Your search within this document for 'ambiente' resulted in ten matching pages.
1

“...fakansi na Roma. Di repente a drentami un idea di pone riba papel, e loke diferente bia mi a splika persona i gruponan: algn idea tokante desaroyo di nos pueblo den e siglo ak. Prom ku 30 di mei 1969: pa e grupo poltiko nobo, U.R.A., mi a hasi meskos. Sinembargo ningn hende no kier a komprend i tur kos a sigui su kurso, resultando den un gran debakle ora ku obreronan a lanta i a kima gran parti di nos stat. Un pueblo ta meskos ku hende. E ta nase i krese i den su kresementu tin influensha di su ambiente, di susesonan anterior den su historia; tur ta determin hopi bia su futuro. Tirando un bista atras nos lo por mira den futuro si nos buska rais di e susesonan i e loke a motiv un sierto manera di biba i aktua. Pueblo di Korsou den esaki no ta diferente di otro pueblonan mas grandi. Wl por bisa ku pa pueblo antiano i kurasoleo en partikular nos ta haa mas difikultat i na mes momentu mas fasilidat ku den otro kasonan. Mas difikultat pasobra riba un poblashon ku na aa 1900 tabata yega m.o.m. 30...”
2

“...bon kla ku mishon katliko na Krsou a buska pa yuda e pueblo progres kontra di e poltika kolonial i ku lei di e mes gobirnu kolonial den man. Koloniale Raad, maske ku poder hopi redus, komo ta un papel di konsehero nan tin, ta eksig kada bes mas konsiderashon. Interes ta pa logra redus gastunan di gobirnu mas tantu posibel i hasta tin un tendensha pa buska sierto "independensha" den asuntu di plaka ku mester bini di Hulanda. Na aa 1924 pa di prom bia entrada di kolonia ta pasa gastunan. Den un ambiente asina, ku falta di nteres di parti di e masa pa asuntunan poltiko i un Koloniale Raad sin atenshon pa nesesidat sosial, ta bai haa chns, despues di algn aa, pa eleh representante di pueblo den un sistema kolonial ainda pero totalmente nobo. Na final di e temporada ak, esta na aa 1937 ta bai tee elekshon pa e prom "Staten" di loke ta Kolonia Curaao i sobr islanan. Ku lei di 1936 "Wet op de Staatsinrichting" di Krsou ta bini kambio fundamental, maske ta parsialmente. 3. Artesano i Komersiantenan...”
3

“...pa e posishon "klave" ku nan por tin den un sistema asina. Esaki ta pone Henny Eman grita na un momentu ku "ku mi kuater of sinku asientonan ta ami ta klave". E situashon kre pa "Statuut" ta venga su mes awor, e divishon di islanan ku nan par di voto den e konstelashon general ta kousa e gran problema pa gobernashon. E pueblo ku ta par un banda, ta weta e wega ak turna lug, pero e no por hasi nada. Sistema di poltika tradishonal ta keda manten su mes. Pero e situashon ak mes ta bai kreando un ambiente di gran disgustu i impotensha ku por bira eksplosivo. Intrankilidat ta reina. Den partidonan mes, ta bai kumins un malkontentu ku e situashon i un ta bai para kontra otro den e mes partido. No tin e koheshon mas di ntes. Segn nos ta kere ta e falta di ideologa ta kumins kousa e disgustunan ak. No ta tur tin e mes pensamentu, ni ta dispuesto di sigui na e manera tradishonal di hasi poltika. Te awor ak e tabata muchu personalista, bas riba un persona i no riba un idea. Algn ehmpel por ilustr e...”
4

“..."KAMBIO". Kaba nos ta haa e hbennan ku ta lanta komo obrero i no ta asept pa partidonan tin tantu influensha den maneho di sindikatonan (H. Rojer, R Isebia, H. Martis, A. Julia). Sindikatonan mes ta den diferente kaso hben (C.B.H., HORECAF etc.), tin otro no asina hben pero ku ta kumins pensa meskos. Por ltimo tin e gruponan den partido mes, ku ta poko fad ku e sistema i tradishon di semper i lo kier mira un kambio. Nan tambe ke tin algu di bisa den maneho di nan partido i no ta haa chns. Den un ambiente asina ta fsil pa hbennan trahad i hbennan, ku a studia algu, haa otro i huntu ku esnan desilushon den nan partido bai buska otro direkshon. Lokual ta sosed tambe i sr. Juan(cho) Evertsz, Edsel ("Papi") Jesurun, ta bira lomba pa partido i ku e gruponan menshon ta forma un Partido pa reform e sistemanan tradishonal i buska union den forsanan konstruktivo (Union Reformista). No ta e idea di un partido revolushonario, den sentido violento, ma nan ke kambio normal. Asina tambe por komprend e nmber...”
5

“...yu di Krsou, ku a bai studia ku beka i a regres nan pais. Mayora ta afili na e organisashon "Don Bosco", pero no por papia di lucha di reivindikashon di derechonan, maestronan ta konsider meskos ku amtenar, sin derecho di wlga, mas bien ta dedik atenshon na asuntunan di skol. Komo tal Don Bosco nunka tabatin un impakto riba komunidat. Mester bisa tambe ku kantidat grandi di maestro ainda ta hulandes i nan ta bini pa algn aa i no ta logra integr den komunidat kompletamente. Antiyanisashon i e ambiente ku ta reina lo pone e situashon kambia totalmente. Ta lanta varios otro sindikato di maestro pa skol di gobirnu i pa skol di fishi. Dosentenan den instrukshon sekundario tambe ta bini ku nan mes organisashon. Un berdadero maremagnum di sindikato den enseansa, ku no ta duna ningn sorto di efektividat na trabounan nesesario. Dimes un situashon asina no por sigui muchu tempu mas i pronto lo present un aserkamentu i lo yega na un sindikato niko den enseansa. Prome V.L.C. (Vereniging van...”
6

