Your search within this document for 'tempu' resulted in 22 matching pages.
 
1

“...marka e artlkulonan ku sali menos bon: second, third, irregular. Esa-kinan e komersiante por bende mas barata. Un istorlador ulandes a yama Kaya Grandi di Otrobanda De Poolse corridor. Prom ay tur tienda tabata simplemente tienda. Djei nan a para bira toko. Algu paresido ta e pakus ku ta un boutique. Paga tinu ku kasi tur pakus tin nomber na spa. Esei no ta nikamente un herensia dje tempu ku idioma spa tabata manda na Korsou, pero awendia pa fasilita esnan di bla spa den nos besindario ku ta bin kumpra merkansia. Tin mash hopi pakus kaminda e artkulo di mas karu ta un sonrisa. NI patu ni rlu (e no ta duna kontest sikiera). Un piskad ta warda su kosnan den sukuchi patras den boto. Notisia (nobo) dl kanoa ta notisia bieu. Pieda muh ta un pieda di laman ku ta drif riba awa. Pasa (salta) bui: sail for di haf. Ora no tin bientu e nabegantenan den barki bela ta fleit bientu pe lanta atrobe. Mester tira garn pa kue pisk. SI laman seka, bergwensa ta pa Dios (ekspreshon pa bisa ku un hende no mester...”
2

“...awa, kue awa, kabei boto, kore den stef, hisa bela bai, kore guil, kore yega bela yen i loke un kaptan nenga su matros si ta gusta ta algun ekspreshon ku tin nan origen den bida di esnan ku ta traha riba laman. Laman n tin balki. Barku ankr no ta gana flete. Kada barku wanta su bela. E balandra a senk seka (na altura) di Boki San Pedro. Sigun e barku tabata drentando haf, e matrosnan a ria bela (baha bela). Pasa den skual (mal tempu, difikultat). Ta parse ku lus di e faro na Marichi ta sende paga yen di flohera. E faro slebre Eddystone Lighthouse ta trah riba un baranka den Kanal dl Mancha, seka di Plymouth, i su lusnan ta manda un klaridat te na un dlstansha di djeshete miya. Captain Scott, e eksplorador famoso, a yega polo sur dia 18 di yaniwari di 1912, i ei el a deskubri ku e Norwedji Amundsen a yega prom kun. Hasi primesa i bisti di primesa ya ta bayendo foi moda. Yuda bo kurpa pa Dios yudabu. Carlos ta kana broma den su flus nobo. Un mishirikeira ta gusta redashi. Nos a hasibu na...”
3

“...Bisti di primesa ta bisti di un santu ku un persona ta priminti di bisti durante siertu tempu, pa gradisi pa un fabor risibi. Si bo ta domina varios idioma, ta un gran fasilidat. Den komersio tin e lei di demanda i oferta. E kos ei a sosode kontra mi boluntat. Un komandante ta duna su sldanan ordu. Sirbishi militar obligatorio. Esun ku sa di domina su mes ta realmente liber. Ambishon ta un deseo fuerte pa logra honor o kslto. Boluntat ta hopi, ma kaminda ta leu. No hasi nada fors. Tempu ku Wilson tabata presidente di Merka prohibishon a kumlnsa. Tur mucha ta loko (dese) pa vakansi grandi kumins, pa nan bal diberti i gosa poko, pero den e prom siman di vakansi kasi tur ta drumi te lat sin hasi nada. E kriatura a nase ku un gani kos den su frenta. Lo bo keda ku gana (deseo). Un mucha obedesidu no ta lanta may ku su grandinan. Pidi man di un dams, pa nan dunabu un stul (oportunidat di namora na kas). El a bin keha su mest (nesesidat) seka nos. Elisa tin ku puntra kaya pe kana (ku kabes sushi...”
4

