Your search within this document for 'desendiente' resulted in 14 matching pages.
1

“...kambia den poko tempu. 1. Poblashon prom i despues di establesementu di refinera Den tur dokumento nos ta haa pa aa 1900 un kantidat di m.o.m. 30.000 habitante na Korsou. Nos no sa kon e poblashon ta parti eksakta-mente, ma gran mayoria ta yu di Krsou, hende nasi i kri na e isla ak, hende di kol, di tur gama ku por tin, di kol mas chukulati, kla of kfi ku lechi te esun stabachi te lombra. Entrada di Baha di Sta. Ana ku brg bieu i part di Forti na Punda. E grupo ak ta kasi den su totalidat desendiente di katibu tres di Afrika i meskl ku sanger di hende kol kla, yu di e "shonnan" hopi bia. Apnas nos ta topa banda di Wacao hende di pueblo kol skur pero ku fakshonnan netamente indjan. Di unda eseinan ta? Meskla kisas di katibunan ku algn indjan ku a keda tg despues ku a saka tur sobr manda kosta di Venezuela i otro parti di Karibe? Di tur manera e pueblo, un dies mil den stat i riba dies mil den kunuku, ta biba den situashon deplorabel. Nan no tin ni un entrada di mil florin pa aa...”
2

“...Mester nota ku tera no ta produs, tampoko pa e "shonnan". Tg nan ta manten apariensia ku nan kas grandi i tereno grandi, nan kunuku seku i nan posishon di "shon" ku kabai i kitoki. Pero nan mes ta pasa nesesidat. Na "Punda", esta den stat, tin poko di e grupo ak ta biba tambe. Den nan bo ta haa algn komersiante i empleado di gobirnu. Nan ta sigui e profeshon di nan antepasado i ta yuda gobern pueblo den Koloniale Raad. Nan relashon ku pueblo simpel, desendiente di katibu, ta di un distanshamentu hopi grandi. Maske nan tambe tin desendiente ku e pueblo, hopi bi yu di nan kri di kas, nan no ta duna e yunan ak nmber di famia ma ta kambia e nmber f ta les' di patras bai dilanti manera: Torbed na lug di...”
3

“...Henriquez, Senior. Naturalmente e yunan ak generalmente ta katliko, f kisas tur mes, pasobra nos no konos na Krsou hudiu hende di kol. Interesante ta aki pa nos mustra riba un integrashon ku tin di sierto moda den nos pueblo. Tur, sea blanku f di kol, ta sintinan mes "Yu di Krsou". Un seal di esei ta uso di e lenga papiamentu. Kasi tur ta usa papiamentu tur kaminda pa komunik ku otro. Tin papiamentu di Hudiu ku ta un papiamentu ku hopi palabra propio i ekspreshon di e grupo mes. Otro manera desendiente di hulandesnan ku a keda ku algu di e loke nan ta konsider gloria di ta "kolonisador" ta usa na kas e lenga hulandes pero tambe papiamentu. Pueblo simpel ta papia su mes idioma tur kaminda, pero na momentunan solm, manera kualke selebrashon e ta blter pa spa. Masha hopi spich nos a tende na mucha na idioma spa. Pa bida kultural esaki tabatin su konsekuensha hopi grandi i pueblo tin manera poko apresio pa e loke ta mas di dje ku kualke otro kos. Ku kresementu di e apresio pa loke ta propio lo...”
4

“...7 Enseansa ta otro kos ku ta bin yuda pa elimin poko poko algu di e diskriminashon pa motibu di kol. Ta keda remarkabel ku yu di pueblo simpel (katliko) ta bai skol katliko i muchanan desendiente di e kolonisador hulandes (protestant) i hudiu ta bai skol di gobirnu. Tee kuenta ku no ta eksklusiva-mente e gruponan ak ta bai skol katliko f skol di gobirnu, pero ta e tendensha nos ta anot ak. Tin tambe e famoso Emmaschool pa hende di pueblo ku ta skol di gobirnu, ku basta hopi mucha pero no di kompar ku e skolnan di mishon. Tur skol sinembargo tin e mes programa i mes eksigensha pa ksamen final. E yu di pueblo ku tin un tiki chns i ta gana un poko mas ta manda su yu skol katliko di "plaka" i e instrukshon ta algu mas avans ku skol "di pomada". Lstima ku mester bisa ku skolnan di kunuku si ta keda poko atras i ta skol di pomada so tin i e chns den bida pa e hendenan ak ta hopi redus generalmente. Nos kier mustra aki riba ekspreshon di un shfur di bus, tesorero di su Credit Union ku a bisa:...”
5

