Your search within this document for 'anochi' resulted in twelve matching pages.
1

“...tur kos, ainda tin hende ta bai rondia bida na Cuba, kortando kaa. Ni su yunan mes no ta kere ku Korsou por bira algu di brd. Su tera ta pober i apnas'tin poko fosfato i hasta e industria ak a para na 1900. Si awa no yobe manera bindishon di shelu, e tera no por produs nada, pasobra sin bindishon di ariba su paden ta seku i ta hamber i miseria e tin pa ofres. Den un situashon asina ta kantika i ronkamentu di kueru den skond di kunuku ta tee yu di Korsou kontentu of nan ta kohe nan tumba te lat anochi. Ku poko nan ta satisfecho i nan ta parse kontentu tur ora, maske disenteria i pobresa ta kome nan paden. Esaki ta situashon di Korsou na prinsipio di siglo 20. Pero tur kos ta bai...”
2

“...19 ta purba ku skol di anochi pa hende grandi sia lesa i skirbi, ta lanta un banda Excelsior ku ta amenis proseshon i reunion di gala di Volksbond mes. Te despues di gera Volksbond ta bin sufri di konsekuenshanan di sierto fayo den su organisashon i e paternalismo ku ta kaba ku e bon trabou hasi, sin konta ainda e kambionan drstiko di mentalidat. Iglesia, unabes ku e tabatin kasi tur skol den su man, tabatin mester tambe di un f mas rgano skirb pa manten su pueblo na altura i yuda krea un pensamentu eklesial. Asina nos ta mira tres korant for di prinsipio di e siglo ak: Amigoe di Curaao, na hulandes, mas bien pa hendenan ku poko mas instrukshon, La Cruz pa pueblo simpel, kaminda pader Raymundus Wahlen O.P. sekretario di obispu a skirbi masha hopi mes, aanan largu i a hinka hopi spa den papiamentu, un semanario meskos ku e otronan, ku orientashon general. La Union di tur korant di Iglesia, redakt pa pader Verriet mes, tabata un instrumento di lucha i lucha tin bia fuerte, na defensa i p...”
3

“...organisashon: ta revis statuto hasi nan un poko mas demokrtiko, ta pone atenshon na trabou ku direktamente ta posibel manera "skol di anochi" pa hende ku no sa lesa ni skirbi, ta lanta un fondo di spar San Antonio, pa yuda otro den kaso di nesesidat manera enfrmedat etc. ta lanta un sosiedat di entiero ku ta duna masha bon resultado i ta parti dividendo hopi aa largu. Tambe for di aa 1921 ta kumins un korant di Volksbond ku nmber di otro korant, ku tabata eksist anteriormente, esta La Union. E korant ak den poko tempu ta bira un di e korantnan mas importante den pueblo. Sigur esun ku mas ta bringa pa adelanto di e loke nan sa yama "hmber chik". E korant "La Union" ta redakt pa pader Verriet mes. Den pueblo naturalmente tin hopi hende ku ta lesa La Union, pasobra nan ta sinti ku ta di nan e ta. Hopi ta esnan ku a sia lesa-skirbi serka sr. E. Goilo, maestro di skol anochi. Ora e no por sigui mas, ta drenta diferente karta di hende ku kier buska un manera pa manten e kursonan habr. Esei ta indik tambe...”
4

“...tabatin su importansha. Pero lstima ku mester bisa ku tabata un kos pasahero. Pueblo a sakudi wl i un rebelin pa buska sierto rekonosementu a estay, pero obreronan sin formashon i hopi eksplot no por a "kapitalis" e movementu ak. Despues Felix Chakuto mes, ku a duna tantu speransa pa un movementu nobo, a eklips despues di a sali for di prizn i no kier a tende mes di e "hendenan ei ku no ta komprend nan mes balor i a lagu' na kaya". Volksbond tin hopi plan manera nos a mira kaba. E skolnan di anochi na kual varios trahad den haf ta turna parti i otro hendenan di fishi ta kumins ku un formashon mas slido. E korant La Union ta hasiendo un trabou magnfiko. Den poko tempu Volksbond ta bira algu importante den pueblo. Defensor di derechonan di poblashon humilde i propulsor di kultura religioso. Interesante tambe ta pa mira kon e tempu ak La Union ta ofres oportunidat na eskritornan na "papiamentu", lenga di e pueblo hopi desbaloris pa kolonialismo. Diferente novela i poesa ta apares den e korant...”
5