“...bintiun miembro, Eilantrat tin 22. Union ta forsa. Outorisa un persona ta niflka dune e poder nesesario pa hasi algu. Si Manuel tin un bisikleta i e outorisa Carlos pa bai Punda ku e bisikleta, el a duna Carlos e poder pa uze. Meskos ku vruminga i maribomba, hende ta un ser sosial ku ta biba den grupo o komunldat. E mih gobiernu ta esun ku ta sia nos gobern nos mes kurpa. Kada Isla tin su gezaghebber. Den kampaa pa elekshon kada partido polltiko ta purba konvense pueblo na su manera. Ta bira tempu pa nos bai reunion pbliko di partidonan pa nos diberti i pasa un ratu agrada-bel, manera inglesnan ta bai Speakers Crner den Hyde Park, esta pa hari nan barika yen (to have a good laugh!). Den un pais chikitu un persona ta konta; den un lug grandi e ta un number. Te ainda kasamentu sivil mester turna lug prom ku kasamentu na misa. Mayora tin rason nikamente ora realmente mayora tin rason. Vota-mentu ta sekretu. Na 1863 sklabitut a keda aboil (klkdi libertat a bati). Korsou ta konsidera komo un...”
5

“...bestia morto. Si un tata bisa ku su yunan ta manera samuro, ke men ku nan ta kome sin sobra nada. Antes den Parke Albertina, banda di Choloma, nan tabata kria abestrus. Komehein no ta bora drenta muebel di mahbk. Barbult ta bula na lampi te ora e klma su ala (esun ku prufi tras di peliger lo haa su desgrasia). Maribomba sanka pretu ta traha kas di lodo. Awe Keta ta manera skarpion dek (ku mal genio). E ta delikadu mane Reini; ni muska n por pasa bandi dje. Kakalaka matros ta plat i hanchu. Den tempu di awaseru hopi llsinbein ta sali. Poko aa pas Korsou tabata pimp di marsiano (kakalaka chikitu ku a bini di af). Pai pruga ta un tela ku tin pipita chikitu (pikpik) kol skur riba dje. Izakitu a kore hunga bala riba kaya; ora su tata yega kas mi n ke tun pruga den su karson. Laga di ta sinta piki pieu. Den kunuku i den mondi sa tin vruminga grandi ku yama badjaga. Ora pwis mira su pianan, e tin ku baha su ala. Un ekspreshon di ofensa ta: Mi n sa ki patu a brui e (mi no konose su sail). E pober...”
6

“...Pena la bida bo hasi e kos ei! Lo mi sende bo bela (lo mi biba mas ku bo). Duelmi muchu bo pierde. Es ku Dios ke. I despues ku kaba di dera: Deskanso. Amen. Un hende di bida (muh di kaya). No laga morto na santana, bin yora na kas (hasi kada kos na su tempu i lug apropia). Ken a muri? (Ta kiko a sosod?) Bo sa, bo ta biba largu. Awor ei nos ta menta bo nbmber i atabu a blo riba nos. Morto di muzik (entiero di un militar). Ma muh, laga morto su nanishi kai prom bo kumins ku bo lokura. E tata a muri, laga su yunan bon par. Dia di San Nikolas muchanan ta haa huguete. Na Portoriku nan ta haa regalo riba fiesta di Tres Rei. Si no tin basta bientu, mester yp un fli. Un fli di markoni ta subi sin rabu. Den wega di trm sa saka mia. Un fli por tira mulina o tapatapa. Un fli ta hasi matamora sigun bo snuk e lia i lague marka dos o bandi otro. Den wega di ninichi tin meta i rndu. Bogn (bagn) ta un ninichi grandi di heru. Mucha muh sa hila, hunga pele o bula kabuya. Pa hopi hende wega dl domin ta un...”
7

“...kurashi di hrta didia kla den un pakus na Punda. Esun ku no studia i prepara pa despues lo tin un futuro skur. Un skuridat kompletu ta skur manera den bariki baka. Pober Nonato no ta ni sombra di loke e tabata. Elenita tin miedu di su sombra (mash miedu). Ta parse ku luna yen ta buta enamoradonan merma. Solo ku sali trempan ta drenta trempan (esun ku abuza di su hubentut lo bira bieu prom ku su tempu). Porfin Toni su strea tariba (kos ta bai bon pe o e tin sueltu). Ora sola baha, pero djis un krenchi klaridat keda, ta sukuritu (skuritu). Hala un lusafe pa sende un bela. Bientu no ta paga un lanternu. Pega un kas na kandela. No tin huma sin kandela. Un vlandam di kandela ta un kandela grandi. Un bela peg den un kndila. Su lampi ta yen (e ta ka). Si bo waya un kandela di karbon den konf, hopi spat di kandela ta salta foi dje. Ora klaridat kumins mengua, ora sombranan ta drumi tur nan largui kurpa, ora prom strea lombra na shelu, e kriaturanan di den dia ta dispars, i esunnan di anochi ta...”
8

