1 |
 |
“...bon trabou hasi, sin konta ainda e kambionan drstiko di mentalidat.
Iglesia, unabes ku e tabatin kasi tur skol den su man, tabatin mester tambe di un f mas rgano skirb pa manten su pueblo na altura i yuda krea un pensamentu eklesial. Asina nos ta mira tres korant for di prinsipio di e siglo ak: Amigoe di Curaao, na hulandes, mas bien pa hendenan ku poko mas instrukshon, La Cruz pa pueblo simpel, kaminda pader Raymundus Wahlen O.P. sekretario di obispu a skirbi masha hopi mes, aanan largu i a hinka hopi spa den papiamentu, un semanario meskos ku e otronan, ku orientashon general. La Union di tur korant di Iglesia, redakt pa pader Verriet mes, tabata un instrumento di lucha i lucha tin bia fuerte, na defensa i propagashon di doktrina di Iglesia i di derechonan di pueblo. Ta e korant ku hasta a publik tradukshon di ensklikanan sosial i direktivanan di Roma den asuntu sosial manera Rerum Novarum.
Pa hbennan i muchanan di skol tin tur sorto di organisashon religioso manera Kongregashi di la...”
|
|
2 |
 |
“...tg no ta alumnonan di HBS so, ma tambe di Mulo i di LTS por haa beka pa bai af pa estudio, algu nunka visto na nos islanan. Di tur e loke Partido Nashonal a hasi den e temporada aki inmediatamente despues di outonomia, kisas ta e asuntu di beka ta bai result lo mas importante.
Riba nivel sentral, den Staten ta mesun wega poltiko ta tuma lug. No ta import asina tantu, kiko por hasi pa pueblo, ma ki imgen bo ta krea ku e loke ta hasi. Un problema ku ta tuma lug riba tur dos nivel ta e asuntu di hinka hende komo mtenar den gobirnu. No ta import asina tantu e nesesidat, ni e kapasidat, ni formashon, ma ta asuntu di "yuda" partidario i votadornan. Ku esaki tantu riba nivel insular komo sentral ta krea un situashon asombroso, ku enorme kantidat di empleado di gobirnu, loke despues ta result kontraprodusente.
Penshun di Behes
Riba nivel sentral tambe ta bini algun areglo ku sigur mester elogi, esaki ta inisiativa di Partido Democraat, maske na prinsipio e manera pa introdus e plan tabata un poko...”
|
|
3 |
 |
“...135
VII
Eksploshon den Krsou i su Konsekuenshanan
1,- Un pueblo ta prd kabes i ta destru su lug. 2,- Poltika ta sigui hunga ku sintimentu di pueblo. 3. Ekonomia ta stanka. 4,- Religion no tin nada mas di ofres ? 5,- No por warda mas pa adapt nos enseansa.
6,- Lucha sindikal: euforia i peliger di poder sin kontrol.
Difsil ta pa analis un eksploshon manera esun ku a turna lug na Krsou dia 30 di mei 1969. Un hende sa bon kon e ta traha un bm, e konos tur e partinan, tur loke el a hinka den i e sa tambe ku lo e tin efekto desastroso. Pero nunka lo e por analis efekto di e bm ei den tur su detaye. Un eksploshon ta tira tur kos den otro, e ta inkontrolabel, bo no sa ki parti a hasi kiko. Ta esaki a pasa ku pueblo di Krsou dia 30 di mei mainta tempran. Ta un kos ku a bini ta preparando durante aanan largu. Ta tur e elementonan, ku nos a trata di splika, a bini huntu i a kousa e akshonnan katastrfiko ku a turna lug. Danki Dios ta un par di hende so a muri, pero e kos por tabata hopi pi.
Hopi hende...”
|
|
4 |
 |
“...di mas, e ta buska su derecho den sindikatonan, eiden e por mustra algu di forsa. E ta wanta t'e ora ku no por mas. Den un situashon asina ta fsil pa un hende prd kabes. Esei ta sosod tambe. E no ta form, ni na skol, ni na misa, ni ningn kaminda den ideanan sosial ku lo por a yud e. Kamna na man di otro ta e loke el a sia semper. Den kooperativanan di krdito e ta haa algu, pero no tin ni tempu ni lider sufisiente pa e logra loke otro pueblonan a logra.
Ademas e ta malkri, mintras un ta purba hinka sentido di responsabilidat den pueblo (den kooperativa), otro ta mustr e ku e no tin nodi di paga hr di kas, ni lus, ni awa, manera varios poltiko ta grita riba podio. Tur esei ta trese naturalmente un deskontrl. Den poltika voto ta sn i sn ta voto.
Di nos profeshonalnan tin diferente ku tambe kier kambio i nan ta ekspres esei den p.e. e revista "Kambio" na un manera mas rasonabel, pero ken di pueblo tin akseso na e kosnan ei? Nan, yu di pueblo studi, ta muchu na haltu, nan no ta baha pa pueblo...”
|
|