“...esaki no ta refleh muchu e espiritu kombativo di sindikalismo. Pa e shofur di bus i taksi ta lanta "San Cristbal", pa trahad den tienda i pakus e famoso "SCEOM" (sociedat catlico pa empleadonan di ofisina i mostrador). E sindikato aki pa trahad di pakus, tienda i ofisina a keda funda na 1934. E tempunan ay pakus i tienda tabata keda habri for di mainta masha tempran te anochi hopi lat. No tin djasabra ni djadumingu liber. Te nueb'or di anochi por a pasa kumpra kos den tienda i pakus. Pa e trabou ku e sindikato aki SCEOM a hasi i nan reklamonan, ta logra ku djadumingu ta bira dia liber i no tin asuntu di keda habri te anochi lat mas. Un prinsipio di legislashon sosial masha importante en kuanto oranan di trabou ta kumins asina. E rapport Verwey ta papia palabra bon kla enkuanto legislashon sosial na Krsou i den kolonia. (Un di e miembronan di SCEOM ku despues a bira masha konos den pueblo ta Ciro Kroon, miembro di staten, eilandsraad, diputado pa isla di Krsou, minister i prom minister.) Tur...”
6

“...Estudio apnas tin riba algu di historia i manera nos a indik buki di skol di geografa i botnika lokal, pero e parti di flklor ku tamb i kimamentu di huda ta kos ku hende "eduk" no ta hasi, ta kos di pagano. Di mes ta parse ku e pueblo no tin muchu kos di balor, e no ta apresi su mes kosnan tampoko, pasobra "kiko por tin di balor ku no ta hulandes". Tg nos ta mira ku e pueblo tin i kier manten su identidat di algn manera: su idioma papiamentu i su muzik. Masha natural ta pa skucha serenada den anochi ku muzik di kitara, flut i fi i hasta tin bia a karga piano bai toka riba kaya. Fiestanan (prom ku fonograf drenta den aanan 20) tabat...”
7

“...partisher i a bira kliente fiho. Obreronan di riba Isla tin sn i nan ta use serka e komersiantenan nobo. Punda ta keda pa hendenan ku por kumpra kos mas karo (e negoshinan ak ta den man di e desendiente kolonial i hudiu) ounke pueblo mes tambe ta hasi bon uso di e negoshinan ak ora tin mester di algu pa broma kun. Produkshon si ta algu ku parse nos pueblo no ta asina interes den dje. Kunukunan ta keda atras i hende pa traha den kunuku ta bira mnos. Ta ken ke lanta mainta tempran traha duru tin bia te anochi lat, pa gana meskos f...”
8

“...Ambachtschool ta lucha den lokalnan di Montekristu bieu banda di Coln. Pa mucha muhnan tin "centrale school". Pensa den direkshon di estudio sekundario pa skol tkniko ta hopi leu ainda. Atrobe nos ta mira seka e grupo ku ta maneh pueblo un falta di vishon pa futuro. 6. Konsekuensha di paternalismo: debilitashon di organisashonnan sosial Durante guera no tin muchu chns pa organisashonnan. Reunionnan ku generalmente ta tuma lug den oranan di anochi i djadumingu despues di misa mainta, ta haa nan ku problema pa motibu di "black-out". Tur lus mester ta pag anochi f bentananan ser di tal manera ku di paf no por mira lus. Hasta outonan tin lus kubr ku un repi fini so pa laga lusa kaminda. Tg naturalmente tin aktividat den tur e gruponan, ounke na un manera redusi, djadumingu mainta ta e niko chns pa reuni. Klupnan sosial St Thomaskring. For di final di aanan binti e organisashon ak ta eksisti. Awor, ku e desaroyo ku nos ta siguiendo, den Thomaskring ta lanta hasta inisiativanan nobo pa un klup sosial...”
9