“...risibi ku brasa abri. Kerementu den webi gai a buta ku ora un hende regala otro algu di metal, mester tira e obheto ei na suela, anto ta bisa: Pa no kibra amistat. Felipi ku Toni ta enemigu mortal. E burach stima porti shap. Un palabra di ofensa ta hasi mas due ku un boft. Nan a tuzji e pober hmber, te bute bira shangrin. Ku tur sorto di palabra dushi i promesa e polltiko a kalanch e hendenan pa vota pe. Un gatiero ta biba riba kustia di otro hende. Esun ku sinta envidi otro hardi bai, no ta sobra tempu pa traha positivemente pa su propio progreso. Mih rabia ku duele. Ta rabia (envidia) bo tin; bo n por mira ku mi ta den bon. Polita ta mash hende di nos; semper e tin mash grasia. Gustami bo! (bo ta un gran fregad). No tumami na malu, pero mi ke ku bo ta kibuk. Mi n sa pakiko el a bai na malu (nua) ku nos. Amor di mucha ta awa den makutu (e no ta dura). Hasi un amigu un fabor i b'a kumpra un enemigu. Tee un hende na kurason (odia). Tee amistat ku diabel, pa bo sa kiko ta pasa den fiernu. Amigu...”
9

“...ta oro. Heru mes ta gasta, krda hende. Oro di binti-kuater kilate ta oro puru. E hmber ei tin mina di plaka (hopi). Porselana di Svres ta konosi rnt mundu. Eksamen ta den kurpa; nos mester studia ku stal ta bula. Un blekeru ta uza staa pa soldr i traha wea ku trepochi di bieki. Ku un heru dl la sapat ta frega hilchi di sapatu pe lombra. Petroii a mata hopi pisk den nos haf. Den un imprenta nan sa uza chumbu. Un estatua di brns. Na Ruba de bes en kuando nan por haa algn pipita chik di oro den tempu ku awa yobe i roi ta kore. E djentenan grandi di olefante ta di ivor ku nan sa uza pa traha bola di biyar. Nan ta konta ku un gelogo a para di aleu, mira Cerro Bolivar na Bene-suela i haa sa ku ei tin mineral di heru. Awa mineral sa kontene kalsio i magnesio. Toledo ta famoso pa su armanan di stal, i turistanan ku bishit Spaa sa kumpra sabia di "acero Toledano pa dorna muraya di nan kas kune. Despues di e periodo di pieda pull (neolltiko) a sigui e periodo di metal, den kua hen- Metal i mineral...”
10

“...ta di bon; mi repi briyechi a proksim. Mucha maluku ta krepchi o un krenchi malditu. Awor ku astronoutanan a yega luna, hende hmber tambe por haa mali luna! Ora kos ta fututu pa bo, bo por bisa ku kos ta mas malu ku shete. Un persona mal mand no ta komplasiente o servisial. Lepra nan sa yama mal malu. Un dokter di kabes a yega di bisa na televishon ku den Montekristu no tin hende loko pero hende malu. Bon hasi ta mal pag, meskos ku Danki di mundu ta pishi di yewa. Bo tin bon tempu (parse ku bo n tin nadi hasi). Tempu malu, prikichi ta kome achi (den nesesidat bo ta kome loke Bon i malu Mas malu ku shete Mucha maluku Mih malu ku mal a(a) Bon pa kushi Bon o mal pago Bon kun Hende bon i bon hende Mal malu, alma malu Un pan di Dios Bon bini Bini na bon o na malu Bon na kabes Bon has! ta mal pag Di buena fe Bienechor Kai malu, bira malu, bira bon 25...”
11