“...9 Asina ant nos ta haa ta kore den e mes poblashon varios divishon: segn desendensha (kol), segn posishon sosial i ekonmiko (empleo, fishi, entrada) ma tambe segn kultura (desendiente di hulandes kolonisador, di kunuku f di proletariado). I di mes divishon segn nashonalidat esta ingles di Islariba, portugus, polako, arabir, venezolano, colombiano tc. E kontaktonan mas estrecho ta entre e yu di Krsou mes, sea hende simpel di stat f kunuku, sea kunukero f proletario. Pueblo di Krsou den apnas un 35 aa a kambia totalmente nos por bisa. E lucha di bida moderno ta bai domina. No ta e pueblo simpel i pasifiko, yen di pasenshi i ku ta wanta tur kos, sin muchu sn ni chns, ni komodidat di bida, ma tin awor un gran parti ku tin di bringa pa su eksistensha i pa manten su mes. Tin tambe e otro grupo grandi ku ta probech di tur oportunidat i bo ta haa ku komersio ta krese i bankonan ta bai dilanti, meskos tambe ta lanta un grupo di mtenar i un klase media di empleadonan ku ta ofisinista. Isla despues...”
6

“...10 2. Poltika Kolonial Poder na Krsou, meskos ta e kaso ku otro islanan hulandes, ta den man di Hulanda. Gobernador ta bini na nmber di La Reina i e tin su mtenarnan haltu, kasi tur hulandes. Hendenan di pueblo ku algu mas di konosementu i instrukshon por yega na klrk f algu mas. Tin yu di Krsou prinsipalmente desendiente di hulandesnan ku ta haa puestonan mas ay f porlomnos di famianan mas konos. Konseho Kolonial (Koloniale Raad) ta den man di hende di sosiedat. Kier men ant ku ningn yu di pueblo simpel no ta turna parti. Esnan den Konseho Kolonial no tin muchu poder tampoko. Pero ta grita kontra Hulanda i eksig kada bes mas tantu, prinsipalmente si ta kumbin e grupo propio, ta kos ku bo ta tende henter ora. Sal direktamente na defensa di poblashon total di Krsou ta otro kos. Prinsipalmente den asuntu di igualdat den enseansa ta hopi bia un problema i Koloniale Raad ta kontra di supsidio pa skolnan priv. Sierto nmber ta bini bk kontinuamente den Raad, manera Statius Muller, Lansberg, ...”
7

“...den proseshon etc. Ta di komprend ku den un situashon asina (algu di diskriminashon), bo por haa problema i basta grandi. Figuranan ku ta rebeldi kontra e dominio di parti di klero ta djin masonera. Di ak ta result pa Iglesia un problema ku ta krese ora ku hendenan bira finansieramente mas independiente, prin-sipalmente ku oportunidat pa trabou den refinera i un entrada garantis. Tin, komo konsekuensha di e situashon ei, dos logia: de Vergenoeging na Punda pa hendenan mas bien di famianan desendiente di hulandes i e grupo Igualdat na Rif, mas bien pa hendenan di pueblo mes.. Den Koloniale Raad masonera (di hende kol kla) ta bringa Iglesia i mishon katliko di tur manera, paf di poltika, den korant ta e otro grupo tambe ta aktivo. Tin un trabou ku nos ta konsider mash importante ku Iglesia a bini ta realisando den pueblo, esta un trabou sosial i kultural, ku nos a indik kaba. Nos ta mira hopi entusiasmo despleg den formashon di hbennan den "Sosiedat di San Hose", un trabou pa tee muchanan...”
8