“...okashon, despues ku lanta ofisialmente Credit Unionnan, ku ya tabata eksisti pero sin ku obispu (Zeppenfeldt) formalmente tabata na altura. Kontakto ku sindikato di haf (N.H.U. Nationale Havenarbeirders Unie) ta bai bira hopi mas intenso ora ku na aa 1959 lanta "Credit Union Santa Ana" pa trahadnan den haf. Ta e di dos credit union despues ku "Colon bira C.U. Sta. Famia. Ta interesante kisas pa mustra riba e trabou i sistema di traha den e kooperativanan ak pa trahadnan den haf. Tur siman djaluna anochi di 8 or pa 11 un grupo di m.o.m.30 pa 40 miembro di credit union ta reun na Club San Tarcisio banda di misa di Sta. Famia. Ta duna splikashon i tin diskushon riba sistema di traha i puntonan ku lo mester bini den statuto. Ta ekspon prinsipionan di kooperativismo na un manera simpel, ku hopi ehmpel. Ta mustra riba balor di organisashon, tantu den sentido ekonmiko komo sosial i sindikal, ta ekstend riba presupuesto familiar i ta mustra riba e balor sosial di tur trabou, ta duna tambe splikashon...”
10

“...Credit Unionnan a kumins plama. Miembronan di C.U. Santa Famia ta kombers ku kompaeronan na trabou i e interes ta krese. Pronto ta pasa na funda mas credit union, na Bandabou, Bandariba, rnt stat i den diferente bario di stat mes. Tur anochi tin sentenares di hende ku ta reun den diferente bario pa spar, fia sn i paga nan debe, pero alabes pa asist na reunionnan informativo i edukativo (edukashon di adulto). No por hiba hende grandi skol sin mas, mih bai serka nan ku ideanan prktiko pero ku splikashon detay pa nan por komprend i eduk nan mes no solamente lesando f tendiendo ma mas importante hasiendo. (Sistema di Antigonish, Canada). Hamber pa formashon. Na un momentu dado ta duna un kurso pa dirigentenan ku ta dura shete siman largu, tur siman tres anochi di 8 pa 11 or. Na tur ta inskribi un kantidat di un 80 persona di kual na final ta keda ainda 76, sin falta mas ku un f dos bia. Esaki ta demostr e hamber ku tabatin den pueblo pa sia konos algu mas. Den La Cruz (semanario katliko) ta...”
11

“...esaki tabata berdat. No tin guia, no tin vishon, no tin konosementu ni kompendementu di loke ta bibando den pueblo. Huntu ku un situashon ekonmiko ku kada dia ta birando mas difsil, algu mester bai pasa. 3. Ekonomia, problema insuperabel Isla di Krsou, ku su pobresa normal, sin nada den supsuela, sin mineral, sin mas ku poko fosfato, sin awaseru, ku poko tera frtil, na kantidat limit, ku un solo ku ta kima tur loke ke purba nase den sekura, ku su bientu karg di kalor den dia i su aire fresku anochi, konstante, ku nunka kier laga di purba duna nos un tiki alivio, e isla ak no tabatin nada di of res na ekonomia mundial sino un haf natural famoso, su solo i tiki playa pa esnan di tera mas friu por disfrut. Su hendenan, di bon natur, humilde i simpel a mira ku ta e haf, ku solo, ku bientu so a ked. Algn ta probech di e haf tur ku tin. Hulandesnan a haa e chns di nan bida semper, prom piratera i despues pa transport tur sorto di kos, di katibu te awor petroleo i a pone Krsou riba mapa. Pa transbordo...”
12

“...doo tin rason f no. Salario mnimo ku a propon varios bia ta kos ku lo bin result despues di hopi deliberashon i ku masha problema. Na prinsipio tabatin hende ku ta bisa hasta ku ta imposibel (mintras ta kos ku ta eksist na diferente parti di mundu tempu bieu kaba). Tur e kosnan ak ta monton i ta bai kreando un tenshon insoportabel. Ora ku e asuntu bira mas grave na Werkspoor i no tin salida ningn kaminda. Hendenan ta wlga i ta bai na grupo grandi dilanti di Casa Sindikal. Tenshon ta krese i e anochi di dia 29 di mei 1969 hasta ta yega asina leu ku ta molesti gezaghebber Elias Morkos den su outo. Su manis mainta tempran na porta di Isla trahadnan di Isla ta demostr i ora P.W.F.C. kanta wlga...”