“...ta kuartis su idioma, keriendo ku e ta papia mash bon mes. Laga di ta pishi na wowo (yora) pa koi loko. Awi wowo (lgrima). Drama lgrima. Yora sanger (mash duru). Yora malai (keha enormemente). Hari te pishi karson, hari te yora, hari te lorabou. Mi no ta kon-fiasu hari falsu. Hari chik-chik. Yora awa kuater-kuater. Esun ku no yora, no ta mama (bisa loke bo ke, pa hende sa). Mih un yu yora ku su mama yar. Makaku su wowo ta hundu, e ta yora trempan (mira difikultat di antemano i turna medida na tempu). Sigui asina ei; awor lo bo yora (lo duelbu). Yorad no sa yora largu (tristesa no ta pa semper). Mirando un pellkula di Cantinflas e pbliko sa basha na griti harimen-tu. Bo ke ku bo ta mash grasioso, pero bo mester kishikimi pa mi hari. Alegria di shon ta tristesa di kri (alegra di un ta tristesa di otro). Alma na pena, kurpa na pena. Un sonrisa por hasi milager. Un bon bended mester sa sonre ku su wowo tambe. Mi ke ku Mani ta poko alegre (kontentu); el a dal un par di beter. Mara su kara ta...”
12

“...bo. Antes tabata karga hende malu den hamaka dl kunuku te Punda. Awaseru ta bai kai mash pis (Ekspreshon di sorpresa). Si no yobe, lo pinga (algu ta kai). Bos ta ronka. Welek ta krta. Ta krta un friu di grita. Ora tin bientu di abou, strom ta hala pariba. Pasa den skual (difikultat). Esun ku drumi den serena por haa romatisma. A kai un pali awa. Ma hafa un sote awa. Awa ta traha (tin nubia skur, por spera awaseru). Tempi aa ta tempu Tempu, wer Tempi awa o di sekura Friu, kalor, sofok (benout) Blenti ost, bienti di abou Bos ku welek, yobida Orkan, skual, mal tempu Awaseru, serena Temperatura, termometer Awa ku broma n sa yobe Awa a bai largu A sinta (para) un sekura Wer ta ser Luna ta karg Awaseru ta pinta Solo di guma 28...”
13

“...falta nada). Piedi bos ta hacha di pieda ku antes indjannan a uza. Kana den awa I keda papa muh. Kalor ta mata (ta hasi mash kalor). Si tin un slrkulo grandi rond di luna, nos ta bisa ku luna ta karg, loke ta nifik ku por spera awaseru. Un mucha lih manera welek (rpido). Tabata djis un huma di awa pa baha stf. Kore guil (pasa den mal tempu). Si shelu pinta kor atardi, kasi sigur no tin awaseru su manis. Bienti awa ta e bientu fresku ku tin djis prom ku awa kai. Den su poesia Ata nubia Joseph Sickman Corsen a deskribi e nubianan karg di awa, ku ta priminti awaseru, pero ku ta bai basha nan rikesa pa pisk den laman. Awa a bai largu: keda sin kai durante hopi tempu. Awa di atardi no sa muha kabritu (prudensia ta evita problema o des-grasia). Awi yobe ta mas dushi ku awi pos. Bienti kuaresma o bientu di seka maishi ta bientu fuerte den luna di mart. Solo fuerte sin bientu ta solo di guma. Kue solo: sinta den solo pa kenta kurpa. Mainta trempan o atardi ta hasi fresku. Dochi ta foi friu (e no tin...”
14