“... ma inkulturashon ta kos di apnas e tempunan ak, awe e ta kobra forsa den mundu religioso. Iglesianan Protestant Di e grupo, por sierto hopi chik, di Protestant, nos por bisa ku nan ta keda hopi aisl for di e pueblo simpel. E baluarte den Fort Amsterdam, ya kaba ta duna e iglesia ak un posishon hopi elev. Nos a remark kaba, den asuntu di nmbernan, un distanshamentu hopi grandi i ta komprendibel. Turnando na kuenta e posishon di mayor parti di protestantnan, den nan gran mayoria e famianan desendiente di kolonisadornan hulandes i otro hulandesnan ku a bin estables na Korsou i ta traha den gobirnu f na skol di gobirnu i algn empresa, no por tabata otro. Ora ku refinera kumins, ta trese kantidat di makamba pa bin traha.Hopi di nan ku ta di un nivel di trahad manual i e yunan di Srnam ku ta estables na Krsou tambe ta protestant, pero nan si tin sierto relashon ku pueblo.Den aanan binti ora ku e grupo keda ampli ku hendenan di Isla-riba i dje islanan ingles, e kontakto ta krese entre gruponan...”
9

“...poblashon iglesia protestant nunka no tabatin. Loke si por nota den aanan binti ta ku maske e pueblo katliko ta logra avans kulturalmente, sosialmente i ya ku tin trabou ekonmikamente tambe, nan ta kumins sinti nan mes mas liber. No solamente nan ta djin masonera den kaso di problema ku klero f ku skol manera tabata kustumber, pero tin hasta ku ta bira protestant. Di e grupo Hudiu israelita nos mester bisa ku tabatin hopi kontakto ku e pueblo simpel. No solamente pasobra masha hopi yu di Krsou ta desendiente di hudiu, ma prin-sipalmente pasobra hudiunan tabata interes den nan yu, maske ta "yu djaf". E yaya di famianan hudiu tabata hopi bia esun ku a kria i sia e muchanan di e famianan ak i "Snoa" di Krsou e prom di Amerika. tabatin asina hopi interkambio kultural, ounke no di un manera struktur. Mas bien dor di un konvivensia hopi grandi. Nos mester krda aki riba e historia den beibel di Abraham ku Sara i Agar i nan yu Isaac i Ismael. Nunka e hudiunan no a meskla ofisialmente ku e pueblo simpel...”
10

“...shon Itu Mauricio i di famia de Jongh, ku nan negoshi di deporte, pa hopi tempu negoshinan di bibida di Don Jaime Sprock a surti pueblo ku bibida. Esakinan ta algun di esnan ku por a sobre-bib. E negoshinan nobo ak di "polako" ta bende prinsipalmente ku yu di pueblo, hendenan ku ta kustumbr kaba ku nan partisher i a bira kliente fiho. Obreronan di riba Isla tin sn i nan ta use serka e komersiantenan nobo. Punda ta keda pa hendenan ku por kumpra kos mas karo (e negoshinan ak ta den man di e desendiente kolonial i hudiu) ounke pueblo mes tambe ta hasi bon uso di e negoshinan ak ora tin mester di algu pa broma kun. Produkshon si ta algu ku parse nos pueblo no ta asina interes den dje. Kunukunan ta keda atras i hende pa traha den kunuku ta bira mnos. Ta ken ke lanta mainta tempran traha duru tin bia te anochi lat, pa gana meskos f...”
11

“...duna na e negoshinan den Punda ta sigur i polako huntu ku algun hind (indionan di India) hasta ta pone ku, despues di tempu ku nan establesnan mes ta turna lokal di algun di e empresanan tradishonal ku tin di bai sera. E grupo di polako i hind tin pakus i e arabirnan tin prinsipalmente tienda di komestibel, meskos tambe algun chines. Ta te den delaster tempunan ak nos ta mira yu di arabir i polako bai studia i bini komo ekonomista, abogado i dkter. Den poltika si nos ta bai haa poko mas lat desendiente di arabirnan manera Isa, Morkos i algun mas. No por papia di muchu influensha den bida pbliko di parti di e gruponan di ¡migrante, a no ser ku nos turna famianan di Lbano i Siria ku tin hopi tempu kaba estables na Krsou. 4. Religion ta organis masa, ma paternalismo ta reina Situashon religioso, ku den tur pueblo ta di gran importansha i gran influensha, pa Krsou ta para bira un algu masha esensial mes pa desaroyo f progreso futuro di nos pueblo. Mester tee na kuenta e kresementu di poblashon...”
12