“...133 Leerkrachten Curacao i despues S.I.T.E.K. (Sindikato di trahadnan den enseansa na Krsou). A.B.V.O. ku a lanta den aanan trinta, ta kumins move poko mas awor den temporada di aanan sesenta. Tin hopi empleado di gobirnu ku a studia na Hulanda i nan kier un kambio tambe den nan situashon. E ambiente ta propisio pa akshon sindikal i pueblo ta poko fad ku un futuro skur sin speransa. Mester trata na defend loke tin logr kaba. Pa un korto tempu e grupo ta afili na A.V.V.C. pa despues bolbe para riba nan mes pia atrobe, ls for di tur federashon. Ku esaki a trata di ekspon, nesesariamente poko largu i ku poko mas detaye, e situashon di sindikatonan di Krsou, ku sigur sigur tabata hopi aktivo den kurso di aanan sesenta, pero ku ta konos e diferensha grandi denter di federashonnan, no tantu ideolgiko, pero mas bien nos ta pensa ku ta konseku-ensha di e algu ku ta keda den algn grupo di sintimentunan poltiko, ku tg no a kaba totalmente ainda den prinsipalmente gruponan di Casa Sindical. Sigur...”
7

“...na un manera ku ningn hende no a spera nunka. E tabatin chns di biba su mes bida un poko. Huntu ku algu di industria a bini algu di progreso. E pueblo a mira kantidat di estranhero basha bini riba Krsou i basta hopi a keda integr kompletamente, diferensha entre esnan di kol mas kla i otro mas skur a keda eksist, puestonan mas importante semper ta pa esnan kol kla. Tabatin diferensha tambe denter di rumannan mes ora un bai traha den industria i bira proletario i e otro keda humilde den su mes ambiente. Ta kos ku el a asept komo masha normal. Enseansa a bira importante p'e i chns tin tur kaminda si e ke pa sia algu mas, ma e no ta haa rekonosementu di su balor, di su mes kosnan, ni di su mes idioma, ni di su kustumbernan. Solamente religion na un manera karitativo, pero paternalista ta baha bini serka dje, ta aserk, pero kasi ta eksig pa e bira katliko estilo "Hulanda". Situashon ta kambia p'e, ora e mira poltika dun e porlomnos un idea ku e ta hasi algu pa su mes. Ora e haa su chns den o...”
8

“...profeshonalnan tin diferente ku tambe kier kambio i nan ta ekspres esei den p.e. e revista "Kambio" na un manera mas rasonabel, pero ken di pueblo tin akseso na e kosnan ei? Nan, yu di pueblo studi, ta muchu na haltu, nan no ta baha pa pueblo konos nan, mnos ainda nan ta traha ku pueblo den su organisashonnan manera sindikato i kooperativa ni sentronan di bario. Hopi di esnan ku ta regres ta bini kas ku hulandes. "Nan ta drecha rasa" pueblo ta bisa, pero nan no ta sinti nan mes na kas mas. E ambiente ta otro di e loke ku nan a konos na Hulanda i nan ta keda poko aleh di nan mes pueblo. Interes pa mehor kondishon di nan mes hendenan t'ei kisas pero e motivashon pa yega na hasi algu ta poko, ademas tin peliger pa nan mes. Si...”
9

“...algu nobo, si bo no sa nunka ki banda politika por garabu. Of lo bo mester konsed ku tur sorto di kos. Kuantu korupshon esaki a trese den nos mundu di Krsou, ta kos ku nunka lo sali na kla. Semper komersiantenan i empresarionan ta keha, ma semper tin un ke otro ku ta probech i p.e. keda sin paga belasting, sin kontribu na Sociale Verzekeringsbank i ta saka probecho di situashon konfuso. 4. Religion no tin nada mas di ofres? Religion den e situashon ku ta trata di deskrib ta manera un oasis, un ambiente mas o mnos trankil, kaminda no tin frikshon mes ku ningn hende, e ta fuera di e mbito di poltika partidista. Holterman ta purba ku tur sorto di kos pa alivia e situashon prekario di nos pueblo, pa duna mas chns pa pueblo mes partisip mas tantu posibel den tur kos. E ta pasa p.e. hospital di Krsou pa un fundashon di laiko, meskos ta sosed na Aruba. Su interes pa korant "Amigoe" e diario katliko e ta trata di manten tur ku tin, hasiendo hopi esfuerso, pasobra ta un rgano ku lo por trese ideanan...”
10

“...140 E mayor libertat ku tin awor, ta eksaktamente loke e pueblo a dese, pero presisamente no den religion. Pueblo den su bida prktiko religioso ta demostr un sierto fundamentalismo, kasi nos lo bisa infantilismo. E ambiente tampoko no ta yuda pa hende habri pa ideanan nobo. Tin otro problema di rden prktiko ku ta tee nan okup i e kos prinsipal ta e pida pan di kada dia, ku ta algu ku nan no ta mira tin relashon ku prktikanan religioso. E seminario ku a lanta na aa 1955 pa forma nos mes hbennan pa karera eklesistiko no a duna muchu fruta, maske kon i kuantu a purba. Aki tambe e manera di pensa hulandes ta demostr di no ta adapt na mentalidat di hendenan di Krsou. Diferensha denter di klero hulandes mes, ku ta e gran mayoria (apenas tin algn yu di tera) i mentalidat di esunnan di ntes i otro di despues di gera ku ideanan poko radikal, den bista di pueblo no ta kos ku e ta kustumbr ku ne. Reunion di Credit Union den bario. Pero a pesar di tur renovashon ku tin, e interes pa e bida normal di...”