“...kami pushi riba un flur di tabla ta sufisiente. Tin hende ku no por drumi sin un kusinchi di hinka den pia. Un lans (laker) blanku i limpi ta invita pa drumi. Mash poko nos ta uza dekel pa friu. Prom ay un hende por a hasi su mester riba un stelchi ku tabata un muebel manera un trono den kamber. Si bo kurpa ta kans o stropi, bo ta pega soo mesora. Despues di kome ta agradabel pa lg un ratu. Sinta paribi kas den fresku i kabish den un stul di sosiegu. Spierta mardug grandi. Esun ku no lanta na tempu, a perde arlba (perde San Guan). Laga di ta soa ignt i enfrent realidat di bida. Nan ta pretende ku mester tee dede di pia di un persona ku ta papia den soo, pa e sigui papia tur su sekreto. Za mahbk: ronka duru. Kuantu be nos a tende un hende bisa ku henter anochi e no a sera wowo, ma ta impusibel pa keda lant riba kama durante ocho ora o mas. Morto na soo (soo profundo). Un madoho (sleim) di soo ta djis un krenchi soo. Si bo kore un kaminda largu den outo, mientras un bientu fresku ta supla...”
15

“...muri). E muh a tuzjimi te mi wowo a bira skur (bira hostin). Outo a hera di dal e kriatura; el a skapa na wowo di angua (di sueltu). Bo wowo ta mas grandi ku bo stoma (bo ta kere ku bo por kome mas ku loke bo stoma por wanta). Ma muh, bo no por jaga nanishi di morto kai prom? (bo no por laga poko tempu pasa.^tm'?). Bru, bo nanishi ta kore sanger (bo kil di karson, bo pakus, ta abr). Nanishi di fornu (hanchu), nanishi di bar-bult (plat i hanchu), nanishi di tampa (parse e fruta tampa), nanishi klabu (skerpi/par). Ba perd, ba keda nanishi largu. No krta bo nanishi, daa bo kara (no hasi algu ku ta resultabu malu). Un mucha orea duru ta un ku no ke tendereta*desobedesidu. Awor ku kos a pasabu, bo ke ranka bo orea (awor bo tin duele di loke ba hasi). Ma sinti mi orea fleit, nan ta papia riba mi. Kabritu orea largu (kabritu shimaron) no tin orea mark. Un hende ku boka sushi sa papia palabra malu i rudo. Un hende bieu ku boka chumb (sin djente) (boka bat). Dunami dos plaka di boka (dunami chens...”
16

“...ta nomber dje santana di hudiu tras di Isla). Si bo forsa bus, bus ta papia latin (bus ta deriva di negros bocales). Korsou ta mal mama, pero bon madrasa (estranheronan ta haa mih trato ku yu di tera). Tee kuidou! Tur hende ta laba man, anto abo ta keda Kristu. Un mucha mash lgu-d (mash flaku) (Lfeguede ta nmber di un lo, di origen guineo-sudans). Ekspreshon ku nomber di insekto Ta manera pispis a kai den nan famia (ta uza e ekspreshon akl ora den un famia tin hende ta muri trai otro i den un tempu relativamente krtiku). Barbult ta bula na lampi te ora e kima su ala. (bo ta sigui prufi te ora bo haa bo desgrasia). Komehein ta traha kas pa prikichi buta aden (un ta traha i otro ta pro-becha di su trabou). Sintura di manundng (o sintura di maribomba). (un sintura delega). Lo mi bira guruguru, drenta nan wowo (mi no ta tolera e kos ei i lo mi bringue fuertemente) (esaki ta ekspreshon ku hende muh sa uza). Vruminga n sa mua maishi, ma su wela ta bende haria (mi ta haa e kaso mash sospechoso...”
17

“...bottom. Chines tin wowo di konoskt. Un bachi ku spies patras, ta bachi di kbrta puya. Ningn hende no sa pakiko ta yama e dobl abou na pie karson yu-be-lon-dri. Hbmber I muh sa uza faha indjan (faha di Wairi) pa faha kustia i pa traha ku mas fasilidat. Zamba ta pasa sket! (bo saya ta pasa). Un sinnimo chistoso pa bra-sir ta hamaka di tete, i ora e ta hopi grandi un lengu. Kuantu be un breit no a subi alt ku su shimis sin kaba, i tur na feneta, pasobra ko-sed a hogue (keda sin kaba su bisti na tempu). Na okashon di gala ta bisti kastol ku rok. Awor ku tur hende tin oloshl di man, saku di oloshi (djis bou di faha di karson) a bai foi moda. Ainda tin algn hende bieu ku tin oloshi ku lontina (kadena); e oloshi ta bai den saki bachi ariba na man robes i e lontina ta peg na lapt. Morto chikl den kaha grandi (un persona den un flus o shimis ku ta muchu grandi pe). Awe ba bisti manera hende (desente, korekto). Makaku bisti na seda, makaku e ta keda. El a keda tur af (nchi bisti) den su flus. Paa...”
18