“...klero. Problema di ki sorto ku ta. Eseinan lo por bin result un atrakshon, pasobra generalmente ta hendenan ku kurashi, ku tin sierto sentido kritiko. Hendenan ku porlomnos por kontrarest e influensha di klero un poko. Ku bista di hende ta kai riba maznnan ta mas ku lgiko i eseinan ta den dos part, dos lozji esta "Igualdat", banda di awa di Rif i lozji "de Vergenoeging", di hendenan di kol mas kla, en general, porlomnos di un status sosial mas eleva. Aki diferente di e famianan protestant, desendiente di kolonisadnan di ntes ta miembro. Un chns pues tin sigur, si por logra atra e gruponan ak. A lanta un grupo (srkulo) di estudio (prinsipio di formashon di lider na diferente parti di mundu). Naturalmente poltika ta un di e puntonan importante di diskushon. Diferente hben ta djin i si nos no ta kibok tambe e hben dinmiko Ciro D. Kroon. Komo regalo for di shelu ta present un problema denter di e organisashon di korfbal di K.S.C. Un klup ku nmber "Independiente" kier hunga wega di korfbal miksto...”
13

“...96 E wega di opstrukshon aki ta stroba tur desaroyo positivo i konstruktivo. Esaki ta krea impreshon di un situashon hopi steril. No por gobern kasi i pronto lo tin otro elekshon pa Staten i mester yega na firmamentu di un Statuut, ku ta garantis poblashon su outonomia tan dese. Ironia di e situashon ta ku no ta Gomez, profeta pa pueblo, kende su ideanan tog a sali den Statuut, ma su kontrinkante poltiko Efrain Jonckheer, desendiente di e gremio ku semper tabata na mando, ta bai Hulanda i ta sinta firma e dokumento, un di esunnan mas importante pa Krsou. Un ironia grandi, pero realidat ku pueblo i mandatarionan mes a krea. E glpi ak pa Gomez mester tabata formidabel i nos no ta kere ku nunka mas el a rekuper kompletamente. Resultado di su lucha, su ideal, despues di tantu estudio i trabou, ta keda firm, no pa e mes sino pa su atversario poltiko, di kapasidat sigur inferior i sal di e grupo ku presisamente e kier a hala un banda. Di otro banda, pa Krsou mes, resultado di elekshon pa eilandsraad...”
14

“...vulgar, e kier saka tur kos ku ta robes na kla, tira riba kaya. Esnan mas hben den pueblo i en gran parti tambe e gremio di obrero-proletario, ta guli loke "Vito" ta skirbi. Otronan ku no ta di akuerdo ku e sistema (vulgar, habr di mas) ta opon, pero tin di rekonos ku e echonan mes en gran parti t'ei. Nan ta gosa chik chik e loke Brown ta hasi, maske nan ta kritik e fuertemente tin bia. Stanley Brown. Poltikamente e pueblo ta mira ku awor poko poko su mes yunan ta subi i kumins haa poder. E desendiente di e "grandinan" di ntes ta kabando, algn numa di esnan mas hben ta sigui. Tur tg a turna over e mes sistema di trabou. Pueblo di su banda ta sigui kere den su "doctoor" i su "Papi kar'e apel", mintras ku e lider-nan nobo, ku ta lantando kier kibra i buska rumbo nobo. No ta di straa ku den e tempu ak gruponan manera "Hu-bentut demokrtiko" i "Joc'ista-nan (di hbennan obrero) tin basta akohida. "Hubentut na marcha" tin su mes programa na radio i televishon ora esaki kumins. Por ltimo nos ta haa...”