onderstand na Sociale Zaken, karchi di dokter, fiansanan na Volkskrediet-bank i Bouwkredietbank naturalmente no ta kumpramentu direkto, pero s un manera pa opten voto. Asuntu di vota ku volmacht ta yega te na un ekstremo, di tal manera ku solamente ku volmacht kaba un partido kasi por tin garanta di un asiento den legislatura. Falta di sentido krtiko den pueblo ta pon guli tur e kosnan ak.
Despues di elekshon ta kumins e otro "wega" di hala representantenan di un partido kontrario na bo banda. E ta sosed den tur partido mes. Ku esaki nos ta nota un falta total di seriedat i gobernashon korekto den nos lidernan poltiko. E wega...”
|
|