“...pomada. Ora un barki bela drenta haf o boka i e ta seka di bai mara, su ma-trosnan ta ria (baha) bela. Ta hisa karga den ifengu i bahe den bodega di bapor. Kaptan Jerry Newton a bai te Oropa ku un barku di bela. Pedro Luis Brion a drenta un boka na nbrt di Korsou ku un barku di bela. Tur bapor o barku ku ta bai drenta nos haf tin ku tee kuenta ku e koriente fuerte ku tin ei dilanti. Den nos istoria nos por lesa ku Van Walbeeck a sinti efekto dje koriente ei dia nan a yega Korsou na 1634. Den tempu kalmu sin bientu nabegantenan den barki bela sa fleit bientu, pe lanta atrobe. Loke un kaptan nenga, su matros si ta gusta (tur hende no tin e mesun gustu). Johans tin un lancha na su pa (sapatu muchu grandi). Si bo komete un eror grandi, ba pega barku. Kada barku wanta su bela (kada hende regla su mes asuntu). Antonio a kore yega bela yen (mash pur). Barku mar no sa gana flete (esun 46...”
19

“...ku no move no ta produsi). Nan no ke dunami un luf (chns, blo). Skual ta lanta (mal tempu, orkan ta lanta). Un persona ku a perd strea di nbrt a bira chocho o kns. Barku chikl, bodega hundu (e ta kurpa chik, pero e tin kapasidat grandi). Dos kaptan n por manda un barku. Un muh manera un brik (fuerte, ankr). Tira tek (kana bai bini ku siertu intenshon). Notisia (nobo) di kanoa ta notisia bieu. Kore den stef (biba riba otro hende su kustia). Bo no por para den dek ku nan (nan ta surpasabu, kontra nan bo n por hasi nada). Un barku ta hasi awa ora e ta yena ku awa pasobra e tin un buraku. Kore guil (pasa den mal tempu, pasa den skual). Bai laman (bai na-bega). ------------------------ Sinnimo, homnimo, antnimo Blo Blo bashl (plan bar). Yanshi no ke dunami un blo (un luf, un chns). Ta blo si bo kaba bo trabou trempan (solamente). Weis a blo riba mi (reis di golpi, di ripiente). E mucha ta kana blo sun (kompletamente). Bo ta blo papia pantomina (konstantemente). Djis Djis akl Manuel ta yega (pronto)...”
20

“...faya den tur). Tur su shete sinti ta riba mi (e ta vigilami ku mash atenshon). Un yu di shete luna (1. un kriatura ku a nase ku shete luna, 2. un hende kurpa chikl i flakltu). Nan a formami un shete por ocho (buskami kestion). Hinka shete pia bou di tera (ekspreshon di un mama ora su kriatura-nan ta pidi kuminda konstantemente). Ta e mes ocho ri ta un pataka (tili komo tala, ta e mesun kos). Dobla warda pa ocho da (warda bo istorio largu o inkreibel, pa konte na un ocho dia, pasobra ei tin hopi tempu. Sinnimo i antnimo Un sinnimo ta un palabra ku tin mas o menos o kasi e mesun nifi-kashon ku un otro palabra. Pero un antnimo ta net kontrario di un otro palabra. Uzando sinnimo un estilo ta haa fleksibilidat i variashon. No tin nada mas laf i montono ku tende un persona ripiti e mesun palabra konstantemente. Un bon estilo no tin nikamente su distinshon pa medio di sinnimo, ma tambe pa medio di antnimo. Pero semper mester paga bon tinu pa e matls, di un sinnimo ta pas bon den un teksto. Ripar...”